Ang iban nagadiborsio bangod nagahunahuna sila nga mangin mas maayo ang ila kabuhi, ang iban indi gusto magbulag pero indi nila mapunggan ang ila tiayon nga magbiya. Apang narealisar sang halos tanan nga nagdiborsio nga mas mabudlay ang kahimtangan sa tapos sini sangsa ila ginhunahuna. Ang matuod, kon bag-o ka lang nagdiborsio mahimo nga nagabatyag ka nga amo ini ang pinakamabudlay nga hitabo sa imo kabuhi. Gani maayo nga binagbinagon mo ang pila ka praktikal nga panugda sang Biblia nga mahimo makabulig sa imo nga malampuwasan ini nga mga kabudlayan.

Ang stress bangod sa problema sa kuarta, pagpadaku sang kabataan, kag kasubo mahimo nga tuman kabug-at kag indi ini dali madula. Nadiskobrehan ni anhing Judith Wallerstein, nga isa ka sikologo, nga pagligad sang pila ka tuig nga nagdiborsio ang iban, nagabatyag man gihapon sila nga ginluiban kag ginpabay-an, kag nagapati sila nga “ang kabuhi indi patas, makaulugot, kag masubo.”

ANO ANG PUEDE MO HIMUON?

• Natural lang nga masubuan ka. Mahimo nga nahidlaw ka sa iya kay palangga mo pa sia. Bisan pa miserable  ang inyo pag-updanay, mahimo nga nagalain man gihapon ang imo buot bangod nagalaum nga mangin malipayon ang inyo pag-asawahay. (Hulubaton 5:18) Indi mahuya nga maghibi.—Manugwali 3:1, 4.

• Likawi nga mag-isahanon. Bisan pa kinahanglan mo mag-isahanon bangod sang natabo, indi maayo nga himuon mo ini pirme. (Hulubaton 18:1) Mag-istorya sang maayo nga mga butang sa imo mga abyan, kay bisan pa husto ang imo ginareklamo sa imo anay tiayon, mahimo sila magpalayo sa imo kon amo ini pirme ang imo iistorya. Kon kinahanglan mo maghimo sang importante nga mga desisyon pagkatapos sang diborsio, mangayo sing bulig sa isa nga ginasaligan mo.

• Atipana ang imo lawas. Ang stress bangod sang diborsio masami nagaresulta sing mga balatian, pareho sang alta-presyon ukon migraine. Magkaon sing husto, mag-ehersisyo, kag magtulog sing maayo.—Efeso 5:29.

• Tagua ang mga butang nga mahimo magpahanumdom sang imo kaakig sa imo tiayon anay ukon ang mga indi na kinahanglanon, pero tipigi ang importante nga mga papeles. Kon ang mga butang pareho sang inyo piktyur sang kasal makapasubo sa imo, tagua ini para sa imo kabataan.

• Batui ang negatibo nga panghunahuna. Si Olga, nga nagbulag sa iya bana pagkatapos sini makapanghilahi, nagsiling: “Pirme ko ginapamangkot ang akon kaugalingon, ‘Ano gid ang ara sa babayi nga ato nga wala sa akon?’” Pero sang ulihi narealisar niya nga ang padayon nga pagdumdom sang negatibo nga mga butang magaresulta sa “espiritu nga boong.”—Hulubaton 18:14.

  Naeksperiensiahan sang madamo nga nagaklaro kag makontrol nila ang ila hunahuna kon isulat nila ini. Kon himuon mo ini, busli sang positibo ang ginsulat mo nga negatibo nga panghunahuna. (Efeso 4:23) Binagbinaga ang duha ka halimbawa:

  Negatibo: Nagluib ang akon tiayon tungod sa akon.

  Positibo: Indi rason ang akon kakulangan para magluib ang akon tiayon.

  Negatibo: Gin-usikan ko lang ang akon tion sa tawo nga indi bagay sa akon.

  Positibo: Mangin malipayon ako kon pensaron ko ang palaabuton kag indi ang nagligad.

• Indi pagsapaka ang malain nga mga komento. Mahimo magsiling sing masakit ukon indi husto ang imo mga abyan kag paryente sing: ‘Indi man sia bagay sa imo’ ukon ‘Ginadumtan sang Dios ang pagdiborsio.’ * May maayo gid nga rason ang Biblia sang naglaygay ini: “Dili ka man magsapak sa tanan nga polong nga ginapamolong.” (Manugwali 7:21) Si Martina, nga duha ka tuig nga diborsiada, nagsiling: “Imbes nga pamensaron ang mga butang nga makapasakit, ginatilawan ko nga tan-awon ang mga butang sa pagtan-aw sang Dios. Mas mataas ang iya panghunahuna sangsa aton.”—Isaias 55:8, 9.

• Mangamuyo sa Dios. Nagasiling sia sa iya mga sumilimba nga ‘itugyan ang ila tanan nga kabalaka sa iya,’ ilabi na kon ginabudlayan gid sila.—1 Pedro 5:7.

Si Juliana, nga kasal sing 11 ka tuig, nagsiling: “Nagpakitluoy ako sa akon bana nga indi ako pagbiyaan. Pero sang nagbiya sia, nainit gid ako sa iya kag sa iya kerida.” Madamo ang nagdiborsio nga nainit gid sa ila tiayon anay bisan pa madamo na nga tuig  ang nagligad. Pero napilitan sila nga makigkomunikar pirme sa sini, ilabi na bangod may kabataan sila.

ANO ANG PUEDE MO HIMUON?

• Magpakig-angot sing matinahuron sa imo tiayon anay. Magpokus sa importante nga mga butang. Hupti nga malip-ot ang paghambalanay kag direkta sa punto. Madamo ang nakaeksperiensia nga ini nga paagi nakabulig agod mangin mahim-ong ang sitwasyon.—Roma 12:18.

• Likawi ang makapasakit nga mga tinaga. Kon sa pamatyag mo daw mangakig ka, dumduma ang laygay sang Biblia: “Ang tawo nga maalamon nagahalong sa iya ginahambal.” (Hulubaton 17:27, NW) Kon indi gid maayo ang pag-istoryahanay, mahimo ka magsiling: “Pamensaron ko anay ang imo ginhambal kag maistoryahanay lang ta dugaydugay.”

• Paina ang imo mga pagkabutang tubtob mahimo sa imo tiayon sadto, lakip ang legal kag pinansial nga mga papeles, kag medikal nga mga rekord.

Madumduman pa ni Maria ang natabo pagkatapos sang diborsio: “Pirme lang nagahibi ang akon kamanghuran nga babayi kag nagapangihi naman sia liwat kon nagatulog. Kag bisan ginatago sang kamagulangan ko nga babayi ang iya ginabatyag, makita ko man ang iya pagbag-o.” Mahimo nga nasubuan ka gid bangod daw wala ka sing tion ukon kusog para buligan ang imo kabataan sa tion nga kinahanglan ka gid nila.

ANO ANG PUEDE MO HIMUON?

• Silinga ang imo mga kabataan nga isugid sa imo ang ila ginabatyag, bisan pa daw wala ini sing namunamo.—Job 6:2, 3.

• Tungdi ang imo papel. Bisan pa kinahanglan mo ang suporta sa emosyonal kag daw mahatag ini sang imo bata, indi husto nga pangayuon mo ang iya bulig. (1 Corinto 13:11) Likawi nga himuon mo ang imo bata nga palautwasan sang imo nabatyagan. Indi man sia paghimua nga manugpatunga sa imo kag sa imo tiayon sadto.

• Hupti nga mangin maayo ang kabuhi sang imo bata. Makabulig kon permanente ang iya istaran kag ang iya iskedyul, pero ang mas importante amo ang maayo nga espirituwal nga rutina, lakip ang pagbasa sang Biblia kag pangpamilya nga pagsimba.—Deuteronomio 6:6-9.

Mahimo mangin malipayon ang imo kabuhi bisan pa pagkatapos sang diborsio. Si Melissa, nga 16 ka tuig na nga kasal, nagsiling, “Sang nagdiborsio kami, sa hunahuna ko, ‘Indi amo sini ang kabuhi nga ginplano ko.’” Pero subong, kontento na sia sa iya kahimtangan. Nagsiling sia, “Sang gin-untatan ko na nga bag-uhon ang nagligad, nangin maayo ang akon pamatyag.”