NAEKSPERIENSIAHAN mo man bala ini sa inyo pag-asawahay? Sanday Will kag Rachel gusto mag-istoryahanay, pero pirme sila napaslawan. Ngaa?

Indi pareho ang paagi sang pagpakig-istorya sang mga lalaki kag mga babayi, kag indi man pareho ang ila kinahanglanon. Gusto sang mga babayi nga isugid pirme ang ila ginabatyag. Ang mga lalaki naman ginasolbar gilayon ang mga problema nga wala sing damo nga istorya. Kon amo, paano kamo makaistoryahanay sing maayo nga mag-asawa? Paagi sa pagrespeto sa isa kag isa.

Ginapabaloran kag ginaintiende sang matinahuron nga tawo ang balatyagon sang iban. Mahimo nga halin sang bata ka pa, ginarespeto mo ang mga tawo nga may awtoridad ukon mas eksperiensiado sangsa imo. Pero sa pag-asawahay, dapat mo respetuhon ang tawo nga kapareho mo—ang imo tiayon. “Mapinasensiahon kag mahinangpanon gid si Phil sa tanan nga maistorya niya,” siling ni Linda, nga walo ka tuig na nga may bana. “Tani, amo man sia sina sa akon.” Mahimo nga mapinasensiahon ka kag matinahuron sa imo mga abyan kag sa iban. Pero, amo ka man bala sina sa imo tiayon?

Magamo ang puluy-an kon ang kada isa wala sing pagrespeto. Ang maalam nga hari nagsiling: “Mas maayo pa nga magkaon sang tinapay lang nga may kalinong sa sulod sang balay sang sa magpunsyon nga may ilinaway.” (Hulubaton 17:1, Ang Pulong sang Dios, APD) Ang Biblia nagasiling nga dapat padunggan ukon respetuhon sang bana ang iya asawa. (1 Pedro 3:7) “Ang asawa dapat [man]  may tudok nga pagtahod sa iya bana.”—Efeso 5:33.

Paano ka makakomunikar sing matinahuron? Binagbinaga ang pila ka laygay sang Biblia.

Kabudlayan:

Mas gusto sang iban nga tawo nga maghambal sangsa mamati. Amo ka man bala sina? Suno sa Biblia, buangbuang ang isa nga “nagasabat nga wala anay nagapamati.” (Hulubaton 18:13, APD) Gani mamati anay antes maghambal. Ngaa? “Mas gusto ko kon indi dayon pagsolbaron sang akon bana ang akon mga problema,” siling ni Kara, nga 26 ka tuig na nga may bana. “Indi kinahanglan nga kompormihan niya ako ukon hibaluon ang kabangdanan sang akon problema. Gusto ko lang nga mamati sia kag hangpon ang akon ginabatyag.”

Sa pihak nga bahin, may mga lalaki kag babayi nga mahuluy-on kag indi nila gusto nga piliton sila sang ila tiayon nga isugid ang ila ginabatyag. Si Lorrie, nga bag-o lang nakasal, nagsiling nga ang iya bana wala dayon nagasugid sang iya ginabatyag. “Dapat nga mangin mapinasensiahon ako,” siling niya, “kag hulaton sia nga maghambal.”

Solusyon:

Kon daw indi kamo mag-ugyunay sa inyo pagaistoryahan, hambali ninyo ini kon kalmado kamo. Ano ang himuon mo kon nabudlayan ang imo tiayon magpabutyag? Intiendiha nga “ang panghunahuna sang isa ka tawo pareho sa tubig nga madalom, pero kon maalamon ka, matungkad mo ini.” (Hulubaton 20:5, APD) Kon patarasak ka magtimba sa bubon, madamo nga tubig ang mauyang. Sing kaanggid, kon piliton mo ang imo tiayon nga magpabutyag, mahimo pangapinan niya ang iya kaugalingon kag indi na sia magsugid sang iya ginabatyag. Gani, pamangkuta sia sing mainayuhon kag matinahuron, kag mangin mapinasensiahon kon indi sia dayon makapabutyag.

Kon nagahambal ang imo tiayon, “mangin maabtik sa pagpamati, mahinay sa paghambal, mahinay sa pagpangakig.” (Santiago 1:19) Ginahangop sang maayo nga manugpamati ang balatyagon sang nagahambal. Kon maghambal ang imo tiayon, hangpa ang iya ginabatyag. Kon himuon mo ini, mabatyagan niya nga ginarespeto mo sia.

Gintudluan kita ni Jesus kon paano mamati. Halimbawa, sang nangayo sing bulig sa iya ang tawo nga nagamasakit, wala niya ini dayon gin-ayo. Ginpamatian niya anay ini. Dayon, ang iya nabatian nagpahulag sa iya nga ayuhon ang tawo. (Marcos 1:40-42) Iluga ini nga pamaagi kon nagahambal ang imo tiayon. Mahimo nga gusto lang niya nga unungan sia, indi nga solusyonan gilayon ang iya problema. Gani pamatii sia sing maayo kag batyaga ang iya ginabatyag. Dayon, ihatag ang iya kinahanglanon. Paagi sini, mapakita mo nga ginarespeto mo sia.

Kabudlayan:

“Ginapakita sa mga palaguaon sa TV nga normal lang nga insultuhon ukon pakanubuon sang isa ang iya tiayon,” siling ni Linda, nga ginsambit kaina. Ang iban nagdaku sa panimalay nga normal lang ang paghambal sing indi matinahuron. Nabudlayan sila nga dulaon ini sang may pamilya na sila. Si Ivy nga taga-Canada, nagsiling: “Normal lang sa amon lugar ang insultuhanay kag singgitanay.”

Solusyon:

Kon nagaistorya ka parte sa imo tiayon, isugid “ang bisan anong pinamulong nga maayo para sa pagpabakod suno sa kinahanglanon, agod mahatag sini ang maayo sa  mga nagapamati.” (Efeso 4:29) Maghambal sing maayo parte sa imo tiayon para respetuhon sia sang iban.

Bisan kamo lang nga duha sang imo tiayon, indi sia pag-insultuha ukon pagpakanubua. Sa Israel sang una, naakig si Mical sa iya bana nga si Hari David. Ginpakanubo niya ang iya bana kag ginsilingan nga pareho sia “sang isa sang mga wala sing pulus nga mga tawo.” Naglain ang buot ni David, kag wala man nalipay ang Dios sa ginsiling ni Mical. (2 Samuel 6:20-23) Ano ang leksion? Kon nagaistorya ka sa imo tiayon, maghalong sa imo ginahambal. (Colosas 4:6) Si Phil, nga walo ka tuig na nga may asawa, nagsiling nga may mga tion nga wala sila nagaugyunay nga mag-asawa. Natalupangdan niya nga kon kaisa, ang iya ginahambal nagapalala pa sang sitwasyon. “Narealisar ko nga ang pagbaisay indi makasolbar sang problema. Mas importante nga pabakuron namon ang amon kaangtanan.”

Ginsilingan sang tigulang nga balo nga babayi sang una ang iya mga umagad nga babayi nga ‘makakita sila sing pahuway, ang tagsa sa ila sa balay sang iya bana.’ (Rut 1:9) Kon ginarespeto sang bana kag asawa ang isa kag isa, mabatyagan nila ang ‘kapahuwayan’ sa ila puluy-an.

Kabudlayan:

Para sa iban nga bag-o lang nakasal, ang ginasiling sang Biblia nga “isa ka unod” nagakahulugan nga ang mag-asawa dapat pareho sing opinyon ukon personalidad. (Mateo 19:5) Pero, narealisar nila gilayon nga imposible ini matabo. Kon mag-updanay na sila, pirme sila nagaaway bangod indi pareho ang ila personalidad. Si Linda nagsiling: “Lain gid kami sing personalidad ni Phil kay daw wala lang sa iya kon nagakabalaka ako. Kon kaisa naakig ako sa iya kay daw wala sia sing labot bisan grabe na ang akon kabalaka.”

Solusyon:

Batuna nga indi kamo pareho sing personalidad. Sa pag-ilustrar: Indi pareho ang ginahimo sang imo mata kag dulunggan; pero nagabuligay sila para makatabok ka sa karsada. Si Adrienne, nga mga 30 ka tuig na nga may bana, nagsiling: “OK lang nga indi pareho ang amon opinyon sang akon bana, basta wala lang ini nagasupak sa Biblia. Kay bisan nakasal kami, lain gihapon ang amon personalidad.”

Kon lain ang opinyon ukon reaksion sang imo tiayon, binagbinaga indi lang ang imo kaayuhan kundi ang iya man ginabatyag. (Filipos 2:4) Ang bana ni Adrienne nga si Kyle, nagsiling: “Indi ako pirme komporme sa opinyon sang akon asawa. Pero mas ginahigugma ko sia sangsa akon opinyon. Kon malipayon sia, malipayon man ako.”

Ang pagrespeto isa sa mga sekreto para magdugay kag mangin malipayon ang pag-asawahay. “Ang pagrespeto nagapahalipay kag nagapabakod sa pag-asawahay,” siling ni Linda. “Dapat gid ini ipakita.”