Ang Apat ka Manugkabayo—Sin-o Sila?
Ang apat ka manugkabayo daw misteryoso kag makahaladlok, pero indi ina matuod. Ngaa? Bangod ang Biblia kag ang mga hitabo sa moderno nga kasaysayan nagapaathag sa aton kon ano ang ginasimbulo sang kada manugkabayo. Bisan pa ang ila pagsakay nagapatimaan sang kalamidad sa duta, mahimo man ini mangin maayo nga balita para sa imo kag sa imo pamilya. Paano? Antes naton ina sabton, hibaluon anay naton kon ano ang ginasimbulo sang kada manugkabayo.
ANG NAGASAKAY SA PUTI NGA KABAYO
Ang umpisa sang palanan-awon nagasiling: “Nakita ko ang isa ka puti nga kabayo, kag ang nagasakay sa sini may pana. Ginhatagan sia sang korona, kag naglakat sia nga nagapangdaug agod lutuson sing bug-os ang iya mga kaaway.”—Bugna 6:2.
Sin-o ang nagasakay sa puti nga kabayo? Ang sabat makita man naton sa libro sa Biblia nga Bugna, kay ginpakilala sini sang ulihi nga ang nagasakay sa sini nga kabayo ginatawag nga “Ang Pulong sang Dios.” (Bugna 19:11-13) Ang titulo nga Ang Pulong, nagapatuhoy lamang kay Jesucristo, bangod sia amo ang humalambal sang Dios. (Juan 1:1, 14) Dugang pa, gintawag man sia nga “Hari sang mga hari kag Ginuo sang mga ginuo” kag ginlaragway bilang “Matutom kag Matuod.” (Bugna 19:16) Gani, maathag nga may awtoridad sia bilang soldado kag hari, kag wala niya ginaabusuhan ang iya gahom. Pero, may pila ka pamangkot nga nagautwas.
Sin-o ang naghatag kay Jesus sing awtoridad para magpangdaug? (Bugna 6:2) Ang manalagna nga si Daniel nakakita sang isa ka palanan-awon diin ang Mesias, nga ginpaanggid sa “anak sang tawo,” ginhatagan “sing awtoridad sa paggahom, sing kadungganan, kag sing ginharian” sang “Dumaan sang mga Adlaw,” nga si Jehova nga Dios. * (Daniel 7:13, 14) Gani, ang Labing Gamhanan nga Dios amo ang naghatag kay Jesus sing gahom kag sing kinamatarong sa paggahom kag paghukom. Ang puti nga kabayo nagakaigo nga simbulo sa matarong nga pagpakig-away sang Anak sang Dios, bangod sa masami ang Kasulatan nagagamit sang puti bilang simbulo sang pagkamatarong.—Bugna 3:4; 7:9, 13, 14.
San-o nagsakay ang mga manugkabayo? Talupangda nga ang una nga manugkabayo, si Jesus, nagsakay sang ginhatagan sia sang korona. (Bugna 6:2) San-o ginhatag kay Jesus ang korona bilang Hari sa langit? Wala ini natabo sang nagbalik sia sa langit sa tapos sia mabanhaw. Ginapakita sang Biblia nga didto nagsugod ang tion sang iya paghulat. (Hebreo 10:12, 13) Ginhatagan ni Jesus ang iya mga sumulunod sing mga palatandaan kon san-o matapos ina nga paghulat kag masugod ang iya paghari sa langit. Sia nagsiling nga sa pagsugod sang iya paghari, ang mga kahimtangan sa kalibutan gulpi lang magalala. May mga inaway, kakulang sa pagkaon, kag mga balatian. (Mateo 24:3, 7; Lucas 21:10, 11) Sang nagsugod ang Bug-os Kalibutan nga Inaway I sang 1914, nangin maathag nga ang katawhan nagakabuhi na sa sina nga tion, isa ka mabudlay nga tion nga ginatawag sang Biblia nga “katapusan nga mga adlaw.”—2 Timoteo 3:1-5.
Pero ngaa malain ang mga nagakatabo subong, imbes nga maayo, kay naghari naman si Jesus sang 1914? Bangod sa sina nga tion, si Jesus nagsugod sa paghari sa langit, indi sa duta. Dayon natabo ang inaway sa langit. Gintagbong sa duta si Satanas kag ang iya mga demonyo sang bag-o gintangdo nga Hari nga si Jesus, nga gintawag man nga Miguel. (Bugna 12:7-9, 12) Sugod sadto, grabe gid ang kaakig ni Satanas bangod nakahibalo sia nga malip-ot na lang ang iya tion. Matuod gid nga malip-ot na lang ang tion antes himuon sang Dios ang iya kabubut-on batok kay Satanas diri sa duta. (Mateo 6:10) Hibaluon naton subong kon paano ang tatlo pa ka manugkabayo nagapamatuod nga nagakabuhi na kita sa mabudlay nga tion sang “katapusan nga mga adlaw.” Ang una nga manugkabayo nagasimbulo sa isa ka persona, pero ang tatlo nga nagasunod nagasimbulo sa mga kahimtangan sa kalibutan nga may daku gid nga epekto sa katawhan.
ANG NAGASAKAY SA PULA NGA KABAYO
“May isa pa nga naggua, isa ka kabayo nga daw kalayo ang kolor, kag ang isa nga nagasakay sa sini gintugutan sa pagkuha sing paghidait sa duta agod magpinatyanay sila, kag ginhatagan sia sing isa ka daku nga espada.”—Bugna 6:4.
Ini nga manugkabayo nagasimbulo sang inaway. Talupangda nga ginakuha niya ang paghidait, indi lang sa pila ka pungsod kundi sa bilog nga kalibutan. Sang 1914, natabo ang bug-os kalibutan nga inaway nga wala pa gid natabo sang una. Nasundan ini sang isa pa ka bug-os kalibutan nga inaway nga mas madamo ang nahalitan. Ginabulubanta sang pila nga sugod sang 1914, sobra sa 100 ka milyon ang napatay bangod sa mga inaway! Dugang pa, madamo man katama ang nasamaran.
Daw ano kalapnag kag kalala ang inaway subong? Sa kasaysayan sang tawo, subong pa lang nga daw may ikasarang na sila sa pagpapas sang katawhan. Bisan ang mga organisasyon nga nagapasanyog kuntani sang paghidait, pareho sang United Nations, wala gid sing ikasarang sa pagpauntat sa nagasakay sa pula nga kabayo.
ANG NAGASAKAY SA ITOM NGA KABAYO
“Nakita ko ang isa ka itom nga kabayo, kag ang isa nga nagasakay sa sini may timbangan sa iya kamot. May nabatian ako nga daw tingog nga naghalin sa tunga sang apat ka buhi nga tinuga nga nagsiling: ‘Isa ka quart sang trigo para sa isa ka denario kag tatlo ka quart sang sebada para sa isa ka denario; kag indi pagpabay-i nga maubos ang lana sang olibo kag ang alak.’”—Bugna 6:5, 6.
Ini nga manugkabayo nagasimbulo sang tiggulutom. Ginapakita sini nga kulang katama ang rasyon sang pagkaon kay ang isa ka quart (1.08 ka litro) sang trigo nagabalor sing isa ka denario, nga sueldo sa bilog nga adlaw nga trabaho sang mamumugon sang unang siglo! (Mateo 20:2) Ang isa ka denario makabakal man sing tatlo ka quart (3.24 ka litro) sang sebada, nga mas manubo ang kalidad sangsa trigo. Kulang gid ini para sa isa ka daku nga pamilya. Ginpaandaman dayon ang mga tawo nga magkinot sa pagkaon, nga ginasimbulo sang lana sang olibo kag alak nga amo ang kinaandan nga kinahanglanon sa sina nga tion kag kultura.
Sugod sang 1914, may pamatuod bala nga nakasakay na ang manugkabayo sang itom nga kabayo? May ara! Sang ika-20 nga siglo, mga 70 ka milyon ka tawo ang napatay bangod sa gutom. Ang isa ka masaligan nga reperensia nagbulubanta nga “805 ka milyon ka tawo—mga isa sa kada siam ka tawo sa populasyon sang kalibutan—ang kulang gid katama sa nutrisyon sang 2012-14.” Ang isa pa ka report nagsiling: “Kada tuig, mas madamo ang napatay sa gutom sangsa AIDS, malaria kag anus.” Bisan pa madamo ang nagatinguha nga mapakaon ang mga ginagutom, ang manugkabayo nga nagasakay sa itom nga kabayo nagapadayon gihapon.
ANG NAGASAKAY SA MALUSPAD NGA KABAYO
“Nakita ko ang isa ka maluspad nga kabayo, kag ang isa nga nagasakay sa sini may ngalan nga Kamatayon. Kag ang Lulubngan nagasunod sa iya. Kag ginhatagan sila sing awtoridad sa ikap-at nga bahin sang duta, sa pagpamatay paagi sa malaba nga espada kag paagi sa kakulang sa kalan-on kag paagi sa makamamatay nga balatian kag paagi sa mabangis nga mga sapat sa duta.”—Bugna 6:8.
Ang ikap-at nga manugkabayo nagasimbulo sang kamatayon bangod sang balatian kag iban pa nga kabangdanan. Wala madugay pagkatapos sang 1914, minilyon ka tawo ang napatay bangod sa trangkaso Espanyola. Ginabulubanta nga mga 500 ka milyon ka tawo ang nagbalatian sini, buot silingon mga 1 sa kada 3 ka tawo nga nagkabuhi sadto nga tion!
Pero ang trangkaso Espanyola isa lang sa mga makamamatay nga balatian. Ginabulubanta sang mga eksperto nga mga ginatos ka milyon ang napatay bangod sa smallpox sang ika-20 nga siglo. Bisan pa maukod ang pagtuon parte sa medisina subong, madamo gihapon ang nagakapatay bangod sa AIDS, anus, kag malaria.
Gani isa lang ang resulta—kamatayon. Bangod man ini sa inaway, tiggulutom, ukon balatian. Ang Lulubngan wala untat nga nagatipon sang mga biktima, nga wala nagahatag sa ila sing paglaum.
MAY MAAYO NGA PALAABUTON!
Sa indi madugay, ang mabudlay nga mga kahimtangan subong magabag-o. Tandai ini: “Naglakat [si Jesus] nga nagapangdaug” sugod sang 1914 paagi sa pagtagbong kay Satanas sa duta, pero wala pa nalutos sing bug-os ni Jesus ang iya mga kaaway. (Bugna 6:2; 12:9, 12) Sa indi madugay, sa tion sang Armageddon, dulaon ni Jesus ang impluwensia ni Satanas kag laglagon ang mga nagasuporta sa Yawa. (Bugna 20:1-3) Indi lang pagpauntaton ni Jesus ang tatlo ka manugkabayo, kundi dulaon man niya sing bug-os kag bag-uhon ang ila makahalalit nga mga epekto. Paano? Binagbinaga ang ginapromisa sang Biblia.
Ang inaway pagabuslan sing paghidait. “Ginapauntat [ni Jehova] ang mga inaway sa bug-os nga duta. Ginabali niya ang pana kag ginautod ang bangkaw.” (Salmo 46:9) Ang mahidaiton nga mga tawo ‘mangin malipayon gid sa bugana nga paghidait.’—Salmo 37:11.
Imbes nga tiggulutom, may bugana nga pagkaon. “Mangin bugana ang mga uyas sa duta; sa putukputukan sang kabukiran magahapayhapay ini.”—Salmo 72:16.
Wala na sing balatian kag kamatayon kay ang tanan may perpekto na nga panglawas kag kabuhi nga wala sing katapusan. “Pahiran [sang Dios] ang tagsa ka luha sa ila mga mata, kag wala na sing kamatayon, ukon paglalaw ukon paghibi ukon kasakit pa.”—Bugna 21:4.
Sang nagkabuhi si Jesus sa duta, ginpakita niya ang makalilipay nga kahimtangan sa palaabuton sa idalom sang iya paggahom. Ginpasanyog niya ang paghidait, milagruso nga ginpakaon ang linibo, gin-ayo ang nagamasakit, kag ginbanhaw pa gani ang mga patay.—Mateo 12:15; 14:19-21; 26:52; Juan 11:43, 44.
Malipay gid ang mga Saksi ni Jehova nga ipaathag sa imo paagi sa imo Biblia kon paano ka mangin handa kon mauntat na ang mga manugkabayo. Gusto mo bala nga may magbulig sa imo para makatuon ka sing dugang pa?