Ang Husto nga Pagtamod sa Ilimnon

SI Tony, nga ginsambit sa una nga artikulo, wala tani mapatay kon ginbaton niya nga may problema sia sa pag-inom. Abi niya masarangan niya ini kay bisan madamo na sia sing nainom wala man sia nagakahubog. Pero nagsala gid sia. Ngaa?

Una, ang iya mga desisyon naapektuhan na sang sobra nga pag-inom sang alkohol. Narealisar man niya ukon wala, ang iya utok nga amo ang nagakontrol sa iya mga hulag, hunahuna, kag balatyagon, nagakaapektuhan kon masobrahan sia sa pag-inom sang alkohol. Kon magdamo ang iya ginainom, indi na sia makapamensar sing maayo.

Ang isa pa ka rason amo nga indi gid niya gusto nga untaton ang pag-inom. Si Allen nga ginsambit sa nagligad nga artikulo, indi man magbaton sang primero nga may problema sia sa alkohol. “Ginasekreto ko ang pag-inom,” siling niya, “kag wala ako nagaako kon daw ano na kadamo ang akon nainom. Ginahimo ko ini para indi mauntat ang akon pag-inom.” Bisan pa madamo ang nagamuno nga sobra na kon mag-inom si Tony kag si Allen, ginapapati nila ang ila kaugalingon nga wala sila sing problema. Gani para mauntat ini, dapat may himuon sila nga duha. Ano ang dapat nila himuon?

Ang Dapat Himuon

Madamo ang nag-untat sa pag-inom kay ginsunod nila ang ginsiling ni Jesus: “Karon, kon ang imo tuo nga mata nagapasandad sa imo, lukata ini kag ihaboy. Kay maayo pa nga madula ang isa ka bahin sang imo lawas sangsa ihaboy ang bug-os mo nga lawas sa Gehenna.”—Mateo 5:29.

 Wala nagasiling si Jesus nga dapat naton halitan ang aton kaugalingon. Sa baylo, ginapakita niya nga dapat handa kita nga utdon ang bisan ano nga butang nga makaguba sa aton relasyon sa Dios. Mahimo masakit ini, pero makabulig ini sa aton nga malikawan ang panghunahuna kag mga sitwasyon nga magaresulta sa pagpahubog. Gani kon may magmuno sa imo nga grabe ka na pa-imnon, dapat mangita ka sing paagi nga kontrolon ini. * Kon nabudlayan ka, utda ukon untati na gid lang ini. Bisan pa masakit, mas maayo na lang ina sangsa maguba ang imo kabuhi.

Bisan indi ka pa palahubog, kadamo bala sa imo paimnon? Kon amo, ano ang makabulig sa imo nga mahaganhagan ini?

Diin Ka Mangayo sing Bulig?

1. Mangamuyo pirme sing tinagipusuon. Ang Biblia naghatag sing laygay sa mga tawo nga luyag pahamut-an si Jehova nga Dios: “Sa tanan nga butang paagi sa pangamuyo kag pag-ampo nga may pagpasalamat ipahibalo sa Dios ang inyo mga pangabay; kag ang paghidait sang Dios nga nagalabaw sa tanan nga panghunahuna magabantay sang inyo tagipusuon kag sang inyo ikasarang sa paghunahuna paagi kay Cristo Jesus.” (Filipos 4:6, 7) Ano ang imo ipangamuyo para mabaton mo ang kalinong sang panghunahuna?

Batuna nga may problema ka sa pag-inom kag may salabton ka sa sini. Pakamaayuhon sang Dios ang imo mga panikasog kag malikawan mo ang serioso nga mga problema kon isugid mo sa iya ang imo determinasyon nga untaton ini. “Indi ka gid magmauswagon kon indi mo pag-ituad ang imo mga sala, pero kon ituad mo ini kag talikdan, kaluoyan ka sang Dios.” (Hulubaton 28:13, APD) Nagsiling si Jesus nga mahimo man kita mangamuyo: “Indi kami pagdalha sa pagsulay, kundi luwasa kami gikan sa isa nga malauton.” (Mateo 6:13) Ano ang himuon mo para indi ka masulay nga mag-inom, kag sa diin ka makakita sang sabat sa imo pangamuyo?

2. Magkuha sing kusog sa Pulong sang Dios. “Ang pulong sang Dios buhi kag gamhanan . . . kag sarang makahantop sang mga panghunahuna kag mga tinutuyo sang tagipusuon.” (Hebreo 4:12) Nabuligan ang madamo nga palahubog paagi sa ila pagbasa kag pagpamalandong sang mga teksto sa Biblia kada adlaw. “Bulahan ang tawo nga wala nagalakat sa laygay sang malauton,” siling sang mahinadlukon sa Dios nga salmista, “kondi ang iya kawilihan yara sa kasogoan sang GINOO, kag sa iya kasogoan nagapalamandong sia sa adlaw kag gab-i. . . . Ang bisan ano nga ginahimo niya nagauswag.”—Salmo 1:1-3.

Si Allen nabuligan nga mauntat ang pagpahubog paagi sa pagtuon sa Biblia sa mga Saksi ni Jehova. Sia nagsiling: “Kon wala ako siguro nakatuon sa Biblia kag sa mga prinsipio sini nga nakabulig sa akon nga mauntat ang pagpahubog, tani patay na ako.”

3. Tinguhai nga ipakita ang pagpugong sa kaugalingon. Ang Biblia nagasiling nga may mga palahubog sang una sa Cristianong kongregasyon nga natinluan “sang espiritu sang aton Dios.” (1 Corinto 6:9-11) Paano? Nauntat nila ang pagpahubog kag ang pagtipon pirme para mag-inom kay gintinguhaan nila nga ipakita ang pagpugong sa kaugalingon. Mapakita lamang ini nga kinaiya sa bulig sang balaan nga espiritu sang Dios. “Indi kamo magpahubog sa alak, nga may pagpatuyang, kundi padayon kamo nga mapuno sing espiritu.” (Efeso 5:18; Galacia 5:21-23) Nagpromisa si Jesucristo nga “ang Amay sa langit magahatag sang balaan nga espiritu sa mga nagapangayo sa iya.” Gani, ‘padayon ini nga pangayua, kag ihatag ini sa imo.’—Lucas 11:9, 13.

Mapakita sang isa ang pagpugong sa kaugalingon kag mapahamut-an niya si Jehova kon basahon niya kag tun-an ang Biblia kag pirme nga magpangamuyo sing tinagipusuon. Sa baylo nga maghunahuna nga indi mo ini masarangan, magsalig ka sa promisa sang Pulong sang Dios: “Sia nga nagasab-ug para sa espiritu  magaani sang kabuhi nga walay katapusan gikan sa espiritu. Gani indi kita magpangampo sa paghimo sing maayo, kay sa nagakaigo nga panahon magaani kita kon indi kita paglapyuon.”—Galacia 6:8, 9.

4. Pilia ang maayo nga kaupdanan. “Maglakat upud sa maalam nga mga tawo kag manginmaalam ka, apang ang kaupdanan sang mga buangbuang magaantus.” (Hulubaton 13:20) Sugiri ang imo mga amigo nga determinado ka na nga untatan ang pag-inom. Pero, ang Pulong sang Dios nagapaandam nga kon untatan mo na ang “pagpatuyang sa alak, magansal nga kinalipay, [kag] paindisanay sa pag-inom,” ang imo mga amigo sang una ‘matingala kag pakalainon ka.’ (1 Pedro 4:3, 4) Indi na gid mag-upod sa mga amigo mo nga magapaluya sang imo determinasyon nga untatan ang pag-inom.

5. Limitahi ang imo pag-inom. “Untati ninyo ang pagpauyon sa sining sistema sang mga butang, kundi magbalhin kamo paagi sa pagbag-o sang inyo hunahuna, agod mapamatud-an ninyo sa inyo kaugalingon ang maayo kag kalahamut-an kag himpit nga kabubut-on sang Dios.” (Roma 12:2) Kahamut-an ka sang Dios kon limitahan mo ang imo pag-inom paagi sa pagpagiya sa mga prinsipio sang Pulong sang Dios, sa baylo nga sa imo mga amigo ukon sa “sistema sang mga butang.” Paano mo mabal-an kon asta diin ang imo limitasyon?

Kon ang kadamuon sang imo nainom makaapektar na sa imo pamensaron kag mga desisyon, buot silingon, sobra na ina. Kon mag-inom ka gid man, dapat kabalo ka kon ano lang gid kadamo ang imo imnon antes ka pa mahubog. Indi pagdayai ang imo kaugalingon. Dapat maghimo ka sing espesipiko nga limitasyon kon daw ano lang kadamo ang dapat mo imnon nga indi maglab-ot sa punto nga dali ka na lang mahubog.

6. Dapat kabalo ka mangindi. “Dapat nga ang inyo Huo magakahulugan sang  Huo, ang inyo Indi, Indi.” (Mateo 5:37) Dapat kabalo ka mangindi sing matinahuron kon may mag-agda sa imo nga wala makahibalo sang imo sitwasyon. “Maghambal kamo pirme nga may pagkamainayuhon, nga natimplahan sing asin, agod mahibaluan ninyo kon paano kamo dapat magsabat sa kada isa.”—Colosas 4:6.

7. Mangayo sing bulig. Magpabulig ka sa imo mga abyan nga makapalig-on sa imo nga kontrolon ang pag-inom kag makapabakod sa imo sa espirituwal. “Ang duha maayo pa sa isa, bangud nga may maayo sila nga balus tungud sang ila pagpangabudlay. Kay kon mapukan sila, ang isa nagabayaw sang iya kaupud.” (Manugwali 4:9, 10; Santiago 5:14, 16) Ang The National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism sa United States naglaygay man: “Kon kaisa mabudlay gid untaton ang pag-inom. Gani pangabaya ang imo pamilya kag mga abyan nga buligan ka nga untaton ini.”

8. Tindugi ang imo ginsiling. “Mangin mga manugtuman sing pulong, kag indi mga manugpamati lamang, nga nagadaya sang inyo kaugalingon paagi sa butig nga pangatarungan. Apang sia nga nagatulok sing maayo sa himpit nga kasuguan nga nagadala sang kahilwayan kag nagapabilin sa sini, ini nga tawo, bangod sia nangin indi malipaton nga manugpamati, kundi manugtuman sing hilikuton, mangin malipayon sa paghimo niya sini.”—Santiago 1:22, 25.

Kon Paano Mauntat ang Pagpahubog

Indi tanan nga grabe paimnon nangin palahubog. Pero ang iban nangin adik sa ilimnon kay pirme sila nagainom ukon sobra-sobra ang ila ginainom. Indi basta pagpugong lang sa kaugalingon kag espirituwal nga bulig ang kinahanglan nila kay daw indi na sila mabuhi kon indi sila makainom. “Sang gin-untatan ko ang pag-inom,” siling ni Allen, “naglalain gid ako, kay ginapangita ini sang akon ginhawa. Gani magluwas sa espirituwal nga bulig, nagpabulong man ako.”

Madamo sa mga nagainom ang kinahanglan nga magpabulong para mauntat gid nila ang  pagpahubog. * Ang iban ginaospital pa gani bangod nagalalain sila sang gin-untat nila ang pag-inom. May iban naman nga ginapainom sing bulong para mabuhinbuhinan ang ila grabe nga handum sa ilimnon kag makapabilin nga indi na mag-inom. Ang Anak sang Dios nga naghimo sing mga milagro nagsiling: “Ang mga mapagros wala nagakinahanglan sang manugbulong, kundi ang mga nagamasakit.”—Marcos 2:17.

Mga Benepisyo sa Pagpamati sa Laygay sang Dios

Luyag gid sang matuod nga Dios nga mangin malipayon kita indi lang subong kundi sing walay katapusan. Gani naghatag sia sing mapuslanon nga mga laygay parte sa pag-inom sing alkohol. Si Allen, 24 na ka tuig nga nag-untat sa pag-inom sing alkohol. Sia nagsiling: “Maayo gid nga indi na ako palahubog subong, kag nalipay ako nga mahibaluan nga gusto ni Jehova nga tadlungon ko ang akon kabuhi, kag nga . . . ” Nagdulog sia anay kay daw mahibi sia sang nadumduman niya ang iya mga inaghihan. “A, . . . mahibaluan nga nagaulikid si Jehova kag naintiendihan niya ang akon sitwasyon. Nalipay gid ako nga ginbuligan niya ako.”

Kon kontrolado ka na sang alkohol, indi ka dayon maghunahuna nga wala ka na sing tsansa nga magbag-o. Amo man sini anay ang sitwasyon ni Allen kag sang madamo pa. Pero, nauntat nila ang pagpahubog ukon wala na gid sila nag-inom. Sang ginhimo nila ini, wala gid sila sing ginhinulsulan; kag indi ka man maghinulsol.

Puede ka mag-inom sing haganhagan ukon mahimo nga indi na gid. Diin man sa sini ang imo pilion, pamatii ining pangabay sang Dios: “Kabay kuntani nga nagpamati ka sa akon mga sogo! Niyan ang imo paghidait nanginsubong kuntani sang suba, kag ang imo pagkamatarung nanginsubong sang mga balud sang dagat.”—Isaias 48:18.

[Mga Nota]

[Kahon/Retrato sa pahina 8]

 Kontrolado Ka Na Bala sang Alkohol?

Pamangkuta ang imo kaugalingon:

• Mas madamo na bala subong ang akon ginainom?

• Pirme na bala ako subong nagainom?

• Mas maisog na bala ang akon ginainom?

• Nagainom bala ako para madula ang akon kakapoy ukon mga problema?

• May nakamuno na bala nga kadamo na sa akon paimnon?

• Kon makainom ako, nagahatag bala ini sa akon sing problema sa balay, sa trabaho, ukon sa pagbiyahe?

• Nagalalain bala ako kon indi ako makainom sa isa ka semana?

• Nasaw-ahan bala ako kon ang iban indi mag-inom?

• Ginatago ko bala kon daw ano kadamo ang akon ginainom?

Kon huo ang imo sabat sa bisan isa lang sa sini nga mga pamangkot, dapat mo na kontrolon ang imo pag-inom.

[Kahon/Retrato sa pahina 9]

Maghimo sing Maalamon nga mga Desisyon

Antes ka mag-inom, binagbinaga ini:

• Dapat gid bala ako mag-inom, ukon indi?

Panugda: Kon indi mo makontrol ang pag-inom, mas maayo nga indi ka na lang mag-inom.

• Daw ano kadamo ang akon imnon?

Panugda: Pat-ura kon ano kadamo ang imo imnon nga indi ka mahubog.

• San-o ako puede mag-inom?

Mga panugda: Indi puede kon ma-drive ka, kon masimba, ukon kon may himuon ka nga kinahanglan ang konsentrasyon; indi man puede kon nagabusong ka, ukon may ginainom nga bulong.

• Diin ako puede mag-inom?

Mga panugda: Sa insakto kag indi tago nga lugar; indi sa atubangan sang mga tawo nga masandad kon mag-inom ka.

• Sin-o dapat ang upod ko kon mag-inom?

Mga panugda: Pamilya ukon mga abyan nga may maayo nga impluwensia sa imo; indi upod sa mga palahubog.

[Kahon/Retrato sa pahina 10]

Ang Pulong sang Dios Nakabulig sa Isa ka Palahubog

Si Supot, nga taga-Thailand, grabe sang una paimnon. Nagainom sia para lang mahubog. Sang primero, sa gab-i lang sia nagainom, pero sang ulihi, pati na sa aga kag sa udto. Sang nagtuon sia sa Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova, natun-an niya nga indi gusto ni Jehova nga Dios ang pagpahubog. Gani nag-untat sia sa pag-inom. Pero sang ulihi, nagbalik naman sia sa pagpahubog, amo nga naglalain gid ang iya pamilya.

Pero palangga gihapon ni Supot si Jehova kag luyag niya nga simbahon kag pahamut-an sia. Ginbuligan sia sang iya mga abyan kag ginpalig-on nila ang iya pamilya nga hatagan sia pirme sing tion kag padayon nila sia nga buligan. Sa sina nga tion, ang ginsiling sang 1 Corinto 6:10 nga ang ‘mga palahubog indi makapanubli sang Ginharian sang Dios,’ nakabulig kay Supot nga makamarasmas. Narealisar niya nga dapat maninguha gid sia para mauntat ang iya pagpahubog.

Sa sini nga tion, determinado gid si Supot nga indi na mag-inom. Sang ulihi, sa bulig sang balaan nga espiritu sang Dios kag sang Biblia, kag sa suporta sang kongregasyon kag sang iya pamilya, natigayon niya ang kusog nga mabatuan ang handum nga mag-inom. Nalipay gid ang iya pamilya sang ginsimbuluhan niya ang iya dedikasyon sa Dios paagi sa pagpabawtismo. Sa karon may maayo na sia nga relasyon sa Dios nga amo gid ang iya ginahandum halin sang una. Ginagamit man niya subong ang iya tion sa pagbulig sa iban nga makilala ang Dios.