Sulat Halin sa Haiti

“Daku Gid nga Pribilehiyo”

PAGKATAPOS sang linog sa Haiti sang Enero 12, 2010, indi ako kaagwanta magtan-aw sang balita parte sa sini. Pagkapetsa-20, nagtawag ang akon amiga nga si Carmen kag nanghagad nga mabulig kami sa Haiti. Nagkilalahay kami ni Carmen pila na ka tuig ang nagligad sang nagboluntaryo kami subong nars sang may ginpatindog nga Kingdom Hall. Sugod sadto, updanay na kami sa iban pa nga mga proyekto kag nag-close kami.

Ginsilingan ko si Carmen nga basi indi ako kasarang sa Haiti. Nagsiling sia nga mabuligay lang kami total madamo na kami sang inagyan. Nagbakod ang akon buot, gani nagtawag ako sa headquarters sang mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn, New York, kag naistorya ko ang nagaorganisar sang bulig halin sa Estados Unidos. Nagpalista ako bilang boluntaryo. Ginsugid ko man ang parte kay Carmen kag nagsiling nga mas maayo kon updanay kami. Pero indi sigurado kon sin-o ang tawgon sa amon ukon kon makaupdanay kami.

Wala na lang ako naglaum nga tawgon. Pero apat ka adlaw sang ulihi, sang Lunes petsa 25, gintawgan ako sang Brooklyn kag ginpamangkot kon puede ako kakadto sa Haiti pagkaaga! Daw indi ko kapati! Nagsiling ako nga himuon ko ang akon masarangan. Naglisensia anay ako sa akon obra. Dayon, ginkontak ko si Carmen pero wala gali sia ginpatawag kay indi sia kabalo mag-French. Excited na ako nga ginakulbaan man. Nakakuha ako sing tiket, kag sang Enero 28, nag-eroplano ako halin sa New York pa Santo Domingo, sa Dominican Republic, nga malapit sa Haiti.

Ginsugat ako sang pamatan-on pa nga Saksi sa erport kag gindala sa branch office sang mga Saksi ni Jehova sa Dominican Republic. Sina nga adlaw, duha pa ka nars halin sa Estados Unidos ang nag-abot, kag updanay kami sa isa lang ka kuarto. Pagkaaga, nagbiyahe kami sing pito ka oras kag tunga pakadto sa branch office sa Haiti nga ara sa Port-au-Prince.

Pagsulod pa lang namon sa Haiti, nakita dayon namon ang grabe nga halit sa sining matahom nga lugar. Daw indi mapatihan nga amo sini ang nahimo sang 35 segundos nga linog. Kon nagalalain ako magtan-aw sa TV, mas labi na gid sang nakita ko ini mismo. Madamo nga balay ang naguba pati ang palasyo sang presidente, kag ang iban nadugmok gid. Madamo sini nga puluy-an ang napundar paagi sa balhas kag dugo, pero nadula ini sa sulod lang sang pila ka segundos. Narealisar ko gid nga ang materyal nga mga butang indi ang pinakaimportante sa kabuhi.

Pag-abot namon sa branch, nakita kami sang receptionist. Nagdalagan sia pakadto sa  amon kag nagayuhum nga ginhakos kami. Nagpasalamat sia sa amon pagsakripisyo para makakadto didto. Pagkatapos panyaga, nagkadto kami sa Assembly Hall nga ginhimo na nga ospital. Nakilala ko didto ang iban nga Saksi nga nagboluntaryo man, pati ang mag-asawa nga doktor nga halin sa Germany, ang ila assistant, kag ang midwife nga halin sa Switzerland.

Nag-duty ako sina mismo nga gab-i. May 18 ka pasyente, kag ang iban sini indi Saksi. Ginbutangan sila sing hiligdaan sa salog sang Assembly Hall. Tanan sila ginaatipan gid kag libre nga ginabulong sang mga doktor nga Saksi.

Sadto nga gab-i, napatay ang 80 anyos nga lalaki nga pasyente. Ara sa iya tupad ang iya asawa kag kami sang isa pa ka nars. Ang isa pa ka pasyente nga si Ketly nagasiyagit sa kasakit. Gin-utod ang iya tuo nga butkon kay napit-alan ini sang maglinog. Ginatuparan sia sang isa ka Saksi nga nagatudlo sa iya sa Biblia. Halos kada gab-i, ginaupdan niya si Ketly sa Assembly Hall.

Ginpalapitan ko si Ketly kay gusto ko gid nga maghaganhagan ang iya pamatyag. Pero luwas sa iya samad, grabe man ang iya kasubo. Ginsugiran niya ako nga ara sia sa balay sang iya amiga sang maglinog. Wala sila kabalo kon ano ang gakatabo. Nagauyatay sila nga nagdalagan pakadto sa balkonahe pero natumbahan sila sang dingding. Sang gintawag niya ang iya amiga, wala na ini nagsabat. Sadto mismo, bal-an niya nga patay na ang iya amiga. Mga apat ka oras nga nagapit-ag sa iya ang iya amiga asta nga nag-abot ang mga rescuer. Ang tuo nga butkon ni Ketly gin-utod asta sa iya abaga.

Sadto nga gab-i, indi makatulog si Ketly kay nagabalikbalik sa iya pensar ang natabo. Nagahibi sia nga nagsiling: “Bal-an ko ang ginasiling sang Biblia nga may mga linog sa katapusan nga mga adlaw. Kabalo ko nga may malipayon kita nga paglaum, kag dapat ako magpasalamat kay buhi ako. Pero kon ikaw man bala sa lugar ko. Katawhay sang kabuhi ko, tapos gulpi lang nag-amo sini.” Daw wala ako sing mahimo, gani gin-uyatan ko na lang sia kag naghibi man. Naghinibi kami nga duha asta nga natulugan sia.

Kada adlaw, may ginapadala nga isa ka doktor kag duha ka nars sa mga lugar nga bululigan. Ginpadala ako sa Petit Goave, nga mga duha ka oras nga biyahe halin sa Port-au-Prince. Upod ko ang isa ka nars halin sa Florida kag isa ka doktor halin sa Pransia. Alas 9:30 sang aga kami nag-abot, kag gindiskarga namon ang amon mga suplay pakadto sa Kingdom Hall. Ginpahibalo ang mga tawo nga maabot kami, amo nga nagahulat gid sila.

Nag-umpisa kami dayon. Magin-ot kag nagalaba nga nagalaba ang pila sang mga bululngon. Mga alas tres na kami nakapahuwayhuway. Sina nga adlaw, 114 ang nabakunahan namon nga tatlo kag 105 ang amon na-check-up. Bisan kapoykapoy, nalipay ako nga nakabulig kami sa iban.

Mga duha ka semana ako nga nagboluntaryo sa Haiti. Halos kada gab-i, 12 ka oras ang akon duty sa Assembly Hall. Subong ko pa lang naeksperiensiahan ang amo sini kadaku nga responsibilidad. Pero, pribilehiyo gid kag pagpakamaayo nga makakadto didto. Nalipay gid ako kay bisan paano nakalugpay  ako kag nakabulig sa nagaantos nga mga biktima sa Haiti.

Madamo gid kami sang natun-an sa ila. Halimbawa, ang 15 anyos ko nga pasyente nga si Eliser gin-utdan sang isa ka tiil. Natalupangdan ko nga ginatigan-an niya sing pagkaon si Jimmy, nga nagaupod sa iya kon gab-i. Nagsiling sia nga pirme wala sing panyapon si Jimmy. Natun-an ko kay Eliser nga bisan imol lang kita ukon nagamasakit, makabulig gihapon kita sa iban.

Ang pagkamabinuligon makita man sa kaupod ko nga mga boluntaryo. Ang isa sa ila may ginabatyag man, kag ang isa nagasinakit ang likod. Pero ginauna gid nila ang mga pasyente. Nakabulig ini sa akon nga magpadayon. Tanan kami ginakapoy ukon nagaluya ang buot kon kaisa, pero nagabuligay kami kag nagapadayon lang. Indi ko gid malipatan ini nga eksperiensia! Nagapasalamat ako nga bahin ako sang organisasyon sang mga Cristiano nga mahigugmaon, masinakripisyuhon, kag may kaayo.

Antes ako maghalin sa Haiti, ginsulatan ako sang duha ka pasyente nga gin-utdan sang ila tuo nga kamot, kag gusto nila sa eroplano ko lang ini basahon. Sang ginbasa ko na ini, naghinibi ako kay natandog gid ako sang ila pagpasalamat.

Sang nakapauli na ako, ginakontak ko gihapon ang bag-o nga mga abyan nga nakilala ko sa Haiti. Ang mabakod nga pag-abyanay nagaumpisa kag ginatilawan sa panahon sang krisis kag kabudlayan. Nagapati ako nga indi maguba ang amon pag-abyanay bisan ano man ang matabo. Daku gid nga pribilehiyo ang ginhatag sa akon.