Ang isa sa grabe nga makapa-stress nga sitwasyon para sa mga tin-edyer amo ang pagbulagay sang ila mga ginikanan. Paano mo maatubang ining makapasubo nga sitwasyon?

Sa sini nga artikulo

•  Tatlo ka butang nga indi mo dapat paghimuon

•  Tatlo ka butang nga puede mo himuon

•  Ang ginasiling sang iban

 Tatlo ka butang nga indi mo dapat paghimuon

 1. Pagpensar nga ikaw ang rason sang pagbulagay

 “Isa ka bes, ginsilingan ako ni Nanay nga nagsugod ang problema nila ni Tatay sang natawo ako, gani ginpensar ko nga ako ang rason kon ngaa nagbulagay sila.”—Diana.

 Tandai ini: Wala nagbulagay ang imo mga ginikanan bangod sa imo. Nagbulagay sila bangod may problema sa ila relasyon. Indi ikaw ang rason sang ila problema kag indi mo man ini masolbar. Sila ang magadesisyon kon ano ang ila himuon para masolbar ang problema sa ila pag-asawahay.

 2. Paghinakit

 “Akig gid ako kay Tatay kay ginluiban niya si Nanay. Nabudlayan gid ako nga saligan sia liwat.”—Rianna.

 Tandai ini: Posible nga akig ka kag naugot sa nagakatabo sa imo mga ginikanan, kag may rason ka gid man nga magbatyag sini. Pero indi gid maayo nga maghinakit. Kay man, may malain ini nga epekto sa imo lawas kag emosyon. May nagasiling pa gani nga kon nagahinakit ka, daw pareho nga nag-inom ka sang hilo kag magpaabot nga iban ang magmasakit. a

 3. Pagduhaduha nga basi indi man mangin malipayon ang imo pag-asawahay sa ulihi

 “Nahadlok gid ’ko kay basi mahimo ko man ang ginhimo ni Tatay. Nahadlok ’ko nga kon mamana ako kag may mga kabataan na, basi mahimo ko man ang ginbangdan sang pagbulagay sang akon mga ginikanan.”—Jessica.

 Tandai ini: Kon nagbulagay ang imo mga ginikanan, indi buot silingon sini nga mabulagay man kamo sang imo bana ukon asawa sa ulihi. Ang matuod, makatuon ka sang importante nga mga leksion sa inagihan sang imo mga ginikanan. Halimbawa, mahimo nga bangod sini may ideya ka na kon ano nga batasan ang ginapangita mo sa imo mangin bana ukon asawa. Ang pagbulagay sang imo mga ginikanan mahimo makabulig man sa imo nga tun-an ang mga batasan para mangin maayo ka nga bana ukon asawa.

 Tatlo ka butang nga puede mo himuon

 1. Magkomunikar. Ang mga tawo nga wala nagapanugid sang ila ginabatyag masami nga may ginahimo nga makahalit sa ila kaugalingon pareho sang pagpahubog ukon pag-drugs. Imbes nga himuon mo ina, testingi ang masunod:

 Makig-istorya sa imo mga ginikanan. Posible nga ginasugiran ka sang imo nanay ukon tatay, ukon duha gid sila parte sa mga problema sa ila pag-asawahay. Prangka nga ipaathag sa ila sing kalmado kon paano ka naapektuhan sini. Kon nabudlayan ka nga mag-istorya sa ila sing personal, puede mo man sila sulatan.

 Makig-istorya sa masaligan nga abyan. Daku gid ang mabulig kon may abyan ka nga nagapamati sa imo. Ang Biblia nagasiling nga “ang matuod nga abyan nagahigugma sa tanan nga tion, kag isa ka utod nga masaligan sa tion sang kalisdanan.”—Hulubaton 17:17.

 Makig-istorya sa imo Manunuga. Si Jehova nga Dios, ang “Manugpamati sang pangamuyo,” magapamati gid sa imo pirme. (Salmo 65:2) Ang Biblia nagasiling nga puede mo ‘itugyan sa iya ang tanan mo nga kabalaka, kay nagaulikid sia sa imo.’—1 Pedro 5:7.

•   Sin-o sa mga ginikanan mo ang puede mo maistorya sing kalmado kag indi dali maakig?

•   Sin-o sa masaligan mo nga mga abyan (katubotubo mo ukon adulto) nga makabulig sa imo sa sini nga sitwasyon?

•   Ano nga mga problema ang puede mo ipangamuyo?

 2. Mag-adjust sa mga pagbag-o

 Bangod nagbulagay ang imo mga ginikanan, posible nga magbag-o ang imo ilistaran, eskwelahan, galastuhan, kag pati mga abyan. Kinahanglan mo gid mag-adjust sa sini. Natural lang nga mabudlayan ka kag ma-stress, kag basi pamatyag mo nga daw indi ka na kaintiende sa nagakatabo sa imo kabuhi. Ano ang makabulig sa imo? Testingi nga magpokus kon paano ka maka-adjust sa bag-o mo nga sitwasyon.

•   Ano ang pinakadaku nga pagbag-o nga dapat mo himuon bangod nagbulagay ang imo mga ginikanan?

•   Ano ang mga puede mo himuon para maka-adjust sa sini nga pagbag-o?

 3. Talupangda ang imo maayo nga mga kinaiya

 Kon magbulagay ang imo mga ginikanan, ma-stress ka gid man. Pero bangod sini, makita mo ang imo mga ikasarang. Mahimo madugangan pa sini ang imo maayo nga mga kinaiya. “Sang nagbulagay ang akon mga ginikanan, mas nangin responsable ako,” siling ni Jeremy nga 13 anyos palang sang nagbulagay ang iya mga ginikanan. “Ako ang kamagulangan, gani kinahanglan ko pirme buligan si Nanay kag ang akon manghod nga lalaki.”

•   Bangod sa natabo sa imo mga ginikanan, ano nga maayo nga mga kinaiya ang imo nadiskobrehan sa imo kaugalingon?

•   Ano pa nga mga kinaiya ang gusto mo tun-an?