BULIG PARA SA PAMILYA | GINIKANAN
Kabataan kag Social Media—Bahin 2: Pagtudlo sa Imo Tin-edyer Kon Paano Mangin Safe sa Paggamit sing Social Media
Bangod sang posible nga mga risgo sang social media, madamo nga mga ginikanan ang wala nagapasugot nga maghimo sing account sa sini ang ila mga bata. Pero, kon ginapasugtan mo ang imo tin-edyer nga maggamit sing social media, paano mo sia mabuligan nga malikawan ang indi maayo nga epekto sini kag magamit sing maalamon ang Internet?
Sa sini nga artikulo
Kon paano dapat gamiton sang imo tin-edyer ang iya oras
Ang dapat mo mahibaluan: Bangod makaaladik ang social media, mahimo kinahanglan nga buligan mo ang imo tin-edyer nga makontrol niya ang kalawigon sang oras nga iya ginagamit sa sini.
Prinsipio sa Biblia: “[Pat-ura] ninyo ang mas importante nga mga butang.”—Filipos 1:10.
Binagbinaga ini: Ginaagaw bala sang social media ang oras nga dapat tani gamiton sang imo tin-edyer sa pagtulog, paghimo sang iya mga asaynment sa eskwelahan, ukon pagpakig-upod sa inyo pamilya? Suno sa mga researcher, ang mga tin-edyer nagakinahanglan sing mga siam ka oras nga tulog kada gab-i. Pero wala pa pito ka oras ang tulog sang mga tin-edyer nga nawili sa paggamit sing social media.
Ang puede mo himuon: Istoryahi ninyo sang imo tin-edyer nga bata kon ano dapat ang mas importante. Istoryahi man ninyo kon ngaa maalamon nga butangan sang limitasyon ang oras sang paggamit sing social media. Maghimo sing mga pagsulundan. Halimbawa, indi pagpasugti nga ihulid niya ang iya gadyet kon gab-i. Ang imo goal amo nga buligan ang imo tin-edyer nga makatuon sang pagkontrol sang iya kaugalingon. Isa ka kinaiya nga makabulig gid sa iya kon mangin adulto na sia.—1 Corinto 9:25.
Kon ano ang mangin epekto sang social media sa emosyon sang imo tin-edyer
Ang dapat mo mahibaluan: Kon makita sang isa ka tin-edyer ang gin-edit nga mga selfie kag mga “highlight reels” sang iya mga abyan, posible masubuan sia kay wala sia nakaupod sa ila.
Prinsipio sa Biblia: “Isikway ninyo ang . . . kahisa.”—1 Pedro 2:1.
Binagbinaga ini: Bangod bala sang social media, conscious na ang imo tin-edyer sa iya lawas kag hitsura? Nagabatyag bala ang imo tin-edyer nga ang iya kabuhi boring kon ikumparar sa iban?
Ang puede mo himuon: Istoryahi ninyo sang imo tin-edyer kon ngaa indi maayo nga ikumparar niya ang iya kaugalingon sa iban. Dumduma man nga mas apektado sini ang mga babayi sangsa mga lalaki, kay importante gid para sa mga babayi ang relasyon kag ang ila hitsura. Puede mo man ma-suggest sa imo tin-edyer nga mag-break anay sa paggamit sing social media. Si Jacob nga isa ka tin-edyer, nagsiling: “May time nga gin-delete ko anay ang akon social media account. Nakabulig gid ini sa akon nga ma-adjust ko ang akon schedule para mauna ko ang mas importante nga mga butang kag ma-adjust pati ang akon pagtan-aw sa akon kaugalingon kag sa iban.”
Kon ano ang paggawi sang imo tin-edyer sa social media
Ang dapat mo mahibaluan: Kon may social media account ka daw pareho lang nga nagapakig-upod ka pirme sa madamo nga tawo. Kag ang matuod, indi gid malikawan nga ang mga tawo indi maghangpanay kon kaisa kag mag-ilinaway.
Prinsipio sa Biblia: “Isikway ninyo ang tanan nga sahi sang dumot, kaakig, kasingkal, sininggitanay, masakit nga hambal . . . Mangin mainayuhon kamo sa isa kag isa.”—Efeso 4:31, 32.
Binagbinaga ini: Natalupangdan mo bala nga bangod sang social media ang imo tin-edyer nakatuon na magtsismis, mangaway, kag magpakalain sa iban?
Ang puede mo himuon: Tudlui ang imo tin-edyer sang maayo nga pamatasan kon nagagamit sang Internet. Ang libro nga Digital Kids nagsiling: “Obligasyon naton bilang mga ginikanan nga tudluan ang aton mga kabataan nga indi gid insakto nga maghimo sing malain sa iban, sing personal man ukon sa online.”
Dumduma nga mabuhi lang gihapon ang isa bisan wala sia sing social media account kag may mga ginikanan nga wala nagapasugot nga maggamit sing social media ang ila mga tin-edyer. Kon ginapasugtan mo nga maggamit sing social media ang imo tin-edyer, siguraduha nga kabalo na sia sang iya mga limitasyon sa paggamit sini, kabalo sia makig-abyan kag maayo sia nga abyan, kag kabalo sia maglikaw sa indi maayo nga mga butang sa Internet.