Skip to content

Skip to table of contents

Headava​—Ena Matamana Bona Badina

Headava​—Ena Matamana Bona Badina

“[Iehova] Dirava ma ia gwau, ‘Unai tau sibona ia noho be ia namo lasi, lau ese durua tauna ia bamona do lau karaia.’”​—GEN. 2:18.

ANE: 36, 11

1, 2. (a) Headava be edena bamona ia matamaia? (b) Headava dekenai tau bona hahine ginigunadia be reana dahaka idia dibaia? (Laulau ginigunana herevalaia.)

 HEADAVA be vaia ia vara gauna. Unai dainai ena matamana bona badina ita lalopararalaia be namo, unai amo tau bona hahine edia hetura karana do ita laloa maoromaoro bona ena hahenamo do ita moalelaia. Oibe, Dirava ese tau ginigunana, Adamu, ia havaraia murinai, ia hamaoroa animal edia ladadia ia hatoa totona. To, “idia edia huanai unai tau dekenai durua tauna ta ia davaria lasi.” Vadaeni, Dirava ese Adamu ia hamahutaia, iena ruduna turia ta ia kokia, unai turia amo hahine ta ia karaia, bona tau dekenai ia abia lao. (Genese 2:20-24 duahia.) Oibe, headava be Dirava ese ia havaraia.

2 Iesu ese Iehova ena hereva ia hamomokania, ia gwau: “Tau ese ena tamana bona sinana do ia rakatania bona ena hahine danu do ia hakapua, bona idia ruaosi be tauanina tamona ai do idia lao.” (Mat. 19:4, 5) Oibe, Dirava ese Adamu ena ruduna turia amo hahine ginigunana ia karaia, unai ese ia hahedinaraia tau bona hahine ginigunana edia hetura karana be ia goada. Danu, ia ese headava hadokoa karana eiava tau o hahine ma haida adavaia karana ia gwauraia lasi.

HEADAVA ESE IEHOVA ENA URA IA HAGUGURUA

3. Tau bona hahine idia headava ena badina badana be dahaka?

3 Adamu be ena adavana dekenai ia moale, bona gabeai iena ladana ia hatoa Heva. Ia be Adamu ena “durua tauna” dainai, dina ta ta ai tau bona hahine edia maduna idia hagugurua neganai, ta ta idia hamoalea. (Gen. 2:18) Tau bona hahine idia headava ena badina badana be tanobada do idia hahonua. (Gen. 1:28) Ena be natudia ese edia tama sina idia lalokau henia, to idia headava murinai, edia tama sina do idia rakatania bona sibodia edia ruma bese do idia havaraia. Taunimanima ese tanobada do idia hahonua bona tanobada ibounai be paradaiso ai do idia halaoa.

4. Headava ginigunana dekenai dahaka ia vara?

4 Adamu bona Heva ese Iehova idia gwau-edeede henia neganai, edia headava lalonai dika idia davaria. “Idaunegai gaigaina,” Satani Diabolo, ese Heva ia koia bena ia abia dae “kara namo bona kara dika hadibaia auna” ena huahua ia ania neganai, ena diba be do ia bada bona namo bona dika edia idau do ia diba. Ia ese ena adavana ena lalohadai ia tahua lasi, unai amo ia hahedinaraia iena adavana ena kwara dagina ia matauraia lasi. Unai nega ai, Adamu ese Dirava ia kamonai henia diba, to ia be Heva ese ia henia au huahuana ia abia dae.​—Apok. 12:9; Gen. 2:9, 16, 17; 3:1-6.

5. Adamu bona Heva edia haere amo dahaka ita dibaia?

5 Dirava ese idia ia nanadaia neganai, Adamu ese ena adavana dekenai kerere ia atoa, ia gwau: “Oi ese oi karaia lau dekenai hahine ese unai au huahua lau dekenai ia henia, bona lau ania.” To, Heva ese gaigai dekenai kerere ia atoa, ia gwau gaigai ese ia koia dainai unai ia karaia. (Gen. 3:12, 13) Unai be ekskius sibona, badina maorona ta be lasi! Tau bona hahine ginigunadia ese Iehova idia gwau-edeede henia dainai, ia ese ia inai henidia. Unai amo gau ta ita dibaia! Headava ia namo totona, namona be tau bona hahine ese sibodia edia kerere idia abia dae bona Iehova idia kamonai henia.

6. Genese 3:15 be edena bamona do oi gwauraia?

6 Ena be Eden umana ai Satani ese unai ia karaia, to Baibel ena peroveta hereva ginigunana ai, Iehova ese taunimanima dekenai helaro ia henia. (Genese 3:15, BHḡ duahia. a) Ia gwau “hahine” ena “garana” ese gwau-edeede aneruna do ia haberoa. Unai amo Iehova ese ia hahedinaraia ia bona guba ai ia idia hesiai henia kara maoromaoro anerudia be tura namodia. Toretore Helagadia ese gabeai idia hahedinaraia, Dirava ese iena hahine bamona guba oreana amo, ta do ia siaia, unai tauna ese Diabolo do ia “haberoa,” bona tau bona hahine ginigunana ese idia haboioa helarona be kamonai taudia dekenai do ia henia lou. Oibe, Iehova ena ura ginigunana hegeregerena, idia be tanobada ai do idia noho ela bona hanaihanai.​—⁠Ioa. 3:16.

7. (a) Adamu bona Heva idia gwau-edeede dainai, headava dekenai dahaka ia vara? (b) Baibel ia gwau tatau bona hahine be dahaka idia karaia be namo?

7 Adamu bona Heva edia gwau-edeede karana dainai, edia headava bona gabeai idia vara headava ibounai lalonai dika idia davaria. Hegeregere, Heva bona hahine ma haida idia rogorogo bona idia mara neganai, hisihisi bada idia mamia. Hahine ese edia adavana idia ura henia bada, to tatau ese edia adavana idia biagua. Bona hari headava haida dekenai ita itaia, tatau ese edia adavana idia biagudia auka. (Gen. 3:16) To Baibel ia gwau, tatau ese lalokau dalanai edia kwara dagina idia gaukaralaia be namo. Bona hahine be edia adavana ena kwara dagina do idia matauraia. (Efe. 5:33) Dirava idia gari henia tatau bona hahine idia gaukara hebou dainai, headava lalonai heiriheiri ia vara momo lasi eiava ia vara lasi.

ADAMU ENA NEGA AMO ELA BONA ABATA IA VARA NEGANA

8. Adamu ena nega amo ema bona Abata murinai, headava be edena bamona?

8 Adamu bona Heva be idia kara dika o goevadae lasi dainai idia mase. To idia do mase lasi neganai, idia ese natudia memero bona kekeni idia havaraia. (Gen. 5:4) Edia natuna mero ginigunana, Kaino, ese iena varavara ta ia adavaia. Kaino ena bese tauna, Lameka, be tau ginigunana hahine rua ia adavaia totona. (Gen. 4:17, 19) Adamu ena nega amo ela bona Noa ena nega ai ia vara Abata murinai, haida sibona be Iehova idia tomadiho henia. Idia haida be Abela, Enoka, bona Noa bona ena ruma bese. Noa ena negai, Baibel ia gwau, “Dirava ena natuna haida ese idia itaia, inai kekeni be mai edia hairai. Vadaeni, idia ura henia kekenidia idia abia, idia adavaia.” Taunimanima ai idia lao anerudia bona tanobada hahine ese idia havaraia natudia idia gwauraia Nefilim, edia goada be bada bona idia dagedage. Danu, “Lohiabada ese taunimanima ia itaia, edia kara dika be bada herea gabu ibounai dekenai, bona edia laloa be nega ibounai ia dika sibona mo.”​—Gen. 6:1-5.

9. Noa ena negai, Iehova be dahaka ia karaia, bona unai amo dahaka ita dibaia?

9 Noa ena negai, Iehova ese kara dika taudia hadikaia ore totona Abata ia mailaia. Unai negai, taunimanima be dina ta ta gaudia dekenai idia bisi bada, headava dekenai danu, unai dainai “kara maoromaoro ia harorolaia tauna Noa” ese ia harorolaia dika bada idia laloa lasi. (2 Pet. 2:5) Iesu ese unai nega be iseda nega ida ia hahegeregerea. (Mataio 24:37-39 duahia.) Oibe, inai tanobada dikana ia do ore lasi neganai, Dirava ena Basileia ena sivarai namona be tanobada hegegemadai idia harorolaia, to taunimanima momo be idia ura lasi kamonai. Noa ena negai ia vara gauna amo ita dibaia gauna be inai: Namo lasi ruma bese ai idia vara gaudia, hegeregere headava bona natuna naria karana dekenai ita bisi bada bona Iehova ena dina ita laloa lasi.

ABATA IA VARA NEGANA AMO ELA BONA IESU ENA NEGA

10. (a) Tano momo dekenai edena bamona kara be edia mauri dalana ai idia halaoa? (b) Edena dala ai Aberahamo bona Sara be haheitalai namona?

10 Ena be Noa bona ena natudia memero ta ta ena adavana be tamona, to bese kwaradia edia negai, tatau be hahine momo idia adavaia. Tano momo dekenai, matabodaga karadia be edia mauri dalana ai idia halaoa, bona tomadiho karadia ai idia karaia danu. Aberamo (Aberahamo) bona ena adavana, Sarai (Sara), be Dirava idia kamonai henia bona Kanana dekenai idia lao neganai, idia itaia unai gabu taudia be headava matauraia lasi karadia idia karaia. Unai dainai Iehova ia gwau Sodoma bona Gomora do ia hadikaia ore, badina unai taoni taudia be matabodaga karadia idia karaia o abia dae. To, Aberahamo ese ena ruma bese ia naria namonamo, bona Sara be haheitalai namona badina ia ese ena adavana ena kwara dagina ia matauraia. (1 Petero 3:3-6 duahia.) Aberahamo ia ura ena natuna Isako ese Iehova ia tomadiho henia hahinena ia adavaia. Isako ena natuna Iakobo danu be tomadiho momokani ia laloa dainai unai bamona ia karaia, bona iena natudia be Israela ena iduhu 12 edia sene taudia ai idia lao.

11. Edena dala ai Mose ena Taravatu ese Israela taudia ia gimaia?

11 Gabeai, Iehova ese Iakobo (Israela) ena bese taudia ida kontraka ta ia karaia. Bese kwaradia edia negai, tatau be hahine momo idia adavaia, to unai kara be Mose ena Taravatu ese ia taravatua. Bona unai ese Israela taudia ia gimaia, unai amo tomadiho koikoi idia badinaia taudia idia adavaia lasi. (Deuteronomi 7:3, 4 duahia.) Headava lalonai hekwakwanai badadia idia vara neganai, elda taudia ese heduru idia henia. Unai dainai heudahanai, mama, bona ma ta lalodika henia karana be dala maoronai idia hamaoromaoroa. Idia ese headava idia hadokoa diba, to unai kara dekenai taravatu ia noho. Ta ese ena headava ia hadokoa diba, bema ena adavana be “kara mirona ta” ia karaia. (Deu. 24:1) Baibel ese unai “kara mirona” ia gwauraia hedinarai lasi, to ita diba unai be kerere maragina ta sibona lasi.​—Lev. 19:18.

EMU ADAVANA OI KOIA LASI

12, 13. (a) Malaki ena negai tatau haida ese edia adavana be edena bamona idia kara henidia? (b) Hari bema bapatiso tauna ta be ma ta ena adavana ida ia heau, dahaka do ia vara?

12 Peroveta tauna Malaki ena negai, Iuda tatau momo be edia adavadia idia koia, bona ekskius idauidau idia gwauraia edia headava idia hadokoa totona. Unai bamona tatau ese edia matamata negana ai idia adavaia hahine idia rakatania, reana hahine matamatadia o idau dirava idia tomadiho henia hahine idia adavaia totona. Iesu ena negai danu, Iuda tatau ese edia adavadia idia koia bona “badina idauidau” dainai edia headava idia hadokoa. (Mat. 19:3) Iehova Dirava ese unai bamona headava hadokoa karana ia inai henia.​​—⁠Malaki 2:13-16 duahia.

13 Hari inai negai, Iehova ena taunimanima ese edia adavadia idia koia lasi be namo. To bema ia bapatiso vadaeni headava tau o hahine be ma ta ena adavana ida ia heau bona ena headava ia hadokoa murinai, unai tauna ia adavaia be edena bamona? Bema kerere ia karaia tauna ia helalo-kerehai lasi, ia do idia atoa siri, unai amo kongrigeisen be do ia goeva noho. (1 Kor. 5:11-13) Namona be ‘iena kara amo ena helalo-kerehai toana ia hahedinaraia’ guna, unai amo kongrigeisen ese ia abia lou diba. (Luka 3:8; 2 Kor. 2:5-10) Ena be unai tauna idia atoa siri ena daudau idia gwauraia lasi, to namo lasi unai bamona koikoi karana ita laloa maragi. Momokani, unai bamona koikoi karana be Iehova ena taunimanima huanai ia vara momo lasi. Reana nega bada ia hanaia diba​—lagani ta o lagani haida​—kara dika tauna ese helalo-kerehai toana ia hahedinaraia totona. Ena be kongrigeisen ese unai tauna ia abia lou, to ia be “Dirava ena hahemaoro sea vairanai” do ia gini.​—Roma 14:10-12; The Watchtower, November 15, 1979, rau 31-32 itaia.

KERISTANI TAUNA SIBONA ADAVAIA

14. Dahaka dainai Taravatu ia noho?

14 Mose ena Taravatu ese lagani 1,500 lalonai Israela taudia ia gimaia. Ruma bese ai hekwakwanai idia vara o abia hidi haida idia ura karaia neganai, unai Taravatu ese idia ia durua kara maoromaoro hakaua herevadia idia laloatao totona, bona Mesia dekenai idia ia hakaua lao. (Gal. 3:23, 24) To, Iesu ena mase ese unai Taravatu ia koua, bona Dirava ese dala matamatana ia hamatamaia. (Heb. 8:6) Unai dainai Taravatu haida be idia badinaia noho lasi.

15. (a) Keristani kongrigeisen ai, headava dekenai dahaka taravatu ia noho? (b) Bema Keristani tauna ia ura ena headava ia hadokoa, dahaka ia laloa guna be namo?

15 Farisea taudia ese idia henia henanadai ta haerelaia totona, Iesu ia gwau, headava hadokoa karana dekenai Mose ese gwaumaoro ia henia, to “matamana negana amo unai bamona ia vara lasi.” (Mat. 19:6-8) Unai amo ia hahedinaraia, Eden umana ai Dirava ese headava totona ia atoa taravatuna be Keristani kongrigeisen lalonai do idia badinaia noho. (1 Tim. 3:2, 12) Headava tau bona hahine be “tauanina tamona” dainai, do idia noho hebou bona Dirava bona ta ta do idia lalokau henia.Bema ta be matabodaga karana dainai lasi, to badina ma ta dainai iena headava ia hadokoa, ia be do ia headava lou lasi. (Mat. 19:9)Momokani, ia heudahanai to gabeai ia helalo-kerehai tauna be reana ena adavana ese ia gwauatao diba, peroveta tauna Hosea ese ena adavana, Gomora, ia gwauatao hegeregerena. Unai hegeregerena, Israela taudia idia heudahanai bona gabeai idia helalo-kerehai neganai, Iehova ese ia hebogahisi henidia. (Hos. 3:1-5) Ma danu, bema ta ia diba ena adavana ia heudahanai, to ia ida ia mahuta hebou, unai ese ia hahedinaraia ia ese ena adavana ena kerere ia gwauatao, bona headava hadokoa karana dekenai Baibel ese ia gwauraia taravatuna ia kokia.

16. Iesu ese idia headava lasi taudia be edena bamona ia herevalaia?

16 Bema Keristani tauna ena adavana ia heudahanai, unai badina sibona dainai iena headava ia hadokoa diba. Iesu be, “Dirava ese ia durudia” dainai idia headava lasi taudia, ia herevalaia. Ia gwau: “Unai bamona mauri dalana ia ura abia dae tauna be unai bamona ia karaia be namo.” (Mat. 19:10-12) Momo be idia headava lasi, badina idia ura mai lalotamona ida Iehova idia hesiai henia. Unai bamona idia karaia dainai, ita hanamodia be namo.

17. Headava dekenai Keristani tauna ese edena abia hidi ia karaia diba?

17 Ta sibona ese do ia abia hidi bema ia ura headava o do ia headava lasi. Aposetolo Paulo ese idia headava lasi taudia ia hanamoa, to ia gwau: “Matabodaga karana be ia bada dainai, namona be tatau ibounai be edia adavana korikori idia abia, bona hahine ibounai danu be edia adavana korikori idia abia.” Ma ia gwau: “Bema sibodia edia ura idia biagua diba lasi, namona be idia headava, namo lasi unai ura be lahi bamona idia ia araia.” Oibe, ta ia headava neganai, ia be sibona ena kopina gadaralaia karana o matabodaga karadia ena tarapu lalonai do ia moru lasi. Ma danu, ta ena mauri lagani ita laloa be namo, badina aposetolo Paulo ia gwau: “Bema ta ia headava lasi bona ia be ena tauanina ena ura ia biagua diba lasi, bona bema ia be ena matamata negana ia hanaia vadaeni, namona be inai ia karaia: Ia headava be namo, bema unai be iena ura gauna. Ia be ia kara dika lasi. Unai bamona taudia idia headava be namo.” (1 Kor. 7:2, 9, 36; 1 Tim. 4:1-3) To matamata negana ai ia vara urana dainai, ta ese ma ta do ia doria lasi ia headava totona. Reana ia be lo tauna ai ia do lao lasi, bona headava ena maduna idauidau ia lalopararalaia lasi.

18, 19. (a) Keristani headava mani oi herevalaia. (b) Stadi gabena ai dahaka do ita herevalaia?

18 Keristani headava lalonai, tau bona hahine be Iehova dekenai edia mauri idia gwauhamatalaia bona mai kudouna ibounai ida ia idia lalokau henia be namo. Danu, ta ta do idia lalokau henia bada, unai amo gau ta ese idia ruaosi do ia hapararaia lasi. Oibe, Dirava ese idia do ia hanamoa, badina idia ese Baibel ena sisiba idia badinaia bona “Lohiabada lalonai sibona” idia headava. (1 Kor. 7:39) Idia headava murinai, do idia abia dae momokani Baibel lalonai ia noho sisiba badinaia karana ese edia headava do ia hanamoa.

19 Ita be “dina gabediai” ita noho dainai, headava taudia ese hekwakwanai momo do idia davaria, badina tatau bona hahine momo edia kara amo headava idia hadikaia diba, to Baibel lalonai idia noho sisiba ese headava taudia idia durua diba. Unai be stadi gabena ai do ita herevalaia. (2 Tim. 3:1-5) Iena Hereva amo Iehova ese ita dekenai hakaua hereva namodia ia henia, unai amo iseda headava maurina do ita moalelaia bona iena taunimanima ida mauri hanaihanai ia lao henia dalana ai ita raka noho diba.​—Mat. 7:13, 14.

a BHḡ: “Lau ese badu oi bona hahine ihuanai do lau atoa bona oiemu garana bona iena garana ihuanai. Ia ese emu kwarana do ia haberoa bona oi ese iena aena geduna do oi haberoa.”