Sa madamo nga pungsod, nagmahal ang mga balaklon gani mabudlay gid ang pangabuhi. Naapektuhan man sa sini ang mga Saksi ni Jehova. Pero imbes nga mabalaka sing sobra, nagasalig ang mga Saksi nga ‘indi gid pagpabay-an’ ni Jehova ang iya mga alagad. (Hebreo 13:5) Pirme gid ginatuman ni Jehova ina nga promisa. Amo gid ina ang ginhimo niya sa iya mga alagad sa Pilipinas, kon sa diin madamo nga mga tawo ang pigado. Sang dekada ’70 kag ’80, naeksperiensiahan sini nga pungsod ang grabe nga kapigaduhon.

 “Nagahibi ako kon kaisa bangod wala kami sing makaon,” siling sang isa ka sister nga si Vicky a. “May mga tion nga kan-on, asin, kag tubig lang gid ang amon makaon.” Ang brother nga si Florencio nabudlayan makakita sang obra. Nagsiling sia: “Tatlo lang ang akon bayo kag tatlo lang man ang akon delargo. Ginabulosbulosan ko lang ini kon mag-attend ako sa mga miting kag asembleya. Paano nakabatas ang mga alagad ni Jehova? Ano ang nakabulig sa ila nga magpabilin nga matutom? Kag paano ang ila halimbawa makabulig sa aton subong kon gulpi lang magbag-o ang aton sitwasyon?

 Ang mga Saksi sa Pilipinas nagasalig gid nga atipanon sila ni Jehova sa sinang mabudlay nga tion. (Hebreo 13:6) Kag ginhimo gid niya ini sa paagi nga wala nila ginapaabot. Halimbawa, ang sister nga si Cecille, nagsiling: “Pagkatapos gid namon matig-ang ang katapusan nga sukob sang bugas para sa pamahaw, wala na kami sang bilin nga makaon. Gani nangamuyo kami kay Jehova nga hatagan kami sang amon kinahanglanon sa sina nga adlaw. Samtang nagapamahaw kami, may nag-abot nga brother kag may dala sia nga lima ka kilo nga bugas. Naghilibion gid kami sa kalipay kag nagapasalamat sa sini nga pagpakamaayo ni Jehova. Madamo pa kami sing naeksperiensiahan pareho sini.”

 Gin-aplikar man sang mga alagad sang Dios ang praktikal nga kaalam nga makita sa Biblia. (Hulubaton 2:6, 7) Halimbawa, ang bag-o nabawtismuhan nga sister nga si Arcelita, nga single pa sadto nga tion, nabudlayan gid sa pangabuhi, gani nangamuyo sia kay Jehova. Ginpamensaran niya dayon ang Hulubaton 10:4, nga nagasiling: “Ang matamad nga mga kamot magaresulta sa kaimulon, apang ang mapisan nga mga kamot nagadala sing manggad.” Gusto niya ini sundon gani nagpananom sia. “Ginpakamaayo gid ni Jehova ang akon mga ginhimo,” siling niya. “Bastante gid ang akon patubas para may makaon ako. Kag ang sobra ginbaligya ko para may pangplete ako.”

 Kulang man ang kuarta sang mga utod para magbakal sang duta kag magpatindog sang Kingdom Hall. Pero wala ina nagpauntat sa ila nga sundon ang sugo nga magtipon para mapalig-on ang isa kag isa. (Hebreo 10:24, 25) Nag-adjust sila. Halimbawa, ang sister nga si Deborah, nagsiling: “May ginhimo kami nga gamay nga payag sang upod ko nga payunir. Diri kami nagatipon kag mga anom ang naga-attend. Nipa ang atop sang payag kag ang mga dingding human sa ginlala nga mga paklang sang lubi, kag ang mga pulungkuan human sa puno sang lubi.”

 Madamo sa mga kauturan ang naghiwat sang miting sa ila balay. “Ang amon balay gamay lang kag human ini sa kugon kag kawayan,” siling sang sister nga si Virginia. “Kinahanglan namon ipahigad ang mga gamit kada Sabado para may lugar para sa miting pagkasunod nga adlaw.” Sa isa naman ka balay, nagatulo ang ila atop. “Kon mag-ulan, ginasalod namon ini sang balde,” siling sang brother nga si Noel. “Pero daw wala lang sa amon ini nga mga kabudlayan bangod kaupod namon ang mga utod sa pagsimba kay Jehova.”

 Mapisan gihapon ang mga Saksi sa ministeryo bisan pa pigado sila. Si Lindina nga taga-Negros, nagsiling: “Bangod daku ang amon pamilya kag si Tatay lang ang nagaobra, wala kami pirme sing inugplete. Gani nagalakat na lang kami pakadto sa teritoryo. Pero masadya ini kay madamo kami nga updanay. Kag kabalo man kami nga nalipay si Jehova sa amon panikasog.”

 Ang isa sa pinakadaku nga kabudlayan amo ang pagkadto sa malayo nga mga lugar sa bukid para magbantala bangod talagsa ukon wala gid sang may nagaagi nga salakyan. Si Esther nga taga-Luzon, nagsiling: “Mga 6 asta 12 kami sa amon grupo kag aga pa kami nagahalin kay layo ang amon kaladtuan. Bilog nga adlaw kami nga nagabantala. Nagabalon kami kag nagakaon sa idalom sang mga kahoy para handong. May pila ka mga kauturan nga wala sing balon, pero nagaupod sila gihapon. Ginasilingan sila namon, ‘Indi kamo mabalaka, damo kami balon kag makaigo ini sa aton tanan.’”

 Ginapakamaayo gid ni Jehova ang ila pagsakripisyo. Halimbawa sang 1970, may 54,789 ka manugbantala sa Pilipinas. Sang 1989, nagdoble ang kadamuon kag nangin 102,487. Dayon sang 2023, naglab-ot sa 253,876 ang kadamuon sang manugbantala sang Ginharian sa Pilipinas.

 Bisan sang grabe nga kapigaduhon, malipayon kag masako gihapon ang mga Saksi sa pag-alagad kay Jehova. “Ang kapigaduhon wala gid nagpugong sa amon nga palanggaon si Jehova,” siling sang brother nga si Antonio. Si Sister Fe Abad nagsiling: “Sang namigado kami sang akon bana, nangin suod pa gid kami kay Jehova kag nangin malipayon kami bisan simple lang ang amon kabuhi. Bangod sini, natun-an man sang amon kabataan nga magsalig sa Iya.”

 “Ang kapigaduhon wala gid nagpugong sa amon sa pag-alagad kay Jehova,” siling ni Lucila nga taga-Samar. Nagsiling pa gid sia nga “kon unahon naton ang Dios, mangin kontento kita kag mangin positibo. Nalipay gid ako kay nakilala sang akon mga Bible study si Jehova kag sang ulihi nangin payunir man sila.”

 Bangod kabalo kita nga sa ulihi magabudlay pa gid ang sitwasyon, dumdumon naton ang ginsiling sang gulang nga si Rodolfo. Nagsiling sia: “Sang dekada ’70 kag ’80, naeksperiensiahan ko ang mga kabudlayan, pero nabatyagan ko gid ang bulig kag pagpalangga ni Jehova. Bisan pigado ako, wala ko nabatyagan nga ginakulang ako. Gin-atipan gid ako ni Jehova. Kanami gid sang akon kabuhi subong kag gusto ko na gid maeksperiensiahan ang ‘matuod nga kabuhi’ sa Paraiso sa palaabuton.”—1 Timoteo 6:19.