“Gintuytuyan Niya Ako sa Dalanon sang Pagkamatarung”

Panugiron ni Olga Campbell

“Ang maayo nga halimbawa daw kaangay sang isa ka nagapanawag nga lingganay,” siling sang akon manghod nga si Emily. “Ginbagting mo ang lingganay, kag nagsunod ako.” Ginsulat niya ini agod pasalamatan ako nga sa sulod na sang 60 anyos ginhatag ko ang halos bug-os ko nga tion para sa Dios. Sugiran ko kamo sang akon kabuhi sang gamay pa ako, kag kon paano ako nagsugod sa pag-alagad sa Dios.

NATAWO ako sang Enero 19, 1927, sa Ukraine malapit sa Wakaw, Saskatchewan, sa may tungatunga nayon sa katundan sang Canada. Nagapuyo kami sa isa ka gamay nga balay sa uma. Ako kag ang akon kapid nga si Bill amo ang ikan-om kag ikapito sa walo ka mag-ulutod. Mapisan si Tatay, kag kami nga mga manghod amo ang nagabulig sa iya sa uma. Ginaatipan kami sing maayo ni Nanay bisan pa nga daw malupog na sia sa kasakit sang iya rayuma. Sang ulihi, amo ini ang ginkamatay ni Nanay sa edad nga 37 anyos kag apat pa lang ako ka tuig sadto.

Anom ka bulan sa tapos nga mapatay si Nanay, nangasawa liwat si Tatay. Wala magdugay nagginamo sa balay, kay nagbata pa gid ang amon manding sing lima ka babayi! Ginatahod ko ang amon manding, apang ang akon magulang nga si John nabudlayan gid.

Sa ulihi nga bahin sang dekada 1930, ako kag si Bill nag-eskwela sa elementarya, amo nga medyo nalikawan namon ang kagamo sa balay. Sang manugsugod na ang Bug-os Kalibutan nga Inaway II, ang gugma sang mga tawo para sa pungsod nagbaskog. Ginpasaludo kami sang amon bag-o nga maestra sa bandera, apang may isa ka bata nga babayi nga wala nagpati sa iya. Gani, gin-insulto sia sang iban nga mga estudyante. Bisan amo yadto ang natabo, nagdayaw gid ako sa iya kaisog kag ginpamangkot ko sia kon ngaa wala sia magsaludo sa bandera. Ginpaathag niya nga isa sia ka Estudyante sang Biblia, nga amo anay ang pagtawag sa mga Saksi ni Jehova, kag ginahatag lamang niya ang iya pagsimba sa Dios.—Exodo 20:2, 3; Binuhatan 5:29.

Paghalin sa Balay

Nagtrabaho ako sa siudad sang Prince Albert sang 1943, nagapangarga ako sa trak kag nagadul-ong sang kinaha nga mga soft drink. Bangod luyag ko gid nga makatuon tuhoy sa Dios, nagbakal ako sing Biblia, apang naghibi ako sa kaugot kay indi ko ini maintiendihan. Ang nahibaluan ko lang sa Biblia amo ang pangamuyo nga Amay Namon.—Mateo 6:9-13.

Palasimba ang tag-iya sang balay nga ginaistaran ko. Isa ka Domingo, ginpabugal niya sa akon nga gintiklod niya pagua sa puertahan ang babayi nga nagawali sang Biblia. Sa pensar ko lang, ‘Ngaa itiklod gid niya ang babayi?’ Pila ka Domingo ang nagligad, nagmasakit ako amo nga wala ako makasimba. Sa amo nga adlaw nagbalik ang babayi nga nagawali sang Biblia.

Namangkot sia sa akon, “Nagapangamuyo ka man?”

 “Huo, nagapangamuyo ako sing Amay Namon,” sabat ko.

Namati gid ako samtang ginapaathag niya sa akon ang kahulugan sang tagsa ka pinamulong ni Jesus. Nagpromisa sia nga mabalik sa Mierkoles.

Sang nag-abot na ang tag-iya sang balay, nalangkag ako sa pagsugid nga ang babayi nga nagawali sang Biblia, isa gali sa mga Saksi ni Jehova. “Kon magbalik sia sa Mierkoles, palayason ko gid kamo nga duha!” Kinulbaan gid ako sa ginsiling niya.

Ginpangita ko ang Saksi sa amon lugar, kag nakilal-an ko nga si Mrs. Rampel gali sia. Sang nakit-an ko na sia, ginpaathag ko sa iya ang akon problema, kag ginhingyo ko sia nga isugid sa akon ang tanan niya nga nahibaluan sa Biblia. Daw subong bala nga naistoryahan namon ang bug-os nga Biblia! Ginpaanggid niya ang aton panahon sa adlaw ni Noe, sang ginlaglag sang Dios ang malaut nga mga tawo kag ginluwas ang pamilya ni Noe.—Mateo 24:37-39; 2 Pedro 2:5; 3:5-7, 12.

“Nakita ko nga nagapati ka nga ang ginatudlo sang Biblia amo gid ang kamatuoran,” siling ni Mrs. Rampel matapos ang malawig namon nga pag-istoryahanay. “Sa sunod pa gid nga semana, may pagtililipon ang mga Saksi ni Jehova, kag dapat magpabawtismo ka.” Pagkagab-i indi ako matulugan kay ginapamensar ko ang tanan namon nga gintun-an. Daw tuman gid ka serioso nga tikang ang pagpabawtismo. Apang, luyag ko gid nga alagaron ang Dios! Bisan pa nga diutay lamang ang akon natun-an sa Biblia, ginbawtismuhan ako sa edad nga16 anyos sang Oktubre 15, 1943.

Halin sa Katundan Pasidlangan sang Canada

Sang Nobiembre, ginsilingan ako sang akon magulang nga si Fred kon gusto ko mag-obra subong timbang sa iya tatlo ka panalgan nga balay sa siudad sang Toronto sa sidlangan sang Canada. Nagpasugot ako, kay abi ko mas hilway ako didto nga makaalagad kay Jehova. Antes ako maglakat, ginbisitahan ko anay ang akon magulang nga si Ann, nga nagaistar pa sa Saskatchewan. Nasorpresa gid ako sang ginsilingan niya ako nga sia kag si Manang Doris nagatuon sing Biblia sa mga Saksi ni Jehova, kag ginpalig-on niya ako nga magtuon man. Ginsugiran ko sila gilayon nga bawtismado na ako nga Saksi!

Upod sa akon manghod nga si Emily nagsakay kami sa tren pakadto sa Toronto. Ginsugat kami ni Bill sa estasyon sang tren, kag gindala sa ginaistaran nila ni Nong John kag ni Nong Fred. Ginpamangkot ko si Nong Fred kon sin-o pa ang upod nila sa balay. “Indi ka gid magpati,” siling niya. “Nakadumdom ka kay Alex Reed nga kasimanwa naton sang una? Dira sia nagaistar sa ibabaw, kag daw indi mapatihan nga nangin interesado sia sa mga Estudyante sang Biblia!” Nalipay gid ako katama sa ginsugid niya.

Nagtiid ako pasaka para makita si Alex kag ginsilingan ko sia nga maupod ako sa iya sa pagtambong sa pagtuon sa Biblia sina mismo nga gab-i. Gusto ko malakat kami dayon agod nga indi na ako mapunggan sang akon mga magulang. Wala madugay, bisan wala pa ako sing pormal nga pagtuon sa Biblia nag-upod na ako sa pagwali sa pamalay sa una nga higayon. Nalipay ako sa pagpakighambal sa madamo nga mga Ukrainiano nga nagahambal sang akon namat-an nga lenguahe.

Nanamian si Bill magbasa sang Ang Lalantawan nga ginabutang ko pirme sa iya kuarto. Sang magsaylo siya sa British Columbia sa katundan sang Canada, ginregaluhan ko sia sing suskripsion sang Ang Lalantawan. Bisan hipuson sia, ginsulatan niya ako sing napulo ka pahina nga sulat sang pagpasalamat. Sang ulihi, nangin isa sia sa mga Saksi ni Jehova  kag nangin mapisan kag responsable nga Cristiano. Daku gid ang akon pasalamat sang ang akon lima ka utod nga sanday Bill, Manang Ann, Manong Fred, Manang Doris kag Emily nangin mga Saksi ni Jehova.

Sang Mayo 22, 1945 ginkuha sang gobierno sang Canada ang pagdumili sa mga hilikuton sang mga Saksi ni Jehova. * Sa pagkamatuod wala ako makahibalo nga ginadumilian gali ang amon nga hilikuton tubtob sang nabatian ko nga ginkuha na gali ini. Nagdesisyon kami sang akon amiga nga si Judy Lukus nga magpayunir ukon maghinguyang sing mas daku nga tion sa pagbantala sa mga nagahambal sing Pranses sa malayo nga sidlangan sang Quebec. Sang nabatian sang akon mga utod nga sanday Doris kag Emily ang amon plano, nagdesisyon man sila nga magpayunir sa pihak nga bahin sang kontinente, sa Vancouver, British Columbia.

Ginpamatukan ang mga Saksi sa Quebec

Indi lamang mga talan-awon ang nagbag-o pagsaylo ko sa Quebec kundi ang kahimtangan man. Nag-atubang sing mabaskog nga mga pagpamatok ang mga Saksi sa ila pagbantala nga hilikuton. * Nalipay kami sa pagpanagtag sang tract ukon magagmay nga mga balasahon nga may tig-ulo nga Quebec’s Burning Hate for God and Christ and Freedom Is the Shame of All Canada. Ginbuyagyag sining makapalaso nga mensahe ang pagpamatok nga ginhimo sa mga Saksi.

Nagpanagtag kami sing mga tract sa sulod sang 16 ka adlaw. Nagasugod kami sing mga alas dos sa kaagahon, kag hinayhinay namon nga ginasuok ini sa idalom sang mga puertahan. Sang yara kami sa isa ka apartment nabatian namon nga may mga pulis nga nagapadulong. Gani, nanago kami sa eskinita. Pagkadason nga adlaw, nanagtag pa gid kami sang Ang Lalantawan kag Magmata! Sa pagligad sang mga binulan, madamo gid nga beses nga nadakpan kami sang mga pulis amo nga daw indi na namon maisip kon makapila. Para handa na ako kon prisuhon gid man, pirme ko ginadala ang akon sipilyo kag pangkurit sa kilay.

Sang Nobiembre 1946, si Nathan Knorr halin sa Brooklyn, New York, nga amo ang nagadumala sa mga hilikuton sang mga Saksi sa bug-os kalibutan, nagbisita sa Quebec. Gin-imbitahan niya kami nga 64 ka payunir sa Quebec sa pagtambong sa ika-siam nga klase sang Watchtower Bible School of Gilead sa South Lansing, New York. Sa sini nga eskwelahan gintun-an namon sing maayo ang Biblia sa sulod sang lima ka bulan. Sang naggradwar kami sang Agosto 1947, ginpadala kami sa mga banwa sa bug-os nga Quebec sa pagtukod sing bag-o nga mga kongregasyon.

Makalilipay nga Resulta sang Pagtudlo Tuhoy sa Biblia

Apat kami nga dalaga ang ginpadala sa siudad sang Sherbrooke. Sa pagpakadto kag pagpauli namon halin sa mga tawo nga gintudluan namon tuhoy sa Biblia, ginapraktis gid namon sing maayo ang Pranses nga hambal. Kon kaisa bangod wala kami sing inugbakal sing palanyagahon nagapauli na lang kami kag magtuon. Maayo gid sa gramatika ang akon kaupod nga si Kay Lindhorst. Gintudluan anay niya ako sang gramatika sang Ingles para maintiendihan ko ang gramatika sang Pranses.

Ang labing makalilipay nga tion sa akon pag-alagad sa Dios natabo sang didto ako sa Victoriaville, nga sadto anay may mga 15,000 ka pumuluyo. Diutay gid lang ang nagahambal sing Ingles, gani amo ini ang pinakamaayo nga lugar agod makapraktis ako sa paghambal sing Pranses. Makalilipay gid ang amon una nga semana. Bisan diin kami magkadto ginabaton sang mga tawo ang amon mga balasahon. Apang, nakibot kami kay sang pagbalik namon sirado na ang tanan nga puertahan kag bintana. Ngaa?

Ginpaandaman sila sang ila pari nga indi magpamati sa amon. Gani samtang nagapamalaybalay kami, ginsundan kami sang mga kabataan kag ginhaboy sang mga bato ukon ginpabilog-bilog nga mga niebe (snowballs). Apang, madamo sa gihapon ang luyag mamati sa mensahe sang Biblia. Sang primero, ginapabisita lang nila kami kon gab-i. Apang, samtang nagauswag ang ila ihibalo sa Biblia, wala  na nila ginatago nga nagatuon sila bisan pa ginakaugtan sila sang ila mga kaingod.

Sang 1950, nagbisita kami sang akon mga utod nga babayi sa Wakaw. Ginsugid namon sa isa ka pagtililipon sa kongregasyon ang amon mga eksperiensia sa pagpamalaybalay. Pagkatapos sini, ginsilingan kami sang isa ka gulang, “Malipay gid ang inyo iloy kon banhawon na sia kag mahibaluan niya nga ang iya mga kabataan nangin mga Saksi ni Jehova!” Nagsiling sia nga nagatuon si Nanay sa mga Saksi antes sia mapatay. Nagtululagay ang amon luha sang nahibaluan namon nga nagatuon gali si Nanay sang Biblia, nga mahimo gid nga gintudlo niya sa amon kon wala sia kuntani mapatay.

Pagpamana kag Padayon nga Pag-alagad sa Dios

Sang 1956, nakilala ko si Merton Campbell, isa ka Saksi nga napriso sing mga 27 ka bulan sa panahon sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II, bangod sang iya Cristianong neutralidad. Nagaalagad sia sa talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn sa halos napulo na ka tuig. Madamo sing maayo nga kinaiya si Merton nga natigayon niya bangod sa pagtuon sa Biblia, kag nakita ko nga mangin maayo sia nga bana. Nagsulatay kami sa sulod sang mga binulan kag ang amon pagtahod kag pag-ulikid sa isa kag isa nahulog sa paghigugmaanay.

Nagpakasal kami ni Merton sang Septiembre 24, 1960. Daw ano nga pagpakamaayo nga nakaupod ko sa sulod na sang 47 ka tuig ang lalaki nga nagasunod sa mga prinsipio sang Biblia! Nagatrabaho si Merton sa sulod na sang 58 ka tuig sa Service Department. Isa ini sa mga departamento sa talatapan nga nagahatag sing bulig kag panuytoy sa mga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova sa bugos nga Estados Unidos. Sa nagligad nga 30 ka tuig, ang akon nga obra sa Brooklyn Bethel amo ang pagdekorar sang kuarto sang mga bisita kag sang ulihi nagbulig ako sa pagdekorar sa dalagku nga mga Assembly Hall sa siudad sang New York. Nian, sang 1995 ginsaylo kami ni Merton sa Watchtower Educational Center sa Patterson, mga 110 kilometros sa naaminhan sang siudad sang New York.

Sang naghalin ako sa balay sa edad nga 12 anyos, wala gid ako maghunahuna nga isa ka adlaw, mapalibutan ako sing isa ka daku nga pamilya nga may kaangay man sa akon nga pagtuo, lakip na ang akon mga utod. Ginahandum ko gid ang pag-abot sang tion nga matuman ang mga saad sang Dios, nga dugukan namon si Nanay kag sugiran sang tanan nga natabo sang nagatulog pa sia sa kamatayon, ilabi na gid kon paano gin-atipan ni Jehova nga Dios ang espirituwal nga mga kinahanglanon sang iya mga kabataan. Nalipay gid kami nga gintuytuyan kami ni Jehova sa “dalanon sang pagkamatarong”!—Salmo 23:3.

[Mga footnote]

[Mga piktyur sa pahina 27]

Ang akon mga ginikanan kag ang balay nga gin-istaran namon upod sa akon pito ka mga utod

[Piktyur sa pahina 29]

Ako kag ang akon mga kaupod sa pagbantala sa Ottawa, 1952

[Piktyur sa pahina 29]

Upod sa akon mga utod (halin sa wala pa tuo) Ann, Mary, Fred, Doris, John, ako, Bill, kag Emily

[Piktyur sa pahina 29]

Ako kag si Merton karon