Ginsilingan namon ang pari nga basi maigo ang drayber. Nagsabat sia: “Patya ninyo sia. Gamita ang akon sutana sa pagpahid sang dugo sa inyo mga kamot!” Bisan pa nga ginapabugal ko gid nga Greek Orthodox ako, ining akig nga mga tinaga nagpahulag sa akon nga maghalin sa akon relihion. Kon pamensaron ko ini nga hitabo, narealisar ko nga ini nga sitwasyon nakabulig sa akon nga matun-an ang kamatuoran parte kay Jehova.

 Sang nagadaku ako, ang siudad sang Tripoli nga malapit sa pantalan may madamo nga tawo nga sarisari ang kultura, lenguahe, kag relihion. Ginapabugal gid sang kada pamilya ang ila ginhalinan, kag amo man sina ang ginahimo sang akon pamilya. Ako kag ang akon mga magulang nga lalaki nag-upod sa grupo nga ginatawag Soldiers of the Faith, a kag kontra sini nga grupo ang mga Saksi ni Jehova. Wala gid kami sing nakilala nga mga Saksi, pero siling sang amon pari isa sila ka gang nga nagakontra sa Greek Orthodox Church kag ang ila lider amo si Jehova. Pirme kami ginasilingan sang amon pari nga kon may makita kami nga Saksi, dapat sakiton namon sila dayon.

 Wala ko kabalo nga nagkit-anay gali ang akon tatlo ka magulang nga lalaki kag ang mga Saksi ni Jehova. Pero imbes nga sakiton ang mga Saksi, nagsugot ang akon mga magulang nga mag-Bible study para mapamatud-an nga sala sila. Isa ka gab-i, naabtan ko sa amon salas ang mga Saksi kag ang akon pamilya upod sa pila namon ka kaingod nga nagaistorya parte sa Biblia. Naglalain gid ako! Ngaa nga gintraidoran sang akon mga magulang ang amon relihion? Mahalin na ’ko tani, pero ginpapungko ako kag ginpapamati sang amon kaingod, nga isa ka kilala nga dentista kag Saksi man. Tayming gid nga ginabasa sang isa ka lalaki nga suod sa amon pamilya ang Salmo 83:18 sa akon Biblia. Narealisar ko gid insigida nga nagbutig ang pari sa amon. Si Jehova indi lider sang gang kundi ang lamang matuod nga Dios!

 Gusto ko pa gid nga makilala si Jehova, gani nag-entra ako sa Bible study sa amon balay. Si Brother Michel Aboud ang nag-study sa amon. Isa ka bes, ang akon amigo nag-upod sa amon Bible study. Ginpamangkot niya ang pamangkot nga ginapaligban ko man halin sang bata pa ako. Siling niya, “Sin-o ang nagtuga sa Dios?” Gintudlo ni Brother Aboud ang kuring nga nagahigda sa bangko. Ginpaathag niya nga indi mahangpan sang mga kuring ang mga ginasiling kag pangatarungan sang mga tawo. Pareho sini, may mga butang man parte sa Dios nga indi naton maintiendihan. Ining simple nga ilustrasyon nakabulig sa akon nga marealisar nga may mga butang parte kay Jehova nga indi ko gid bug-os nga maintiendihan. Wala madugay pagkatapos sini, gindedikar ko ang akon kabuhi kay Jehova nga Dios kag nagpabawtismo sang 1946 sa edad nga 15 anyos.

 Sang 1948, nag-obra ako kay Manong Hanna sa iya negosyo nga photography. Tupad sang iya shop ang isa ka paint shop nga ang tag-iya Saksi man nga si Najib Salem. b Maisog sia nga manugbantala, kag ginhimo niya ini asta sang mapatay sia sa edad nga 100 ka tuig. Kon mag-upod ako sa iya sa pagbantala sa mga baryo, makita ko ang iya kaisog bisan may pagpamatok. Makaistorya man sia kay bisan sin-o parte sa Biblia bisan ano pa ang ila relihion. Daku gid ang impluwensia sang iya katutom sa akon.

 Isa ka adlaw, sa akon ginaubrahan, ginbisitahan kami sang isa ka Lebanese nga sister halin sa United States nga si Mary Shaayah. Bisan masako sia sa iya mga responsibilidad bilang isa ka nanay, nagapayunir sia gihapon. Ang iya pagbisita sa amon nagpabag-o gid sang akon kabuhi. Gin-istoryahan niya kami sang iya mga eksperiensia sa pagbantala sa sulod sang sobra duha ka oras. Antes sia maghalin, ginsilingan ako ni Mary: “Milto, kay soltero ka pa, basi puede ka man makapayunir.” Pero nagrason ako nga indi ako makapayunir kay dapat ako mag-obra para mabuhi. Namangkot sia: “Pila na gani ako ka oras nga nagaistorya sa imo subong nga aga?” Siling ko: “Mga duha ka oras.” Si Mary nagsiling: “Daw wala ta man ka nakita nga may ginahimo gid sa sulod sang duha ka oras. Kon gamiton mo inang duha ka oras sa pagbantala kada adlaw, puede ka na ka payunir. Testingi bala mga isa ka tuig lang kag dayon magdesisyon ka kon padayunon mo ini ukon indi.”

 Sa amon kultura, wala ginapamatian sang mga lalaki ang laygay sang mga babayi, pero para sa akon may punto sia. Gani pagligad sang duha ka bulan, sang Enero 1952, nagpayunir ako. Mga 18 ka bulan sang ulihi, nakabaton ako sang imbitasyon nga mag-eskwela sa ika-22 nga klase sang Gilead School.

 Paggradweyt ko, gin-asayn ako sa Middle East. Wala pa isa ka tuig, ginpangasawa ko si Doris Wood, isa ka malipayon nga misyonera nga taga-England nga gin-asayn man sa Middle East.

 Wala madugay pagkatapos sang amon kasal, gin-asayn kami ni Doris sa Aleppo, Syria. Bangod gin-ban ang aton hilikuton sa sini nga lugar, ang kalabanan namon nga Bible study nakilala namon paagi sa referral.

 Isa ka adlaw, ginbisitahan namon ang isa ka babayi nga nagpakita sing interes sa Biblia. Hinadlukan gid sia sang ginbuksan niya ang puertahan kag ginsilingan niya kami: “Abaw halong gid kamo! Bag-o lang ’di naghalin ang mga pulis. Gusto nila mabal-an kon diin kamo nagaistar.” Bal-an na gali sang mga pulis kon sin-o ang mga Bible study namon. Gani gintawgan namon ang mga brother nga nagadumala sang hilikuton sa Middle East, kag ginsilingan nila kami nga maghalin dayon sa pungsod. Bisan pa nga nasubuan kami nga biyaan ang amon mga Bible study, nabatyagan gid namon ang mahigugmaon nga proteksion ni Jehova.

 Sang 1955, gin-asayn kami sa Baghdad, Iraq. Puede namon istoryahon ang mga tawo didto parte sa Dios pero dapat kami maghalong. Gani nagpokus lang kami sa mga tawo nga indi Muslim.

 Gintinguhaan man namon nga makig-istorya kag makig-abyan sa mga Muslim sa tiendahan ukon sa mga kalye. Ginasigurado gid ni Doris nga mangin interesado sa iya ihambal ang iya maistorya. Halimbawa, nagasiling sia: “Pirme ginasiling ni Tatay nga ang kada isa sa aton manabat sa Dios.” (Roma 14:12) Tapos masiling sia: “Ginadumdom ko gid ini, kag nakabulig gid ini sa akon. Ano sa banta mo?”

 Nanamian gid kami sang amon pag-alagad sa Baghdad sa halos tatlo ka tuig. Ginbuligan namon ang mga utod didto nga magbantala sing organisado pero nagahalong. Sa amon missionary home kami nagahiwat sang mga miting sa Arabic nga lenguahe. Nalipay gid kami nga abiabihon sa miting ang sinsero nga mga tawo halin sa isa ka komunidad sang mga Assyrian, isa ka tribo nga ang kalabanan nagasiling nga Cristiano sila. Sang nakita nila ang gugma kag paghiusa sa aton mga miting, nagpati gid sila nga matuod kita nga mga disipulo ni Jesus.—⁠Juan 13:35.

 Ang isa sa insigida nga nagbaton sang amon mensahe sang paghidait amo si Nicolas Aziz. Mabuot sia kag mapainubuson nga tawo nga may pamilya, kag may dugo sia nga Armenian kag Assyrian. Insigida nga ginbaton ni Nicolas kag sang iya asawa nga si Helen ang ginatudlo sang Biblia nga si Jehova kag ang iya Anak nga si Jesus indi isa ka persona. (1 Corinto 8:5, 6) Madumduman ko pa sang ginbawtismuhan si Nicolas kag ang 20 pa ka indibiduwal sa Euphrates River.

 Wala magdugay pagkatapos sang kudeta sa Iraq nga nagresulta sa kamatayon ni King Faisal II sang Hulyo 14, 1958, ginsaylo kami sa Iran. Mga anom ka bulan kami didto nga nagbantala sa mga foreigner pero nagahalong lang kami.

 Antes kami maghalin sa Tehran, ang kapital sang Iran, gindala ako sa presinto para interogahon. Narealisar ko nga ginapanilagan gali kami sang mga pulis. Pagkatapos sang interogasyon, gintawgan ko si Doris para sugiran sia sang natabo. Nagsugtanay kami nga para indi delikado, indi na ako magpauli sa balay kag indi kami anay mag-updanay asta nga makagua kami sa pungsod.

 Nakakita si Doris sang teneran nga wala mabal-an sang mga pulis asta nga makakitaay kami sa erport. Pero ano ang iya himuon para indi sia madakpan pakadto sa erport? Nangamuyo si Doris kay Jehova parte sa sini.

 Dugaydugay, nagbundak ang mabaskog nga ulan kag ang tanan nagpasilong pati na ang mga pulis. Nakalakat si Doris nga wala matalupangdan. Sia nagsiling, “Milagro gid ato nga baha!”

 Paghalin namon sa Iran, gin-asayn kami sa isa pa ka teritoryo. Nagbantala kami didto sa mga tawo nga sarisari ang rasa kag relihion. Sang 1961, gin-asayn kami nga mag-alagad sa sirkito, kag ginbisitahan namon ang mga kauturan sa sarisari nga lugar sa Middle East.

 Sa amon pag-alagad sa Middle East, madamo ako sing kahigayunan nga makita kon paano ginahiusa sang balaan nga espiritu sang Dios ang mga tawo. Madumduman ko pa gihapon ang masadya nga pag-istoryahanay namon sang akon duha ka Bible study nga mga Palestinian, nga si Eddy kag si Nicolas. Nanamian sila magtambong sa aton miting, pero nag-untat dayon sila sa ila pag-Bible study bangod sang ila mabakod nga panindugan sa pulitika. Nangamuyo ako kay Jehova nga batunon nila ang kamatuoran. Sang nag-athag na sa ila nga solbaron sang Dios ang mga problema, indi lang sang mga Palestinian kundi sang tanan nga tawo, ginpadayon nila ang ila pag-Bible study. (Isaias 2:⁠4) Gin-untatan nila ang ila pagpati nga mas maayo ang ila pungsod sangsa iban kag nagpabawtismo sila. Sang ulihi, si Nicolas nangin mapisan nga manugtatap sang sirkito.

 Samtang nagalakbay kami sa sarisari nga mga pungsod, nagdayaw kami ni Doris sa katutom sang aton mga kauturan bisan ano man ang ila sitwasyon. Bangod kadamo sang ila ginabatas, ginatinguhaan ko gid nga paumpawan ang mga kauturan kon magbisita ako sa ila bilang manugtatap sang sirkito. (Roma 1:11, 12) Para mahimo ko ini, ginatinguhaan ko gid nga dumdumon pirme nga indi ako labaw sa akon mga kauturan. (1 Corinto 9:22) Nalipay gid ako nga palig-unon ang mga kauturan nga nagakinahanglan sini.

 Makalilipay gid makita nga madamo sang mga Bible study namon ang nangin matutom nga mga alagad ni Jehova. Ang pila sa ila nagsaylo sa iban nga pungsod para makalikaw sa mga kinagamo sa ila pungsod. Nakabulig gid sila sa mga kauturan sa mga kongregasyon nga nagahambal sing Arabic sa Australia, Canada, Europe, kag sa United States. Sining nagligad lang nga mga tinuig, pila sa ila hamtong nga kabataan ang nagbalik sa Middle East para mag-alagad sa lugar nga kinahanglan gid ang maisog nga mga manugbantala. Nalipay gid kami ni Doris nga may madamo kami nga mga kauturan nga daw amon na mga bata kag mga apo!

 Sa bilog namon nga kabuhi, nabatyagan gid namon ang pagpalangga kag paggiya ni Jehova sa madamo nga paagi. Nalipay gid ako nga ginbuligan niya nga madula ko ang diskriminasyon kag pagpabugal sa akon pungsod nga ginahimo ko sang bata pa ako. Ang paghanas nga nabaton ko sa maisog kag wala sing pinilian nga mga kauturan nagbulig sa akon nga isugid man ang kamatuoran sang Biblia sa mga tawo nga sarisari sing ginhalinan. Samtang nagalakbay kami sa sarisari nga pungsod, madamo kami sing naatubang ni Doris nga problema kag kon kaisa wala kami kahibalo kon ano ang matabo sa amon. Pero nagtudlo ini sa amon nga magsalig kay Jehova nga Dios kag indi sa amon kaugalingon.—Salmo 16:⁠8.

 Kon pamensaron ko ang madamo nga tinuig nga nag-alagad ako kay Jehova, narealisar ko nga daku gid ang akon kabalaslan sa akon Amay sa langit. Komporme gid ako sa pirme ginasiling sang akon pinalangga nga si Doris nga dapat wala sing makapugong sa amon, nga bisan ano ang matabo, si Jehova lang ang amon simbahon, bisan pa ang kamatayon! Nagapasalamat gid kami pirme kay Jehova kay gintugutan niya kami nga masugid ang mensahe parte sa paghidait sa Middle East. (Salmo 46:8, 9) Nagasalig kami nga mangin maayo ang palaabuton, bangod nahibaluan namon nga si Jehova padayon nga nagagiya kag nagaamlig sa mga nagasalig sa iya.—Isaias 26:3.