Sa mga 35,000 ka Saksi nga nagaistar sa Germany kag sa mga pungsod nga sakop sang Nazi, mga 1,500 ka Saksi ni Jehova ang napatay sang tion sang Holocaust. Wala nabal-an ang kabangdanan sang tanan nga kamatayon. Pero bangod sa padayon nga pag-research, mahimo i-update sa ulihi ang kadamuon sang napatay kag ang iban pa nga impormasyon parte sini.

•  Paano sila napatay?

•  Ngaa ginhingabot sila?

•  Sa diin sila napatay?

•  Ang pila nga ginpatay

•   Paagi sa pagpatay: Halos 400 ka Saksi ang ginpatay sa Germany kag sa mga pungsod nga sakop sang Nazi. Ang kalabanan nga biktima gin-hearing sa korte, ginsentensiahan sang kamatayon, kag ginpugutan. Ang iban gintiro ukon ginbitay bisan pa wala sila ma-hearing sa korte.

•   Grabe nga sitwasyon sa prisuhan: Sobra 1,000 ka Saksi ang napatay sa mga kampo konsentrasyon kag prisuhan sang Nazi. Napatay sila bangod sa sobra nga pagpatrabaho, ukon gin-torture, ginpagutuman, ukon bangod sa sobra nga katugnaw, balatian, ukon wala ginpabulong. Bangod sa sobra nga pagmaltrato, ang iban napatay wala madugay sang nahilway sila pagkatapos sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II.

•   Iban pa nga kabangdanan: Ang iban nga Saksi ginpatay sa mga gas chamber, gin-eksperimentuhan sang mga doktor, ukon gin-lethal injection.

 Ang mga Saksi ni Jehova ginhingabot kay ginsunod nila ang mga ginatudlo sang Biblia. Sang may ginsugo ang Nazi nga ginadilian sang Biblia, wala nagtuman ang mga Saksi. Ginpili nila nga “tumanon ang Dios subong manuggahom sa baylo sang mga tawo.” (Binuhatan 5:29) Ari ang duha ka halimbawa nga ginpakita ini sang mga Saksi.

1.   Pagpabilin nga neutral sa pulitika. Pareho sa mga Saksi sa tanan nga pungsod subong, ang mga Saksi ni Jehova nga sakop sang pagginahom sang Nazi neutral sa mga isyu sang pulitika. (Juan 18:36) Gani nangindi sila sa

   •   Pagserbisyo sa militar ukon pagsuporta sa inaway.—Isaias 2:4; Mateo 26:52.

   •   Pagboto sa mga eleksion ukon pag-entra sa mga organisasyon sang Nazi.—Juan 17:16.

   •   Pagsaludo sa bandera sang Nazi ukon pagsiling sang “Heil Hitler!”—Mateo 23:10; 1 Corinto 10:14.

2.   Paghimo sang mga hilikuton sang ila relihion. Bisan pa ginadilian sila sa paghimo sang mga hilikuton sang ila relihion, ang mga Saksi ni Jehova padayon nga

   •   Nagatipon para mangamuyo kag magsimba.—Hebreo 10:24, 25.

   •   Nagabantala sing mensahe sang Biblia kag nagapanagtag sang mga literatura nga base sa Biblia.—Mateo 28:19, 20.

   •   Nagapakita sing kaayo sa ila mga isigkatawo, lakip sa mga Judiyo.—Marcos 12:31.

   •   Nagapanindugan sa ila pagtuo, kag nagapangindi sa pagpirma sa dokumento nga nagapanghiwala sang ila mga pagpati.—Marcos 12:30.

 Si Professor Robert Gerwarth nagsiling nga ang mga Saksi ni Jehova “amo lang ang grupo sa Third Reich nga ginhingabot bangod lang sang ila mga pagpati.” a Nagdayaw ang mga kaupod sang mga Saksi ni Jehova sa kampo konsentrasyon sa ila malig-on nga pagtuo. Ang isa ka priso nga taga-Austria nagsiling: “Wala sila nagapakig-away. Pakamaayuhon pa nila nga mapatay sangsa magpatay.”

•   Sa mga kampo konsentrasyon: Ang kalabanan sa Saksi ni Jehova napatay sa mga kampo konsentrasyon. Ginpriso sila sa mga kampo pareho sa Auschwitz, Buchenwald, Dachau, Flossenbürg, Mauthausen, Neuengamme, Niederhagen, Ravensbrück, kag sa Sachsenhausen. Sa Sachsenhausen lang, mga 200 ka Saksi ni Jehova ang napamatud-an nga napatay.

•   Sa mga prisuhan: Ang pila ka Saksi gin-torture sa mga prisuhan asta mapatay. Ang iban napatay bangod sa grabe nga pagkastigo sa ila samtang ginainterogar sila.

•   Mga lugar diin ginpatay sila: Kalabanan sang Saksi ni Jehova ginpatay sa mga prisuhan sa Berlin-Plötzensee, Brandenburg, kag Halle/Saale. May mga 70 pa ka lugar nga narekord diin ginpatay ang mga Saksi.

•  Ngalan: Helene Gotthold

   Lugar diin ginpatay sia: Plötzensee (Berlin)

   Si Helene, nga isa ka asawa kag may duha ka bata, gin-aresto sing pila beses. Sang 1937, sang ginainterogar sia, grabe gid ang pagkastigo sa iya amo nga nahulugan sia. Sang Disiembre 8, 1944, ginpugutan sia paagi sa guillotine sa prisuhan sa Plötzensee, Berlin.

•  Ngalan: Gerhard Liebold

   Lugar diin ginpatay sia: Brandenburg

   Ang beinte anyos nga si Gerhard ginpugutan sang Mayo 6, 1943, duha ka tuig pagkatapos nga ginpugutan man ang iya amay sa pareho nga prisuhan. Antes sia napatay, nagsulat sia iya pamilya kag nobya: “Kon wala ang gahom sang Ginuo, indi ko ini masarangan.”

•  Ngalan: Rudolf Auschner

   Lugar diin ginpatay sia: Halle/Saale

   Si Rudolf, 17 anyos lang sang ginpugutan sia sang Septiembre 22, 1944. Sa iya katapusan nga sulat sa iya iloy, nagsiling sia: “Amo man sini ang ginhimo sang madamo nga kauturan, gani amo man sini ang himuon ko.”