Madumduman mo bala ang tion nga natawo ang imo bata? Gusto mo gid sia kungkungon. Pero para sa mga ginikanan pareho nanday Carlo kag Mia, ini nga kalipay nasamuan sang kabalaka sang nahibaluan nila nga may diperensia ang ila bata.

May bata ka bala nga may diperensia? Mahimo nagapalibog ka kon paano sia maatipan. Kon amo, indi madulaan sing paglaum. Naatubang ini sang mga ginikanan nga pareho sa imo sing problema. Binagbinaga ang tatlo ka kinaandan nga kabudlayan nga mahimo mo atubangon kag kon paano ka mabuligan sang Biblia.

Madamo nga ginikanan ang nasubuan gid sang nahibaluan nila nga may diperensia ang ila bata. “Sang nagsiling ang mga doktor nga ang amon bata nga si Santiago may cerebral palsy, indi ako makapati,” siling ni Juliana nga iloy sa Mexico. “Daw tinakluban ako sang langit.” Ang iban mahimo magbatyag sang ginabatyag ni Villana nga iloy sa Italya. “Gusto ko gid makabata bisan delikado na para sa akon nga may edad na,” siling niya. “Subong, kon may mga problema ang akon bata parte sa iya Down syndrome, ginakonsiensia ako.”

 Kon ginakonsiensia ka ukon nalugaw-an, dumduma nga normal lang ina. Ang balatian indi bahin sang orihinal nga katuyuan sang Dios. (Genesis 1:27, 28) Wala niya gintuga ang mga ginikanan nga mahapos magbaton sang indi normal. Buot silingon, dapat nga “masubuan” ka sa nadula—ang kapagros sang imo bata. Kinahanglan ang tion para mabaton mo ini kag makapasibu sa bag-o nga kahimtangan.

Ano abi kon ginabasol mo ang imo kaugalingon sa diperensia sang imo bata? Dumduma nga indi pa gid naton maintiendihan sing bug-os kon paano ang napanubli sa ginikanan, ang palibot, kag ang iban pa nga butang nagaapekto sa kapagros sang bata. Sa pihak nga bahin, mahimo nga ginabasol mo ang imo tiayon. Likawi ini. Mas maayo nga magbuligay kamo sa pag-atipan sang inyo bata.—Manugwali 4:9, 10.

SUHESTYON: Tun-i ang kahimtangan sang imo bata. “Kon maalamon ka,” siling sang Biblia, “mapundar kag mapauswag mo ang imo panimalay.”—Hulubaton 24:3, APD.

Madamo ka sing matun-an sa mga eksperto sa medisina kag sa masaligan nga mga publikasyon. Mapaanggid mo ang pagtuon parte sa kahimtangan sang imo bata sa pagtuon sang bag-o nga lenguahe. Sa primero, mabudlay ini, pero matun-an mo ini sa ulihi.

Sanday Carlo kag Mia, nga ginsambit kaina, nangayo sing impormasyon sa ila doktor kag sa organisasyon nga nagatuon parte sa kahimtangan sang ila bata. “Nakabulig ini sa amon nga mahangpan indi lang ang mga problema nga amon paabuton kundi ang ‘positibo’ man nga mga aspekto sang Down syndrome,” siling nila. “Nakita namon nga mahimo magkabuhi sing normal ang amon bata sa pila ka aspekto. Nakapaumpaw gid ini sa amon.”

Mahimo magbatyag ka nga daw naubos ang imo kusog sa pag-atipan sa imo bata nga may diperensia. Si Jenney nga iloy sa New Zealand nagsiling, “Pila ka tuig pagkatapos nga mahibaluan nga may spina bifida ang akon bata, nakapoy gid ako kag nagahilibion kon may iban pa ako nga himuon sa balay.”

Ang isa pa ka kabudlayan mahimo amo ang pagbatyag nga nagaisahanon. Ang bata ni Ben paralisado kag may Asperger’s syndrome. Si Ben nagsiling, “Indi gid mahangpan sang kalabanan ang amon ginaatubang.” Gusto mo nga mag-istorya sa iban. Pero, kalabanan sang imo abyan may mapagros nga kabataan. Gani nagapangalag-ag ka nga makigsugilanon sa ila.

SUHESTYON: Magpabulig sa iban. Si Juliana, nga ginsambit kaina, nagsiling, “Kon kaisa nahuya kami sang akon bana nga mangayo sing bulig.” Pero nagdugang sia, “Dapat namon batunon nga kinahanglan namon ang bulig sang iban. Kon ginabuligan kami, wala kami nagabatyag nga nagaisahanon.” Kon ang imo suod nga abyan ukon kapamilya magtanyag nga bantayan ang imo bata sa tion sang paglingawlingaw ukon sa Cristianong pagtilipon, batuna ini. “Ang isa ka abyan nagahigugma sa tanan nga tion,” siling sang isa ka hulubaton sa Biblia, “kag ang isa ka utud natawo tungud sa kapiotan.”—Hulubaton 17:17.

Indi pagpabay-i ang imo kapagros. Pareho sang isa ka ambulansia nga dapat magtughong pirme para padayon nga makadul-ong sang pasyente sa ospital, dapat pabaskugon mo ang imo resistensia paagi sa husto nga pagkaon, ehersisyo, kag pagpahuway para padayon mo nga maatipan ang imo bata. Amo sini ang ginsiling ni Javier nga may bata nga lupog: “Bangod indi makalakat ang akon bata, nagakaon ako sing maayo kay ako ang nagahakwat sa iya. Ako ang iya tiil!”

Paano mo maatipan ang imo kapagros? Ang pila nagabuslanay sa pag-atipan sa ila bata, amo nga makapahuway ang isa ukon maatipan mismo ang iya mga kinahanglanon. Dapat mo buhinan ang tion sa indi importante nga mga hilikuton para maatipan ang imo kaugalingon, bisan mabudlay ini himuon. Pero pareho sa ginsiling ni Mayuri nga iloy sa India, “Sa ulihi maanad ka na.”

Makighambal sa masaligan nga abyan. Bisan pa ang mga abyan mo wala sing bata nga may diperensia, makapaumpaw sila sa imo. Makapangamuyo ka man kay Jehova nga Dios. Makabulig gid bala ang pangamuyo? Si Yazmin nga may duha ka bata nga may cystic fibrosis, nagbaton, “May mga tion nga grabe gid ang problema nga daw indi ko na  masarangan.” Pero sia nagdugang: “Nagapangamuyo ako kay Jehova para sa kusog kag kaumpawan. Dayon mabatyagan ko nga masarangan ko na.”—Salmo 145:18.

Ang diperensia sang imo bata mahimo makaapekto sa ginakaon kag ginakadtuan sang pamilya, kag sa kadamuon sang tion nga ginahinguyang sang mga ginikanan sa kada bata. Bangod sini, ang iban nga bata nagabatyag nga daw ginpabay-an. Mahimo man nga masako katama ang mga ginikanan sa pag-atipan sa ila bata nga may diperensia amo nga maapektuhan ang ila pag-asawahay. “Kon kaisa ang akon asawa nagasiling nga halos sia lang ang nagapangabudlay kag daw wala ako sing kabalaka sa amon bata,” siling ni Lionel nga amay sa Liberia. “Daw wala niya ako ginarespeto, kag kon kaisa, indi maayo ang akon panabat.”

SUHESTYON: Para pasaligon ang tanan ninyo nga kabataan nga palangga ninyo sila, magplano sang hilikuton nga malipay sila. “Kon kaisa, may espesyal kami nga ginahimo para sa amon subang,” siling ni Jenney nga ginsambit kaina, “bisan pa simple lang ini nga panyaga sa iya paborito nga kalan-an.”

Para maamligan ang inyo pag-asawahay, magsugilanon kag mangamuyo upod sa imo tiayon. Si Aseem nga taga-India nga may bata nga kuyapon nagsiling: “Bisan pa ginakapoy kag ginalugaw-an kami kon kaisa sang akon asawa, nagahinguyang kami sang tion sa pag-istoryahanay kag pagpangamuyo. Kada aga antes magbugtaw ang amon kabataan, ginabinagbinag namon ang isa ka teksto sa Biblia.” Ang iban nga mag-asawa nagaistoryahanay nga sila lang antes magtulog. Ini nga pag-istoryahanay kag ang sinsero nga mga pangamuyo makapabakod sang inyo pag-asawahay sa tion sang tuman nga kabudlayan. (Hulubaton 15:22) Pareho sa ginsiling sang isa ka mag-asawa, “ang pila ka halandumon nga tion sa amon kabuhi amo ang tion nga nagaatubang kami sang tuman nga kabudlayan.”

Ang Biblia nagapromisa nga dulaon sang Dios sa indi madugay ang tanan nga balatian kag diperensia nga ginaatubang sang kabataan kag tigulang. (Bugna 21:3, 4) Sina nga adlaw, “ang pumuluyo indi magsiling, ‘Nagamasakit ako.’” *—Isaias 33:24.

Bisan subong, mahimo ka mangin madinalag-on nga ginikanan sang may diperensia nga bata. “Indi maluyahan kon daw kadamo gid sang problema,” siling nanday Carlo kag Mia nga ginsambit kaina. “Magkonsentrar sa positibo nga mga butang parte sa imo bata, kay madamo gid ini.”