Dapat Mo Bala Saligan ang Imo Una nga Impresyon?

ANG isa ka doktor nagapungko sa iya sala samtang nagatan-aw sang isa ka talk show diin ginainterbyu ang isa ka opisyal sang Ireland. Sang ginhimutaran niya ang opisyal, nakita niya nga daw may sinyales ini sang tumor. Ginhambalan niya ang opisyal nga magpakonsulta dayon.

Sang nagpakonsulta ang opisyal, may tumor gid man sia. Yadto nga doktor may ginatawag nga clinical eye, ukon mahibaluan niya ang balatian paagi lamang sa pagtan-aw sa pasyente. Pero, ang iban nga tawo nagabatyag nga daw may “clinical eye” man sila sa paghibalo sang batasan sang isa ka tawo kag kon bala masaligan sia.

Ginatos ka tuig na nga ginatilawan sang mga researcher paagi sa siensia kon bala posible mahibaluan ang batasan sang tawo paagi sa pagtan-aw sa iya hitsura. Gintawag nila ini nga physiognomy, nga suno sa Encyclopædia Britannica, isa ini ka “pagtuon parte sa personalidad nga mahimo mahibaluan paagi sa hitsura ukon porma sang lawas.” Sang ika-19 nga siglo, ginpresentar sang mga anthropologist, pareho ni Francis Galton nga pakaisa ni Charles Darwin, kag sang mga criminologist, pareho ni Cesare Lombroso sang Italya, ang kaanggid sini nga mga teoriya kag pamaagi nga halos nalimtan na.

Apang madamo gihapon ang nagapati nga posible makilala sing maayo ang isa ka tawo paagi sa pagtan-aw sa iya hitsura. Pero masaligan bala ining una nga impresyon?

Pagkilala Paagi sa Hitsura

Ang isa ka halimbawa sang pagkilala—ukon paghusgar—paagi sa una nga impresyon makita sa tulun-an sang Biblia nga Unang Samuel. Ginsugo ni Jehova nga Dios si propeta Samuel nga itangdo ang isa ka miembro sang pamilya ni Jesse subong palaabuton nga hari sang Israel. Mabasa naton: “Sang pag-abut nila, nagtolok sia kay Eliab kag nagsiling sia, ‘Sa pagkamatuud ang hinaplas sang GINOO yari sa iya atubangan.’ Apang ang GINOO nagsiling kay Samuel, ‘Dili ka magtolok sa iya nawung ukon sa iya kataason, bangud nga ginsikway ko sia; kay ang GINOO nagatan-aw indi subong sang pagtan-aw sang tawo; ang tawo nagatolok sa gowa nga dagway, apang ang GINOO nagatolok sa tagiposoon.’” Amo man sini ang ginsiling sang Dios sa anom pa ka anak ni Jesse. Sang ulihi, bisan pa wala gid ginpaabot nanday Samuel kag Jesse, ginpili sang Dios nga mangin hari ang kamanghuran nga si David—ang bata nga lalaki nga wala gani nila mapensaran nga tawgon.—1 Samuel 16:6-12.

Nagakatabo man ini subong. Sang nagligad nga mga tinuig, ang propesor sang criminology sa Germany naghimo sang eksperimento sa 500 ka estudyante sa abogasiya. May 12 ka “bisita” nga wala ginpakilala. Nalakip sa sini ang hepe sang pulis kag piskal, tesorero sang unibersidad kag public relations officer, mga abogado kag opisyal sang korte, kag tatlo ka kriminal. Dapat hibaluon sang mga estudyante ang propesyon sang tagsa ka bisita, subong man kon sin-o sa ila ang dapat prisuhon kag sa ano nga kaso. Tanan ini hibaluon nila base lamang sa hitsura kag sa nanamian nga himuon sang mga bisita.

Ano ang resulta? Mga 75 porsiento sang mga estudyante ang nakapakot nga kriminal ang tatlo ka matuod nga kriminal. Pero nasal-an sang mga 60 porsiento sa ila ang siam ka bisita nga may matinlo nga rekord. Ang piskal nasal-an nga drug pusher sang 1 sa kada 7 ka  estudyante, kag ang hepe sang pulis nasal-an nga kawatan sang 1 sa kada 3 ka estudyante! Ginapakita sini nga ang pagkilala base sa impresyon indi gid masaligan. Ngaa?

Ang Hitsura Makadaya

Kon una naton nga makilala ang isa ka tawo, nagahimo kita dayon sang mga opinyon base sa mga eksperiensia naton sang una. Sa masami, nagahusgar kita base sa pagtan-aw sang kalabanan. Luwas sa hitsura, ginahusgahan man naton ang isa ka tawo bangod sa iya rasa, tindog sa komunidad, ukon relihion.

Kon husto gani ang aton opinyon parte sa isa ka tawo, nagabilib kita sa aton kaugalingon kag labi pa gid kita nga nagasalig sa aton una nga impresyon. Pero kon marealisar naton nga nagsala kita, ano ang aton reaksion? Kon maayo ang aton motibo, ginapaiway naton ang aton sala nga opinyon kag ginahibalo ang matuod. Kay kon indi, mahimo nga indi maayo ang aton pagpakig-angot sa iban ukon makasala pa gani kita sa ila bangod nagabatyag kita nga ang aton lang opinyon pirme ang insakto.

Ang paghusgar base sa hitsura makahalit indi lamang sa ginahusgahan kundi sa nagahusgar man. Halimbawa, sang unang siglo, madamo nga Judiyo ang wala nagbaton kay Jesus subong ginpromisa nga Mesias. Ngaa? Bangod nakita nila nga si Jesus anak lang sang panday. Bisan nagdayaw sila sa mga ginhambal kag ginhimo ni Jesus, nagapati sila gihapon nga ordinaryo lang sia nga tawo kay may naandan na sila nga pagpati parte sa iya. Bangod sini, nagbantala si Jesus sa iban nga lugar kag nagsiling: “Ginapadunggan ang manalagna luwas lamang sa iya kaugalingon nga lugar kag sa iya kaugalingon nga panimalay.”—Mateo 13:54-58.

Yadto nga mga Judiyo miembro sang isa ka pungsod nga madugay na nga nagahulat sa Mesias. Pero sang nag-abot ang Mesias, ginsikway nila sia bangod sa ila una nga impresyon, gani nadula nila ang pabor sang Dios. (Mateo 23:37-39) Ginhimo man nila ini sa mga sumulunod ni Jesus. Madamo ang indi makapati nga ang ordinaryo nga mga mangingisda, nga ginapakanubo sang mga edukado kag mga lider sang relihion, may importante nga mensahe. Gani nadula sadtong mga nagasalig gihapon sa ila una nga impresyon ang pinasahi nga kahigayunan nga mangin sumulunod sang Anak sang Dios.—Juan 1:10-12.

 Ginbag-o sang Iban ang Ila Panghunahuna

Mapainubuson nga ginbag-o sang pila ka tawo sang panahon ni Jesus ang ila panghunahuna sang nakita nila ang mga ebidensia. (Juan 7:45-52) Ang iban sa ila kapamilya ni Jesus, nga sang primero wala nagpati nga ang isa sa ila paryente mahimo amo ang Mesias. (Juan 7:5) Pero sang ulihi ginbag-o nila ang ila panghunahuna kag nagtuo sa iya. (Binuhatan 1:14; 1 Corinto 9:5; Galacia 1:19) Pila ka tuig sang ulihi sa Roma, ang pila ka pangulo sang komunidad sang mga Judiyo handa nga mamati kay apostol Pablo sa baylo nga patihan ang mga sugidsugid nga ginpalapta sang kaaway sang mga Cristiano. Gani, ang iban sa ila nangin tumuluo.—Binuhatan 28:22-24.

Subong, madamo ang may negatibo nga opinyon sa mga Saksi ni Jehova. Ngaa? Indi bangod nga nausisa nila ang kamatuoran ukon napamatud-an nga wala nabase sa Biblia ang pagpati kag ginahimo sang mga Saksi. Sa baylo, indi sila magpati nga sa tanan nga relihion ang mga Saksi ni Jehova lamang ang nagatudlo sang kamatuoran. Pareho gid sini ang pagtamod sang madamo nga tawo sa mga Cristiano sang unang siglo.

Indi na kita matingala kon ngaa ginapakalain sang iban ang mga nagasunod sa halimbawa ni Jesus. Ngaa? Bangod ginsilingan ni Jesus ang iya mga sumulunod: “Dumtan kamo sang tanan nga tawo tungod sa akon ngalan.” Pero ginpabakod niya sila: “Sia nga nagabatas tubtob sa katapusan amo ang maluwas.”—Mateo 10:22.

Bilang pagsunod sa sugo ni Jesus, ginatinguhaan sang mga Saksi ni Jehova nga isugid ang maayong balita sang Ginharian sang Dios sa mga tawo sa bilog nga kalibutan. (Mateo 28:19, 20) Madula sang mga wala nagapamati sa sini ang kahigayunan nga mabuhi sing wala katapusan. (Juan 17:3) Sa imo bahin, tugutan mo bala nga impluwensiahan ka sang imo una nga impresyon kag naandan nga mga pagpati, ukon handa mo nga usisaon ang kamatuoran? Dumduma: Ang hitsura makadaya, kag ang impresyon mahimo magsala; pero ang pag-usisa sa mga kamatuoran magaresulta sa madamo nga pagpakamaayo.—Binuhatan 17:10-12.

[Retrato sa pahina 11]

Bangod sa ila una nga impresyon, ginsikway sang madamo nga Judiyo si Jesus bilang Mesias

[Retrato sa pahina 12]

Ang imo bala opinyon sa mga Saksi ni Jehova nabase sa impresyon ukon sa kamatuoran?