Nahibaluan Mo Bala?

Ano ang sala ni Barabas?

▪ Ginsambit sang apat ka Ebanghelyo si Barabas, ang tawo nga ginbuy-an ni Poncio Pilato kabaylo ni Jesus. Si Barabas isa ka “bantog nga bilanggo” kag “kawatan.” (Mateo 27:16; Juan 18:40) Ginbilanggo sia sang mga Romano sa Jerusalem kaupod sa mga nakapatay bangod sang ila pagrebelde sa gobierno.—Marcos 15:7.

Bisan pa Biblia lamang ang nagasugid parte sa sala ni Barabas, naghinakop ang mga iskolar nga kaupod sia sa grupo sang mga rebelde bangod ginbilanggo sia kaupod nila. Ini nga mga rebelde aktibo sa Israel sang unang siglo. Ginrekord sang historian nga si Flavius Josephus nga sa sina nga tion, problema gid sa komunidad ang mga grupo sang mga tulisan; ini nga mga tulisan nagasiling nga kadampig sila sang ginpigos nga imol nga mga Judiyo. Ang pagrebelde batok sa lapnag nga inhustisya sang mga Romano kag sang manggaranon nga mga Judiyo naglala sang tungatunga nga bahin sang unang siglo C.E. Sang ulihi, halos mga tulisan ang katapo sang puersa sang mga Judiyo nga naglagas sa mga Romano gikan sa Judea sang 66 C.E.

“Si Barabas mahimo nga miembro sang isa ka grupo sang mga tulisan sa kaumhan,” siling sang The Anchor Bible Dictionary. “Nanamian ang mga imol sa sini nga mga tulisan kay ginakawatan nila ang establisimiento sang mga manggaranon sa Israel kag nangin sakit sang ulo sa gobierno sang Roma.”

Sang panahon sang mga Romano, ano nga mga sala ang ginasilutan sing kamatayon pareho ni Jesus?

▪ Ang paagi nga gingamit sang mga Romano para silutan ang mga rebelde, mga tulisan, kag iban pa nga nagapamatok sa gobierno amo ang paglansang sa ila kag pabay-an sila asta mapatay. Amo ini ang pinakamasakit nga sahi sang kamatayon.

“Makita ini sang publiko, makahuluya, kag masakit,” suno sa libro nga Palestine in the Time of Jesus, “kag ginahimo ini para mahadlok ang mga nagaplano sa paggamo sa estado.” Ang isa ka Romano nga manunulat sang una nagsiling parte sa pagsilot sa mga kriminal: “Ginahimo ini sa mga dalan nga madamo ang nagaagi, para madamo ang makakita sini kag mahadlok.”

Suno kay Josephus, sang ginlibutan ang Jerusalem sang 70 C.E., amo sini ang silot sa isa ka nabihag sa inaway sang tropa ni Tito. Ginhimo nila ini sa atubang sang pader sang siudad para makulbaan kag magsurender ang mga Judiyo. Sang napierde ang siudad, madamo pa gid ang ginpatay sa sini nga paagi.

Ang pinakamadamo nga ginlansang sa kasaysayan natabo sa katapusan nga bahin sang pagrebelde ni Spartacus (73-71 B.C.E.), sang ginlansang ang 6,000 ka ulipon kag gladiador sa dalan halin sa Capua pa Roma.

[Retrato sa pahina 10]

“Buy-i si Barabas” ni Charles Muller, 1878