Nahibaluan Mo Bala?

Ngaa malahalon gid ang mahumot nga lana nga gingamit ni Maria?

Pila ka adlaw antes mapatay si Jesus, si Maria nga utod nga babayi ni Lazaro ‘nagpalapit nga may suludlan nga alabastro nga may unod nga mahumot nga lana, nga puro nga nardo kag malahalon gid,’ kag ginbubo ang lana kay Jesus. (Marcos 14:3-5; Mateo 26:6, 7; Juan 12:3-5) Ginsulat sa ebanghelyo ni Marcos kag ni Juan nga ining pahumot nagabili sing 300 ka denario​—mga isa ka tuig nga sueldo sang ordinaryo nga trabahador.

Diin naghalin ining malahalon nga pahumot? Ining nardo nga ginsambit sa Biblia naghalin sa gamay kag mahumot nga tanom (Nardostachys jatamansi) nga makita sa Kabukiran sang Himalaya. Ang malahalon nga nardo masami nga ginasimbugan sing baratuhon nga ingrediente kag ginabayluhan pa gani sing indi matuod nga nardo. Apang, gingamit ni Marcos kag ni Juan ang ekspresyon nga “puro nga nardo.” Gani, ining mahumot nga lana mahimo nga naghalin pa sa India, amo nga malahalon gid ini.

Ngaa ginsambit sa ebanghelyo ni Marcos nga ‘ginbuong ni Maria ang suludlan nga alabastro agod mabuksan’ ini? Masami nga gamay ang liog sang suludlan nga alabastro, kag mahimo natakpan sing hugot agod indi magsungaw ang kaamyon. Si Alan Millard sa iya libro nga Discoveries From the Time of Jesus nagsiling: “Bangod sa kakunyag sang babayi, sa baylo nga abrihan ang suludlan, ginbuong niya ini, amo nga naula ang tanan nga pahumot.” Gani “ang balay natugob sang kaamyon sang mahumot nga lana.” (Juan 12:3) Wala magpangalag-ag si Maria nga ihatag kay Jesus ining malahalon nga regalo. Ngaa? Ining mapinasalamaton nga babayi bag-o lang nakasaksi sang pagbanhaw ni Jesus sa iya pinalangga nga utod nga lalaki, si Lazaro.​—Juan 11:32-45.

Pila ka siudad ang may ngalan nga Jerico?

Ginsambit sa ebanghelyo nanday Mateo, Marcos, kag Lucas ang milagruso nga pag-ayo nga natabo sa lugar malapit sa Jerico. (Mateo 20:29-34; Marcos 10:46-52; Lucas 18:35-43) Ang Mateo kag Marcos nagsiling nga ginhimo ni Jesus ini nga milagro sang “nagapagua” sia sa Jerico. Apang, ang Lucas nagsiling nga natabo ini sang “nagahinampot” si Jesus sa Jerico.

Sang panahon ni Jesus, pila ka siudad ang may ngalan nga Jerico? Ang libro nga Bible Then & Now nagsabat: “Sang panahon ni Jesus, may isa pa ka Jerico nga gintukod mga 1.6 kilometros sa bagatnan sang daan nga siudad. Si Herodes nga Daku nagpatukod didto sing palasyo para sa tigtulugnaw.” Ginpamatud-an pa ini sang libro nga Archaeology and Bible History, nga nagasiling: “Ang Jerico sang panahon ni Jesus duha ka siudad. . . . Ang [isa amo ang] daan nga siudad sang mga Judiyo kag ang isa amo ang siudad sang mga Romano nga mga 1.6 kilometros ang kalayuon.”

Sa sini, posible nga ginhimo ni Jesus ini nga milagro sang nagabiya sia sa siudad sang mga Judiyo kag nagapakadto sa siudad sang mga Romano, ukon nagapakadto sia sa siudad sang mga Judiyo kag nagabiya naman sa siudad sang mga Romano. Gani, agod mag-athag ang daw mga pagsumpakilay, kinahanglan nga mahibaluan ang kahimtangan sa tion nga ginsulat ini.

[Piktyur sa pahina 31]

Ang alabastro nga suludlan sang pahumot

[Credit Line]

© Réunion des Musées Nationaux/​Art Resource, NY