Ang balaan nga espiritu amo ang gahom sang Dios nga nagapanghikot, ang iya aktibo nga puersa. (Miqueas 3:8; Lucas 1:​35) Ginapadala sang Dios ang iya espiritu sa bisan diin nga duog para matuman ang iya kabubut-on.​—Salmo 104:30; 139:7.

 Sa Biblia, ang tinaga nga “espiritu” gin-translate halin sa Hebreong tinaga nga ruʹach kag Griegong tinaga nga pneuʹma. Masami nga nagapatuhoy ini sa aktibo nga puersa sang Dios ukon balaan nga espiritu. (Genesis 1:2) Pero, ang Biblia nagagamit man sini nga mga tinaga sa lain nga kahulugan:

•   Ginhawa.​—Habacuc 2:​19; Bugna 13:15.

•   Hangin.​—Genesis 8:1; Juan 3:8.

•   Puersa sang kabuhi.​—Job 34:14, 15.

•   Disposisyon ukon panimuot sang tawo.​—Numeros 14:24.

•   Espiritu nga mga persona lakip ang Dios kag ang mga anghel.​—1 Hari 22:21; Juan 4:​24.

 Ining mga kahulugan may yara pagkaanggid, kay tanan ini indi makita sang tawo pero may hayag nga epekto. Ang balaan nga espiritu sang Dios “kaangay sang hangin, indi makita kag gamhanan.”​—An Expository Dictionary of New Testament Words, ni W. E. Vine.

 Ang Biblia nagpatuhoy man sa balaan nga espiritu sang Dios subong iya “kamut” ukon “tudlo.” (Salmo 8:3; 19:1; Lucas 11:20; ipaanggid ang Mateo 12:28.) Pareho sang isa ka panday nga nagagamit sang iya kamut kag tudlo sa pag-obra, ang Dios naggamit sang iya espiritu para himuon ang mga masunod:

•   Ang uniberso.​—Salmo 33:6; Isaias 66:​1, 2.

•   Ang Biblia.​—2 Pedro 1:​20, 21.

•   Ang mga milagro nga ginhimo sang iya mga alagad sang una kag ang ila makugi nga pagbantala.​—Lucas 4:​18; Binuhatan 1:8; 1 Corinto 12:​4-​11.

•   Ang maayo nga mga kinaiya sang mga tawo nga nagatuman sa iya.​—Galacia 5:​22, 23.

Ang balaan nga espiritu indi isa ka persona

 Paagi sa pagpatuhoy sa espiritu sang Dios subong “kamut,” “tudlo,” kag “hangin,” ginpakita sang Biblia nga ang balaan nga espiritu indi isa ka persona. (Exodo 15:​8, 10) Ang kamot sang panday indi makapanghikot nga wala ang iya hunahuna kag lawas; sing kaanggid, ang balaan nga espiritu sang Dios nagapanghikot lang sa iya panuytoy. (Lucas 11:13) Ang Biblia nagpaanggid sa espiritu sang Dios sa tubig kag gin-angot ini sa mga butang pareho sang pagtuo kag kaalam. Ini nga mga pagpaanggid pamatuod nga indi persona ang balaan nga espiritu.​—Isaias 44:3; Binuhatan 6:5; 2 Corinto 6:6.

 Ang Biblia nagpakilala sang ngalan ni Jehova nga Dios kag sang iya Anak, si Jesucristo; pero, wala gid ini sing ginsambit nga ngalan sang balaan nga espiritu. (Isaias 42:8; Lucas 1:​31) Sang ang Cristiano nga martir nga si Esteban nakakita sang palanan-awon sa langit, duha lang ka persona ang iya nakita, indi tatlo. Ang Biblia nagsiling: “Sia, nga puno sang balaan nga espiritu, nagtulok sa langit kag nakita niya ang himaya sang Dios kag si Jesus nga nagatindog sa tuo sang Dios.” (Binuhatan 7:​55) Ang balaan nga espiritu amo ang nagapanghikot nga gahom sang Dios, nga nagbulig kay Esteban nga makita ang palanan-awon.

 Sayop nga pagpati: Ang “Espiritu Santo,” ukon balaan nga espiritu, isa ka persona kag bahin sang Trinidad, nga ginsambit sa 1 Juan 5:​7, 8 sang King James nga bersion sang Biblia.

 Kamatuoran: Ang King James nga bersion naglakip sa 1 Juan 5:​7, 8 sang mga tinaga nga “sa langit, ang Amay, ang Pulong, kag ang Espiritu Santo: kag ining tatlo isa. Kag may yara tatlo nga nagasaksi sa duta.” Pero natukiban sang mga researcher nga ini nga mga tinaga indi sinulatan ni apostol Juan kag gani indi bahin sang Biblia. Si Propesor Bruce M. Metzger nagsiling: “Ini nga mga tinaga sigurado nga kabutigan kag wala sang kinamatarong nga mangin bahin sang Bag-ong Katipan.”​—A Textual Commentary on the Greek New Testament.

 Sayop nga pagpati: Ang Biblia nagsambit sang balaan nga espiritu subong persona.

 Kamatuoran: Ang Kasulatan kon kaisa nagasambit sang balaan nga espiritu subong persona, pero wala ini nagapamatuod nga isa ini ka persona. Ginasambit man sini ang kaalam, kamatayon, kag sala subong mga persona. (Hulubaton 1:​20; Roma 5:​17, 21) Halimbawa, ang kaalam ginhambal nga may “mga buhat” kag “anak,” ang sala naman ginlaragway nga nagasulay, nagapatay, kag nagahimo sang pagkamahamkunon.​—Mateo 11:19; Lucas 7:​35; Roma 7:​8, 11.

 Sing kaanggid, sang ginkutlo ni apostol Juan ang ginsiling ni Jesus, ginpatuhuyan niya subong persona ang balaan nga espiritu kag gintawag ini nga “manugbulig” (paraclete) nga nagapamatuod, nagagiya, nagahambal, nagapamati, nagapahayag, nagahimaya, kag nagabaton. Gingamit niya ang panglalaki nga pronoun (tal-us nga pangalan sa tawo) agod patuhuyan ang “manugbulig.” (Juan 16:​7-​15) Pero ginhimo niya ini bangod ang Griegong tinaga sang “manugbulig” (pa·raʹkle·tos) isa ka panglalaki nga noun (pangalan) nga nagakinahanglan sang panglalaki nga pronoun suno sa Griego nga gramatika. Sa pihak nga bahin, sang gingamit niya ang wala sing sekso nga noun nga pneuʹma sa pagpatuhoy sa balaan nga espiritu, naggamit sia sing pronoun nga “ini.”​—Juan 14:16, 17.

 Sayop nga pagpati: Ang bawtismo sa ngalan sang balaan nga espiritu nagapamatuod nga isa ini ka persona.

 Kamatuoran: Kon kaisa ang Biblia nagagamit sang tinaga nga “ngalan” agod ipakita ang gahom ukon awtoridad. (Deuteronomio 18:​5, 19-​22; Ester 8:​10) Pareho ini sa paggamit sang ekspresyon nga “sa ngalan sang kasuguan,” nga wala nagakahulugan nga ang kasuguan persona. Ang tawo nga ginbawtismuhan “sa ngalan sang” balaan nga espiritu nagakilala sa gahom kag katungdanan sini sa pagtuman sang kabubut-on sang Dios.​—Mateo 28:19.

 Sayop nga pagpati: Ang mga apostoles ni Jesus kag ang mga disipulo sadto nagpati nga ang balaan nga espiritu isa ka persona.

 Kamatuoran: Ang Biblia ukon bisan ang kasaysayan wala nagasiling sina. Ang Encyclopædia Britannica nagsiling: “Ang paathag nga ang Balaan nga Espiritu isa ka tuhay nga dios nga Persona . . . naghalin sa Konseho sang Constantinople sang ad 381.” Sang ginhimo ini, sobra na 250 ka tuig nga napatay ang ulihi nga mga apostoles.