Skip to content

Skip to table of contents

Iseda Natudia—Harihari Gaudia Namodia

Iseda Natudia—Harihari Gaudia Namodia

Iseda Natudia​—Harihari Gaudia Namodia

“Kamonai! Iseda natudia be Dirava ena harihari gauna ita dekenai. Dirava ese ita dekenai ia henidia, bona idia ese ita idia hanamoa noho.”​—SALAMO 127:3.

1. Beibi ginigunana be edena bamona ia vara?

IEHOVA DIRAVA ese tau bona hahine ginigunadia ia karaia dalana amo, idia vara hoa gaudia mani ita laloa. Tamana Adamu bona sinana Heva ese edia tauanina kahana ta idia atoa hebou, bona Heva ena bogana lalonai unai gauna be taunimanima matamatana ta ai ia lao​—beibi ginigunana unai. (Genese 4:1) Unai nega amo ema bona hari, hahine ia rogorogo bona natuna ia havaraia be hoa gauna ita dekenai.

2. Dahaka dainai rogorogo hahinena ena bogana lalonai ia vara gauna be hoa karana ta?

2 Sinana bona tamana idia mahuta hebou neganai, sinana ena bogana lalonai sel ta ia vara, bena dina 270 haida murinai, unai sel ginigunana ia tubu ia lao bena beibi ta ai ia lao, bona unai beibi be mai ena sel trilioni momo. Unai sel ginigunana lalonai be sel idauidau 200 mai kahana ia havaraia dalana ia noho. Unai dala amo sel bilioni momo bona idauidau be edia gabu korikori ai idia vara, bena beibi idia karaia​—taunimanima be unai idia lalopararalaia diba lasi!

3. Dahaka dainai laloparara taudia momo idia abia dae Dirava ese beibi matamata ena vara dalana ia hegaegaelaia?

3 Vadaeni, oi laloa daika be beibi ia karaia tauna korikorina? Momokani, ia be mauri ia havaraia Tauna. Salamo torea tauna be inai ane ia abia: “Do umui diba momokani, Lohiabada [Iehova] sibona be Dirava. Ia sibona ese ita ia karaia, bona ita be iena.” (Salamo 100:3) Tama sina e, umui diba momokani unai mauri gauna maragina mai hairaina be umui sibona emui diba bada dainai umui havaraia lasi. Aonega bada Diravana sibona ese hoa dalanai beibi ena tubu dalana ibounai ia hegaegaelaia. Lagani tausen momo lalonai, laloparara taudia idia gwau, Havaraia Tauna Badana ese sinana ena bogana lalonai beibi ia tubu dalana ia atoa bona Ia idia hanamoa. Oi danu be unai bamona oi karaia, a?​—Salamo 139:​13-16.

4. Iehova be edena bamona Diravana?

4 To, Havaraia Tauna Iehova be hebogahisi lasi karana amo dala ta ia hegaegaelaia kava, bena tau bona hahine ese natuna do idia havaraia sibona, a? Taunimanima haida be hebogahisi lasi taudia, to Iehova be unai bamona lasi. (Salamo 78:​38-40) Salamo 127:3 ai Baibel ia gwau: “Kamonai! Iseda natudia be Dirava ena harihari gauna ita dekenai. Dirava ese ita dekenai ia henidia, bona idia ese ita idia hanamoa noho.” Hari, namona be ita itaia, harihari gauna ena anina be dahaka, bona unai ese dahaka ia hamomokania.

Harihari Gauna Bona Hahenamo Ta

5. Dahaka dainai natudia be harihari gaudia?

5 Harihari gauna be ahuna ta bamona. Nega momo tama sina be hora momo lalonai idia gaukara goada, edia natudia dekenai harihari gauna ta idia rakatania totona. Reana ia be moni, ruma, eiava kohu namodia haida. Herevana ia be dahaka, to unai ese ia hamomokania tama sina be mai edia lalokau. Baibel ia gwau Dirava ese tama sina dekenai edia natudia be harihari gauna bamona ia henia. Idia be Dirava ese mai lalokau danu ia henia ahuna. Bema, oi be tama sina ta, emu kara ese ia hahedinaraia, guba bona tanobada ia Havaraia Tauna ese oi dekenai ia henia natudia be harihari gaudia bamona oi lalodia, a?

6. Dahaka dainai Dirava ia ura taunimanima be natudia idia havaraia?

6 Iehova ese unai harihari gauna ia henia ena badina be ia ura Adamu bona Heva edia natudia ese tanobada do idia hahonua. (Genese 1:​27, 28; Isaia 45:18) Iehova be taunimanima tamona tamona ia havaraia lasi, aneru milioni momo ia karaia hegeregerena. (Salamo 104:4; Apokalupo 4:11) Lasi, to Dirava ese taunimanima ia karaia dalana dainai, tama sina ese natudia idia havaraia diba, idia edia toana bona kara hegeregerena. Tama bona sina ese beibi ta idia havaraia bona idia naria be hahenamo ta! Tama sina e, Iehova umui tanikiu henia badina dala ia hegaegaelaia umui ese inai harihari gaudia namodia umui moalelaia totona, a?

Iesu Ena Haheitalai amo Diba Abia

7. Edena dala ai Iesu ia hahedinaraia ia be tama sina haida edia kara ia tohotohoa lasi, to ‘tanobada taudia’ ia laloa bada bona ia hebogahisi henidia?

7 Madi, tama sina haida ese natudia be harihari gaudia bamona idia laloa lasi. Momo be edia natudia dekenai hebogahisi idia hahedinaraia lasi. Unai bamona tama sina ese Iehova eiava iena Natuna edia lalohadai idia hahedinaraia lasi. (Salamo 27:10; Isaia 49:15) To, Iesu Keriso ese natudia maragidia ia laloa dalana mani ita laloa. Ena be Iesu be taunimanima bamona tanobada dekenai ia do mai lasi​—guba ai ia be lauma tauna mai goadana neganai​—Baibel ia gwau ia be ‘tanobada taudia ibounai dekenai ia moale.’ (Aonega Herevadia 8:31) Iena lalokau taunimanima dekenai be bada herea dainai, mai ena ura ida iena mauri ia henia mauri davalaia boubouna bamona, ita be mauri hanaihanai ita abia diba totona.​—Mataio 20:28; Ioane 10:18.

8. Iesu be edena bamona haheitalai namona tama sina totona ia hahedinaraia?

8 Iesu be tanobada ai ia noho neganai, ia ese tama sina totona haheitalai namona ia hahedinaraia. Ena kara mani ita laloa. Herevana ia bisi bada bona ia lalohekwarahi, to ia ese nega ia atoa natudia bamoa totona. Maketi gabuna dekenai natudia idia gadara neganai, Iesu ese idia ia raraia bona edia kara be iena hadibaia herevadia lalonai ia gaukaralaia danu. (Mataio 11:​16, 17) Iesu ena nega ginigabena Ierusalema dekenai ia lao neganai, ia diba hisihisi do ia ania bona do idia hamasea. Unai dainai, taunimanima ese Iesu dekenai natudia idia abia mai neganai, iena hahediba taudia ese idia koudia toho, reana idia ura lasi Iesu ia lalohekwarahi momo. To, Iesu ese ena hahediba taudia ia gwau henidia. Ena ‘moale’ natudia dekenai ia hahedinaraia, ia gwau: “Lau ura [natudia] maragi idia mai lau dekenai, umui lulua lasi.”​—Mareko 10:​13, 14.

9. Dahaka dainai iseda kara ese iseda hereva idia hereaia?

9 Iesu ena haheitalai amo diba ita abia diba. Maragidia be ita dekenai idia mai neganai​—ita bisi neganai danu​—edena bamona ita kara? Iesu bamona ita kara, a? Natudia be edia tama sina amo gau ta idia ura abia, bona Iesu be mai ena ura ida natudia dekenai unai gauna ia henia​—nega bona heduru. Momokani, inai bamona hereva “oi lau lalokau henia” be mai anina bada. To, kara ese hereva ia hereaia. Oiemu lalokau be emu hereva sibona amo ia hedinarai lasi to oiemu kara amo do ia hedinarai badabada. Emu natudia maragidia bamoa totona nega oi atoa, oi durudia, bona oi lalodia bada karadia amo emu lalokau ia hedinarai. To, ena be unai ibounai oi karaia, to anina namona do ia hedinarai haraga lasi. Oi haheauka be namo. Bema, Iesu ese ena hahediba taudia ia kara henidia dalana ita tohotohoa, haheauka karana do ita dibaia diba.

Iesu Ena Haheauka Bona Lalokau Karadia

10. Edena dala ai Iesu ese iena hahediba taudia dekenai manau karana ia hadibaia, bona idia badinaia haraga, a?

10 Iesu ia diba ena hahediba taudia be dagi totona idia hepapahuahu. Dina ta ena hahediba taudia ida Kaperanauma dekenai idia ginidae murinai, Iesu ia henanadai: “ ‘Dala dekenai dahaka umui herevahereva?’ Idia hereva lasi, badina dala dekenai idia sibona idia herevahereva, daika be dohore ia tau bada herea.” Iesu be mai badu ida ia gwau henidia lasi, to mai haheauka ida idia dekenai manau karana ia hadibaia. (Mareko 9:​33-37) Iesu ia ura gauna idia karaia, a? Lasi, idia karaia haraga lasi. Hua 6 murinai, Iamesi bona Ioane idia ura Basileia lalonai dagi badadia idia abia dainai, edia sinana idia siaia lao Iesu do ia noia. Iesu ese idia edia lalohadai ma ia hamaoromaoroa lou.​—Mataio 20:​20-28.

11. (a) Ataiai daiutuna dekenai Iesu ena aposetolo taudia be dahaka idia karaia lasi? (b) Iesu be dahaka ia karaia, bona ena aposetolo taudia be ena kara ena anina idia lalopararalaia, a?

11 Lagani 33 C.E. ena Pasova negana ia ginidae neganai, Iesu bona ena aposetolo taudia idia hebou Pasova ariana idia karaia totona. Ataiai daiutuna dekenai idia ginidae neganai, aposetolo taudia 12 amo, ta ese ma haida edia aena kahuna ia huria lasi​—hesiai tauna eiava ruma hahinena ena ladana bada lasi gaukarana unai. (1 Samuela 25:41; 1 Timoteo 5:10) Reana Iesu ia lalohisihisi bada, badina ia itaia ena hahediba taudia be ladana bada tahua karana idia do hahedinaraia noho! Unai dainai, Iesu ese idia ta ta edia aena ia huria bona idia ia noia goadagoada ia ese ma haida ia hesiai henia karana do idia tohotohoa be namo. (Ioane 13:​4-17) Unai idia karaia, a? Baibel ia gwau, unai hanuaboi ai “idia sibona idia hepapahuahu, idia be daika do ia herea.”​—Luka 22:24.

12. Tama sina ese edia natudia idia hadibaia neganai, edena dala ai Iesu idia tohotohoa be namo?

12 Tama sina e, emui natudia be emui sisiba idia kamonai lasi neganai, reana Iesu ese ia mamia gauna umui lalopararalaia, ani? Mani umui laloa, ena be Iesu ena aposetolo taudia ese edia manoka gauna idia hanamoa haraga lasi, to Iesu ia hesiku lasi. Ia haheauka dainai, dokonai anina namona ia vara. (1 Ioane 3:​14, 18) Tama sina e, namona be Iesu ena lalokau bona haheauka karana umui tohotohoa, emui natudia hadibaia gaukarana umui hadokoa lasi.

13. Dahaka dainai tama sina ese mai badu ida natudia edia henanadai idia koua be namo lasi?

13 Namona be natudia idia diba edia tama sina ese idia ia lalokau henia bona lalodia bada. Iesu ia ura iena hahediba taudia edia lalohadai ia diba, unai dainai idia be mai edia henanadai neganai, ia kamonai henidia. Gau haida dekenai edia lalohadai ia tahua. (Mataio 17:​25-27) Oibe, hadibaia namonamo karana lalonai ma haida kamonai henia bona laloa bada karana be gau badana. Unai dainai, namo lasi tama sina be ia henanadai natuna dekenai mai badu ida idia gwau: “Oi itaia lau bisi bada herea, a? Oi lao!” Bema tama o sina ta ia bisi bada, namona be natuna ia hamaoroa gabeai do idia herevahereva. Bona namona be tama sina be idia gwauhamata hegeregerena idia karaia. Unai dala amo natuna do ia diba ena tama o sina ese ia laloa bada, bona ena lalohadai ena tama sina dekenai do ia gwauraia hedinarai be auka lasi.

14. Tama sina ese edia natudia lalokau henia karana dekenai, Iesu ena haheitalai amo dahaka idia dibaia diba?

14 Tama sina ese lalokau hahedinaraia totona, edia natudia idia rosia be maoro, a? Unai dala dekenai danu, tama sina be Iesu ena haheitalai amo diba idia abia diba. Baibel ia gwau, Iesu ese “maragidia ia rosia, bona iena imana ia atoa edia latanai, ia hanamoa.” (Mareko 10:16) Oi laloa maragidia edia hemami be edena bamona? Oibe, idia moale bona Iesu idia ura henia! Tama sina e, bema umui bona emui natudia huanai ura heheni bona lalokau ia noho, natudia ese emui sisiba bona hadibaia herevadia do idia abia dae haraga.

Natudia Dekenai Ita Henia Nega Ena Bada

15, 16. Taunimanima ese idia abia dae natuna naria dalana ena lalohadai ta be dahaka, bona unai lalohadai be edena bamona ia vara?

15 Haida idia gwau, reana tama sina ese nega bada bona lalokau idia henia natudia dekenai be maoro lasi. Momo ese idia abia dae natudia naria lalohadaina ta be idia gwauraia anina bada negana (quality time). Unai lalohadai idia habadaia taudia idia gwau, tama sina ese natuna dekenai nega bada idia henia be anina lasi, to namona be edia natudia bamoa totona idia atoa negana be mai anina bada, idia lalohadailaia, bona palanilaia namonamo negana. To, unai anina bada negana lalohadaina be lalohadai maorona, a? Taunimanima ese unai lalohadai idia havaraia neganai, idia ese natudia edia namo idia laloa, a?

16 Maragidia momo danu ia herevahereva toretore tauna ta ia gwau, natudia “idia ura bada edia tama sina be nega bada lalonai idia bamoa bona natudia sibona idia laloa bada be namo.” Unai hegeregerena, koledi profesa ta ia gwau: “Tama sina idia hemarai dainai unai lalohadai [anina bada negana] ia vara. Taunimanima idia gwau edia natudia bamoa totona nega sisina sibona idia atoa be namo.” Vadaeni, tama sina ese edia natudia dekenai idia henia nega ena bada be edena bamona?

17. Tama sina ese natudia dekenai dahaka idia karaia be namo?

17 Baibel ese ia gwauraia lasi. To, Dirava ese Israela tama sina ia hagoadaia, namona be ruma dekenai idia noho, dala dekenai idia raka, idia hekure, bona idia gaukara noho neganai, edia natudia danu idia herevahereva hebou be namo. (Deuteronomi 6:7) Unai ena anina be dina ta ta ai, tama sina be edia natudia idia hadibaia bona idia ida do idia herevahereva be namo.

18. Iesu be edena nega idauidau ia gaukaralaia iena hahediba taudia ia hadibaia totona, bona iena kara amo tama sina be dahaka idia dibaia diba?

18 Iesu be ena hahediba taudia ida ia aniani, ia loaloa, bona ia laga-ani hebou negadiai idia ia hadibaia namonamo. Ia ese nega idauidau ia gaukaralaia idia ia hadibaia totona. (Mareko 6:​31, 32; Luka 8:1; 22:14) Unai hegeregerena, Keristani tama sina ese Iehova ena dala be edia natudia dekenai idia hadibaia totona, nega idauidau do idia gaukaralaia natudia ida idia herevahereva be namo.

Dahaka Do Idia Hadibaia Bona Edena Bamona Do Idia Karaia

19. (a) Natudia ita bamoa sibona lasi, to dahaka ita karaia danu be namo? (b) Tama sina ese natudia dekenai dahaka mai anina bada gauna idia hadibaia be namo?

19 Natuna naria karana dekenai umui kwalimu totona, natudia umui bamoa eiava idia ida umui herevahereva sibona be hegeregere lasi. To, dahaka gaudia umui hadibaia be gau badana danu. Baibel ese unai ia hahedinaraia dalana mani oi itaia: Ia gwau: “Inai Taravatu, hari dina umui dekenai lau henia gaudia . . . umui emui natudia dekenai . . . do umui hadibaia goada.” “Inai Taravatu,” iseda natudia dekenai do ita hadibaia gaudia be dahaka? Idia be siri 5 ese ia gwauraia: “Lohiabada oiemu Dirava do oi lalokau henia, mai oiemu kudouna ibounai, mai oiemu lauma ibounai, bona mai oiemu goada ibounai danu.” (Deuteronomi 6:​5-7) Iesu ia gwau Dirava ena taravatu ibounai amo, unai taravatu be mai anina bada gauna. (Mareko 12:​28-30) Tama sina ese natudia dekenai Iehova ena sivarai idia hadibaia be gau badana, idia dekenai do idia hahedinaraia dahaka dainai mai iseda kudouna ibounai ida Iehova sibona ita lalokau henia bona tomadiho henia be namo.

20. Idaunegai idia noho tama sina be Dirava ese ia oda henidia edia natudia dekenai dahaka do idia hadibaia?

20 To, “inai Taravatu,” tama sina ese edia natudia dekenai do idia hadibaia gaudia, be mai kudouna ibounai ida Dirava lalokau henia herevana sibona lasi. Deuteronomi karoa 5 lalonai do oi itaia, Dirava ese nadi palakapalaka dekenai ia torea taravatudia​—Taravatu Ten​—be Mose ese ia herevalaia lou. Unai taravatu haida be, oi koikoi lasi, henaohenao lasi, ala-ala lasi, bona heudahanai lasi. (Deuteronomi 5:​11-22) Unai amo, idaunegai idia noho tama sina idia laloparara goevagoeva edia natudia dekenai kara maoromaoro taravatudia do idia hadibaia be gau badana. Hari, bema Keristani tama sina idia ura vaira negana ai edia natudia ese noho namona bona moale do idia davaria, namona be edia natudia dekenai unai bamona hakaua herevadia idia hadibaia be gau badana.

21. Dirava ena hereva be matamata taudia dekenai do idia “hadibaia goada” ena anina be dahaka?

21 Oi itaia danu, Baibel be tama sina ia hamaorodia edena bamona unai “Taravatu” eiava hahegani be edia natudia dekenai do idia hadibaia: “Umui emui natudia dekenai inai Taravatu do umui hadibaia goada.” Unai hereva “hadibaia goada” ena anina be “gwauraia loulou herevadia eiava sisiba herevadia amo hadibaia bona kudouna hamarerea: ta ena lalona dekenai atoa.” Unai amo, Dirava be tama sina ia hamaoroa Baibel hadibaia program namona idia karaia be namo, unai idia karaia ena badina badana be edia natudia ese lauma gaudia do idia laloatao totona.

22. Baibel ia gwau Israela tama sina be dahaka do idia karaia, bona unai hereva ena anina be dahaka?

22 Tama sina ese unai bamona program idia hegaegaelaia be namo. Baibel ia gwau: “Inai Taravatu [Dirava ena hahegani] be toa dekenai do umui halaoa, vadaeni emui imana dekenai do umui kwatua, bona emui baguna dekenai do umui kumia. Emui iduara dogoatao audia edia latanai, bona iduara ena ataiai audia dekenai inai Taravatu do umui toredia, bona emui ikoukou dekenai danu do umui toredia.” (Deuteronomi 6:​8, 9) Unai siri ia gwau lasi tama sina ese Dirava ena taravatu be edia iduara ena ataiai audia, bona edia ikoukou dekenai do idia torea, eiava edia imana dekenai do idia kwatua, eiava edia baguna dekenai do idia kumia momokani. Lasi, to anina be tama sina ese hanaihanai edia natudia dekenai Dirava ena hahediba herevadia idia hadibaia be namo. Namona be tama sina ese unai idia karaia hanaihanai, unai amo Dirava ena hahediba herevadia be nega ibounai edia natudia edia vairanai ia noho hanaihanai bamona.

23. Vaira pura ena stadi lalonai, dahaka gaudia do ita herevalaia?

23 Tama sina ese natudia dekenai edena mai anina bada herevadia haida idia hadibaia be namo? Dahaka dainai hari inai negai, natudia do idia hadibaia sibodia idia gimaia namonamo totona be gau badana? Hari tama sina ese natudia idia hadibaia namonamo totona, dahaka heduru gauna ia noho? Unai henanadai bona tama sina ese idia laloa henanadai ma haida be hereva gabena ese do ia haerelaidia.

Edena Bamona Do Oi Haere?

• Dahaka dainai tama sina ese natudia be harihari gaudia bamona idia laloa bada be namo?

• Tama sina bona ma haida be Iesu amo dahaka idia dibaia diba?

• Namona be tama sina ese natudia bamoa totona idia atoa negana ena bada be edena bamona?

• Tama sina ese natudia dekenai dahaka do idia hadibaia, bona edena bamona unai idia karaia be namo?

[Study Questions]

[Picture on page 22]

Tama sina be Iesu ena hahediba dalana amo dahaka idia dibaia diba?

[Pictures on page 23]

Israela tama sina be edena negai bona edena bamona edia natudia do idia hadibaia?

[Pictures on page 24]

Tama sina ese Dirava ena hahediba herevadia be edia natudia edia vairanai idia atoa be namo