Skip to content

Skip to table of contents

STADI ATIKOL 39

Manau Karana ese Oi Dekenai Goada Ia Henia

Manau Karana ese Oi Dekenai Goada Ia Henia

“Lohiabada ena hesiai tauna ia heai be anina lasi, to gau badana be taunimanima ibounai ia hebogahisi henia.”—2 TIM. 2:24.

ANE 120 Keriso Ena Manau Tohotohoa

POINT BADANA a

1. Gaukara eiava sikuli ai, dahaka gauna dekenai henanadai idia henia?

 EMU ABIDADAMA dainai gaukara o sikuli turana ta ese oi ia nanadaia neganai, emu hemami be edena bamona? Oi gari, a? Oibe, ita momo be unai ita mamia. To unai ese dala ia kehoa ta ena lalohadai ita dibaia, bona ia dekenai sivarai namona ita herevalaia. To nega haida, ta be ita abia dae gaudia dekenai ia lalotamona lasi dainai ia henanadai. Bona ita hoa lasi, badina haida be sivarai koikoi idia kamonai dainai lalohadai kerere idia abia. (Kara 28:22) Danu, “dina gabedia” ai ita noho dainai, momo be “do idia lalotamona lasi” bona do idia “dagedage.”—2 Tim. 3:​1, 3.

2. Dahaka dainai ita ura manau?

2 Reana do oi laloa, ‘Bema ta be lau abia dae gaudia dainai ia ura hepapahuahu, edena dala ai mai gado namo ida lau hereva diba?’ Manau karana ese oi do ia durua. Manau tauna be ia badu haraga lasi bona sibona ia biagua. (Aon. 16:32) Momokani, nega haida manau karana ita hahedinaraia be auka. To, edena dala ai manau karana oi habadaia diba? Bema Baibel amo oi abia dae gaudia dainai ta ia hepapahuahu, edena dala ai mai manau ida oi haere diba? Bema oi be tama o sina ta, edena dala ai emu natudia do oi durua mai manau ida edia abidadama idia gwauraia totona? Mani ita itaia.

MANAU KARANA HABADAIA DALANA

3. Dahaka dainai ita gwau diba manau karana be goada karana? (2 Timoteo 2:​24, 25)

3 Manau karana idia hahedinaraia taudia be idia goada, idia manoka lasi. Hekwakwanai ita davaria neganai, lalogoada karana ese ita ia durua ita manau noho totona. Manau karana be “lauma helaga ena huahua” ta. (Gal. 5:​22, 23) Greek gado herevana idia hahanaia, “manau” be idia gaukaralaia dagedage hosi ta idia hamanaua karana idia herevalaia totona. Mani dagedage hosi ta ia manau oi laloa. Ia be manau, to mai ena goada. To edena dala ai ita taunimanima be manau karana ita hahedinaraia, bona ita goada noho diba? Sibona iseda goada amo ita karaia diba lasi. Mai anina bada gauna be Dirava ena lauma helaga totona ita guriguri, ita ia durua manau karana ita hahedinaraia totona. Ekspiriens ese idia hahedinaraia unai ita karaia diba. Hegeregere iseda tadikaka taihu momo be haida ese idia dagedage henia neganai, mai manau ida idia kara, unai amo haida ese Witnes taudia dekenai lalohadai maorona idia abia. (2 Timoteo 2:​24, 25 duahia.) Edena dala ai manau karana do oi hagoadaia?

4. Isako ena manau karana amo dahaka ita dibaia?

4 Baibel ena sivarai momo ese ia hahedinaraia manau karana be mai anina bada. Mani Isako ena haheitalai ita laloa. Filistia tanona Gerara ai ia noho neganai, ena dekena taudia ese idia mama henia bona iena tamana ena hesiai taudia ese idia geia ranu guri idia koua. Isako be ena maoro totona ia hepapahuahu lasi, to iena ruma bese ida gabu ma ta dekenai idia lao bona ranu guri ma haida idia geia. (Gen. 26:​12-18) To, Filistia taudia idia gwau unai danu be edia ranu guri. Ena be unai ia vara, to Isako be maino karana ia hahedinaraia. (Gen. 26:​19-25) Ena be haida idia ura ia idia habadua, to dahaka ese ia durua dainai ia manau? Iena tama sina edia haheitalai, Aberahamo ena maino karadia bona Sara ena “lalomanau bona dagedage lasi karadia” amo diba ia abia.—1 Pet. 3:​4-6; Gen. 21:​22-34.

5. Dahaka haheitalai ese Keristani tama sina ia durua edia natudia dekenai manau karana idia hadibaia totona?

5 Keristani tama sina e, umui danu be emui natudia dekenai manau karana umui hadibaia be namo. Maxence ena haheitalai ita laloa, iena mauri lagani be 17. Sikuli gabunai bona haroro gaukara ai, badu taudia huanai ia noho. Iena tama sina be mai haheauka ida ia idia durua manau karana ia hahedinaraia totona. Idia gwau, “Maxence ia laloparara ta ese ia habadua neganai, namo lasi ia badu o dagedage to sibona do ia biagua.” Moale gauna be, Maxence be manau karana dainai ia goada.

6. Edena dala ai guriguri ese ita ia durua manau karana ita hahedinaraia totona?

6 Dahaka do ita karaia bema ta be Dirava ena ladana ia hadikaia eiava Baibel ia hevasehalaia? Iehova ena lauma helaga bona aonega totona ita noinoi be namo, unai amo mai manau ida do ita haere. To dahaka do ita karaia bema ita laloparara ita haere henidia namonamo lasi? Namona be ita guriguri lou bona hanamoa dalana ita laloa. Bena Iehova be ena lauma helaga amo, ita do ia durua badu ita biagua bona manau karana ita hahedinaraia.

7. Baibel siri haida laloatao karana ese edena dala ai ita ia durua iseda hereva bona kara ita biagua totona? (Aonega Herevadia 15:​1, 18)

7 Mai manau ida ita hereva be auka neganai, Baibel siri haida ese ita ia durua diba. Dirava ena lauma ena heduru amo siri do ita laloatao. (Ioa. 14:26) Hegeregere, Aonega Herevadia bukana ena hakaua herevadia ese ita ia durua diba. (Aonega Herevadia 15:​1, 18 duahia.) Danu nega aukadia ai, unai Baibel bukana ese sibona ita biagua ena namo ia hahedinaraia.—Aon. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15.

LALOA NAMONAMO KARANA ESE ITA IA DURUA ITA MANAU TOTONA

8. Ta ese ita abia dae gaudia ia henanadailaia neganai, dahaka dainai unai ena badina ita laloa be namo?

8 Laloa namonamo karana ese ita do ia durua danu. (Aon. 19:11) Laloa namonamo tauna ia abia dae gaudia be haida ese idia hepapahuahulaia neganai, sibona ia biagua. Nega momo ta ia henia henanadai ena badina korikorina ita diba lasi. Unai be hegeregere, tau ta ena laloa gaudia be idia hunia, ranu dobuna bamona. Unai dainai edia henanadai ita do haerelaia lasi neganai, namona be ita laloatao, edia henanadai ena badina ita diba lasi.—Aon. 16:23.

9. Gideona be Eparaima taudia ia hereva henia neganai, edena dala ai laloa namonamo bona manau karana ia hahedinaraia?

9 Mani Gideona ese Eparaima tatau ia haere henia dalana ita laloa. Mai badu ida idia hepapahuahu henia, badina idia ia boiria lasi Israela ena inai taudia tuari henia totona. To, idia badu ena badina korikori be dahaka? Reana hekokoroku dainai. Herevana dahaka, Gideona be laloa namonamo karana ia hahedinaraia bona mai manau ida ia haere henidia. Dahaka namo ia vara? “Edia badu ia ore.”—Hah. 8:​1-3.

10. Dahaka ese ita do ia durua iseda abidadama dainai idia henanadai taudia haere henia totona? (1 Petero 3:15)

10 Reana gaukara o sikuli turana ta ese ita ia nanadaia, dahaka dainai Baibel ena taravatu ita badinaia. Ita abia dae gaudia ita herevalaia neganai, namona be edia lalohadai ita matauraia danu. (1 Petero 3:15 duahia.) Iena henanadai amo ia laloa bada gaudia do ita lalopararalaia, to namo lasi ita laloa ia henanadai badina ia ura hepapahuahu. Ena be ta ena henanadai ena badina ita diba lasi, to namona be mai gado namo ida ita haere henia. Unai ese ia do ia durua ena lalohadai ia haidaua totona. Ena be ita ia hereva auka henia, to ita ura haere henia namonamo.—Roma 12:17.

Vara dinana ena pati totona oi idia invait ena badina haida oi laloa guna neganai, do oi haere henidia namonamo. (Paragraf 11-12 itaia)

11-12. (a) Henanadai aukadia ita do haerelaia lasi neganai, dahaka gaudia ita laloa be namo? (Laulau itaia danu.) (b) Henanadai henia karana ese herevahereva dalana ia kehoa ena haheitalai gwauraia.

11 Bema gaukara turana ta ia henanadai, dahaka dainai vara dinana ita moalelaia lasi: Reana ia laloa ita be moale karadia ita karaia lasi, a? O reana vara dinana ita moalelaia lasi dainai, iseda hetura karana gaukara turadia ida do ita hadikaia, a? Iseda gaukara turana ese ia laloa bada gauna ita do herevalaia lasi neganai, ia ita hanamoa badina gaukara turadia ia laloa bada, bona ita hadibaia gaukara ai ita ura edia hetura kara namona ita moalelaia. Reana unai ese dala do ia kehoa, Baibel ena hereva vara dinana totona ita hahedinaraia namonamo.

12 Unai bamona ita karaia diba, bema haida ese henanadai aukadia idia henia. Reana sikuli turana ta do ia gwau, Iehova ena Witnes taudia ese, tau be tau ida bona hahine be hahine ida idia mahuta hebou karana (homosexuality) dekenai edia laloa dalana idia haidaua be namo. Unai ia gwauraia badina Iehova ena Witnes taudia edia lalohadai ia lalopararalaia lasi, a? Eiava iena turana o varavara ta be homosexual, a? Ia laloa unai bamona taudia ita laloa bada lasi, a? Namona be ita hahedinaraia, taunimanima ibounai ita laloa bada bona edia abia hidi ita matauraia. b (1 Pet. 2:17) Bena Baibel ena kara maoromaoro taravatudia ita badinaia ena namo ita herevalaia.

13. Bema ta ia gwau Dirava abidadama henia karana be anina lasi, edena dala ai ia do oi durua?

13 Ena be ta ese ita abia dae gaudia dainai ia moale lasi, to namo lasi ita laloa iena lalohadai ita diba vadaeni. (Tito 3:2) Hegeregere, dahaka do oi karaia bema emu sikuli turana ia gwau Dirava abidadama henia karana be anina lasi? Do oi laloa evolusen lalohadaina ia abia dae bona ia diba namonamo, a? Reana unai lalohadai be haida amo ia kamonai bona ia herevalaia sibona. Namo lasi evolusen dainai umui hepapahuahu, to dala oi tahua emu sikuli turana ese gabeai do ia lalohadailaia gaudia oi herevalaia. Reana ia dekenai havaraia gaudia ia herevalaia ena link, jw.org amo oi siaia. Reana gabeai unuseniai ia davaria atikol o vidio ta do ia ura ia herevalaia. Oibe, mai hemataurai ida oi hereva karana ese ia do ia durua Baibel amo diba ma haida ia abia totona.

14. Edena dala ai Niall be iseda websait ia gaukaralaia namonamo, klas turana ta ia durua Iehova ena Witnes taudia dekenai ia abia lalohadai kererena ia hamaoromaoroa totona?

14 Mero matamata ta ladana Niall be iseda websait ia gaukaralaia, haida ese Iehova ena Witnes taudia dekenai idia abia lalohadai kererena ia hamaoromaoroa totona. Ia gwau, “Egu klas merona ese nega momo lau ia hamaoroa lau be ‘gori sivaraidia’ ia gwauraia bukana lau abia dae dainai, saiens lau dadaraia.” Unai mero ia ura lasi Niall be ena abidadama ia gwauraia hedinarai neganai, ia dekenai jw.org ena kahana “Science and the Bible” ia hahedinaraia. Gabeai, Niall ia itaia unai mero ese websait ai idia noho gaudia ia duahia bona ia ura mauri ia matamaia dalana ia herevalaia. Reana oi dekenai unai bamona ia vara danu.

FAMILI IDA UMUI HEGAEGAE

15. Edena dala ai tama sina ese edia natudia idia durua mai manau ida idia haere, bema ta ese idia abia dae gaudia idia hevasehalaia?

15 Tama sina ese edia natudia do idia hadibaia mai manau ida idia haere totona, bema ta be idia abia dae gaudia idia hevasehalaia. (Iam. 3:13) Tama sina haida be ruma bese ena tomadiho lalonai natudia ida idia praktis. Sikuli ai do idia vara topik haida idia laloa, herevalaia bona haerelaia dalana ena haheitalai idia karaia. Bona edia natudia idia hadibaia mai manau bona hemataurai ida haere idia henia be namo.—Maua ladana “ Praktis Karana ese Emu Famili ia Durua Diba” itaia.

16-17. Edena dala ai praktis karana ese matamata taudia do ia durua?

16 Unai praktis karana ese matamata taudia ia durua unai amo idia diba idia abidadama henia gaudia be momokani, bona mai lalona ibounai ida ma haida dekenai do idia herevalaia diba. Websait jw.org ai, “Young People Ask” ena kahana lalonai matamata taudia totona worksheets idia noho. Unai worksheets be matamata taudia durua totona idia karaia, unai amo idia abia dae idia abidadama henia gaudia be momokani bona sibona edia hereva amo idia haere diba. Famili ida unai kahana ita stadilaia neganai, mai manau bona hemataurai ida ma haida dekenai iseda abidadama ita gwauraia hedinarai karana do ita dibaia.

17 Mero matamata ta ladana Matthew be unai praktis karana ese ia durua dalana ia herevalaia. Ruma bese tomadiho lalonai ena tama sina ida klas ai do ia herevalaia topik haida dekenai tahua gaukara idia karaia. Matthew ia gwau: “Do idia vara henanadai idauidau ai laloa, bona tahua gaukara amo ai davaria diba hegeregerena, haere do ai henia dalana ai praktis. Egu abidadama amo lau gini goada ena badina lau lalopararalaia neganai, lau gari lasi bona mai manau ida lau hereva diba.”

18. Kolose 4:6 ai, dahaka be mai anina bada?

18 Momokani, ena be haida edia henanadai ita haerelaia namonamo, to momo ese iseda hereva do idia abia dae lasi. To manau bona hemataurai dalanai ita hereva karana ese idia do ia durua. (Kolose 4:6 duahia.) Ma haida dekenai iseda abidadama ita herevalaia karana be hegeregere idia dekenai bolo ta ita negea bamona. Bolo be metairametaira ita negea eiava mai goada ida ita negea diba. Metairametaira ita negea neganai, ta ese bolo ia gobea bona ita ida do ia gadara noho. Unai hegeregerena, mai manau ida ita hereva neganai, taunimanima do idia ura iseda hereva idia kamonai bona do ita hereva noho. To bema ta be ita abia dae gaudia dainai, ita ia kirikirilaia eiava ia ura hepapahuahu, namona be iseda hereva ita hadokoa. (Aon. 26:4) Reana, haida sibona be unai bamona, to momo be do idia kamonai.

19. Iseda abidadama ita gwauraia hedinarai neganai, dahaka ese ita ia durua be namo ita manau totona?

19 Oibe, manau karana ita manadalaia be mai ena namo bada. Ma haida ese oi idia kirikirilaia eiava idia ura hepapahuahu neganai, oi manau noho totona Iehova oi guriguri henia bona oi dekenai goada do ia henia. Laloatao, manau karana ese hepapahuahu karana ia koua. Bona mai manau bona hemataurai ida oi haere karana ese kamonai taudia do ia durua, edia lalohadai ita bona Baibel ena hereva momokani dekenai idia haidaua totona. Emu abidadama dainai namona be “nega ibounai do [oi] noho hegaegae, . . . haere henia totona, to mai manau bona hemataurai bada ida unai do [oi] karaia.” (1 Pet. 3:15) Oibe, emu manau karana be emu goada ai ia lao be namo!

ANE 88 Emu Dala Ai Oi Hadibaia

a Inai atikol be haida ese iseda abidadama dainai idia ura hepapahuahu eiava ita idia habadua neganai, mai manau ida ita haere daladia ia hahedinaraia.

b Diba ma haida abia totona, 2016 Awake! No. 4 ai inai atikol “What Does the Bible Say About Homosexuality?” itaia.

c Oi ia durua daladia be jw.org ai, inai kahana “Matamata Taudia Edia Henanadai” bona “Nega Momo Iehova Ena Witnes Taudia Dekenai Idia Gwauraia Henanadaidia” do oi davaria.