Masami nabudlayan sa pagpakig-angot ang ikaduha nga pamilya sa indi nila miembro. * Ang kalabanan nga mga stepparent dapat makig-angot sa matuodtuod nga ginikanan sang bata kon parte sa pagbisita, pagdisiplina, kag pagsagod. Ang mga abyan kag mga paryente dapat man magpasibu sa bag-o nga mga miembro sang pamilya. Binagbinaga kon paano makabulig sa imo ikaduha nga pamilya ang mga laygay sa Biblia nga maatubang ini nga mga hangkat.

Ang isa ka manding sa Namibia nga si Judith nagsiling: “Ang iloy sang akon mga manak nagsiling sa ila nga bag-o lang ako nga asawa sang ila amay kag nga ang bata namon indi nila mga utod. Naglain ang akon buot kay ginakabig ko sila nga daw akon kabataan.”

Nagaugyon ang mga eksperto nga mabudlay pakig-angutan  ang isa pa ka ginikanan sang bata, nga ini nagapaguba sa isa ka stepfamily. Sa masami, ang nanay kag ang manding amo ang may problema. Ano ang makabulig?

Sekreto para magmadinalag-on: Magpahamtang sing rasonable nga mga limitasyon. Kon tinguhaan mo nga utdon ang komunikasyon sang isa pa ka ginikanan sa imo manak, mahimo mag-antos sa emosyon ang imo manak. * Ang ginikanan sang bata, ang isa nga ‘nag-anak sa iya,’ may pinasahi nga bahin sa iya kabuhi. (Hulubaton 23:22, 25) Sa pihak nga bahin, kon tugutan mo ang imo anay tiayon nga mag-impluwensia sing daku sa imo panimalay, mahimo mag-ugtas ukon maakig ang imo bag-o nga tiayon. Tinguhai nga mangin balanse, nga nagapahamtang sing rasonable nga mga limitasyon para amligan ang inyo pag-asawahay, samtang nagakooperar gihapon sa imo anay tiayon.

MGA PANUGDA PARA SA MGA GINIKANAN

• Kon nagapakighambal sa imo anay tiayon, magpokus lang sa inyo kabataan kag likawi nga istoryahan ang iban nga butang. Halimbawa, mahimo mataktikanhon nga pangabayon mo kon posible maiskedyul ang pagtawag sa adlaw. Masami nga maayo ina sangsa kon san-o lang sia matawag ukon kon gab-i na.

• Kon wala sa imo ang bata, mahimo makatawag ka, makasulat, maka-text, ukon maka-e-mail para may komunikasyon kamo. (Deuteronomio 6:6, 7) Ang iban nagagamit sang video sa pag-istoryahanay. Mahimo mahangpan mo ang mga kinahanglanon kag mga problema sang imo mga bata—kag mahatagan sila sing maayo nga laygay—sangsa ginahunahuna mo.

MGA PANUGDA PARA SA MGA MANDING

• Magpakita sing “simpatiya” sa matuod nga iloy sang kabataan paagi sa pagpaathag sa iya nga wala mo ginaagaw ang iya papel. (1 Pedro 3:8) Sugiri sia pirme sang positibo nga mga butang parte sa iya kabataan. (Hulubaton 16:24) Mangayo sa iya sing laygay, kag pasalamati sia sa sini.

• Likawi ang pag-angga sa mga kabataan kon ara ang ila matuod nga iloy. Si Beverly, nga manding sa Estados Unidos, nagsiling: “Gusto sang akon bataon nga mga manak nga tawgon ako nga Mommy. Nagpasugot ako nga amo sina ang ila itawag sa akon sa balay pero indi nila ako pagtawgon nga Mommy kon ara ang ila iloy nga si Jane, ukon ang iya pamilya. Bangod sini nag-ayuhay kami ni Jane. Ang matuod, nagabuligay kami sang ulihi sa mga aktibidades sang kabataan sa eskwelahan.”

MGA PANUGDA PARA MAG-AYUHAY ANG MGA GINIKANAN KAG MGA STEPPARENT

• Indi pagpakalaina ang ila matuod nga mga ginikanan nga mabatian sang kabataan. Mahapos nga himuon ini, pero makapahuol ini sa bata. Kag indi mo mahibaluan kon paano ukon san-o suliton ini. (Manugwali 10:20) Kon ang bata magsiling nga ginpakalain ka sang isa pa ka ginikanan ukon stepparent, magpokus sa ginabatyag sang bata. Mahimo isiling mo: “Pasensia nga nabatian mo pa ina. Akig si Mommy mo sa akon, kag kon kaisa ang mga tawo nga akig makahambal sing malain.”

•   Tinguhai nga indi pagbag-uhon ang mga pagsulundan kag pagdisiplina sa sulod sang panimalay. Kon indi ini puede, ipaathag ang kinatuhayan nga wala ginapakalain ang isa pa ka ginikanan. Binagbinaga ang masunod nga eksena:

  Manding: Tim, palihug ihalay ang imo basa nga tualya.

  Tim: Sa balay ni Mommy, ginapabay-an lang namon ina ’ya kag sia na ang ’gahalay.

  Manding (akig): Ginatudluan niya gali kamo nga magtinamad e.

  Indi bala nga mas maayo kon amo sini ang isiling mo?

  Manding (kalmado): A, OK. Diri iya, mansighalay sang tualya.

• Likawi nga mag-iskedyul sang hilikuton para sa imo mga bata kon tion nga dapat nila kaupod ang isa pa nila ka ginikanan. (Mateo 7:12) Kon indi mo mapaiway ang hilikuton, maglisensia anay sa ginikanan nga ila kuntani kadtuan antes isugid sa mga bata kon ano ang imo plano.

Ang libro nga Step Wars nagsambit parte sa isa ka babayi nga nagareklamo nga ginaapinan sang iya bana ang iya adulto na nga kabataan kag ginapabay-an lang niya nga trataron sia sing indi maayo. “Kadasig lang sa akon maakig,” siling niya. Paano mo malikawan nga maguba ang inyo pag-asawahay bangod sang inyo kaangtanan sa adulto nga mga kabataan?

Sekreto para magmadinalag-on: Magpakita sang empatiya. Ang Biblia nagasiling: “Padayon nga pangitaon sang kada isa, indi ang iya kaugalingon nga kaayuhan, kundi ang iya sang iban nga tawo.” (1 Corinto 10:24) Tinguhai nga hangpon kag batyagon ang ginabatyag sang isa. Mahimo nahadlok ang adulto nga mga manak nga madula ang pagpalangga sang ila ginikanan. Ukon mahimo magabatyag sila nga kon ila batunon ang ila stepparent, indi na sila matutom sa ila orihinal nga pamilya. Sa pihak nga bahin, mahimo mahadlok ang mga ginikanan nga magpalayo ang ila kabataan kon ila ini pakalainon.

Sa baylo nga piliton nga magpakig-abyan sa imo mga manak, pabay-i nga matabo ini sa natural nga paagi. Sa kabug-usan, indi maalamon nga piliton ang isa para mabatyagan ang matuod nga gugma. (Ambahanon ni Solomon 8:4) Gani tilawi nga magpahamtang sing rasonable kag realistiko nga mga pagpaabot kon parte sa pagpakigsuod sa imo mga manak.

Likawi nga ipabutyag ang tanan mo nga ginahunahuna ukon ginabatyag, bisan pa ginapakig-angutan ka sing indi maayo. (Hulubaton 29:11) Kon nabudlayan ka nga kontrolon ang imo baba, mangamuyo pareho kay Hari David sang Israel: “Butangi sing bantay, O GINOO, sa atubangan sang akon baba, bantayi ang ganhaan sang akon mga bibig!”—Salmo 141:3.

Kon mamat-od ka nga mag-istar sa balay nga gindak-an sang imo mga manak, mahimo makibot ka sa ila sentimiento sa sini. Likawi nga bag-uhon ini, ilabi  na ang ila mga kuarto. Mahimo binagbinagon mo man nga magsaylo sa bag-o nga balay.

Si Marion, nga isa ka manding sa Canada nagsiling: “Pirme ginahatagan sang akon ginikanan sang mga regalo ang akon bata nga lalaki pero wala nila ginahatagan ang mga bata sang akon bana. Kami na lang ang nagahatag sa ila sing regalo pero indi kami makasarang kon kaisa.”

Sekreto para magmadinalag-on: Unaha ang imo bag-o nga pamilya. Hambali ang imo mga kaparyentehan kag mga abyan nga unahon mo ang imo bag-o nga pamilya. (1 Timoteo 5:8) Bisan pa nga indi ka makapaabot nga batunon dayon sang imo mga paryente kag abyan ang imo bag-o nga pamilya, puede mo sila pangabayon nga tahuron man sila. Ipaathag nga masakitan ang imo kabataan kon daw wala sila ginasapak kag ginapakitaan sing kaayo.

Tinguhai nga makapakig-angot ang mga ginikanan sang imo anay tiayon sa ila mga apo. Si Susan nga iloy sa England nagsiling: “Namana ako liwat pagligad sang 18 ka bulan nga napatay ang akon una nga bana, kag ang iya mga ginikanan nabudlayan nga batunon ang akon bag-o nga bana. Nag-ayoayo ang kahimtangan sang ginalakip namon sila sa amon pamilya, ginapatawag namon ang mga kabataan sa ila, kag ginapasalamatan namon sila sa ila pagsuporta.”

Makahalangkat gid ang pagpakig-angot sa indi bahin sang imo ikaduha nga pamilya. Pero kon iaplikar mo ang laygay sang Biblia, mabaton sang imo pamilya ang pagpakamaayo nga ginpromisa sini: “Paagi sa kaalam ginapatindug ang balay, kag paagi sa paghangup ginapalig-on ini.”—Hulubaton 24:3.