Ano ang Himuon Mo Kon Kulang ang Imo Ginakita?
Mas naggamay pa gid bala ang imo ginakita kag napilitan ka na nga paiguiguon ini bangod naapektuhan sang krisis sa ekonomiya ang imo obra? Indi gid maayo ang epekto sa ekonomiya sang pandemic, mga kalamidad, kinagamo sa pulitika, kag mga inaway. Pero bisan pa sigurado nga na-stress ka bangod sang paggamay sang imo kita, may praktikal nga mga paagi nga puede mo mahimo base sa maalamon nga laygay nga mabasa sa Biblia nga makabulig sa imo kon kulang ang imo ginakita.
1. Batuna ang pagbag-o sang imo sitwasyon subong.
Prinsipio sa Biblia: “Nakatuon ako sang sekreto sang pagkakontento . . . bugana man ukon ginakulang.”—Filipos 4:12.
Bisan pa gamay na lang ang imo kuarta subong, matun-an mo nga mag-adjust sa imo bag-o nga sitwasyon. Kon tinguhaan mo nga batunon ang realidad kag mag-adjust dayon, mas mahapos sa imo kag sa imo pamilya nga maatubang ang sitwasyon.
Hibalua kon ano ang ginatanyag nga bulig sang gobierno ukon sang iban pa nga mga organisasyon sa inyo lugar. Asikasuha ini gilayon kay sa kalabanan limitado lang ang tion nga ginahatag para makaaplay sa sini nga mga benepisyo.
2. Magbuligay bilang pamilya.
Prinsipio sa Biblia: “Mapaslawan ang mga plano kon wala sing paghambalanay, apang magamadinalag-on ini kon may madamo nga manuglaygay.”—Hulubaton 15:22.
Istoryahi ninyo sang imo bana ukon sang imo asawa upod sa inyo mga bata ang inyo sitwasyon. Kon mag-istoryahanay kamo sing maayo, maintiendihan sang kada isa sa inyo pamilya ang sitwasyon kag mabal-an nila ang puede nila mahimo para makabulig. Kag kon ang kada isa mangin maalamon sa paggasto kag manikasog nga magkinot, mas nga mapaiguigo ninyo ang inyo kuarta.
3. Magbadyet.
Prinsipio sa Biblia: ‘Magpungko kag sumaha ang gasto.’—Lucas 14:28.
Kon kinahanglan mo nga paiguiguon ang imo kuarta, importante gid nga mabal-an mo ang tanan nga ginakadtuan sini. Maghimo sing badyet paagi sa paglista, una, sang ginapaabot mo nga kita kada bulan subong nga nagbag-o na ang inyo sitwasyon. Dayon, ilista ang inyo mga galastuhan kada bulan, pati ang mga galastuhan nga puede magbag-o. Ilakip man sa listahan kon pila ang gusto mo nga painon para sa wala ginapaabot nga mga galastuhan ukon emerhensia.
Tip: Indi pagkalimti nga ilista bisan ang magagmay nga mga gasto, kay basi makibot ka nga daku gali ini kon magtingob na. Halimbawa, sang ginlista sang isa ka lalaki ang iya ginagasto kada tuig, nakita niya nga pila ka gatos ka dolyar gali ang iya ginagasto para sa bubble gum kada tuig.
4. Magdesisyon kon diin sa mga galastuhan mo ang importante gid kag maghimo sing mga pagbag-o.
Prinsipio sa Biblia: ‘Pat-ura ang mas importante nga mga butang.’—Filipos 1:10.
Ikumparar ang imo ginakita sa imo mga ginagasto kag tan-awa kon ano ang puede mo nga kuhaon ukon buhinan para mapaiguigo mo kon ano na lang ang imo ginakita subong. Binagbinaga ang masunod:
Transportasyon. Kon indi lang isa ang imo salakyan, puede mo bala ibaligya ang iban? Kon malahalon nga modelo ang imo salakyan, puede mo bala ini islan sang mas bulubarato? Puede ka bala mag-commute ukon mag-bike para indi mo na kinahanglan nga may salakyan ka?
Kalingawan. Puede mo bala untaton, bisan temporaryo lang, ang imo subscription sa streaming, satellite, ukon cable TV? Ukon puede ka bala makapangita sang mas bulubarato nga opsyon?
Tubig, Kuryente, kag Iban Pa. Istoryahi ninyo bilang pamilya kon paano kamo makakinot sa tubig, kuryente, kag gas. Ang pagpatay sang suga kon wala ginagamit kag ang pagpaligo sing madasig daw gamay lang nga mga butang, pero daku ang mabulig sini para makakinot.
Pagkaon. Indi magkaon sa gua kundi magluto sa inyo balay. Kon posible, manindahan kag magluto sing tingob kag indi pag-ihaboy dayon ang sobra nga puede pa makaon liwat. Ilista ang imo mga balaklon para malikawan mo nga magbakal sang indi kinahanglanon. Magbakal sang preska nga utan ukon mga prutas kon tigpalamunga sini para makabarato ka. Indi magbakal sang junk food, kag kon posible magtanom sing mga utan.
Bayo. Magbakal sing bayo kon kinahanglanon mo gid ini kag indi lang para makasunod sa uso. Mangita sang naka-sale ukon magbakal sa mga ukay-ukay. Kon puede man lang, kag kon manami ang tiempo ihalay ang imo mga linabhan sa baylo nga i-dryer ini para mas makakinot sa kuryente.
Ginaplano nga Baklon. Antes magbakal sang isa ka butang, pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Masarangan ko gid bala ini baklon? Kinahanglan ko gid bala ini?’ Puede bala nga indi mo anay pag-islan ang imo mga appliances, gadyet, ukon salakyan? May mga gamit ka bala nga wala mo na ginagamit ukon indi mo na kinahanglan kag puede na ibaligya? Kon himuon mo ini, mapasimple mo ang imo kabuhi kag madugangan pa ang imo kita.
Tip: Ang pag-untat sa magasto kag makahalalit nga mga bisyo pareho sang pagpanigarilyo, pagsugal, kag sobra nga pag-inom makabulig man kon gulpi lang nga naggamay ang imo ginakita. Makabulig ini sa imo indi lang sa pinansial kundi sa imo mismo kabuhi.
5. Maghatag sing panahon sa Dios.
Prinsipio sa Biblia: “Malipayon ang mga mahunahunaon sa ila espirituwal nga kinahanglanon.”—Mateo 5:3.
Mabasa sa Biblia ining maayo gid nga laygay: “Ang kaalam pangamlig kaangay sang kuarta apang ang bentaha sang kaalam amo nga makatipig ini nga buhi sa tawo nga may yara sini.” (Manugwali 7:12) Ini nga kaalam matun-an sa Biblia, kag napamatud-an na sang madamo nga tawo nga ang pagsunod sa sini nakabulig sa ila nga malikawan ang sobra nga pagkabalaka bangod sa kuarta.—Mateo 6:31, 32.