Ang Biblia isa ka koleksion sang 66 ka sagrado nga mga libro. Ginsulat ini sa sulod sang mga 1,600 ka tuig. Mabasa sa Biblia ang mensahe sang Dios, “ang pulong sang Dios.”—1 Tesalonica 2:13.

Sa sini nga artikulo

•  Mga impormasyon parte sa Biblia

•  Parte sa ano ang Biblia?

•  Ginbag-o bala ang Biblia?

•  Ngaa madamo sing translation ang Biblia?

•  Sin-o ang nagdesisyon kon ano ang unod sang Biblia?

•  May nadula bala nga mga libro sang Biblia?

•  Kon paano mangita sang mga bersikulo sa Biblia

•  Listahan sang mga libro sa Biblia

•   Sin-o ang nagsulat sang Biblia? Ang Dios amo ang Awtor sang Biblia. Pero ginpasulat niya ini sa mga 40 ka lalaki, pareho kanday Moises, Hari David, Mateo, Marcos, Lucas, kag Juan. a Ginbutang sang Dios ang iya panghunahuna sa hunahuna sini nga mga manunulat para masulat nila ang iya mensahe.—2 Timoteo 3:16.

   Sa pag-ilustrar: Kon suguon sang isa ka negosyante ang iya sekretarya nga maghimo sing sulat, base sa mensahe nga gusto niya ipasulat, ang negosyante gihapon ang awtor sang sulat. Pareho sa sini, bisan pa mga tawo ang gingamit sang Dios para isulat ang iya mensahe, sia gihapon ang matuod nga Awtor sang Biblia.

•   Ano ang buot silingon sang tinaga nga “Biblia”? Ang “Biblia” naghalin sa Griego nga tinaga nga biblia, nga buot silingon “gagmay nga mga libro.” Sang ulihi, ang termino nga biblia amo ang tawag sa koleksion sang magagmay nga mga libro nga unod sang Biblia.

•   San-o ginsulat ang Biblia? Ginsugdan ang pagsulat sini sang 1513 B.C.E. kag natapos sang 98 C.E., pagligad sang sobra 1,600 ka tuig.

•   Diin na subong ang orihinal nga Biblia? Wala na subong ang orihinal nga mga sinulatan. Kay man, ginsulat ini sadto sang mga manunulat sa madali madunot nga mga materyales pareho sang papiro kag parchment ukon panit sang sapat. Pero sa sulod sang ginatos ka tuig, maid-id ini nga ginkopya sang mga escriba ukon sang propesyonal nga mga manugkopya sadto, amo nga nakalab-ot ini asta sa aton subong.

•   Ano ang “Daan nga Katipan” kag ang “Bag-ong Katipan”? Ang pirme ginatawag nga Daan nga Katipan amo ang mga libro sa Biblia nga ang kalabanan ginsulat sa Hebreo, b kag ginatawag man ini nga Hebreong Kasulatan. Ang ginatawag naman nga Bag-ong Katipan amo ang mga libro sa Biblia nga ginsulat sa Griego, kag ginatawag man ini nga Cristianong Griegong Kasulatan. Kon tingbon ini tanan, amo ini ang kompleto nga libro nga ginatawag nga Balaan nga Kasulatan. c

•   Ano ang unod sang Biblia? Ang Biblia may unod parte sa kasaysayan, mga kasuguan, tagna, binalaybay, hulubaton, kanta, kag mga sulat.—Tan-awa ang “ Listahan sang mga libro sa Biblia.”

 Sa umpisa sang Biblia, mabasa ang simple kag malip-ot nga impormasyon parte sa pagtuga sang Labing Gamhanan nga Dios sa mga langit kag duta. Paagi sa Biblia, ginpakilala niya ang iya ngalan nga si Jehova, kag ginaagda niya ang mga tawo nga kilalahon sia.—Salmo 83:18.

 Ginasugid sang Biblia nga ginpakalain ang Dios kag madamo nga kabutigan ang ginatudlo parte sa iya. Ginasugid man sini kon ano ang himuon sang Dios para matinluan ang iya ngalan.

 Mabasa man sa Biblia ang katuyuan sang Dios para sa mga tawo kag sa duta. Ginasugid man sini kon paano dulaon sang Dios sa ulihi ang mga rason sang pag-antos sang tawo.

 Makita man sa Biblia ang praktikal nga mga laygay para sa adlaw-adlaw nga kabuhi. Nalakip sa sini ang masunod:

•   Maayo nga relasyon sa iban. “Gani, himua ninyo sa inyo isigkatawo ang tanan nga luyag ninyo nga himuon nila sa inyo.”—Mateo 7:12.

   Buot silingon: Tratuhon naton ang iban kon paano naton gusto nga tratuhon nila kita.

•   Pag-atubang sa stress. “Indi gid ninyo pagkabalak-i ang buas, kay ang buas may kaugalingon nga mga kabalaka.”—Mateo 6:34.

   Buot silingon: Imbes nga kabalak-an sing sobra ang matabo sa palaabuton, dapat lang kita magpokus sa nagakatabo subong nga adlaw.

•   Malipayon nga pag-asawahay. “Ang kada isa sa inyo dapat maghigugma sang iya asawa kaangay sang paghigugma niya sang iya kaugalingon. Subong man, ang asawa dapat may tudok nga pagtahod sa iya bana.”—Efeso 5:33.

   Buot silingon: Kinahanglan ang gugma kag pagrespeto para mangin madinalag-on ang pag-asawahay.

 Wala. Maid-id nga ginkumparar sang mga scholar ang daan na kaayo nga mga manuskrito sang Biblia sa Biblia nga ginagamit naton subong. Nakita nila nga halos wala sing may nagbag-o sa orihinal nga mensahe sini. Indi na ini katingalahan, kay siempre kon gusto sang Dios nga mabasa kag maintiendihan ang iya mensahe, siguraduhon gid niya nga indi ini mabag-o. d—Isaias 40:8.

 Ang kalabanan nga tawo subong indi makaintiende sang mga lenguahe nga gingamit para isulat ang Biblia sadto. Pero ang Biblia may “maayong balita” para “sa tagsa ka pungsod kag tribo kag hambal kag katawhan.” (Bugna 14:6) Bangod sini, kinahanglan sang mga tawo ang Biblia nga na-translate sa lenguahe nga naintiendihan nila, para mabasa nila kag maintiendihan sing maayo ang mensahe sang Dios.

 May tatlo ka klase ang mga translation sang Biblia:

•   Ang tinaga-por-tinaga nga translation amo ang literal gid nga pag-translate sang mga tinaga.

•   Ang translation base sa ideya amo ang pag-translate base sa kahulugan sang mga tinaga sa orihinal nga lenguahe.

•   Ang paraphrase nga translation nagapagusto lang sa pagbag-o sang mga tinaga para mahapos ini basahon. Pero, kon kis-a nagakadula ang insakto nga kahulugan sang teksto bangod sa sini nga paagi sang pag-translate.

 Maayo ang isa ka translation sang Biblia kon ginatinguhaan sini nga mangin balanse sa paggamit sang mga tinaga nga nagapahangop sang literal nga kahulugan kag sang moderno nga tinaga nga maintiendihan sang mga tawo para mapalab-ot sing insakto gid ang mensahe sang Dios sa mga tawo. e

 Bilang Awtor sini, ang Dios ang nagadesisyon kon ano ang unod sang Biblia. Una niya nga ginpili ang pungsod sang Israel sadto para ‘tugyanan sang sagrado nga mga pulong sang Dios.’ Sila ang nangin tulugyanan sang Hebreo nga Kasulatan.—Roma 3:2.

 Wala. Kompleto ang Biblia gani wala sing “nadula” nga mga libro sa sini. May iban nga nagasiling nga may pila kuno ka dumaan nga mga libro nga gintago kag bahin kuno sang Biblia. f Pero, ang Biblia mismo may kaugalingon nga talaksan sang kon ano nga libro ang nalakip sa Biblia. (2 Timoteo 1:13) Kon ibase sa sini nga talaksan, ang mga libro sang Biblia nga gingiyahan sang Dios nagasanto sa isa kag isa. Indi gid ini matabo sa dumaan nga mga libro nga siling sang iban bahin man sang Biblia. g