Nahibaluan Mo Bala?

Ngaa ginaangot sang Biblia ang pagsimba sa butig nga dios nga si Baal sa grupo nga pagpakighilawas?

Ang dios sang mga taga-Canaan nga si Baal, dios sang pertilidad. Nagapati ang iya mga sumilimba nga makabulig sia para mangin maayo ang ila patubas kag magdamo ang ila mga kasapatan. Gani, suno sa libro nga Manners and Customs in the Bible, “nagapakighilawas ang mga tawo sa templo para maengganyo ang mga dios nga sanday Baal kag Asherah nga magpakighilawas man, sa amo magadamo ang ila patubas kag kasapatan.”

Nagapati ang mga taga-Canaan nga nagapanago si Baal sa kadadalman sang duta kon tig-ilinit kon mapierde sia ni Mot, ang dios sang tigpalamangag kag kamatayon. Apang nagapati sila nga kon mag-ulan na, tanda ini nga si Baal nagbalik kag nagagahom. Gani ang ila mga pananom kag kasapatan magadamo. Ginaselebrar sang mga taga-Canaan ini nga tion paagi sa paayaw nga pagpakighilawas. Amo ini ang rason kon ngaa ang pagsimba sang mga Israelinhon kay Baal sang Peor nagresulta sa “pagpakighilawas sa mga babayi nga Moabnon.”—Numeros 25:1-3, Ang Pulong sang Dios.

Ano ang buot silingon ni Jesus sang gintawag niya ang mga escriba kag Fariseo nga “ginpaputi nga mga lulubngan”?

Gintawag ni Jesus ang mga escriba kag Fariseo nga mga salimpapaw kag ginsilingan sila: “Kaangay kamo sa ginpaputi nga mga lulubngan, nga matahom sa gua apang sa sulod puno sang mga tul-an sang patay nga mga tawo kag sang tanan nga sahi sang kahigkuan.” (Mateo 23:27) Kinaandan na nga ginabutangan sang mga Judiyo ang mga pantyon sing kalburo agod magputi kag magnami lantawon. Pero madali ini mahukas kon mag-ulan, amo nga ginahimo nila ini pagkatapos sang tingulan, sa ika-15 nga adlaw sang Adar, ang bulan antes sang Paskua.

Suno sa The Jewish Encyclopedia, ginapintahan sang mga Israelinhon ang mga pantyon para indi mahigkuan “ang mga nagalakbay nga magasaulog sang kapiestahan sang Paskua.” Ang kasuguan nga mabasa sa Numeros 19:16 nagsiling nga ang bisan sin-o nga makatandog sang bangkay, tul-an, ukon lulubngan, mangin di-matinlo sa sulod sang pito ka adlaw. Indi gid puede magsimba ang mga Israelinhon nga indi sila matinlo kay kon himuon nila ini patyon sila. (Levitico 15:31) Ginsugid ni Jesus ini nga ilustrasyon pila ka adlaw sa tapos sang Paskua; amo nga ang pagpinta sang mga pantyon lab-as pa sa hunahuna sang iya mga tagpalamati. Ginpadaku ni Jesus nga ang mga escriba kag mga Fariseo maayo lang tulukon sa gua, pero ang pagpakig-upod sa ila makapahigko sa espirituwal.

[Retrato sa pahina 15]

Istatwa ni Baal-Sang-Kilat nga Human sa bato nga apog sang ika-14 / ika-13 nga siglo B.C.E.

[Credit Line]

Musée du Louvre, Paris