Skip to content

Skip to table of contents

Noa, Daniela, Bona Iobu Bamona, Iehova Oi Diba, A?

Noa, Daniela, Bona Iobu Bamona, Iehova Oi Diba, A?

“Kara dika taudia be hahemaoro goeva idia lalopararalaia diba lasi, to Iehova idia tahua taudia be gau ibounai idia lalopararalaia diba.”​—⁠AON. 28:5, NWT.

ANE: 126, 150

1-3. (a) Inai nega dokona ai, Dirava ita abidadama henia noho totona, dahaka ese ita do ia durua? (b) Inai stadi ai dahaka do ita herevalaia?

NEGA dokona ia kahirakahira noho lalonai, kara dika be do ia bada, ava dikadia idia tubu daekau bamona. (Sal. 92:7) Unai dainai ita hoa lasi, badina hari momo be kara maoromaoro taravatudia idia badinaia lasi. Inai nega ai, edena dala ai “kara dika dekenai [ita] be natudia maragidia bamona,” to “taunimanima badadia bamona [ita] laloa”?​—⁠1 Kor. 14:20.

2 Haere be iseda sinado ena siri badana dekenai, ia gwau: “Iehova idia tahua taudia be gau ibounai idia lalopararalaia diba”​—⁠anina be, gau ibounai idia karaia Iehova idia hamoalea totona. (Aon. 28:5, NWT) Aonega Herevadia 2:7, 9 (NWT) danu ia gwau, Iehova ese “kara maoromaoro tauna totona aonega ia haboua noho.” Unai dainai kara maoromaoro tauna be ‘kara maoromaoro bona kota maoromaoro bona kara momokani do ia lalopararalaia, vadaeni raka dala maorona do ia lalopararalaia.’

3 Noa, Daniela, bona Iobu be unai aonega idia abia. (Ese. 14:14) Hari danu, Dirava ena taunimanima be unai aonega idia abia. Oi be edena bamona? Oi be “gau ibounai oi lalopararalaia” unai amo Iehova oi hamoalea diba, a? Gau badana be Iehova dekenai diba maoromaoro oi abia. Inai stadi ai inai gaudia toi do ita herevalaia, (1) Noa, Daniela, bona Iobu ese Dirava idia dibaia dalana, (2) unai diba ese idia ia durua dalana, bona (3) edia abidadama ita tohotohoa dalana.

TANOBADA DIKANA AI NOA BE DIRAVA IDA IA RAKA

4. Noa be edena dala ai Iehova ia dibaia, bona unai ese edena dala ai ia ia durua?

4 Edena dala ai Noa be Iehova ia dibaia? Adamu bona Heva edia nega amo, abidadama tatau bona hahine be inai dala toi amo Dirava idia dibaia: iena havaraia gaudia amo, Dirava idia gari henia taudia ma haida amo, bona Dirava ena taravatu bona hakaua herevadia idia badinaia dainai idia abia hahenamo amo. (Isa. 48:18) Dirava ese ia havaraia gaudia amo Noa ia hamomokania Dirava be ia noho bona ena kara ma haida ia dibaia danu, hegeregere “iena siahu be ia doko diba lasi bona momokani ia be Dirava.” (Roma 1:20) Unai dainai, Noa be Dirava ia abidadama henia.

5. Edena dala ai Noa be Dirava ena ura taunimanima totona ia dibaia?

5 Baibel ia gwau, “taunimanima be hereva idia kamonai murinai, idia abidadama.” (Roma 10:17) Noa be daika amo Iehova ia dibaia? Iena varavara amo. Unai be iena tamana, Lameka, ia be abidadama tauna bona Adamu ia do mauri noho lalonai ia vara. (Laulau ginigunana itaia.) Bona ena tubudia, Metusela bona Iareda amo danu. Iareda ia mase bena lagani 366 murinai, Noa ia vara. * (Luka 3:36, 37) Reana unai tatau bona edia adavadia amo Noa ese taunimanima edia matamana, Dirava ena ura, kara maoromaoro taudia ese tanobada do idia noholaia, bona Eden umana ai ia vara gwau-edeede karana ia dibaia​—⁠bona unai gwau-edeede karana ese ia havaraia gauna be Noa ese ia itaia danu. (Gen. 1:28; 3:16-19, 24) Oibe, Noa ia dibaia gaudia ese iena kudouna ia hamarerea dainai, Dirava ia hesiai henia matamaia.​—⁠Gen. 6:9.

6, 7. Edena helaro ese Noa ena abidadama ia hagoadaia?

6 Helaro ese abidadama ia hagoadaia diba. Noa ia laloparara ena ladana ena anina be “Laga-ani” o “Hagoadaia” neganai, ena hemami mani oi laloa! (Gen. 5:29) Lauma helaga ena heduru amo, Lameka ia gwau: “Lohiabada ese tano ia hadikaia vadaeni kara dekena amo inai mero [Noa] ese ita do ia hamauria, iseda imana edia gaukara, bona iseda hekwarahi dekena amo do ita laga-ani totona.” Noa be Dirava ia abidadama henia. Abela bona Enoka hegeregerena, Noa ia abia dae momokani “garana” ta ese gaigai ena kwarana do ia moia patapata.​—⁠Gen. 3:15, BHḡ.

7 Ena be Noa ese Genese 3:15 ena peroveta herevana ena anina ia lalopararalaia lasi, to ia abia dae momokani unai ese hahemauri dalana ia kehoa. Danu, Eden kontrakana be Enoka ese ia harorolaia sivaraina ida ia hegeregere, unai be Dirava ese kara dika taudia do ia hahemaoro henidia. (Iuda 14, 15) Enoka ese ia harorolaia sivaraina be Aramagedono ai do ia guguru, unai ese reana Noa ena helaro bona abidadama ia hagoadaia!

8. Noa be Dirava ia diba dainai, unai ese edena dala ai Noa ia gimaia?

8 Edena dala ai Dirava dibaia karana ese Noa ia durua? Noa be Dirava ia diba dainai, ena abidadama ia goada bona Dirava amo ia mai aonega ia abia, bona unai ese dika amo Noa ia gimaia, anina be Dirava ena lalona do ia hahisia karana ta ia karaia lasi. Hegeregere, Noa be “Dirava momokanina ida ia raka” dainai, ia be Dirava idia badinaia lasi taudia ia bamoa lasi. Noa be taunimanima ai idia lao aneru ese idia koia lasi, idia ese edia goada bada amo taunimanima edia lalona idia veria, bona reana taunimanima ese idia tomadiho henidia danu. (Gen. 6:1-4, 9, NWT) Ma danu, Noa ia diba Dirava ia ura taunimanima ese natudia do idia havaraia bona tanobada do idia hahonua. (Gen. 1:27, 28) Reana ia diba danu taunimanima edia tauanina idia abia aneru be tanobada hahine ida idia mahuta hebou be maoro lasi. Bona edia natudia idia havaraia neganai, unai ia hedinarai goevagoeva. Gabeai, Dirava ese Noa ia hadibaia ia ese tanobada dekenai abata do ia mailaia. Noa be unai hereva ia abia dae momokani dainai, lagatoi ia karaia, bona ena ruma bese ia hamauria.​—⁠Heb. 11:7.

9, 10. Edena dala ai Noa ena abidadama do ita tohotohoa?

9 Edena dala ai Noa ena abidadama do ita tohotohoa? Dala ta be Baibel ita stadilaia, ita dibaia gaudia ita laloa bada, bona unai diba ese ita ia hamaoromaoroa bona hakaua be namo. (1 Pet. 1:13-15) Bena abidadama bona Dirava amo ita abia aonega ese Satani ena koikoi karadia bona tanobada ena laloani karadia amo ita do ia gimaia. (2 Kor. 2:11) Hari taunimanima momo be dagedage karadia bona matabodaga karadia idia ura henia, bona edia ura kereredia idia badinaia. (1 Ioa. 2:15, 16) Unai ese abidadama manoka tauna ia veria diba bena do ia laloa inai tanobada dikana ena dokona be do daudau. Iesu ese iseda nega be Noa ena nega ida ia hahegeregerea neganai, ia ese dagedage o matabodaga karadia ia herevalaia lasi, to Dirava amo ita raka siri ena dika ia herevalaia.​—⁠Mataio 24:36-39 duahia.

10 Sibona oi nanadaia: ‘Egu mauri dalana amo lau hahedinaraia lau be Iehova lau diba, a? Egu abidadama ese lau ia doria Dirava ena kara maoromaoro taravatudia lau badinaia bona ma haida lau hagoadaia unai idia karaia totona, a?’ Emu haere ese do ia hahedinaraia bema oi be ‘Dirava momokanina ida oi raka.’

BABULONIA AI, DANIELA BE DIRAVA IA BADINAIA NOHO

11. (a) Daniela be Dirava ia lalokau henia dainai, ena tama sina amo dahaka ita dibaia? (b) Daniela ena kara amo edena oi ura tohotohoa?

11 Edena dala ai Daniela be Iehova ia dibaia? Daniela ena tama sina ese ia dekenai Iehova lalokau henia bona ena Hereva ura henia karana idia hadibaia. Bona Daniela be ena mauri ibounai lalonai unai ia karaia. Ia buruka neganai danu Buka Helaga ia tahua namonamo. (Dan. 9:1, 2) Daniela be Dirava ia diba namonamo, bona Ia ese Israela taudia ia kara henia dalana ia diba danu. Unai be iena guriguri herevadia Daniela 9:3-19 dekenai ita itaia. Nega sisina lalonai mani unai guriguri herevadia oi duahia bona laloa dobu. Bena sibona oi nanadaia, ‘Inai guriguri herevadia amo Daniela dekenai dahaka lau dibaia?’

12-14. (a) Edena dala ai Daniela be Dirava ena aonega ia hahedinaraia? (b) Daniela be mai gari lasi ida Dirava ia badinaia dainai, dahaka hahenamo ia abia?

12 Edena dala ai Dirava dibaia karana ese Daniela ia durua? Abidadama Iuda tauna be Babulonia ai Dirava ia tomadiho henia be auka. Hegeregere, Iehova be Iuda taudia dekenai ia gwau: “Unai hanua, lau ese umui lau siaia lao, hesiai gaukara do umui karaia totona hanua, ena namo do umui tahua.” (Ier. 29:7) To danu, ia haganidia, mai kudouna ibounai ida ia sibona do idia tomadiho henia. (Eso. 34:14) Daniela ese edena dala ai unai hahegani rua ia badinaia? Dirava ena aonega ese Daniela ia durua dainai, ia ese Iehova kamonai henia karana ia atoa guna, to lohia taudia be gabeai. Lagani handred haida murinai, Iesu danu be unai bamona hakaua herevana ia henia.​—⁠Luka 20:25.

13 King ese taravatu ia atoa dina 30 lalonai dirava o tau ta do idia guriguri henia lasi, to King sibona. Daniela be dahaka ia karaia? (Daniela 6:7-10 duahia.) Daniela be reana ekskius herevadia ia gwauraia diba, ia gwau: ‘Inai be dina 30 sibona!’ To ia ura lasi king ena taravatu ese ena Dirava tomadiho henia karana ia koua. Daniela be hunia gabuna ta dekenai Dirava ia guriguri henia diba. To, momo idia diba ia be dina ta ta ai ia guriguri. Unai dainai ena be ia diba ena mauri do ia haboioa, to iena guriguri karana ia hadokoa lasi.

14 Daniela ena gari lasi karana dainai, Iehova ese ia hanamoa bona hoa dalanai laiona ena guri amo ia hamauria. Unai hoa karana dainai, Mede-Parasa Basileia ena lohia henunai idia noho taudia ibounai be Iehova idia dibaia!​—⁠Dan. 6:25-27.

15. Edena dala ai Daniela ena abidadama ita tohotohoa diba?

15 Edena dala ai Daniela ena abidadama ita tohotohoa diba? Iseda abidadama ia goada totona, Dirava ena Hereva ita duahia sibona be hegeregere lasi, namona be ‘ena anina ita lalopararalaia’ danu. (Mat. 13:23) Hekwakwanai negadiai, ita ura Iehova ena lalohadai ita abia, anina be Baibel ena hakaua herevadia ita lalopararalaia. Bona ita duahia gaudia ita laloa dobu. Danu, hekwakwanai o hahetoho negadiai, mai anina bada gauna be nega ibounai ita guriguri. Mai abidadama ida aonega bona goada totona ita guriguri neganai, Iehova be mai hariharibada ida unai do ia henia.​—⁠Iam. 1:5.

NEGA NAMONA BONA DIKANA AI, IOBU BE DIRAVA ENA HAKAUA HEREVADIA IA BADINAIA

16, 17. Edena dala ai Iobu be Dirava ia dibaia?

16 Edena dala ai Iobu be Iehova ia dibaia? Iobu be Israela tauna lasi. To Aberahamo, Isako, bona Iakobo be iena varavara, bona Iehova be iena ladana bona ena ura taunimanima totona be idia dekenai ia gwauraia hedinarai. Iobu be unai hereva momokani ia dibaia danu. (Iobu 23:12) Ia gwau: “Egu taiana sibona dekenai, oiemu sivarai lau kamonai.” (Iobu 42:5) Danu, Iehova ia gwau Iobu be mai momokani ida ma haida dekenai Ia ia gwauraia.​—⁠Iobu 42:7, 8.

Dirava ia havaraia gaudia itaia karana ese iseda abidadama ia hagoadaia (Paragraf 17 itaia)

17 Iobu ese Dirava ena kara be ia havaraia gaudia ibounai amo ia dibaia. (Iobu 12:7-9, 13) Gabeai, Elihu bona Iehova ese havaraia gaudia amo Iobu dekenai idia hahedinaraia Dirava ese taunimanima ia hereaia. (Iobu 37:14; 38:1-4) Iehova ena hereva ese Iobu ena kudouna ia hamarerea dainai, mai manau ida Dirava dekenai ia gwau: “Lau diba oi be gau ibounai oi karaia diba, bona oi ura karaia gaudia, be gau ta ese ia koua diba lasi. . . harihari tano kahu, bona lahi kahu danu dekenai, lauegu lalona lau giroa momokani inai.”​—⁠Iobu 42:2, 6.

18, 19. Edena dala ai Iobu ia hahedinaraia ia be Iehova ia diba?

18 Edena dala ai Dirava dibaia karana ese Iobu ia durua? Iobu be Dirava ena hakaua herevadia ia diba namonamo. Ia be Iehova ia diba namonamo, bona unai hegeregerena ia kara. Mani inai oi laloa: Iobu ia diba bema Dirava ia lalokau henia, namona be ma haida ia lalokau henia danu. (Iobu 6:14) Ia be sibona ia abia isi lasi, to taunimanima ibounai, taga bona ogogami taudia, ia kara namo henia. Ia gwau: “Egu sinana ena bogana lalonai lau ia karaia Diravana ese idia ia karaia danu, ani?” (Iobu 31:13-22) Unai ese ia hahedinaraia, Iobu ia taga neganai, ia hekokoroku o sibona ia abia isi lasi. To hari idia taga taudia be unai bamona lasi!

19 Iobu be kaivakuku tomadiho henia karadia ibounai ia dadaraia​—⁠iena kudouna ai danu. Ia diba tomadiho koikoi, bona kohu momo tahua karana be “Siahu Ibounai Dirava” ese ia dadaraia. (Iobu 31:24-28 duahia.) Danu, ia diba tau bona hahine edia headava be helaga. Ma danu, iena matana dekenai taravatu ia atoa matabodaga dalanai kekeni ta do ia itaia lasi. (Iobu 31:1) Unai nega ai Dirava ese hahine momo adavaia karana ia taravatua lasi. Unai dainai bema Iobu ia ura, hahine iharuana ia adavaia diba. * To, ia diba Iehova ese ia karaia headava ginigunana ai tau tamona bona hahine tamona ia hakapua hebou, bona ia ura unai ia badinaia. (Gen. 2:18, 24) Lagani 1,600 murinai, Iesu Keriso ese ena kamonai taudia ia hamaoroa headava bona mahuta hebou karana dekenai unai kara maoromaoro taravatuna do idia badinaia.​—⁠Mat. 5:28; 19:4, 5.

20. Edena dala ai Iehova bona ena taravatu dibaia karana ese ita ia durua diba?

20 Edena dala ai Iobu ena abidadama do ita tohotohoa? Dala ta be Iehova ita dibaia bona unai diba ese iseda mauri ia hakaua be namo. Hegeregere, salamo torea tauna Davida ia gwau, Iehova ese “taravatu utua taudia . . . ia badu henidia noho,” ma ia gwau, “koikoi taudia danu” ita haboua tamona lasi. (Salamo 11:5; 26:4 duahia.) Sibona oi nanadaia: ‘Unai siri rua amo Dirava ena lalohadai dekenai dahaka lau dibaia? Unai lau diba dainai, egu mauri ai dahaka do lau atoa guna? Intanet ai, bona egu turadia bona moale karadia lau abia hidi neganai, dahaka lau laloa be namo?’ Emu haere amo do oi diba bema oi be Iehova oi diba eiava lasi. Inai kara dika tanobadana lalonai kara maoromaoro ita karaia totona, namona be iseda ‘lalona ita hadibaia’ loulou, anina be maoro bona kerere bona aonega bona aonega lasi edia idau ita diba be namo.​—⁠Heb. 5:14; Efe. 5:15.

21. Dahaka ese ita do ia durua “gau ibounai ita lalopararalaia totona”?

21 Noa, Daniela, bona Iobu be mai kudouna ibounai ida Iehova idia tahua dainai, ia sibona be idia dekenai ia hahedinaraia. Ia ese idia ia durua “gau ibounai idia lalopararalaia totona,” unai amo ia idia hamoalea diba. Danu, kara maoromaoro badinaia karana dekenai idia be haheitalai namona, bona edia mauri idia moalelaia. Sibona oi nanadaia: ‘Noa, Daniela, bona Iobu bamona Iehova lau diba namonamo, a?’ Oibe, hereva momokani ena diari ia bada ia lao dainai, Iehova ita dibaia namonamo diba! (Aon. 4:18) Unai dainai, Baibel do ita stadilaia namonamo. Ita laloa dobu, bona lauma helaga ena heduru totona ita guriguri. Bena emu guba Tamana kahirakahira do oi lao. Bona inai kara dika tanobadana ai, mai aonega ida do oi kara.​—⁠Aon. 2:4-7.

^ par. 5 Noa ena tubuna tau Enoka danu be “Dirava momokanina ida ia raka.” To, lagani 69 bamona idia do noho bena Noa do ia vara neganai, “Dirava ese ia abia.”​—⁠Gen. 5:23, 24, NWT.

^ par. 19 Noa danu be unai ia karaia. Adamu bona Heva idia gwau-edeede murinai, taunimanima be hahine momo idia adavaia diba, to Noa be hahine tamona sibona ia adavaia.​—⁠Gen. 4:19.