SANG bata pa si Antoine Skalecki, pirme sia may upod nga kabayo nga ginagamit niya sa paghakot sang karbon sa madulom nga mga tanel sang minahan nga 500 ka metros sa idalom duta. Nasamaran ang amay ni Antoine sang nalusod ang isa ka minahan amo nga napilitan ang iya pamilya nga paobrahon sia sa minahan sing siam ka oras sa isa ka adlaw. Isa ka bes, diutayan lang mapatay si Antoine sang malusod ang minahan nga iya ginaubrahan.

Isa si Antoine sa madamo nga kabataan nga natawo sa Pransia sang dekada 1920 kag 1930 nga ang mga ginikanan taga-Poland. Ngaa nagsaylo sa Pransia ang mga taga-Poland? Sang nangin independiente liwat ang Poland pagkatapos sang Bug-os Kalibutan nga Inaway I, problema gid ang tuman kadamo nga populasyon. Samtang ang Pransia naman, napatyan sing sobra isa ka milyon ka lalaki sa inaway kag nagakinahanglan gid sang mga minero sang karbon. Gani sang Septiembre 1919, ang gobierno sang Pransia kag Poland nagpirma sang isa ka kasugtanan nga masaylo sa Pransia ang pila ka taga-Poland. Sang 1931, naglab-ot na sa 507,800 ka Polaco ang nagsaylo sa Pransia kag kalabanan sa ila nag-istar sa mga rehiyon nga may minahan sa aminhan.

Nagakabuhi gihapon ang mga Polaco suno sa ila kultura, lakip na ang ila pagkarelihioso. “Daku gid ang pagtahod sang akon lolo nga si Joseph sa Balaan nga Kasulatan bangod sa impluwensia sang iya amay sa iya,” siling ni Antoine nga 90 anyos na subong. Kada Domingo, ginasuksok sang bilog nga pamilya sang Polaco nga mga minero ang ila pinakamanami nga bayo kag magsimba kaangay sang naandan nila sa Poland. Bangod sini nahikay gid ang pila ka indi relihioso nga Pranses.

Ang mga Estudyante sa Biblia makugi nga nagabantala sa Nord-Pas-de-Calais halin pa sang 1904 kag didto sila nasugilanon sa una nga higayon sang Polaco nga mga residente. Sang 1915, gin-imprinta sa Polaco ang The Watch Tower kada bulan, kag ang The Golden Age (Magmata! karon) natigayon sa amo nga lenguahe sang 1925. Ginbaton sang madamo nga pamilya ang Makasulatanhon nga kaundan sini nga mga magasin, subong man ang libro nga The Harp of God sa Polaco.

Nakilala sang pamilya ni Antoine ang mga Estudyante sa Biblia paagi sa iya tiyo nga nagtambong sa miting sa una nga higayon sang 1924. Sina man nga tuig, ginhiwat sang mga Estudyante sa Biblia sa Bruay-en-Artois ang ila una nga asembleya sa  Polaco nga lenguahe. Mga isa ka bulan sang ulihi, naghiwat sang miting sa publiko sa sina man nga banwa si Joseph F. Rutherford, nga isa ka tiglawas sang ulong talatapan kag 2,000 ang nagtambong. Bangod sang madamo nga tumalambong nga ang kalabanan mga Polaco, napahulag gid si Brother Rutherford nga magsiling: “Gindala kamo ni Jehova sa Pransia para magtuon sang kamatuoran. Gani subong, dapat ninyo buligan upod sa inyo kabataan ang mga Pranses! Daku pa nga pagbantala ang dapat himuon, kag magaaman si Jehova sang mga manugbantala para sa sina nga buluhaton.”

Kag amo gid sina ang ginhimo ni Jehova nga Dios! Kon daw ano kapisan ining Polaco nga mga Cristiano sa minahan, amo man sila kaukod sa pagbantala! Nagbalik pa gani ang pila sa ila sa Poland para ipaambit ang hamili nga kamatuoran nga ila natun-an. Sanday Teofil Piaskowski, Szczepan Kosiak, kag Jan Zabuda lakip sa pila nga nagbiya sa Pransia agod ipalapnag ang maayong balita sa malapad nga bahin sang Poland.

Apang madamo sing nagahambal sang Polaco nga mga ebanghelisador ang nagpabilin sa Pransia kag nagpadayon sa makugi nga pagbantala kaupod sa ila Pranses nga mga kauturan. Sa asembleya sa Sin-le-Noble sang 1926, 1,000 ang nagtambong sa Polaco nga sesyon kag 300 naman ang sa Pranses. Ang 1929 nga Yearbook nagreport: “Sa sini nga tuig 332 ka Polaco nga kauturan ang nagsimbulo sang ila dedikasyon paagi sa bawtismo.” Antes magsugod ang Bug-os Kalibutan nga Inaway II, 32 sa 84 ka kongregasyon sa Pransia ang Polaco.

Sang 1947, ginbaton sang madamo nga Saksi ni Jehova ang pangagda sang gobierno sang Poland nga magbalik sa Poland. Bisan naghalin na sila, makita gid ang bunga sang pagpanikasog nila kag sang ila Pranses nga masigkatumuluo kay 10 porsiento ang pag-uswag sang mga manugbantala sang Ginharian sa sina nga tuig. Ginsundan ini sang 20, 23, kag 40 porsiento nga pag-uswag halin sang 1948 tubtob 1950! Sang 1948, nagtangdo sang una nga mga manugtatap sa sirkito ang sanga sa Pransia, agod hanason ining bag-o nga mga manugbantala. Sa lima nga ginpili, apat ang Polaco, kag isa sa ila si Antoine Skalecki.

Madamo sa mga Saksi ni Jehova sa Pransia ang pareho gihapon sing apelyido sa ila Polaco nga mga katigulangan nga nagpangabudlay sa mga minahan kag sa pagministeryo. Madamo man subong sa mga nagsaylo sa Pransia ang nagatuon sang kamatuoran. Makugi gid nga ginasunod sining mga manugbantala sang Ginharian ang mga Polaco nga nauna sa ila, magbalik man ining mga ebanghelisador sa ila pungsod ukon magpabilin sa ila bag-o nga lugar.—Halin sa amon archive sa Pransia.