1, 2. (a) Ano ang ginakabalak-an sang mga ginikanan kon ang ila kabataan mangin tin-edyer na? (b) Paano mag-uswag ang mga Cristiano samtang tin-edyer pa lang sila?

MAKALILIPAY gid para sa Cristiano nga mga ginikanan nga makita nga mabawtismuhan ang ila bata. “Nalipay gid kami. Nagapasalamat kami nga gusto gid sang amon kabataan nga alagaron si Jehova,” siling ni Berenice, nga may apat ka bata nga nabawtismuhan antes mag-14 anyos. “Pero,” nagdugang sia, “nakahibalo man kami nga kon magtin-edyer na sila madamo nga hangkat ang atubangon sang amon kabataan.” Mahimo nahangpan mo ang kabalaka ni Berenice kon ang imo bata tin-edyer na ukon manugtin-edyer pa lang.

² Ang isa ka eksperto sa pagdaku sang bata nagapati nga mabudlay gid man ini nga tion para sa mga ginikanan kag sa mga tin-edyer, pero nagsiling sia: “Ang mga tin-edyer wala ‘nagabinuang’ ukon ‘nagabinatabata.’ Ara sila sa tion nga nagalambo ang ila emosyon, nagapakig-angot sila sa iban, kag nagauswag ang ila mga talento.” Samtang tin-edyer ang imo kabataan, makapalambo sila sing suod nga kaangtanan kay Jehova, makahimo sang mga tulumuron sa ministeryo, kag makapanikasog nga magdedikar sang ila kaugalingon kag tumanon ini. Mahimo nga tion ini nga mag-uswag sila sa espirituwal, pareho kay Jesus sang bata pa sia. (Basaha ang Lucas 2:52.) Ano ang papel  mo bilang ginikanan sa sining importante nga tion? Binagbinaga kon paano si Jesus nagpakita sang pagpalangga, pagpaubos, kag paghantop sang naghamtong na sia. Paano ini nga mga kinaiya makabulig sa imo sa paghanas sa imo tin-edyer nga alagaron si Jehova?

3. Ngaa matawag ni Jesus ang iya mga apostoles nga iya mga abyan?

³ Mahigugmaon kag mainunungon nga abyan si Jesus. (Basaha ang Juan 15:15.) Sa panahon sang Biblia, kinaandan na nga ang agalon wala nagasugid sang iya panghunahuna kag balatyagon sa iya mga ulipon. Pero, si Jesus nangin agalon kag abyan sang iya matutom nga mga apostoles. Nakig-upod sia sa ila, ginasugid niya ang iya balatyagon sa ila, kag nagapamati sia sing maayo kon ginasugid nila sa iya ang ila balatyagon. (Mar. 6:30-32) Ining mahigugmaon nga komunikasyon nagpasuod kay Jesus sa iya mga apostoles kag naghanda ini sa ila para sa mga responsibilidad nila sang ulihi sa pag-alagad sa Dios.

4. Paano ka mangin abyan sang imo bata nga wala mo ginapabay-an ang imo awtoridad bilang ginikanan? (Tan-awa ang piktyur sa umpisa sini nga artikulo.)

⁴ “Bisan pa kita nga mga ginikanan indi mangin katubotubo sang aton kabataan,” siling ni Michael, nga may duha ka bata, “mahimo kita mangin abyan nila.” Nagahinguyang sang tion nga magkaupod ang mga mag-abyan. Ipangamuyo kon bala puede mo mabag-o ang tion sang imo obra ukon sang iban mo pa nga hilikuton para madugangan ang imo tion sa imo kabataan. Pareho man nga mga butang ang nanamian sang mga mag-abyan. Gani, kon ano nga mga butang ang nanamian sang imo tin-edyer, pareho sang mga kanta, pelikula, ukon sports, panikasugi nga manamian man sa sini. Si Ilaria, nga taga-Italya, nagsiling: “Nanamian man mamati ang akon mga ginikanan sa mga kanta nga ginapamatian ko. Nangin suod ko nga abyan si Tatay, kag makaistorya ako sa iya parte sa sensitibo nga mga butang.” Kon mangin abyan ka sang imo mga tin-edyer kag ginabuligan mo sila nga makatigayon sing “suod nga pagpakig-abyan kay Jehova,” indi buot silingon nga ginapabay-an mo na ang imo awtoridad bilang ginikanan. (Sal. 25:14) Sa baylo, ginapakita mo nga palangga mo sila kag ginatahod, kag mas mahapos ka nila palapitan. Gani, mas mahapos man para sa ila nga isugid sa imo ang ila mga ginakabalak-an.

5. Paano ginbuligan ni Jesus ang iya mga disipulo nga maeksperiensiahan ang kalipay sa masako nga pag-alagad kay Jehova?

⁵ Luyag ni Jesus nga maeksperiensiahan sang iya pinalangga nga mga disipulo kag abyan ang kalipay sa masako nga pag-alagad kay Jehova. Gani, luyag gid niya nga makigbahin sila sing makugi sa espirituwal nga mga hilikuton. Gusto gid ni Jesus nga mangin mapisan sila sa pagtudlo sa mga tawo agod mangin disipulo! Mahigugmaon nga ginpasalig ni Jesus ang iya mga disipulo nga buligan niya sila nga magmadinalag-on.—Mat. 28:19, 20.

6, 7. Ngaa ang pagsugod kag pagpadayon sang espirituwal nga rutina para sa kabataan pagpakita sing gugma sang mga ginikanan?

⁶ Luyag mo nga magpabilin nga mapagros sa espirituwal ang imo mga tin-edyer. Kag luyag sang Dios nga padakuon mo ang imo kabataan “sa disiplina kag laygay ni Jehova.” (Efe. 6:4) Gani, gamita ang imo responsibilidad nga ginhatag sang Dios para masugdan kag mapadayon ang espirituwal nga rutina. Halimbawa: Ginatinguhaan mo nga makaeskwela ang imo kabataan bangod importante ini kag nagalaum ka nga malipay sila sa pagtuon. Ginatinguhaan man sang mahigugmaon nga mga ginikanan nga makatuon ang ila kabataan sa “laygay ni Jehova” paagi sa mga miting sang kongregasyon kag sa iban pa nga espirituwal nga mga programa. Bangod importante ang pagtudlo sang Dios, ginatinguhaan mo nga mapatudok sa imo kabataan ang gugma sa espirituwal nga mga butang kag apresasyon sa kaalam. (Hulu. 24:14) Subong nga ginbuligan ni Jesus ang iya mga disipulo, ginabuligan mo man ang  imo mga tin-edyer nga magmadinalag-on sa ministeryo paagi sa pagbulig sa ila nga malipay sa pagtudlo sang Pulong sang Dios kag mangin regular sa pag-alagad sa latagon.

⁷ Paano makabulig sa mga tin-edyer ang tayuyon nga rutina sa espirituwal? Si Erin, nga taga-Bagatnan nga Aprika, nagsiling: “Sang bata pa kami, pirme kami nagakumod kag nagareklamo parte sa pagtuon sang Biblia, mga miting, kag pag-alagad sa latagon. May mga bes pa gani nga hungod namon nga ginadisturbo ang pangpamilya nga pagtuon para lang makahalin kami. Pero wala nangampo ang amon mga ginikanan.” Nagdugang pa sia: “Ina nga paghanas nagbulig sa akon nga magpadayon sa pag-alagad. Sa karon, kon maguba ang akon espirituwal nga rutina, ginahandum ko gid nga ibalik ini dayon. Pamatyag ko, wala ko napalambo ini nga handum kon indi malig-on ang amon mga ginikanan sa pagpadayon sang espirituwal nga rutina. Kon nangampo sila, sigurado nga mahapos lang sa akon ang pagpalya sa mga miting ukon sa iban pa nga espirituwal nga hilikuton subong.”

8. (a) Paano ginbaton ni Jesus nga may mga limitasyon sia? (b) Paano nakaapekto sa mga disipulo ang pagpaubos ni Jesus?

⁸ Bisan pa himpit si Jesus, mapainubuson niya nga ginbaton nga may mga limitasyon sia kag kinahanglan niya ang bulig ni Jehova. (Basaha ang Juan 5:19.) Nadula bala ang pagtahod sang mga disipulo kay Jesus bangod mapainubuson sia? Wala. Sa baylo, sang labi sia nga nagsalig kay Jehova, labi man nga nagsalig sa iya ang mga disipulo niya. Sang ulihi, gin-ilog nila ang pagpaubos ni Jesus.—Binu. 3:12, 13, 16.

9. Ano ang epekto sa imo mga tin-edyer kon mapainubuson ka nga mangayo sing pasaylo kag ginabaton mo ang imo mga limitasyon?

⁹ Madamo kita sang mga limitasyon, kag indi pareho kay Jesus, indi kita himpit kag makasala kita. Mapainubuson nga batuna nga may mga limitasyon ka kag mga sala. (1 Juan 1:8) Kay man, sin-o ang mas tahuron mo? Ang amo nga nagabaton sang iya sala ukon ang wala nagapangayo sing pasaylo? Kon mabatian sang imo tin-edyer nga nagapangayo ka sing pasaylo kon may sala ka, magadugang ang pagtahod niya sa imo. Kag mahimo matun-an man niya nga batunon ang iya mga sala. “Ginabaton namon kon makasala kami, amo nga ginasugid man sang amon kabataan sa amon ang ila mga problema,” siling ni Rosemary, nga may tatlo ka bata. “Nahibaluan namon nga may mga limitasyon kami, gani gintudluan namon ang amon kabataan kon diin mangita sang pinakamaayo nga mga solusyon sa ila mga problema. Kon kinahanglan nila ang bulig, ginagamit namon pirme ang mga literatura nga nabase sa Biblia, kag dungan kami nga nagapangamuyo.”

10. Paano nagpakita si Jesus sang pagpaubos kon nagasugo sa iya mga sumulunod?

¹⁰ May awtoridad si Jesus sa pagsugo sa iya mga sumulunod. Pero mapainubuson niya nga ginahatag pirme ang mga rason kon ngaa dapat sila magtuman. Halimbawa, wala lang niya ginhambalan ang iya mga sumulunod nga unahon ang pagpangita sang Ginharian kag pagkamatarong sang Dios, kundi nagsiling sia: “Kag ini tanan idugang sa inyo.” Pagkatapos magsiling, “Untati ninyo ang paghukom,” ginhatag ni Jesus ini nga rason: “Agod indi kamo paghukman sang Dios; kay kon paano kamo nagahukom, amo man ang paghukom sang Dios sa inyo.”—Mat. 6:31–7:2.

11. Kon nagakaigo, ngaa maalamon nga ipaathag sang mga ginikanan ang mga rason sang ila pagsulundan ukon desisyon?

¹¹ Kon nagakaigo, ipaathag ang mga rason sang pagsulundan ukon desisyon nga imo ginhimo. Kon mahangpan ini sang imo tin-edyer, mahimo gid nga magtuman sia sa imo sing kinabubut-on. “Ang pagpaathag sang mga rason makabulig sa mga tin-edyer nga magsalig sa imo bangod nakita nila nga ang imo mga desisyon may basihan, indi pabag-obag-o, kag rasonable,” siling ni Barry, nga may apat ka bata.  Kag nagauswag man sa pagkahamtong ang tin-edyer paagi sa iya “ikasarang sa pagpangatarungan.” (Roma 12:1) Nagpaathag si Barry: “Kinahanglan matun-an sang mga tin-edyer nga magdesisyon base sa rason sa baylo nga bangod sa ila balatyagon.” (Sal. 119:34) Kon mapainubuson mo nga ipaathag ang mga rason sang imo mga desisyon, mabatyagan sang imo tin-edyer nga nakita mo nga nagahamtong na sia, kag matun-an niya nga magdesisyon paagi sa iya “ikasarang sa pagpangatarungan.”

12. Paano gingamit ni Jesus ang paghantop agod buligan si Pedro?

¹² Nagpakita sang paghantop si Jesus kag nahangpan niya kon ano nga bulig ang kinahanglan sang iya mga disipulo. Halimbawa, maayo tani ang motibo ni apostol Pedro sang ginsilingan niya si Jesus nga maluoy sa iya kaugalingon agod indi sia mapatay. Pero nahibaluan ni Jesus nga sayop ang panghunahuna ni Pedro. Agod buligan sia kag ang iban nga disipulo, prangka nga naglaygay si Jesus, nagsambit sang resulta sang maiyaiyahon nga panimuot, kag nagsaysay sang mga pagpakamaayo sang masinakripisyuhon nga espiritu. (Mat. 16:21-27) Nakatuon gid sa sini si Pedro.—1 Ped. 2:20, 21.

13, 14. (a) Ano ang mga tanda nga nagaluya na ang pagtuo sang imo tin-edyer? (b) Paano mo magamit ang paghantop agod mahangpan kag mabuligan gid ang imo bata?

¹³ Mangamuyo kay Jehova nga hatagan ka niya sing paghantop agod mahangpan mo kon ano nga bulig ang kinahanglan sang imo tin-edyer. (Sal. 32:8) Halimbawa, ano ang mga tanda nga nagaluya na ang pagtuo sang imo bata? Mahimo nga nagakadula na ang iya kalipay, nagahambal na sia sang negatibo sa mga masigkatumuluo, ukon wala na nagapanugid sang nagakatabo sa iya. Indi dayon magpamensar nga mga tanda ini nga may ginatago sia nga sala. * Sa pihak nga bahin, indi mo pagbalewalaon ini nga mga tanda ukon tamdon ang pagpain niya sang iya kaugalingon nga normal lang.

¹⁴ Pareho ni Jesus, mamangkot sing mainayuhon kag matinahuron. Subong nga mausik ang tubig sa timba kon madasig mo ini nga batakon sa bubon, amo man sini kon piliton mo nga manugid ang imo tin-edyer, mahimo mawasi mo ang hamili nga kahigayunan nga  mahibaluan ang iya panghunahuna kag intension. (Basaha ang Hulubaton 20:5.) Si Ilaria, nga ginsambit kaina, nagsiling: “Sang tin-edyer pa ako, indi ako makapamat-od kon bala mapadayon ako sa paglakat sa kamatuoran ukon pirme makig-upod sa akon mga klasmeyt. Nakaapektar gid ini sa akon panimuot kag natalupangdan ini sang akon mga ginikanan. Isa ka gab-i, nagmuno sila kon ngaa kaluya kuno sa akon, gani namangkot sila kon ano ang akon problema. Naghilibion ako, dayon ginpaathag ko sa ila ang akon sitwasyon, kag nangayo sang bulig. Ginhakos nila ako, ginsilingan nga nakahangop gid sila, kag ginpasalig nga buligan nila ako.” Gilayon nga ginbuligan si Ilaria sang iya mga ginikanan nga makakita sang bag-o kag mas maayo nga mga abyan sa kongregasyon.

15. Ipaathag kon paano ginpakita ni Jesus ang paghantop kon nagapakig-angot sia sa iban.

¹⁵ Nagpakita man sang paghantop si Jesus paagi sa pagtan-aw kon ano nga bulig ang kinahanglan sang iya mga disipulo kag kon ano ang maayo nila nga mga kinaiya. Halimbawa, sang nabatian ni Natanael nga si Jesus naghalin sa Nazaret, nagsiling sia: “May maayo bala nga tawo halin sa Nazaret?” (Juan 1:46) Base sa komento ni Natanael, ano ang pagtamod mo sa iya? Masakit maghambal? May ginapasulabi? Wala sing pagtuo? Ginpakita ni Jesus ang paghantop kag gintan-aw niya kon ano ang maayo kay Natanael. Gintawag sia ni Jesus nga “matuod nga Israelinhon nga wala nagapangdaya.” (Juan 1:47) Mabasa ni Jesus ang tagipusuon, kag gingamit niya ini nga ikasarang agod tan-awon kon ano ang maayo sa iban.

16. Paano mo mabuligan ang imo tin-edyer nga mapauswag ang iya maayo nga mga kinaiya?

¹⁶ Indi ka makabasa sing tagipusuon, pero paagi sa bulig sang Dios mapakita mo ang paghantop. Gamiton mo bala ini nga ikasarang para makita ang maayo sa imo tin-edyer? Wala sing isa nga luyag tawgon nga “nagapanggamo.” Sa hunahuna man ukon sa hambal, indi pagtawga ang imo bata nga “rebelde nga tin-edyer” ukon “salawayon nga bata.” Bisan pa nabudlayan ang imo tin-edyer, ipahibalo sa iya nga nakita mo ang iya potensial kag sinsero nga handum nga himuon ang husto. Talupangda ang iya paghamtong kag pag-uswag, kag komendahi sia. Buligi sia nga mapauswag ang iya maayo nga mga kinaiya paagi sa paghatag sa iya sing dugang nga mga responsibilidad kon posible. Ginhimo man ini ni Jesus sa iya mga disipulo. Pagligad sang isa ka tuig kag tunga sa tapos nga makilala si Natanael (nga ginatawag man Bartolome), ginpili sia ni Jesus nga mangin apostol, kag nangin makugi sia nga Cristiano. (Luc. 6:13, 14; Binu. 1:13, 14) Paagi sa imo komendasyon kag pagpalig-on, mabatyagan sang imo bata nga kalipikado sia nga Cristiano nga magamit ni Jehova, sa baylo nga indi sia makasarang.

17, 18. Ano ang mangin resulta kon padayon mo nga buligan ang imo tin-edyer nga mag-alagad kay Jehova?

¹⁷ Samtang ginapadaku mo ang imo kabataan, mahimo magbatyag ka pareho sa ginbatyag ni apostol Pablo, nga nangin kaangay sang espirituwal nga amay sa madamo. Nakaeksperiensia sia sing “kapipit-an kag kalisang sang tagipusuon” bangod ‘madalom ang iya gugma’ sa iya espirituwal nga mga anak sa Corinto. (2 Cor. 2:4; 1 Cor. 4:15) Si Victor, nga may bata nga duha ka lalaki kag isa ka babayi, nagsiling: “Indi mahapos kon may tin-edyer ka nga bata. Pero mas madamo ang makalilipay nga tion sangsa mga hangkat nga amon gin-atubang. Paagi sa bulig ni Jehova, nangin suod kami sa amon kabataan.”

¹⁸ Padayon nga hanasa ang imo kabataan nga alagaron si Jehova. Samtang ginapakita mo sa ila kon ano mo sila ka palangga, kabay nga mabatyagan mo ang daku gid nga kalipay kon ang imo kabataan magdesisyon nga alagaron si Jehova kag magpadayon sa pag-alagad sa iya sing matutom.—3 Juan 4.