Pagkadibunayag Gid Bala Ini?

“Bag-uha lang gamay ang imo report, para wala na problema.”

“Indi kinahanglan nga mahibaluan sang mga manugsukot sing buhis ang tanan.”

“Indi ka lang gid magpadakop.”

“Ngaa abi mabayad ka pa kon libre man lang?”

MAHIMO mo ini mabatian kon mangayo ka sing panugda parte sa pinansial. Ang pila ka tawo nagahatag sing daw husto nga mga solusyon para sa tanan nga problema. Ang pamangkot amo, Bunayag gid bala ini nga mga solusyon?

Ang pagkadibunayag lapnag gid karon, amo nga ginatamod sang mga tawo ang pagbinutig, pagpangodigo, kag pagpangawat subong mga pamaagi para indi mamultahan, para makapangwarta, ukon mag-ayuhan sa pangabuhi. Ang kilala nga mga tawo wala nagapakita sing maayo nga halimbawa parte sa pagkabunayag. Sa isa ka pungsod sa Europa, nagtaas sing sobra sa 85 porsiento ang mga kaso sang pagpanunto sugod sang 2005 asta 2006. Wala pa nalakip sa sini ang ginagmay nga mga pagpanunto, nga ginatawag sang pila nga “witiwiti nga mga sala.” Indi gid katingalahan nga nadalahig sa eskandalo ang kilala nga mga negosyante kag pulitiko sa sina nga pungsod kay natukiban nga ginpadoktor lang nila ang ila mga diploma.

Pero, bisan pa lapnag ang pagkadibunayag, madamo gihapon nga tawo ang luyag maghimo sing husto. Mahimo nga isa ka sa ila. Ayhan bangod ginahigugma mo ang Dios, gusto mo himuon kon ano ang husto para sa iya. (1 Juan 5:3) Mahimo nga pareho kamo sing ginbatyag ni apostol Pablo sang nagsulat sia: “Nagasalig kami nga may bunayag kami nga konsiensia, bangod luyag namon maggawi sing bunayag sa tanan nga butang.” (Hebreo 13:18) Bangod sini, ginaagda ka namon nga binagbinagon ang pila ka sitwasyon nga magatilaw sa handum sang isa ka tawo nga “maggawi sing bunayag sa tanan nga butang.” Binagbinagon man naton ang mga prinsipio sa Biblia nga makabulig sa sini nga mga kahimtangan.

Sin-o ang Magabayad sa Halit sang Pagbungguanay?

Isa ka adlaw, samtang nagamaneho ang batan-on nga si Lisa, * nabungguan niya ang isa ka salakyan. Wala man sing nasamaran, pero pareho nga nahalitan ang ila salakyan. Sa ila pungsod, daku ang ginabayaran nga insurance sang mga batan-on nga drayber, kag nagataas ini pagkatapos sang kada aksidente. Bangod upod ni Lisa si Gregor, ang iya paryente nga mas magulang sa iya, nanugda ang iya abyan nga pagguaon na lang nga si Gregor ang nagamaneho. Paagi sini, indi mapataasan ang balayran ni Lisa sa insurance. Daw maalamon man ini nga solusyon. Ano ang dapat niya himuon?

Ang ginabayad sang mga kompanya sang insurance sa halit sa tion sang aksidente amo ang ginabayad sa ila. Gani, kon sundon ni Lisa ang panugda sang iya abyan, mapilitan ang drayber sa  pihak nga salakyan nga amo ang magbayad sa halit bangod mapataasan ang iya balayran sa insurance. Indi lamang magabinutig si Lisa kundi kawatan pa niya ang iban. Amo man sini ang ginahimo sang iban para makakuha sing mas daku nga kuarta sa ila insurance.

Ang iban wala nagasugid sing matuod bangod sang mga multa ukon silot. Pero, ang pinakadaku nga rason nga dapat likawan ang pagkadibunayag makita sa Pulong sang Dios. “Dili ka magpangawat,” suno sa isa sa Napulo ka Sugo. (Exodo 20:15) Ini nga sugo ginsulit ni apostol Pablo para sa mga Cristiano, nga nagasiling: “Ang kawatan indi na magpangawat.” (Efeso 4:28) Paagi sa pagtuman sa Pulong sang Dios sa mga butang parte sa insurance, ginalikawan mo nga maghimo sing butang nga ginapakamalaut sang Dios. Nagapakita ka man sing gugma kag pagrespeto sa kasuguan sang Dios kag sa imo isigkatawo.—Salmo 119:97.

“Kay Cesar ang mga Butang nga Iya ni Cesar”

Si Peter isa ka negosyante. Nagsiling ang iya accountant nga pabuhinan niya ang iya buhis bangod malahalon kuno nga mga kompyuter ang iya “nabakal.” Kinaandan na ini nga pagpamakal sa negosyo ni Peter. Bisan pa wala nakapamakal si Peter, indi man ini pag-usisaon sang gobierno. Daku nga buhin ini sa buhis nga ginabayaran niya bangod sa ila pungsod, ginabuhinan ang buhis sang isa ka negosyo kon makabakal sing malahalon nga kagamitan para sa negosyo. Ano ang iya himuon? Ano ang makabulig sa iya sa pagdesisyon?

Ginsilingan ni apostol Pablo ang mga Cristiano sang iya panahon: “Ang tagsa ka kalag magpasakop sa superyor nga mga awtoridad . . . Ihatag sa tanan ang mga natungod sa ila, sa iya nga nagapatuman sang buhis, ang buhis; sa iya nga nagapatuman sang bayad, ang bayad.” (Roma 13:1, 7)  Kon gusto naton nga kahamut-an sang Dios dapat kita magbayad sing husto nga buhis nga ginapangayo sang gobierno. Sa pihak nga bahin, kon ginapatuman sang kasuguan nga buhinan ang buhis sang pila ka tawo ukon negosyo, wala sing malain kon tigayunon ina nga benepisyo basta kalipikado sia.

Yari pa ang isa ka sitwasyon parte sa pagbayad sing buhis. Si David nagapanag-iya sing isa ka hardware. Ginpalig-on sia sang iya mga abyan nga maghimo sing duha ka rekord sang iya mga nabaligya. Ang isa para sa husto nga presyo samtang ang isa para sa mas manubo nga presyo. Himuon niya ini para indi sia makabayad sing mataas nga buhis. Ipakita niya ang rekord sang manubo nga presyo para gamiton sa pagsuma sang iya balayran nga buhis. Bangod luyag ni David nga pahamut-an ang Dios, paano niya ini dapat tamdon?

Bisan pa indi madakpan ang tawo nga nagahimo sing pareho sini, wala sia nagabayad sing buhis nga nagakaigo para sa gobierno. Si Jesus nagsugo: “Busa, ibayad ninyo kay Cesar ang mga butang nga iya ni Cesar, apang sa Dios ang mga butang nga iya sang Dios.” (Mateo 22:17-21) Ginsiling ini ni Jesus para tadlungon ang panghunahuna sang iya mga tagpalamati parte sa pagbayad sing buhis. Ang pagbayad sing buhis sa gobierno, nga ginatawag ni Jesus nga Cesar, ginakabig nga kinamatarong sang gobierno. Gani, ginatamod sang mga sumulunod ni Jesus nga isa ka sugo sa Biblia ang pagbayad sing husto nga buhis.

Pagpangodigo sa mga Eksam

Si Marta nga isa ka estudyante sa hayskul nagahanda para sa ila final eksam. Inoras sia nga nagatuon bangod luyag niya makatigayon sing mataas nga grado para makakuha sia sing maayo nga trabaho. Ang pila niya ka klasmeyt nagapreparar man, pero sa iban nga paagi. Magagamit sila sing mga pager, preprogrammed calculator, kag cell phone sa pagpangodigo para makakuha sing mataas nga grado. Sundon man bala ni Marta ang ginahimo sang “tanan” para makasiguro nga makakuha sia sing mataas nga grado?

Bangod normal na lamang ang pagpangodigo, madamo ang nagapati nga indi ini malain. “Indi ka lang gid magpadakop,” siling nila. Pero, ini nga pangatarungan indi nagakaigo para sa matuod nga mga Cristiano. Mahimo nga indi gid man matalupangdan sang manunudlo kon sin-o ang mga nagapangodigo, pero may isa nga makakita sini. Nahibaluan ni Jehova nga Dios kon ano ang aton ginahimo kag hukman niya kita sa aton mga hinimuan. Si Pablo nagsulat: “Wala sing tinuga nga indi dayag sa iya itululok, kundi ang tanan nga butang hublas kag dayag gid sa iya mga mata kag manabat kita sa iya.” (Hebreo 4:13) Indi bala nga dapat gid kita mangin bunayag bangod nahibaluan naton nga nagatan-aw ang Dios kag interesado sia sa aton ginahimo sa tion sang eksam?

Ano ang Himuon Mo?

Nahibaluan nanday Lisa, Gregor, Peter, David, kag Marta nga serioso ang ila sitwasyon. Nangin bunayag sila kag nagpabilin nga matinlo ang ila konsiensia kag moral. Ano ang himuon mo kon makaatubang ka man sini nga mga kahimtangan?

 Mahimo nga wala ginasapak sang imo mga katrabaho, klasmeyt, kag mga kaingod ang pagbinutig, pagpangodigo, ukon pagpangawat. Sa pagkamatuod, mahimo ka nila yagutaon para mapilitan ka nga himuon man ang ila mga ginahimo. Ano ang makabulig sa imo nga makadesisyon sing husto bisan pa ginapilit ka nga mangin indi bunayag?

Dumduma, kon manghikot ka suno sa kabubut-on sang Dios, matigayon mo ang matinlo nga konsiensia kag mapahamut-an mo man ang Dios. Si Hari David nagsulat: “O GINOO, sin-o bala ang magadayon sa imo kayangkayang? Sin-o bala ang magapuyo sa imo balaan nga bakolod? Sia nga nagagawi sing matarung, kag nagahikot sing pagkamatarung, kag nagapamolong sing kamatooran sa iya tagiposoon. . . . Sia nga nagahimo sini nga mga butang indi nga mas-a malingkang.” (Salmo 15:1-5) Ang matinlo nga konsiensia kag suod nga kaangtanan sa Dios mas importante sangsa bisan anong materyal nga matigayon naton paagi sa pagkadibunayag.

[Nota]

[Blurb sa pahina 12]

“Ang kawatan indi na magpangawat.”

Ang pagrespeto sa kasuguan sang Dios kag ang gugma sa aton isigkatawo magapahulag sa aton nga mangin bunayag parte sa aton insurance

[Blurb sa pahina 12]

“Ihatag sa tanan ang mga natungod sa ila, sa iya nga nagapatuman sang buhis, ang buhis.” Para kahamut-an sang Dios, nagabayad kita sing husto nga buhis nga ginapatuman sang kasuguan

[Blurb sa pahina 13]

“Ang tanan nga butang . . . dayag gid sa iya mga mata kag manabat kita sa iya.” Bisan pa indi kita madakpan sang mga manunudlo nga nagapangodigo, luyag naton mangin bunayag sa Dios

[Kahon/Mga Retrato sa pahina 14]

“Indi Hayag” nga Pagpangawat

Nagbakal ang imo abyan sing pinakabag-o nga edisyon sang isa ka computer program, kag gusto mo man ini matigayon. Nagtanyag sia nga himuan ka niya sing kopya sini para indi ka na magastuhan. Pagkadibunayag bala ini?

Kon ang isa magbakal sing mga software sang kompyuter, nagsugot sia nga sundon ang kasugtanan nga nalakip sa sini. Mahimo nga ini nga kasugtanan nagatugot sa nagbakal nga i-install ang program sa isa lamang ka kompyuter. Sa sini nga kaso, ang paghimo sing kopya isa ka paglapas sa kasugtanan kag ilegal ini. (Roma 13:4) Ini nga buhat isa man ka pagpangawat, kay ginadingutan sini nga mabaton sang naghimo sang program ang kita nga para sa iya.—Efeso 4:28.

Ang iban mahimo mangatarungan, ‘Indi man ini mabal-an sang iban.’ Mahimo matuod ini, pero dapat naton dumdumon ang ginsiling ni Jesus: “Busa, ang tanan nga butang nga luyag ninyo nga himuon sang mga tawo sa inyo, dapat man ninyo himuon sa ila.” (Mateo 7:12) Gusto gid naton tanan nga mabayaran sing eksakto sa aton hinimuan kag luyag man naton nga respetuhon sang iban ang aton mga pagkabutang. Gani, dapat amo man sini ang himuon naton sa iban. Likawan naton ang “indi hayag” nga pagpangawat, pareho sang pagkopya sang hinimuan sang iban. *—Exodo 22:7-9.

[Nota]