Skip to content

Skip to table of contents

Hekokoroku ese Hemarai Do Ia Havaraia

Hekokoroku ese Hemarai Do Ia Havaraia

Hekokoroku ese Hemarai Do Ia Havaraia

“Hekokoroku taudia ese hemarai idia davaria noho, to manau taudia ese aonega idia davaria noho.”​​—⁠AONEGA HEREVADIA 11:⁠2.

1, 2. Hekokoroku be dahaka, bona edena dala haida ai dika ia havaraia?

 IA MAMA Levi tauna ta ese gwau-edeede orea ta ia gunalaia, Iehova ia abia hidi siahu taudia idia dagedage henia totona. King ena natuna merona ese kara koikoi palanina ta ia haginia, ena tamana ena king dagina ia abia totona. Ia haheauka diba lasi king ta be Dirava ena peroveta tauna ese ia gwauraia goevagoeva oda ia badinaia lasi. Unai Israela taudia toi ese inai kara tamona idia hahedinaraia: hekokoroku.

2 Hekokoroku be kudouna ena kara ta bona ita iboudiai ia hadikaia diba. (Salamo 19:13) Hekokoroku tauna ese gwaumaoro ia do abia lasi neganai, mai aonega lasi ida kara ta ia karaia. Nega momo, iena kara ese dika ia havaraia. Momokani, hekokoroku ese king taudia ia hadikaia bona basileia goadadia ia hamorua. (Ieremia 50:​29, 31, 32; Daniela 5:20) Iehova ena hesiai taudia haida danu ia tarapua bona idia ia hadikaia.

3. Edena dala ai hekokoroku ena dika ita dibaia diba?

3 Badina namona dainai Baibel ia gwau: “Hekokoroku taudia ese hemarai idia davaria noho, to manau taudia ese aonega idia davaria noho.” (Aonega Herevadia 11:⁠2) Baibel ese ita dekenai ia henia haheitalai be unai aonega herevana idia hamomokania. Idia haida do ita itaia bena siahu taudia matauraia lasi karana ena dika do ita itaia. Unai dainai, namona be mama, dagi bada abia urana, bona haheauka lasi karadia ese ita gwauraia vadaeni tatau toi idia doria bena hekokoroku karana idia karaia bona hemarai idia davaria dalana ita laloa.

Kora​​—⁠Gwau-Edeede Mama Tauna

4. (a) Kora be daika, bona ita diba momokani edena kara badadia lalonai ia vareai? (b) Gabeai, Kora ese edena kara dika badana ia gunalaia?

4 Kora be Kohata Levi tauna, bona ia be Mose bona Arona edia kasin. Toana be lagani momo lalodiai Iehova ia badinaia. Davara Kakakakana be hoa dalana amo ia parara neganai, Kora be idia roho mauri taudia huanai ia noho, bona Sinai Ororona dekenai Iehova ese boromakau ena natuna idia tomadiho henia Israela taudia ia hahemaoro henia neganai, reana Kora ese ia durua. (Esodo 32:26) To gabeai, Kora ese Mose bona Arona gwau-edeede henia karana ia gunalaia, bona Rubena iduhu taudia Datana, Abirama, Onu, bona Israela lohia taudia 250 ida unai ia karaia. * Mose bona Arona dekenai idia gwau: “Umui ruaosi ese mai hekokoroku danu ai umui gunalaia noho! Ai Israela taudia ibounai be Lohiabada ena bese, bona Lohiabada be aiemai huanai ia noho! Badina dahaka umui ruaosi ese mai siahu bada danu Lohiabada ena orea taudia umui biagua noho?”​​—⁠Numera 16:​1-3.

5, 6. (a) Dahaka dainai Kora ese Mose bona Arona ia gwau-edeede henia? (b) Dahaka dainai ita gwau diba Kora be ena gabu korikori Dirava ena orea lalonai ia laloa maragi?

5 Lagani momo lalodiai mai abidadama ida ia gini auka murinai, dahaka dainai Kora ia gwau-edeede? Ita diba Mose be mai dagedage ida Israela ia gunalaia lasi, badina be “tanobada taudia ibounai edia huanai ia sibona be manau herea.” (Numera 12:⁠3) To, toana be Kora ese Mose bona Arona ia mama henia bona edia dagi dainai ia badu, bona unai dainai​—⁠ia hereva kerere​—⁠ia gwau idia be mai mataganigani ida sibodia idia abia hidi Israela taudia ataiai do idia noho.​—⁠Salamo 106:⁠16.

6 Kora ena hekwakwanai ta be iena gaukara Dirava ena orea lalonai ia laloa bada lasi. Momokani, Kohata Levi taudia be hahelaga taudia lasi, to idia be Dirava ena Taravatu idia hadibaia. Israela taudia idia loaloa neganai, idia ese palai dubuna ena ruma kohudia bona dubu gaudia idia huaia. Unai be mai anina bada gaukarana, badina tomadiho dalanai bona tauanina dalanai idia goeva taudia sibodia ese unai gau helagadia idia huaia diba. (Isaia 52:11) Unai dainai, Mose ese Kora ia hereva henia neganai, iena henanadai ena anina be, Oi laloa oiemu gaukara be anina lasi dainai hahelaga tauna ena gaukara oi tahua danu, a? (Numera 16:​9, 10) Kora ena kerere be ia lalo-parara lasi Iehova hesiai henia mai abidadama ida, Dirava ena ura hegeregerena, be hahenamo hereadaena​—⁠dagi badana eiava ladana badana abia be hahenamo hereadaena lasi.​—⁠Salamo 84:⁠10.

7. (a) Mose be dahaka ia gwau Kora bona ia murinai idia raka tatau dekenai? (b) Kora ena gwau-edeede karana be edena dala dikana ai ia ore?

7 Mose ese Kora bona ia murinai idia raka tatau ia boiria kerukeru dabai palai dubuna dekenai do idia hebou bona lahi huaia kapusi bona bonana namona muramura do idia abia mai. Kora bona iena orea tatau be bonana namona muramura gabua ena gwaumaoro idia abia lasi, badina be idia be hahelaga taudia lasi. Ena be unai hanuaboi ibounai lalonai nega ia noho unai idia laloa lou totona, to bema lahi huaia kapusi bona bonana namona muramura idia mailaia, unai ese do ia hahedinaraia goevagoeva idia laloa hahelaga tauna ena gaukara idia karaia be maoro. Daba ia ginidae bona idia lao neganai, Iehova ese mai maoro ida ena badu ia hahedinaraia. Rubena iduhu taudia be “tano dekenai guri badana ia kehoa, vadaeni . . . tano ese idia ia ania ore.” To idia oredia, Kora danu, be Dirava ia siaia lahina ese ia gabua ore. (Deuteronomi 11:6; Numera 16:​16-​35; 26:10) Kora ena hekokoroku karana ese ia dekenai hemarai bada hereana ta ia havaraia​—⁠Dirava ena lalo-namo ia haboioa!

“Mama Ena Mamina” Dadaraia

8. Edena dala ai Keristani taudia ese “mama ena mamina” idia hahedinaraia diba?

8 Kora ena sivarai dikana ese ita ia hadibaia. Badina be ita goevadae lasi taudia ibounai lalonai “mama ena mamina” ia noho dainai, nega haida Keristani kongregesen lalonai ia hedinarai diba danu. (Iamesi 4:​5, NW ) Hegeregere, reana ita be dagi laloa bada taudia. Kora hegeregerena, reana ita ura ita abia hahenamo be ma ta ese ia abia bona ia ita mama henia. Eiava ita be aposetolo taudia edia negai ia noho Keristani tauna Diotrepe bamona ai ita lao diba. Aposetolo taudia edia siahu ia maumauraia, badina be ia ura ia be biaguna. Momokani, Ioane ia gwau Diotrepe “be sibona ia gwauraia ia be gunalaia tauna.”​—⁠3 Ioane 9.

9. (a) Kongregesen ena gaukara ita laloa neganai, edena bamona lalohadai ita abia lasi be namo? (b) Iseda gabu Dirava ena orea dekenai be edena bamona ita laloa be maoro?

9 To, Keristani tauna ese kongregesen gaukara ia tahua be kerere lasi. Paulo ese unai kara ia hagoadaia. (1 Timoteo 3:⁠1) To, namo lasi ita laloa hesiai gaukara dekenai hahenamo idauidau ita abia neganai idia be medolo bamona, bona idia ita abia neganai, ena anina be eda dagi ia bada ia lao. Laloaboio lasi, Iesu ia gwau: “Bema ta ia ura be do ia lohia gwauraia, ia be umui emui hesiai gaukara do ia karaia. Bona bema ta ia ura be guna tauna, ia be umui emui hesiai tauna do umui halaoa.” (Mataio 20:​26, 27) Unai ese ia hahedinaraia goevagoeva, maduna badadia idia abia taudia ita mama henia badina toana be hegeregere iseda namo Dirava ena matana dekenai be iena orea lalonai iseda “dagi” ena bada dainai, unai be maoro lasi. Iesu ia gwau: “Umui ibounai be tadikaka.” (Mataio 23:⁠8) Oibe, herevana ita be pablisa, painia, bapatiso matamata, eiava nega daudau vadaeni Iehova ita badinaia taudia​—⁠mai edia goada ibounai ida Iehova idia hesiai henia taudia iboudiai be mai edia gabu namona ta Iena orea lalonai. (Luka 10:27; 12:​6, 7; Galatia 3:​28; Heberu 6:​10) Momokani iseda hahenamo ta be inai Baibel sisiba idia badinaia tadikaka milioni haida ida ita gaukara hebou, ia gwau: “Umui ibounai do umui laloa manau, vadaeni umui ta ta dekenai durua do umui henia.”​—⁠1 Petero 5:⁠5.

Abesaloma​—⁠Dala Ia Tahua Dagi Badana Abia Totona

10. Abesaloma be daika, bona edena dala ai ia ese king ena hahemaoro herevana idia tahua taudia edia lalo-namo ia tahua?

10 Davida ena natuna merona ihatoina, Abesaloma, ena mauri dalana ese dagi badana abia urana ia haheitalaia. Unai koikoi tauna ese dala ia tahua, king ena hahemaoro herevana idia tahua taudia edia lalo-namo ia abia totona. Iena kara ginigunana be ia ura taunimanima idia laloa Davida ese edia ura gaudia ia laloa lasi. Bena maoromaoro sibona ena ura ia hahedinaraia. Abesaloma ia gwau: “Lau be inai tano dekenai kota biaguna ena gaukara lau karaia be namo. Unai neganai mai edia noinoi o mai edia daradara taudia ibounai be lau dekenai do idia mai, vadaeni mai maoromaoro danu idia do lau durua.” Abesaloma ena koikoi karadia idia ore lasi. Baibel ia gwau: “Bema tau ta be Abesaloma ena vairana dekenai ia tui diho neganai, Abesaloma ese unai tau do ia kisi henia. Israela taudia be kota totona king dekenai idia mai gwauraia neganai, Abesaloma be unai bamona ia karaia.” Bena dahaka ia vara? “Abesaloma ese Israela taudia edia lalona ia veria.”​—⁠2 Samuela 15:​1-6.

11. Edena dala ai Abesaloma ese Davida ena king dagina ia abia toho?

11 Abesaloma ese ena lalona ia hadaia ena tamana ena king siahuna do ia abia. Lagani ima gunanai, ia ese ena hesiai taudia ia oda henia Aminona, Davida ena mero badana, idia alaia totona, badina Abesaloma ena taihuna Tamara ia hadikaia dainai. (2 Samuela 13:​28, 29) To, reana unai neganai danu Abesaloma ia ura king dagina ia abia, bona reana ia laloa Aminona alaia mase karana be king siahuna do ia abia diba tauna ta ia kokia dalana namona. * Herevana ena lalohadai be dahaka, dala ia noho neganai Abesaloma ese kara ta ia karaia. Tano ibounai lalonai hadibaia herevana ia halasia, ia gwau ia be edia king.​​—⁠2 Samuela 15:⁠10.

12. Abesaloma ena hekokoroku ese hemarai ia havaraia dalana mani oi herevalaia.

12 Nega sisina lalonai, Abesaloma ia kwalimu, “ena koikoi karana, be ia bada daekau noho, bona Abesaloma ena murina dekenai idia raka taudia edia hutuma idia bada daekau noho.” Gabeai, King Davida ia heau mauri. (2 Samuela 15:​12-17) To karaharaga Abesaloma ena lohia negana idia utua; Ioaba ese ia hamasea, guri ta dekenai idia negea, bona nadi amo idia koua. Mani unai oi laloa​—⁠unai dagi bada tahua tauna, king siahuna ia ura ia abia tauna unai, be ia mase neganai idia guria namonamo lasi! * Hekokoroku karana dainai Abesaloma ese hemarai ia davaria momokani.​​—⁠2 Samuela 18:​9-17.

Mataganigani Dagi Tahua Urana Dadaraia

13. Edena dala ai Keristani tauna ta ena kudouna lalonai dagi bada abia urana ia tubu matamaia diba?

13 Abesaloma ena siahu ia habadaia bona gabeai ia moru ese ita dekenai gau ta ia hadibaia. Hari inai kara helulu tanobadana ai, nega momo taunimanima ese edia bosi idia hanamoa koikoi, idia ura bosi ese idia ia lalo-namo henia, bena dagi badana eiava hahenamo ta do idia abia. To nega tamona ai, idia henunai idia gaukara taudia dekenai sibodia edia kara idia heagilaia, idia ura edia hemataurai bona heduru idia abia. Bema ita naria namonamo lasi, reana unai bamona dagi bada tahua urana do ia tubu diba iseda kudouna lalonai. Toana be aposetolo taudia edia nega ai haida dekenai unai ia vara, unai dainai aposetolo taudia ese ma haida idia hamaoroa unai bamona taudia dainai do idia naria namonamo.​​—⁠Galatia 4:17; 3 Ioane 9, 10.

14. Dahaka dainai dagi bada abia urana, sibona eda namo heagilaia urana unai, ita dadaraia be namo?

14 Iehova ena orea lalonai, sibodia edia namo idia heagilaia, koikoi palanidia idia haginia, bona ‘hanamoa momo idia tahua’ taudia totona gabu ta ia noho lasi. (Aonega Herevadia 25:27) Momokani, Baibel ena sisiba be inai: “Lohiabada e, hanamoa koikoi taudia, edia hereva do oi hadokoa, bona edia malana dekena amo, hekokoroku hereva idia gwauraia taudia, be do oi koua.” (Salamo 12:⁠3) Abesaloma be hanamoa koikoi tauna. Bema tau ta ena lalo-namo ia abia totona do ia hanamoa koikoi​—⁠unai do ia karaia ia mataganigani henia dagina ia abia totona. To ita moale badina ita be tadikaka bamona oreana lalonai, bona idia ese Paulo ena sisiba idia badinaia: “Umui sibona emui ladana do umui habadaia gwauraia lasi, bona do umui hekokoroku lasi. To umui ibounai ta ta dekenai do umui manau. Umui ta ta nega ibounai inai bamona do umui laloa, ‘Haida be idia namo herea, to lau be namo lasi.’ ”​—⁠Filipi 2:⁠3.

Saulo​—⁠Haheauka Lasi King Ta

15. Matamanai, edena dala amo Saulo ia hahedinaraia ia be manau tauna?

15 Saulo, gabeai Israela ena king ai ia lao tauna, be matamanai ia hekokoroku lasi. Hegeregere, ia be tau matamatana neganai ia vara gauna mani oi laloa. Dirava ena peroveta tauna Samuela ese Saulo ia hanamoa neganai, ia be mai manau ida ia haere, ia gwau: “Lau be Beniamina iduhu tauna, iduhu maragi herea Israela besena ena huanai, bona lauegu famili be maragi herea, Beniamina iduhu lalonai. Badina dahaka inai bamona lau dekenai oi hereva noho?”​​—⁠1 Samuela 9:⁠21.

16. Edena dala ai Saulo be haheauka lasi karana ia hahedinaraia?

16 To gabeai, Saulo ena manau ia boio. Filistia taudia ia tuari henia neganai, Gilegala dekenai ia lao, bona ia be unuseniai Samuela do ia naria, bena ia mai neganai boubou gaudia amo Dirava do ia noinoi henia. Samuela be ia abia hidi negana ai ia ginidae lasi neganai, Saulo sibona ese mai hekokoroku ida gabua bouboudia be ia henia. Ia karaia ore neganai, Samuela ia ginidae. Samuela ese ia nanadaia, ia gwau: “Oi be dahaka oi karaia?” Saulo ia haere, ia gwau: “Lau itaia, egu taudia be idia raka siri noho, bona oi ese oi gwauraia guna dinana dekenai oi ginidae lasi. . . . Vadaeni lau laloa momo dainai, gabua boubouna lau karaia.”​​—⁠1 Samuela 13:​8-12.

17. (a) Matamanai Saulo ena kara ita laloa negana, dahaka dainai ena toana be maoro bamona? (b) Badina be dahaka Iehova ese Saulo ia sisiba henia iena haheauka lasi karana dainai?

17 Matamanai ita laloa neganai, reana do ita laloa Saulo ena kara ia maoro. Unai neganai, Dirava ena taunimanima idia itaia “dika bada herea be kahirakahira,” idia hekwarahi bada bona “gari dekenai idia heudeheude.” (1 Samuela 13:​6,  7) Momokani, nega haida gau haida idia vara dainai kara ta ita karaia be namo. * To laloaboio lasi, Iehova ese iseda kudouna ia duahia diba bona iseda kara ena badina korikorina ia itaia. (1 Samuela 16:⁠7) Unai dainai, Saulo ena kara ma haida, Baibel ena sivarai ese ia gwauraia lasi gaudia, ia itaia. Hegeregere, reana Iehova ia itaia Saulo ena haheauka lasi karana ena badina be hekokoroku. Reana Saulo ia badu badina ia​—⁠Israela ibounai ena king​—⁠ese ia mai haraga lasi peroveta tauna burukana ia naria noho! Herevana, Saulo ia laloa Samuela ia mai haraga lasi dainai ia be mai ena maoro ia sibona ese kara ta do ia karaia bona ia abia oda ia negea diba. Dahaka ia vara? Samuela ese Saulo ena kara ia hanamoa lasi. Saulo ia gwau henia, ia gwau: “Oiemu basileia do ia noho daudau lasi. Lohiabada dekenai oi kamonai henia lasi dainai.” (1 Samuela 13:​13, 14) Unai neganai danu, hekokoroku ese hemarai ia havaraia.

Haheauka Lasi Karana Dainai Oi Gima

18, 19. (a) Mani oi hahedinaraia edena dala ai haheauka lasi karana ese hari inai negai Dirava hesiai henia tauna ia doria diba hekokoroku karana ia karaia totona. (b) Keristani kongregesen ena heau dalana ita laloa neganai, dahaka ita laloatao be namo?

18 Saulo ena hekokoroku karana ena sivarai be Dirava ena Hereva lalonai idia torea, ita do ia durua totona. (1 Korinto 10:11) Karaharaga, iseda tadikaka edia kerere dainai, idia ita badu henia diba. Saulo bamona, reana ita haheauka lasi, ita laloa dala namona tamona be ita sibona ese do ita karaia. Hegeregere, reana tadikaka ta ese orea ena heau daladia haida ia diba namonamo. Ia leiti lasi, kongregesen lalonai idia karaia gaudia ibounai ia diba, hereva namodia ia henia bona ia be hadibaia tauna namona. To, ia itaia danu tadikaka ma haida be ia sibona ia atoa maka idia badinaia lasi, bona iena ura hegeregerena edia gaukara idia hanamoa lasi. Unai dainai haheauka lasi karana ia hahedinaraia be maoro, a? Tadikaka ia gwauraia dika be namo, a? Iena hereva amo ia hahedinaraia toho bema ia noho lasi gau ta do idia karaia diba lasi bona kongregesen do ia heau namonamo lasi, a? Unai be hekokoroku karana!

19 Keristani taudia edia kongregesen ia hatamonaia gauna be dahaka? Biagua taudia namodia? Gaukara karaia namonamo taudia? Diba bada, a? Momokani, unai gaudia ese kongregesen ena heau dalana idia durua bada. (1 Korinto 14:40; Filipi 3:16; 2 Petero 3:18) To, Iesu ia gwau ia murinai idia raka taudia edia toana badana be lalokau. (Ioane 13:35) Unai dainai lalokau elda taudia be dala namona ai idia gaukara, to idia diba kongregesen be idia biagua auka bisinesi ta bamona lasi; ia be mamoe serina bamona do idia naria mai hebogahisi ida. (Isaia 32:​1, 2; 40:11) Bema mai hekokoroku ida unai hakaua herevana idia laloa lasi, nega momo hepapahuahu ia vara. To, Dirava ena dala be maino havaraia dalana.​​—⁠1 Korinto 14:33; Galatia 6:⁠16.

20. Hereva gabena ai dahaka do ita herevalaia?

20 Baibel lalonai Kora, Abesaloma, bona Saulo edia sivarai ese idia hahedinaraia goevagoeva, Aonega Herevadia 11:2 ena hereva hegeregerena, hekokoroku taudia ese hemarai idia davaria. To unai siri tamona lalonai ma ia gwau: “Manau taudia ese aonega idia davaria noho.” Manau karana be dahaka? Edena haheitalai Baibel dekenai ese unai kara idia hahedinaraia? Bona hari inai negai edena dala ai manau karana ita hahedinaraia diba? Unai henanadai be hereva gabena lalonai do ita herevalaidia.

[Footnotes]

^ par. 4 Rubena be Iakabo ena vara guna natuna dainai, reana unai Rubena iduhu taudia, Kora idia kamonai henia gwau-edeede taudia unai, idia badu badina Mose​—⁠Levi iduhu amo ia vara tauna​—⁠ese idia ia gunalaia.

^ par. 11 Davida ena natuna merona iharuana, Kilea, ena vara negana murinai idia kikilaia lou lasi. Reana Abesaloma ena gwau-edeede karana ia do vara lasi neganai ia mase vadaeni.

^ par. 12 Baibel negadia ai, mase taudia edia tauanina guria namonamo be mai anina karana ta. Unai dainai, guria namonamo lasi karana be dika momokani, bona nega momo unai ese Dirava ena lalo-namo ia abia lasi toana ia hahedinaraia.​​—⁠Ieremia 25:​32, 33.

^ par. 17 Hegeregere, Pineha be kara ta ia karaia haraga Israela taudia tausen momo ia hamasea gorere dikana ia hadokoa totona, bona Davida ese ia murinai idia raka hitolo mase taudia ia hagoadaia “Dirava ena Ruma dekenai” Dubu ena beredi idia ania hebou. Dirava ese edia kara ta ta ia gwauraia dika lasi.​—⁠Mataio 12:​2-4; Numera 25:​7-9; 1 Samuela 21:​1-6.

Oi Laloatao, A?

• Hekokoroku karana be dahaka?

• Edena dala ai mama ese Kora ia doria hekokoroku karana ia karaia totona?

• Dagi bada tahua tauna Abesaloma ena sivarai amo dahaka ita dibaia?

• Edena dala ai ita be Saulo ia hahedinaraia haheauka lasi karana ita dadaraia diba?

[Study Questions]

[Picture on page 10]

Saulo ia haheauka lasi bona hekokoroku karana ia karaia