Samuela Ginigunana 17:1-58

  • Davida be Goliata ia halusia (1-58)

    • Goliata ese Israela ia kirikirilaia (8-10)

    • Davida ia ura ia tuari (32-37)

    • Davida be Iehova ena ladana ai ia tuari (45-47)

17  Bona Filistia taudia+ ese edia tuari oreadia be tuari totona idia haboua. Oibe, Soko dekenai idia haboua,+ Iuda taudia edia tano unai. Bona edia kamepa be Soko bona Aseka huanai ia noho,+ unai be Epese-damima dekenai.+  Saulo bona Israela tatau danu idia haboua bona Elaha Koura+ dekenai idia kamepa bona Filistia taudia tuari henidia totona idia gini hegaegae.  Filistia taudia be ororo ta ena kahanai idia gini, bona Israela taudia be ororo ma ta ena kahanai idia gini, bona koura be edia huanai ia noho.  Bena tuari tauna goadana ta be Filistia taudia edia kamepa amo ia raka-lasi. Iena ladana be Goliata,+ bona ia be Gata hanua amo,+ ena lata be 6 kiubit* bona 20 sentimita bamona.*  Iena kwara gauna be kopa amo+ bona ia atoa tuari dabua* ena metau be 5,000 sikel.*  Bona kopa gaudia amo ena aena ena vairana kahana ia koudia bona kopa amo idia karaia io+ be ena pagana ruaosi huanai ia tauadae.  Iena io be bada herea,*+ bona unai io ena auri matana ena metau be 600 sikel,* bona ena kesi huaia tauna be ia vairanai ia raka.  Bena ia gini bona Israela ena tuari oreana dekenai ia boiboi,+ bona idia dekenai ia gwau: “Dahaka dainai tuari totona umui gini hegaegae? Umui be Saulo ena hesiai taudia sibona, to lau be Filistia tuari tauna goadana. Umui sibona totona tau ta umui abia hidi bona lau dekenai ia diho mai.  Bema ia hegeregere lau ia tuari henia bona ia hamasea, ai be emui hesiai taudia ai do ai lao. To bema ia lau tuari henia bona lau hamasea, umui be emai hesiai taudia ai do umui lao.” 10  Goliata* ma ia gwau: “Hari dina lau ese Israela ena tuari taudia lau kirikirilaia.+ Lau dekenai tau ta umui henia, bona do ai tuari!” 11  Saulo bona Israela taudia ibounai ese unai Filistia tauna ena hereva idia kamonai neganai, idia gari dikadika. 12  Davida be Iese+ ena natuna. Iese be Eparata tauna+ bona ia be Betelehema+ ena Iuda amo. Iena natudia memero be 8,+ bona Saulo ena nega lalonai ia be ia buruka vadaeni. 13  Iese ena natudia memero badadia toi be tuari totona Saulo murinai idia lao.+ Mero badana be Eliaba,+ iharuana be Abinadaba,+ bona ihatoina be Samaha.+ 14  Davida be mero dokona,+ bona badadia toi be Saulo murinai idia lao. 15  Davida be Saulo ia hesiai henia noho lalonai, ia be Betelehema dekenai ia lao bona ia mai, ena tamana ena mamoe ia naria totona.+ 16  Unai nega lalonai, Goliata* be daba ta ta bona adorahi ta ta ia mai bona Israela taudia vairanai ia gini, bona dina 40 lalonai unai bamona ia karaia. 17  Bena Iese be ena natuna Davida dekenai ia gwau: “Mani emu kara, idia gabua witi lita 22 bona paraoa 10 oi abia bona emu tadikakadia dekenai oi abidia lao haraga, idia be kamepa ai. 18  Bona inai sisi* 10 be tuari oreana ena biaguna dekenai oi abia lao. Bona namona be oi sekea emu tadikakadia be edena bamona idia noho bona idia amo hereva oi abia mai.” 19  Idia be Saulo bona Israela tatau ibounai ida Elaha Koura ai idia noho,+ Filistia taudia tuari henidia totona.+ 20  Vadaeni Davida be daba momokani ia toreisi bona ta ia hamaoroa mamoe ia naridia totona. Vadaeni aniani gaudia ia haboua bona ena tamana, Iese, ese ia oda henia hegeregerena ia karaia. Ia be kamepa kahirakahira ia mai neganai, tuari oreana be tuari gabuna dekenai ia raka lao, mai tuari boiboi ida. 21  Israela taudia bona Filistia taudia be idia raka kahirakahira, unai dainai tuari oreana ta be tuari oreana ma ta ia vaira henia. 22  Vadaeni maoromaoro Davida ese ena puse be puse naria tauna dekenai ia rakatania, bona tuari gabuna dekenai ia heau lao. Ia ginidae neganai, ena tadikakadia ia nanadaia matamaia idia be edena bamona.+ 23  Idia ida ia hereva noho lalonai, tuari tauna goadana ladana Goliata ia mai,+ ia be Filistia tauna, Gata hanua amo. Ia be Filistia taudia edia tuari oreana amo ia mai, bona guna ia gwauraia herevadia ia gwauraia lou,+ bona Davida ese ia kamonaia. 24  Israela tatau ibounai be unai tauna idia itaia neganai, idia gari dikadika bona ia amo idia heau.+ 25  Israela tatau idia hereva noho idia gwau: “Ia raka mai tauna umui itaia, a? Ia be Israela taudia kirikirilaia totona ia mai.+ Unai tauna ia hamasea tauna dekenai king ese kohu momo bona ena natuna kekeni do ia henia,+ bona Israela lalonai unai tauna ena ruma bese ese takisi moni do idia henia lasi bona hesiai gaukara danu do idia karaia lasi.” 26  Davida be ia badinai idia gini tatau dekenai ia hereva matamaia, ia gwau: “Unuseni ia gini Filistia tauna ia hamasea bona Israela amo hemarai ia kokia tauna dekenai dahaka do idia karaia? Inai kopina utua lasi Filistia tauna be daika, mauri Diravana ena tuari oreana ia kirikirilaia totona?”+ 27  Bena taunimanima ese unai hereva gunana ma idia gwauraia: “Unai tauna ia alaia mase tauna dekenai inai bamona do idia karaia.” 28  Davida ena kakana Eliaba+ ia kamonai Davida ese tuari tatau ia hereva henia neganai, ia be Davida dekenai ia badu bona ia gwau: “Dahaka dainai oi diho mai? Bona mamoe haida be daika ida oi rakatanidia taunimanima lasi gabuna ai?+ Lau be emu heagi karana bona emu kudouna ena ura dikana lau diba momokani. Oi be tuari itaia sibona totona oi diho mai.” 29  Unai neganai Davida ia gwau: “Lau be dahaka lau karaia? Lau henanadai sibona, ani?” 30  Vadaeni ia amo ia siri bona ma ta dekenai ia lao bona guna ia henia henanadaina ma ia henia,+ bona taunimanima ese ia dekenai guna idia henia haerena idia henia lou.+ 31  Haida ese Davida ena hereva idia kamonai bona Saulo dekenai idia gwauraia. Unai dainai Saulo be ia totona hereva ia siaia. 32  Davida be Saulo dekenai ia gwau: “Namo lasi ta be ia dainai ia lalomanoka. Emu hesiai tauna be do ia lao bona unai Filistia tauna do ia tuari henia.”+ 33  To Saulo be Davida dekenai ia gwau: “Oi be oi hegeregere lasi inai Filistia tauna oi tuari henia totona, badina oi be mero sibona,+ to ia ena matamata negana amo, ia be tuari tauna.” 34  Davida be Saulo dekenai ma ia gwau: “Emu hesiai tauna be ena tamana ena mamoe naria tauna ai ia lao, bona laiona+ ta ia mai bona mamoe oreana amo mamoe ta ia abia lao. Nega ma ta ai, bea ta ia mai bona unai bamona ia karaia danu. 35  Vadaeni ia murinai lau heau lao bona lau botaia bona ena uduna amo mamoe lau hamauria. Bona lau heatu henia totona ia toreisi neganai, ena huina amo lau dogoatao bona lau botaia ela bona lau hamasea. 36  Emu hesiai tauna ese laiona bona bea ia hamasedia, bona inai kopina utua lasi Filistia tauna be idia ta bamona ai do ia lao, badina ia ese mauri Diravana ena tuari oreana ia kirikirilaia.”+ 37  Davida ma ia gwau: “Laiona bona bea amo lau ia hamauria tauna, Iehova, ese lau be unai Filistia tauna ena imana amo do ia hamauria.”+ Unai neganai Saulo be Davida dekenai ia gwau: “Oi lao, bona Iehova be oi ida do ia noho.” 38  Vadaeni Saulo ese ena dabua be Davida dekenai ia atoa. Davida ena kwarana ai kopa kwara gauna ia atoa, unai murinai iena tuari dabua be Davida dekenai ia atoa. 39  Bena Davida ese ena tuari kaia be ena dabua latanai ia kwatua bona ia ura ia lao to ia hegeregere lasi, badina unai gaudia dekenai ia manada lasi. Davida be Saulo dekenai ia gwau: “Lau hegeregere lasi inai gaudia lau karaia bona lau lao, badina lau manada lasi.” Vadaeni Davida ese unai gaudia ia kokia. 40  Vadaeni ia ese ena itotohi ia abia bona ia kaukau sinavaina amo nadi manadamanada 5 ia abidia bona ena puse ena poketi lalonai ia udaia, bona ena vilipopo+ be ena imana amo ia dogoatao. Bona Goliata dekenai ia raka lao matamaia. 41  Goliata be Davida kahirakahira ia lao noho, bona ena kesi huaia tauna be ia vairanai ia raka. 42  Goliata ese Davida ia itaia neganai, Davida ena matana be namo herea bona ia be mero hairaina sibona, unai dainai ia ura ia danu ia heatu.+ 43  Vadaeni Goliata be Davida dekenai ia gwau: “Lau be sisia ta, a?+ Unai dainai au amo lau botaia totona oi mai, a?” Bena ia ese ena dirava edia ladanai Davida ia gwauraia dika. 44  Goliata be Davida dekenai ia gwau: “Lau dekenai oi mai sibona, bona lau ese emu hidio be guba manudia bona uda animal dekenai do lau henia.” 45  Davida ese Goliata ia haere henia, ia gwau: “Oi be mai emu tuari kaia bona io rua ida lau tuari henia totona oi mai,+ to lau be tuari oreadia edia Iehova* ena ladanai oi tuari henia totona lau mai,+ oi kirikirilaia Israela tuari oreana ena Dirava unai.+ 46  Hari dina Iehova ese oi be egu imana dekenai do ia atoa,+ bona lau ese oi do lau hamasea bona emu kwarana do lau utua oho. Bona hari dina Filistia kamepa taudia edia mase tauanidia be guba manudia bona uda animal dekenai do lau henidia, bona tanobada taudia ibounai do idia diba, Dirava ta be Israela ai ia noho.+ 47  Bona iniseni idia haboua taudia ibounai do idia diba, Iehova be tuari kaia eiava io amo ena taunimanima ia hamauria lasi,+ badina inai tuari be Iehova ena,+ bona ia ese umui ibounai be emai imana dekenai do ia atoa.”+ 48  Bena Goliata be Davida tuari henia totona ia raka mai, to Davida be tuari gabuna dekenai ia heau lao haraga Goliata tuari henia totona. 49  Davida ese ena imana be ena baege lalonai ia atoa vareai bona nadi ta ia abia bona nadi negea varona amo nadi ia negea lao. Nadi ese unai Filistia tauna ena baguna ia hodoa, bona unai nadi be ena kwarana lalonai ia vareai bena ia moru bona ena vairana be tano dekenai ia botaia.+ 50  Davida be vilipopo bona nadi ta amo Goliata ia halusia. Ia ese Goliata be nadi amo ia hodoa bena ia hamasea, ena be Davida ena imana lalonai tuari kaia ta ia noho lasi.+ 51  Davida ia heau noho ela bona Goliata badinai ia gini. Bena Goliata ena tuari kaia ia dogoatao+ bona ena atoa gauna amo ia veria raka-lasi bona ena kwarana ia utua oho, unai amo ia hamomokania Goliata ia mase vadaeni. Filistia taudia idia itaia edia tau goadana ia mase neganai, idia heau.+ 52  Unai neganai Israela bona Iuda tatau idia toreisi bona idia boiboi, bona koura amo Filistia taudia idia luludia lao+ ela bona Ekarona ena geiti dekenai,+ bona Saraimi+ ia lao henia dalana ai Filistia taudia momo idia hamasea. Edia mase tauanina be Gata amo ela bona Ekarona dekenai idia hekure. 53  Israela taudia be mai goada ida Filistia taudia idia luludia lao murinai, idia giroa lou bona Filistia taudia edia kamepa idia hadikadia ore. 54  Bena Davida ese Goliata ena kwarana ia abia bona Ierusalema dekenai ia abia lao, to Goliata ena tuari gaudia be ena palai ruma lalonai ia atoa.+ 55  Saulo ia itaia Davida be Goliata tuari henia totona ia lao neganai, ia ese tuari biaguna Abinere+ dekenai ia gwau: “Abinere e, inai be daika ena natuna mero?”+ Abinere ia haere, ia gwau: “King e, oi lau hamaoroa momokani, lau diba lasi!” 56  King ia gwau: “Oi tahua, inai mero matamata be daika ena natuna.” 57  Davida be Goliata ia hamasea bena ia giroa neganai, Abinere ese maoromaoro ia be Saulo dekenai ia hakaua lao, iena imana dekenai Goliata ena kwarana ia noho.+ 58  Vadaeni Saulo be ia dekenai ia gwau: “Mero, oi be daika ena natuna?” Unai neganai Davida ia gwau: “Lau be emu hesiai tauna, Iese ena natuna,+ ia be Betelehema tauna.”+

Futnout

Kiubit ta be 44.5 cm. Ap. B14 itaia.
Eiava “ima kwakikwaki badana ela bona maragina.” Ap. B14 itaia.
57 kg bamona. Ap. B14 itaia.
Inai tuari dabua be animal kopina amo idia karaia, ena latanai auri maragimaragidia idia turia, toana be gwarume unana bamona.
Heberu toretore ai inai ia noho danu: “Io ena dogoatao auna be turituri taudia edia au hegeregerena.”
6.84 kg bamona. Ap. B14 itaia.
Heb., “Filistia tauna.”
Heb., “Filistia tauna.”
Heb., “milika.”
Diksenari ai, “Tuari oreadia edia Iehova” itaia.