Ang Biblia daan na gid nga libro. Daw ano ini ka daan? Nagsugod ang pagsulat sang Biblia sa Middle East sang nagligad nga mga 3,500 ka tuig. Sa pagpaanggid, panahon ina sang gamhanan nga dinastiya sang Shang sa China kag mga napulo ka siglo antes nagsugod ang Budhismo sa India.—Tan-awa ang kahon, “ Impormasyon Parte sa Biblia.”

Agod ang libro makabulig kag mapuslanon nga giya para sa mga tawo, dapat nila ini mahangpan kag makita ang importansia sini. Amo gid sina nga libro ang Biblia. Nagahatag ini sing makalilipay nga mga sabat sa importante gid nga mga pamangkot sa kabuhi.

Halimbawa, napaligban mo na bala, ‘Ngaa nagluntad kita?’ Linibo na ka tuig ang palibog sang tawo sa sini nga pamangkot, kag ginapaligban gihapon ini asta subong. Apang ang sabat masapwan sa kapitulo 1 kag 2 sang Genesis, ang nahauna nga libro sa Biblia. Ginasugiran kita diri sang kasaysayan sa Biblia parte “sa ginsuguran”—sang nagligad nga binilyon ka tuig—sang nagluntad ang aton pisikal nga uniberso, lakip ang mga galaksiya, mga bituon, kag duta. (Genesis 1:1) Dayon ginasugid sini ang sunodsunod nga mga hitabo, kon paano ginhanda ang duta agod maistaran, kon paano nagluntad ang lainlain nga kabuhi, kag kon paano nagluntad ang mga tawo—subong man ang katuyuan sini tanan.

Ang Biblia may praktikal nga laygay nga makabulig sa aton sa pagsolbar sang mga problema kada adlaw. Ina nga laygay madali mahangpan. Ngaa? Bangod sa duha ka rason.

Una, ang mga tinaga nga gingamit sa Biblia maathag, simple, kag makagalanyat. Imbes nga maggamit sing madamo nga ekspresyon nga makalilibog ukon misteryoso, ang teksto sa Biblia nagagamit sang mga tinaga nga maathag, ukon madali mahangpan. Ang mabudlay nga mga ideya ginapabutyag paagi sa mga tinaga nga pirme mabatian.

Halimbawa, naggamit si Jesus sang madamo nga simple nga ilustrasyon base sa pirme ginahimo sang mga tawo agod matudluan sila sang mga leksion nga mahangpan gid nila. Madamo sa sini ang mabasa sa ginatawag nga Sermon sa Bukid, nga narekord sa kapitulo 5 asta 7 sa libro sang Mateo sa Biblia. Ginatawag ini sang isa ka komentarista nga “isa ka praktikal nga diskurso,” kag nagsiling nga ang tulumuron sini “indi ang pagpuno sang aton ulo sing  mga ideya, kundi ang paggiya kag pagkontrol sang aton ginahimo.” Ayhan mabasa mo ina nga mga kapitulo sing 15 asta 20 ka minuto, kag magadayaw ka gid kon daw ano ka simple ang ginsiling ni Jesus pero epektibo gid.

Ang isa pa ka rason nga madali mahangpan ang Biblia amo ang kaundan sini. Indi ini libro sang mga sugidsugid ukon uluistorya lang. Sa baylo, sa kalabanan nga bahin, suno sa The World Book Encyclopedia, “parte ini sa kilala kag ordinaryo nga mga tawo” kag sa ila “mga pagpanikasog, paglaum, kapaslawan, kag kadalag-an.” Madali lang naton mahangpan ining kasaysayan sang matuod nga mga tawo kag mga hitabo kag ang importante nga mga leksion nga ginatudlo sini.—Roma 15:4.

Agod mahangpan mo ang isa ka libro, kinahanglan mabasa mo ini sa lenguahe nga nahibaluan mo. Sa karon, halos may Biblia na sa lenguahe nga imo mahangpan, diin ka man nagaistar nga pungsod. Binagbinaga kon ano ang nadalahig agod mangin posible ina.

Pagbadbad. Ang Biblia orihinal nga ginsulat sa Hebreo, Aramaiko, kag Griego. Limitado lang ang makabasa sini. Agod mabasa ang Biblia sa iban nga lenguahe, ginpanikasugan gid nga mabadbad ini sang sinsero nga mga manugbadbad. Bangod sa ila pagpangabudlay, nabadbad ang Biblia karon, sa kabilugan ukon sa bahin, sa halos 2,700 ka lenguahe. Nagapahangop ini nga sobra 90 porsiento ka tawo ang makabasa sang pila ka bahin sang Biblia sa ila lenguahe.

Pagsulat. Ang orihinal nga teksto sang Biblia ginsulat sa nagakadunot nga mga sululatan, pareho sang panit kag papiro. Agod mapasa ang mensahe sini, mahalungon nga ginkopya ini nga mga sinulatan kag padayon nga ginkopya. Ina nga mga kopya tama ka mahal, kag pila lang ka tawo ang makabakal sini. Pero sang naimbento ang imprintahan ni Gutenberg sang nagligad nga sobra 550 ka tuig, nagdamo ang sirkulasyon sang Biblia. Suno sa isa ka pagbanta, sobra lima ka bilyon ka kopya sang Biblia, sa kabilugan ukon sa bahin, ang napanagtag.

Wala sang iban nga relihioso nga sinulatan ang mapaanggid sa Biblia sa sini nga bahin. Maathag nga ang Biblia isa ka libro nga dapat mo mahangpan. Ang paghangop sini mahimo nga mabudlay. Pero makatigayon ka sing bulig. Diin mo makita ina nga bulig? Kag paano ka makabenepisyo sa sini? Hibalua sa masunod nga artikulo.