NAG-UY-OY si Maria, indi mapaathag sang mga tinaga ang kasakit nga iya ginabatyag. Maaningal gihapon niya ang paghimumugto sang iya anak pagkatapos sing inoras nga pagpaantos. Nagdulom ang langit sang udtong adlaw. Kag nagtay-ug sing mabaskog ang duta. (Mateo 27:45, 51) Sa pagtamod ni Maria, daw ginapahibalo ni Jehova sa bilog nga kalibutan nga mas nasakitan sia, bangod sang kamatayon ni Jesucristo.

Samtang amat-amat nga nagasanag ang Golgota, ukon Duog sang Bagol, naglalaw si Maria para sa iya anak. (Juan 19:17, 25) Mahimo nga madamo sia sing nadumduman. Ang isa nga mahimo nadumduman niya amo ang natabo mga 33 ka tuig antes sini. Sang ginpresentar nila sang iya bana nga si Jose ang ila hamili nga lapsag sa templo sa Jerusalem, ang tigulang nga si Simeon nagtagna sang dalagku nga mga butang parte kay Jesus. Pero nagdugang sia nga isa ka adlaw, magabatyag si Maria nga daw ginabuno sang malaba nga espada. (Lucas 2:25-35) Sa sini lang nga tion niya nahangpan sing bug-os yadto nga mga pinamulong, sa sining tuman kasubo nga oras.

Ginasiling nga ang kamatayon sang isa ka anak amo ang pinakamasakit nga maeksperiensiahan sang tawo. Mapintas gid nga kaaway ang kamatayon, nagapilas ini sa aton tanan. (Roma 5:12; 1 Corinto 15:26) Posible ayhan nga mabatas ini nga mga pilas? Samtang ginabinagbinag naton ang kabuhi ni Maria sugod sang ministeryo ni Jesus tubtob sa tion sang kamatayon sini kag sang ulihi pa gid, madamo kita sing matun-an parte sa pagtuo nga nakabulig kay Maria nga mabatas ang tuman nga kasubo.

Mabalik kita tatlo ka tuig kag tunga antes sini: Nabatyagan ni Maria nga may pagbag-o nga matabo. Bisan sa gamay nga banwa sang Nazaret, ginaistoryahan sang tanan ang parte kay Juan nga Manugbawtismo kag ang iya makapainteres nga mensahe sang paghinulsol. Nakita ni Maria nga ginatamod ini sang iya subang nga lalaki nga palatandaan, nga amo na ini ang tion nga sugdan niya ang iya ministeryo. (Mateo 3:1, 13) Para kay Maria kag sa iya panimalay, daku gid nga kabudlayan ang paglakat ni Jesus. Ngaa?

Bangod sadto nga tion, mahimo nga patay na si Jose, nga bana ni Maria. Gani, indi na bag-o para kay Maria ang mamatyan. * Ginatawag na karon si Jesus indi subong “anak sang panday” kundi “ang panday” mismo. Maathag nga si Jesus na ang nagadumala sang negosyo sang iya amay kag sia man ang nagahatag sang kinahanglanon sang ila pamilya, nga may mga anom ka kabataan nga nagsunod sa iya. (Mateo 13:55, 56; Marcos 6:3) Bisan pa ginhanas ni Jesus si Santiago—ang ikaduha nga anak—nga amo ang magbulos sa iya, mabudlay gihapon ang iya paghalin sa iya pamilya. Madamo na sing responsibilidad si Maria; masarangan bala niya ini nga pagbag-o? Indi naton mapat-od ini. Pero may mas importante pa nga pamangkot: Ano ang iya himuon kon si Jesus nga taga-Nazaret mangin si Jesucristo na, ang madugay  na nga ginsaad nga Mesias? May ginpakita ang isa ka kasaysayan sa Biblia parte sini.—Juan 2:1-12.

Nagkadto si Jesus kay Juan para magpabawtismo, dayon nangin Hinaplas sang Dios, ukon Mesias. (Lucas 3:21, 22) Dayon nagpili sia sang iya mga disipulo. Bisan pa masako, naghatag gihapon sia sing tion agod magkalipay upod sa iya pamilya kag mga abyan. Nagkadto sia upod sang iya iloy, mga disipulo, kag iya mga utod nga lalaki sa kasal sa Cana, sa bungyod ayon nga banwa mga 13 kilometros halin sa Nazaret. Sa tion sang punsion, may problema nga nahibaluan si Maria. Mahimo nga natalupangdan niya nga ang pila sang kapamilya sang ginkasal nagatinulukay kag nagahutikay. Lapit na lang maubos ang alak! Sa ila kultura, kahuy-anan para sa pamilya kon indi mahatag ang kinahanglanon sang mga bisita, kag makaguba gid ini sang okasyon. Naluoy sa ila si Maria, amo nga nagkadto sia kay Jesus.

“Wala na sila sing alak,” siling niya sa iya anak. Ano ang ginapaabot ni Maria nga himuon sang iya anak? Wala naton mahibaluan, pero nahibaluan niya nga maayo nga tawo ang iya anak kag magahimo gid sia sing maayo. Mahimo nga nagalaum sia nga himuon na niya ini gilayon. Daw pareho lang nga nagsiling sia kay Jesus, “To, pangitai man ni sang paagi ay!” Mahimo nga nakibot gid sia sang nagsabat si Jesus nga: “Ano ang labot ko sa imo, babayi?” Ang sabat ni Jesus wala nagapakita nga wala sia sing pagtahod, bisan pa nga daw amo sini ang pagtamod sang iban. Pero ang iya ginhambal may malulo nga pagsabdong. Ginpahanumdom niya ang iya iloy nga wala ini sang kinamatarong nga diktahan siya sa iya ministeryo; bangod ginahimo niya ini para sa iya Amay, si Jehova.

Ginbaton ni Maria ang pagsabdong sang iya anak, bangod mahinantupon kag mapainubuson sia. Nagkadto sia sa mga nagaserbisyo sa punsion kag nagsiling: “Ang bisan ano nga isiling niya sa inyo, himua ninyo.” Nahangpan ni Maria nga wala na sia sing kinamatarong nga diktahan ang iya anak; kundi, sia kag ang iban pa amo ang dapat nga magpati sa iya anak. Sa bahin ni Jesus, ginpakita niya ang ginabatyag man sang iya iloy nga kaluoy sa bag-ong kasal. Naghimo sia sang iya una nga milagro, ang paghimo sang tubig nga alak. Ano ang resulta? “Ang iya mga disipulo nagtuo sa iya.” Nagtuo man si Maria kay Jesus. Gintamod niya si Jesus indi bilang anak kundi subong iya Ginuo kag Manluluwas.

Madamo sing matun-an ang mga ginikanan subong sa pagtuo ni Maria. Matuod, wala sing nakapadaku sang bata nga pareho kay Jesus. Pero may mga hangkat gid kon ang bata maghamtong na, perpekto man sia ukon indi. Mahimo nga padayon nga kabigon gihapon sia sang iya mga ginikanan nga bata, bisan pa indi ini nagakaigo. (1 Corinto 13:11) Paano mabuligan sang mga ginikanan nga maghamtong ang ila bata? Ang isa ka paagi amo ang pagpalig-on sa ila bata nga padayon nga iaplikar ang mga panudlo sang Biblia kay makatigayon sia sing mga pagpakamaayo ni Jehova kon himuon niya ini. Ang mapainubuson nga pagpakita sang mga ginikanan sang pagtuo kag pagsalig may maayo gid nga epekto sa ila bata. Walay duhaduha nga ginpabaloran gid ni Jesus ang pagsuporta sa iya ni Maria sa importante nga mga tinuig sang iya kabuhi.

Diutay lang ang ginasugid sang mga Ebanghelyo parte kay Maria sang tatlo ka tuig kag tunga nga ministeryo ni Jesus. Pero, dumduma nga mahimo balo na sia sadto, nagaisahanon nga iloy nga mahimo may magagmay pa nga kabataan. Gani indi gid katingalahan nga indi niya maupdan si Jesus sa pagwali sini sa ila lugar. (1 Timoteo 5:8) Pero, padayon gihapon sia sa pagpamalandong sa espirituwal nga mga butang parte sa Mesias kag nagatambong sa mga pagtilipon  sa sinagoga sa ila lugar nga amo pirme ang ginahimo sang ila pamilya.—Lucas 2:19, 51; 4:16.

Gani, mahimo nga didto man sia sa sinagoga sang Nazaret nga nagapamati kay Jesus. Nalipay gid sia nga mabatian nga ginapahibalo sang iya anak nga ang siniglo na nga tagna parte sa Mesias natuman sa iya mismo! Pero, nasubuan si Maria nga wala ginbaton sang mga taga-Nazaret ang iya anak. Gintinguhaan pa gani nila nga patyon si Jesus!—Lucas 4:17-30.

Makapasubo man ang reaksion sang iban niya nga bata kay Jesus. Natun-an naton sa Juan 7:5 nga ang apat ka utod nga lalaki ni Jesus wala nagtuo sa iya. Mabasa naton: “Ang iya mga utod wala nagatuo sa iya.” Tuhoy sa duha ka utod nga babayi ni Jesus, wala sing may ginsambit ang Biblia parte sa ila. * Amo nga nahibaluan ni Maria ang ginabatyag sang isa nga nagapuyo sa puluy-an nga may lainlain nga ginatuuhan. Kinahanglan niya mangin balanse para makapabilin nga matutom sa kamatuoran samtang nagahimakas para mapahamut-an ang miembro sang iya pamilya nga wala sila ginapilit.

Sang isa ka higayon, ang grupo sang mga paryente ni Jesus, walay duhaduha nga kaupod diri ang iya mga utod, nagpangita agod “dakpon” sia. Nagsiling sila: “Nagbuang sia.” (Marcos 3:21, 31) Siempre, indi amo sina ang ginahunahuna ni Maria, pero nag-upod sia sa iya mga anak bangod nagalaum sia nga basi may mabatian sila kag magtuo sila sa iya. Amo bala sini ang natabo? Bisan pa padayon si Jesus sa pagpakita sang makatilingala nga mga buhat kag nagatudlo sang tumalagsahon nga mga kamatuoran, wala gihapon nagpati ang iban nga anak nga lalaki ni Maria. Indi ayhan nga naghunahuna sia kon ano pa gid ang dapat niya nga himuon para malab-ot ang ila tagipusuon?

Nagaistar ka man bala sa puluy-an nga may lainlain sing relihion? Daku ang matun-an mo sa pagtuo ni Maria. Wala sia nangampo sa mga paryente niya nga wala sing pagtuo. Kundi, ginpabay-an niya nga sila mismo ang makakita nga may kalipay sia kag kalinong sing panghunahuna bangod sang iya pagtuo. Kag padayon niya nga ginsuportahan ang iya matutom nga anak. Nahidlaw man bala sia kay Jesus? May mga tion man bala nga ginhunahuna niya nga tani didto lang gihapon si Jesus sa ila balay nga kaupod nila? Kon amo sina, ginkontrol niya ang iya emosyon. Nahangpan niya nga isa gid ka pribilehiyo nga suportahan kag palig-unon si Jesus. Mabuligan mo man bala ang imo mga anak nga unahon ang Dios sa ila kabuhi?

Ginpadyaan bala ang pagtuo ni Maria kay Jesus? Wala gid nagakalipat si Jehova sa pagpadya sa mga nagapakita sang pagtuo, kag amo gid sini ang iya ginhimo kay Maria. (Hebreo 11:6) Hunahunaa kon daw ano nga kalipay nga mabatian niya ang iya anak nga nagawali ukon mabatian sa iban ang parte sa iya mga sermon.

Sa ilustrasyon sang iya anak, may madumduman bala si Maria sa nagligad sang iya anak samtang nagdaku ini sa Nazaret? Sang nagahambal si Jesus parte sa babayi nga nagsilhig sang iya balay para makita ang nadula nga sensilyo, nagagaling sang harina para sa tinapay, nagasindi sang suga kag ginabutang ini sa bulutangan, nahunahuna bala niya ang diutay nga bata sa iya tupad samtang ginahimo niya ining adlaw-adlaw nga hilikuton? (Lucas 11:33; 15:8, 9; 17:35) Sang nagsiling si Jesus nga ang iya gota mahapos pas-anon kag ang iya lulan mamag-an, nadumduman bala niya nga kon hapon ginatudluan ni Jose ang bata pa nga si Jesus sa paghimo sing manami nga gota agod indi masakitan ang sapat? (Mateo 11:30) Kontento gid si Maria sa pagdumdom sa pribilehiyo nga  ginhatag ni Jehova sa iya—ang pagsagod kag paghanas sang iya bata nga mangin Mesias. Mahimo nga nalipay gid sia sa pagpamati sa pinakamaayo nga manunudlo, nga nagagamit sang pamilyar nga mga butang kag sitwasyon sa pagtudlo sing maayo gid nga mga leksion!

Pero, padayon nga nangin mapainubuson si Maria. Wala sia ginhatagan sang pinasahi nga atension sang iya anak, ukon ginsimba sia. Sa tion sang ministeryo ni Jesus, may nagsinggit nga babayi sa kadam-an nga malipayon gid ang iya iloy sa pagbun-ag sa iya. Nagsabat sia: “Indi, sa baylo, Malipayon ang mga nagapamati sa pulong sang Dios kag nagatuman sini!” (Lucas 11:27, 28) Kag sang nagsiling ang kadam-an nga ara sa malapit ang iloy kag mga utod nga lalaki ni Jesus, nagsiling sia nga ang mga nagatuo sa iya amo ang iya iloy kag mga utod nga lalaki. Sa baylo nga maakig, nahangpan ni Maria ang buot silingon ni Jesus—ang espirituwal nga kaangtanan mas importante sangsa undanon.—Marcos 3:32-35.

Bisan pa sini, ano nga tinaga ang makapaathag sang kasakit nga ginbatyag ni Maria nga makita ang iya anak nga nagaantos sang masakit nga kamatayon sa usok? Ang isa nga nakakita sang pagpatay, nga si apostol Juan, naglakip sang ulihi sining detalye sa iya Ebanghelyo: Samtang nagaantos ang iya anak, si Maria yara sa “tupad sang usok sang pag-antos ni Jesus.” Wala sing makapugong sa matutom kag mahigugmaon nga iloy sa pagtindog malapit sa iya anak asta sa katapusan. Nakita sia ni Jesus, kag bisan pa mabudlay gid sa iya ang pagginhawa kag paghambal, ginhimo niya ini. Ginpatatap niya sa iya pinalangga nga apostol nga si Juan ang iya iloy. Bangod indi gihapon tumuluo ang mga utod nga lalaki ni Jesus, wala niya ginsalig si Maria sa ila kundi sa iya matutom nga sumulunod. Gani, ginpakita ni Jesus nga importante gid para sa mga tawo nga may pagtuo nga atipanon ang ila pamilya, ilabi na ang ila espirituwal nga mga kinahanglanon.—Juan 19:25-27.

Sang napatay na si Jesus, nabatyagan ni Maria ang kasakit nga gintagna sadto, ang paglapos sang isa ka malaba nga espada sang kasubo. Kon indi naton mahangpan ang iya kasubo, ilabi na gid nga indi naton mahangpan ang iya kalipay pagligad sang tatlo ka adlaw! Nabal-an ni Maria ang pinakadaku nga milagro—ang pagkabanhaw ni Jesus! Nagdugang pa gid ang iya kalipay, kay sang ulihi nagpakita si Jesus sa iya utod sa iloy nga si Santiago nga silahanon lang. (1 Corinto 15:7) Ina nga pagkitaay nagpahulag kay Santiago kag sa iya iban man nga utod. Kag sang ulihi nahibaluan naton nga nagtuo sila nga si Jesus amo ang Cristo. Wala madugay kaupod na sila sang ila iloy sa Cristiano nga mga miting, nga “nagapadayon sa pagpangamuyo.” (Binuhatan 1:14) Ang duha sa ila, sanday Santiago kag Judas, amo ang nagsulat sang duha ka tulun-an sa Biblia.

Nahibaluan naton nga ang katapusan nga pagsambit kay Maria amo nga kaupod niya ang iya mga anak nga nagapangamuyo. Sibu gid ini nga pagtapos sa kasaysayan ni Maria, kag maayo gid sia nga halimbawa! Bangod sang iya pagtuo, nabatas niya ang tuman nga kasubo kag sang ulihi nabaton niya ang tumalagsahon nga padya. Kon ilugon naton ang iya pagtuo, mabatas man naton ang bisan ano nga kasubo nga maatubang naton, kag matigayon naton ang mga padya nga labaw pa sangsa ginahunahuna naton.