Importante Bala Kon Paano Naton Ginasimba ang Dios?
Importante Bala Kon Paano Naton Ginasimba ang Dios?
“BAHIN na gid sang kabuhi sang tawo ang relihion.” Amo ini ang siling ni Propesor Alister Hardy sa iya libro nga The Spiritual Nature of Man. Ang resulta sa isa ka surbe sining karon lang nagapakita nga matuod ang iya ginsiling. Nasapwan nga mga 86 porsiento sang pumuluyo sa kalibutan ang nagapangangkon nga may relihion sila.
Nasapwan man sa surbe nga ang tanan nga tumuluo katapo sang 19 ka dalagku nga relihion kag 37,000 ka sekta ang nagapangangkon nga mga Cristiano. Ayhan naligban ka kon bala ginakahamut-an sang Dios ining tanan nga pagsimba. Importante bala kon paano naton ginasimba ang Dios?
Importante gid ini nga butang, amo nga indi kita puede magdesisyon depende sa aton personal nga mga pagpati ukon mga opinyon lamang. Makatarunganon lamang nga dapat naton hibaluon ang pagtamod sang Dios sa sini. Agod mahibaluan naton ang sabat, dapat naton usisaon ang Pulong sang Dios, ang Biblia. Ngaa? Bangod si Jesucristo mismo nagsiling sa pangamuyo sa Dios: “Ang imo pulong kamatuoran.” (Juan 17:17) Kag ang matutom sa Dios nga si apostol Pablo nagpamatuod: “Ang pagsulat sa bug-os nga Kasulatan gintuytuyan sang Dios kag mapuslanon ini sa pagpanudlo, sa pagsabdong, sa pagtadlong sa mga butang.”—2 Timoteo 3:16.
Ginapakita man sang Biblia nga indi tanan nga pagsimba ginakahamut-an sang Dios. Mabasa naton sa Biblia ang mga halimbawa sang pagsimba sang una nga ginakahamut-an kag ginasikway sang Dios. Paagi sa maid-id nga pag-usisa sini nga mga halimbawa, matun-an naton kon ano ang dapat kag indi dapat himuon agod kahamut-an sang Dios ang aton pagsimba.
Halimbawa sang Una
Paagi kay manalagna Moises, ginhatagan ni Jehova nga Dios sing mga sugo ang mga Israelinhon agod tudluan sila kon paano simbahon ang Dios sing nagakaigo. Kon tumanon sang katawhan ang ginapatuman sini nga kasuguan, nga nakilal-an subong Mosaikong Kasuguan, batunon sila sang Dios subong iya katawhan kag pakamaayuhon sila. (Exodo 19:5, 6) Apang bisan ginakahamut-an sila sang Dios, wala nagpabilin ang pungsod sang Israel sa pagsimba nga Iya ginakahamut-an. Pirme nila ginatalikdan si Jehova kag ginailog ang mga pagsimba sang mga pumuluyo sa palibot nila.
Sa adlaw sang mga manalagna nga sanday Ezequiel kag Jeremias sang ikapito nga siglo B.C.E., wala ginsunod sang madamo nga Israelinhon ang Kasuguan sang Dios kag nakigsuod sa katawhan sa mga pungsod sa palibot nila. Paagi sa pag-ilog sa ila mga kustombre kag pagbuylog sa ila mga kapiestahan, ang mga Israelinhon nakigbahin sa salakot nga pagsimba. Madamo nga mga Israelinhon ang nagsiling: “Manginsubong kami sang mga pungsud, subong sang mga panimalay sang mga duta, sa pag-alagad sa kahoy kag bato.” (Ezequiel 20:32; Jeremias 2:28) Nagapangangkon sila nga nagasimba kay Jehova nga Dios, apang sa amo man nga tion, nagasimba sila sa “mga diosdios.” Bisan ang ila mga anak nga lalaki ginahalad nila sa sini nga mga diosdios.—Ezequiel 23:37-39; Jeremias 19:3-5.
Ginatawag ini sang mga arkeologo nga relihion nga may salakot nga pagtuluuhan kag pagsimba sa lainlain nga dios. Ukon ginapatuhuyan nila ini subong relihion sang katigulangan ukon sang kadam-an. Madamo nga tawo ang nagapati karon nga dapat naton batunon ang tanan nga butang, lakip na ang relihion kay nagapuyo kita sa isa ka sosiedad nga ginatugutan ang bisan ano nga pagpati. Amo nga nagapati sila nga wala sing kaso bisan ano man ang ila paagi sa pagsimba sa Dios. Husto bala ini? Puede bala nga magpinagusto na lang sila sa ila pagsimba sa Dios? Binagbinaga ang pila ka buhat sang relihion sa palibot nila nga
ginsunod sang di-matutom nga mga Israelinhon, kag talupangda kon ano ang resulta sini.Ang Salakot nga Pagsimba sang Israel
Ang mga tilipunan sang salakot nga pagsimba sang mga Israelinhon amo ang “mataas nga mga duug,” ukon sulusimbahan. Sa sini nga mga tilipunan may mga altar, incensario, sagrado nga mga haligi nga bato, kag sagrado nga mga haligi, nga ayhan mga kahoy nga nagalaragway kay Asera, ang diosa sang pertilidad sang mga Canaanhon. Madamo sini nga sahi sang tilipunan sa Juda. Ginsambit sang 2 Hari 23:5, 8 ang “mataas nga mga duug sa kabanwaanan sang Juda kag sa mga duug palibut sa Jerusalem, . . . kutub sa Geba [dulunan sa naaminhan] tubtub sa Beer-seba [dulunan sa bagatnan].”
Sa sining mataas nga mga duog, ang mga Israelinhon “nagasonog sing incienso kay Baal, sa adlaw kag sa bulan, kag sa mga planeta, kag sa bug-os nga kasoldadosan sang langit.” May mga balay sila para sa “mga sodomanhon [“lalaki nga mga makihilawason sa templo,” NW] . . . sa balay sang GINOO” kag naghalad sang ila mga bata paagi sa “kalayo kay Moloc.”—2 Hari 23:4-10.
Nasapwan sang mga arkeologo ang ginatos ka human sa daga nga mga pigurin sa Jerusalem kag Juda. Halos tanan gikan sa mga kagulub-an sang pribado nga mga balay. Ang kalabanan sini laragway sang hublas nga mga babayi nga may tuman ka daku nga mga suso. Ginkilala sang mga iskolar ini nga mga pigurin subong si Astoret kag Asera, ang diosa sang pertilidad. Ginpatihan nila nga may “mga birtud ini agod manamkon sila kag makatigayon sing anak.”
Ano ang pagtamod sang mga Israelinhon sa sining mga tilipunan para sa salakot nga pagsimba? Si Propesor Ephraim Stern sang Hebrew University nagsiling nga madamo sining mataas nga mga duog ang mahimo nga “gindedikar kay Yahweh [Jehova].” Daw ginasakdag ini sang mga inskripsion nga nakutkutan sang mga arkeologo sa sini nga duog. Halimbawa, nasulat sa isa ka inskripsion, “Pakamaayuhon ko ikaw [sa ngalan] ni Yahweh sang Samaria kag sang iya asera,” kag mabasa sa isa pa ka inskripsion, “Pakamaayuhon ko ikaw [sa ngalan] ni Yahweh sang Teman kag sang iya asera!”
Ginapakita sini nga mga halimbawa nga nagkompromiso ang mga Israelinhon paagi sa pagsamo sang putli nga pagsimba kay Jehova nga Dios sa pagano kag makahuluya nga mga buhat. Bangod sini, nangin imoral sila kag nangin mahigko ang ila pagsimba. Ano ang pagtamod sang Dios sa sini nga pagsimba?
Ang Pagtamod sang Dios sa Salakot nga Pagsimba
Paagi sa iya manalagna nga si Ezequiel, ginpabutyag sang Dios ang iya kaakig kag kaugot sa malaut nga pagsimba sang mga Israelinhon, nga nagasiling: “Sa tanan ninyo nga puluy-an ang kabanwaanan wagwagon kag ang mataas nga mga duug pamingawon, agud nga mawagwag kag mapamingaw ang inyo mga halaran, ang inyo mga diosdios maboong kag mag-untat, ang Ezequiel 6:6) Maathag nga ginkangil-aran kag ginsikway ni Jehova ini nga pagsimba.
inyo mga larawan sang adlaw mapulud, kag ang inyo binuhatan mapanas.” (Gintagna ni Jehova nga Dios kon paano matabo ang kalaglagan. “Yari karon, ipadala ko . . . si Nabucodonosor nga hari sa Babilonia, nga akon alagad, kag dalhon sila batok sini nga duta kag batok sa iya mga pumuluyo, kag batok sini tanan nga pungsud sa palibut; laglagon ko sila sing bug-os, . . . Ini nga bug-os nga duta manginmamingaw.” (Jeremias 25:9-11) Natuman ini nga tagna sang 607 B.C.E., sang bug-os nga ginlaglag sang Babilonia ang siudad sang Jerusalem kag ang templo sini.
Tuhoy sa kalaglagan sang Jerusalem, si Propesor Stern nga ginkutlo kaina, nagsiling nga may mga nakutkutan ang mga arkeologo nga “nagasakdag gid sa ginlaragway sang Biblia (2 Hari 25:8; 2 Cronica 36:18-19) nga kalaglagan, pagsunog, kag pagkalusod sang mga balay kag mga pader.” Nagdugang pa sia: “Ini nga kagulub-an sa Jerusalem nga natukiban sang mga arkeologo . . . mahimo nga isa sa labing talalupangdon sa mga duog nga ginsambit sa Biblia.”
Ano ang Leksion Sini sa Aton?
Ginapakita sini sa aton nga indi pagbatunon sang Dios ang aton pagsimba kon samuan naton ang panudlo sang Biblia sing mga doktrina, tradisyon, ukon mga rituwal sang iban nga relihion. Nangin maathag gid ini nga leksion kay apostol Pablo. Nagdaku sia subong Judiyo nga Fariseo, naedukar kag nahanas sa kasuguan sini nga sekta. Sang natun-an kag ginpatihan niya nga si Jesus amo ang ginsaad nga Mesias, ano ang iya ginhimo? “Ang mga butang nga bentaha anay sa akon, ginkabig ko ini nga kadulaan tungod kay Cristo,” siling niya. Gintalikdan niya ang iya pagkabuhi sadto kag nangin debotado nga sumulunod ni Cristo.—Filipos 3:5-7.
Subong nagalakbay nga misyonero, nahibaluan gid ni Pablo ang relihioso nga mga buhat kag sayop nga mga pagpati sang nanuhaytuhay nga tawo. Busa nagsulat sia sa mga Cristiano sa Corinto: “Ano ang pag-ambitanay sang kapawa kag kadudulman? Dugang pa, ano ang paghisantuanay ni Cristo kag ni Belial? Ukon ano ang bahin sang isa ka matutom nga tawo sa isa nga di-tumuluo? Kag ano ang pagsinanto sang templo sang Dios sa mga idolo? . . . ‘Busa gua kamo sa tunga nila, kag magbulag kamo,’ siling ni Jehova, ‘kag untati ninyo ang pagtandog sa di-matinlo nga butang’; ‘kag batunon ko kamo.’”—2 Corinto 6:14-17.
Bangod nahibaluan na naton karon nga importante gid kon paano naton ginasimba ang Dios, mahimo naton pamangkuton ang aton kaugalingon: ‘Ano nga sahi sang pagsimba ang nahamut-an sang Dios? Paano ako mangin suod sa Dios? Kag ano ang himuon ko agod kahamut-an sang Dios ang akon pagsimba?’
Malipay ang mga Saksi ni Jehova sa pagbulig sa imo agod masapwan ang mga sabat sa sini kag sa iban pa nga pamangkot tuhoy sa Biblia. Ginaagda ka namon nga kontakon ang mga Saksi sa Kingdom Hall sa inyo duog ukon magsulat sa mga manugbalhag sini nga magasin agod mangabay sing walay bayad nga pagtuon sa Biblia sa tion kag duog nga kombeniente sa imo.
[Piktyur sa pahina 10]
Dumaan nga sulusimbahan para sa pagsimba sa mga diosdios, Tel Arad, Israel
[Credit Line]
Garo Nalbandian
[Piktyur sa pahina 10]
Mga pigurin ni Astoret gikan sa dumaan nga balay sang mga Judiyo
[Credit Line]
Photograph © Israel Museum, Jerusalem; courtesy of Israel Antiquities Authority