Skip to content

Skip to table of contents

Iehova Ena Dala Dekenai Ita Raka

Iehova Ena Dala Dekenai Ita Raka

Iehova Ena Dala Dekenai Ita Raka

“Lohiabada dekenai idia gari noho taudia ibounai be namo [“be idia moale,” NW], badina iena dala dekenai idia raka noho.”​​—SAL. 128:1.

1, 2. Dahaka dainai ita moale diba?

TAUNIMANIMA momo idia ura idia moale. To, moale ura henia bona tahua karana be idau bona moale mamia karana be idau.

2 To, ita moale diba. Salamo 128:1 ia gwau: “Lohiabada dekenai idia gari noho taudia ibounai be namo [“be idia moale,” NW ], badina iena dala dekenai idia raka noho.” Ita moale diba bema Dirava ita tomadiho henia bona ena ura ita badinaia. Unai ese eda kara ia haidaua diba, a?

Emu Hereva Oi Hamomokania

3. Dirava dekenai ita gwauhamata neganai, edena dala ai ita hahedinaraia ita be eda hereva ita hamomokania?

3 Iehova bamona, Iehova idia gari henia taudia be edia hereva idia hamomokania. Iehova be idaunegai Israela dekenai ia gwauraia gwauhamata ibounai ia hagugurua. (1 Kin. 8:​56) Iseda gwauhamata Dirava dekenai be mai anina bada, bona guriguri loulou karana ese ita do ia durua unai gwauhamata ita hagugurua totona. Namona be eda guriguri be salamo torea tauna Davida ena bamona, ia gwau: “Dirava e, egu gwauhamata be oi ese oi kamonai vadaeni. . . . Unai dainai lau ese ane dekenai, oiemu ladana do lau hanamoa, bona dina ta ta ibounai, egu gwauhamata gaudia oi dekenai.” (Sal. 61:​5, 8; Had. 5:​4-6) Dirava ena turana ai ita lao totona, eda hereva ita hamomokania be namo.​​—Sal. 15:​1, 4.

4. Iepeta bona ena natuna kekeni ese ena gwauhamata Iehova dekenai be edena bamona idia laloa?

4 Israela ena hahemaoro taudia edia negai, Iepeta be Iehova dekenai ia gwauhamata, ia gwau: “Bema oi ese Amono taudia dekena amo kwalimu lau dekenai do oi henia neganai, bona tuari dekena amo egu ruma dekenai lau giroa mai neganai, egu ruma ena iduara dekena amo lau dekenai do ia raka mai guna tauna, be Lohiabada ena, gabua boubouna do lau halaoa.” Bona Iepeta dekenai ia raka lao tauna ginigunana be Iepeta ena natuna kekeni tamona. Iepeta be Iehova ia abidadama henia dainai, ia bona ena natuna be ena gwauhamata idia hamomokania. Ena be Israela dekenai headava bona natuna havaraia karana be kara badadia, to Iepeta ena natuna kekeni be headava lasi maurina ia abia hidi, bona mai moale ida Iehova ena kalaga helaga ai hesiai gaukara ia karaia.​​—Gun. 11:​28-​40.

5. Edena dala ai Hana be iena hereva ia hamomokania?

5 Dirava ia gari henia hahinena Hana be iena hereva ia hamomokania. Iena adavana Elikana be Levi tauna, bona Elikana ena adavana iharuana be Penina​​—ibounai be Eparaima ororo gabudia dekenai idia noho. Penina be mai ena natuna haida dainai, dubu dekenai idia lao neganai, nega momo ia be natuna lasi hahinena Hana ia kirikirilaia. Unai nega ta lalonai, Hana be Iehova dekenai ia gwauhamata, bema Iehova ese natuna mero ia henia, vadaeni ia be Iehova dekenai do ia henia lou. Daudau lasi murinai, Hana ia rogorogo bona mero ta ia havaraia, bona iena ladana ia hatoa Samuela. Samuela ese sinana ena rata ia rakatania neganai, Hana be Silo dekenai ia lao bona Samuela ena “mauri dinadia ibounai” be Dirava ia henia. (1 Sam. 1:​11) Momokani, Hana be ena gwauhamata ia hagugurua, ena be ia diba lasi gabeai natuna ma haida ia havaraia.​​—1 Sam. 2:​20, 21.

6. Edena dala ai Tukiko be ena hereva ia hamomokania?

6 Aposetolo edia negai, Keristani tauna Tukiko be “hesiai tauna namona ta” bona ena hereva ia hamomokania tauna ta. (Kol. 4:7) Tukiko be Paulo ia bamoa, Greece amo idia lao Makedonia, Asia Minor, bona reana Ierusalema danu. (Kara 20:​2-4) Ia be reana Baibel ese ia gwauraia “iseda varavara ta,” bona Tito ia durua Iudea ai ogogami Keristani taudia idia durua totona. (2 Kor. 8:​18, 19; 12:18) Paulo be nega ginigunana Roma ena dibura ruma ai ia noho neganai, iena revareva be Tukiko ese Efeso bona Kolose tadikaka dekenai ia abidia lao. (Efe. 6:​21, 22; Kol. 4:​8, 9) Paulo be nega iharuana Roma ena dibura ruma ai ia noho neganai, ia ese Tukiko be Efeso dekenai ia siaia lao. (2 Tim. 4:​12) Bema ita be eda hereva ita hamomokania bona Iehova ena hesiai gaukara ita karaia, do ita moale.

7, 8. Dahaka dainai ita gwau Davida be Ionatana ena turana korikorina?

7 Dirava ia ura ita, Iena turana be iseda hereva ita hamomokania. (Aon. 17:17) King Saulo ena natuna Ionatana be Davida ena turana. Ionatana ia kamonai Davida be Goliata ia alaia neganai, “Ionatana ese Davida ia lalokau henia, ia sibona ia lalokau henia hegeregere.” (1 Sam. 18:​1, 3) Nega ta, Ionatana be Davida ia hadibaia Saulo be ia ura Davida ia alaia mase. Davida ia heau neganai, Ionatana be Davida ida idia hedavari bona gwauhamata ta idia karaia. Ena be Ionatana ese Davida ia herevalaia dainai kahirakahira Saulo ese ia hamasea, to Ionatana be Davida ida ia hedavari bona idia hetura lou. (1 Sam. 20:​24-​41) Edia hedavari ginigabena ai, Ionatana ese Davida ia hagoadaia “Dirava” ia abidadama henia noho totona.​​—1 Sam. 23:​16-​18.

8 Ionatana be Pilistia taudia ida idia tuari lalonai ia mase. (1 Sam. 31:6) Davida ese ane ia abia neganai, mai tai danu ia gwau: “Lauegu tadina Ionatana e, lauegu lalona ia hisihisi bada herea oi dainai. Oi ese lau dekenai oi laloa namo, oi ese lau oi lalokau henia bada. Oiemu lalokau lau dekenai, be hahine dekenai lalokau henia ia hereaia.” (2 Sam. 1:​26) Davida be Ionatana ena turana korikorina.

Hanaihanai Ita “Manau”

9. Edena dala ai Gunalaia Taudia karoa 9 ese ia hahedinaraia ita manau be gau badana?

9 Dirava turana ai ita lao totona, ita “manau” be namo. (1 Pet. 3:8; Sal. 138:6) Gunalaia Taudia karoa 9 ese ia hahedinaraia, ita manau be gau badana. Gideona ena natuna Iotama ia gwau: “Nega ta, au momo ese edia king idia ura abia hidi.” Iotama be olive auna, fig bona vain edia ladana ia gwauraia. Unai au be taunimanima namodia idia laulaulaia, badina idia ura lasi edia Israela tadikaka idia lohiaia. To, au ginigini​​—lahi totona idia gaukaralaia auna​​—be hekokoroku tauna Abimeleka ena king dagina ia laulaulaia, badina ia ala-ala bona ia ura taunimanima ia biagua auka. Ena be “Abimeleka ese Israela taudia ia gunalaia lagani toi,” to gabeai ia mase. (Gun. 9:​8-​15, 22, 50-​54) Unai ese ia hahedinaraia ita “manau” be gau badana!

10. Heroda ese Dirava ia hanamoa lasi karana amo dahaka ita dibaia?

10 Aposetolo edia negai, Turo bona Sidono taudia be idia ura Iudea ena hekokoroku King Heroda Agripa ida maino idia karaia dainai, idia huanai hepapahuahu ia vara. Nega ta, Heroda be taunimanima vairanai ia hereva neganai, taunimanima idia boiboi: “Inai be dirava ta ena gadona, tau ena gadona lasi.” Heroda be unai hanamoa hereva ia abia dae dainai, Iehova ena aneru ta ese ia botaia bona ia mase, “badina be hairai ia henia lasi Dirava dekenai.” (Kara 12:​20-​23) Bema ita be Baibel ena hereva momokanidia hadibaia namonamo tauna ta be edena bamona? Vadaeni, Dirava ita tanikiu henia be namo, badina ita ia gaukaralaia taunimanima ita hadibaia totona.​​—1 Kor. 4:​6, 7; Iam. 4:6.

Ita Boga-Auka Bona Goada

11, 12. Edena dala ai Enoka ena sivarai ese ia hahedinaraia Iehova be ena hesiai taudia dekenai boga-auka bona goada ia henia?

11 Bema mai manau ida Iehova ena dala dekenai ita raka, Ia be boga-auka bona goada do ia henia. (Deu. 31:​6-8, 23; NW ) Enoka, Adamu ena tubuna ta unai, be ia boga-auka bona Iehova ena dala dekenai ia raka dainai, kara dika taudia huanai kara namo ia karaia. (Gen. 5:​21-​24) Unai kara dika taudia edia hereva bona kara dikadia dainai, Iehova be Enoka ia hagoadaia hereva badana ta ia harorolaia totona. (Iuda 14, 15 duahia.) Oi be mai boga-auka ida Dirava ena hahemaoro herevana oi harorolaia, a?

12 Noa ena negai, Iehova be unai kara dika taudia ia hadikaia. To, Enoka ena peroveta herevana be ita ia hagoadaia, badina daudau lasi Dirava ena aneru helagadia milioni momo be kara dika taudia do idia haorea. (Apok. 16:​14-​16; 19:​11-​16) To, Iehova be iseda guriguri ia kamonai henia dainai, goada ia henia Iena hahemaoro herevana o Basileia ese do ia havaraia hahenamo idauidau ita harorolaia totona.

13. Dahaka dainai ita diba Dirava ese boga-auka bona goada ia henia, unai amo lalohisihisi idia havaraia hekwakwanai idauidau ita haheaukalaia diba?

13 Lalohisihisi idia havaraia hekwakwanai idauidau ita haheaukalaia totona, Dirava ese boga-auka bona goada ia henia be namo. Esau be Hiti hahine rua ia adavaia neganai, “Isako bona Rebeka edia lalona idia hekwarahi momo unai hahine ruaosi dainai.” Rebeka ia gwau: “Lau hesiku vadaeni inai Hiti hahine taudia totona. Bema [iseda natuna] Iakobo ese inai Hiti taudia edia natuna, inai tano dekenai idia noho ta do ia adavaia, lauegu noho be dohore edena bamona?” (Gen. 26:​34, 35; 27:46) Isako be kara ta ia karaia bona Iakobo ia siaia Iehova idia tomadiho henia taudia huanai adavana ta ia tahua totona. Ena be Isako bona Rebeka be Esau ia karaia karana idia haidaua diba lasi, to Dirava ese aonega, boga-auka, bona goada ia henia dainai, idia be Iehova idia badinaia. Ita danu bema Iehova ena heduru ita noia, ia be ita dekenai aonega, boga-auka, bona goada ia henia diba.​​—Sal. 118:5.

14. Edena dala ai Israela kekeni maragina ta be boga-auka karana ia hahedinaraia?

14 Lagani handred murinai, Suria taudia ese idia hakaua lao Israela kekeni maragina ta be Suria ena tuari biaguna badana, Namana, ena ruma ai hesiai gaukara ia karaia​​—Namana be lepera gorere ia abia. Unai kekeni be Dirava ena peroveta tauna Elisaia ena hoa karadia ena sivarai ia kamonai dainai, mai boga-auka ida Namana ena adavana ia hamaoroa: “Bema lauegu biaguna ese Samaria dekenai ia noho peroveta tauna dekenai ia lao neganai, iena lepera gorere do ia ore.” Unai hereva hegeregerena, Namana be Israela dekenai ia lao, bona hoa dalanai ena lepera gorere ia ore. (2 Kin. 5:​1-3) Unai Israela kekenina bamona, namona be matamata taudia ese Iehova idia noia boga-auka ia henia totona, unai amo edia tisa, sikuli turadia, bona ma haida idia haroro henia diba!

15. Obadaia be mai boga-auka ida dahaka ia karaia?

15 Dirava ese ia henia boga-auka be ita do ia durua dagedage ita haheaukalaia totona. King Ahaba ena ruma ai ia gaukara tauna Obadaia mani ita laloa​​—ia be peroveta tauna Elia ena negai ia noho tauna ta. Kwini Iesebele be oda ia henia Dirava ena peroveta taudia ibounai idia alaia mase totona, to Obadaia be “peroveta taudia 100 be nadi matuna dekenai ia hunidia.” (1 Kin. 18:​13; 19:18) Obadaia bamona, dagedage lalonai oi boga-auka bona emu Keristani tadikaka bona taihu oi durua, a?

16, 17. Edena dala ai Arisitako bona Gaio be dagedage idia haheaukalaia?

16 Bema dagedage idia vara, ita diba Iehova be ita ia durua diba. (Roma 8:​35-​39) Efeso ena steidiam ai, Paulo ena turana Arisitako bona Gaio be taunimanima tausen bamona ese idia botaia. Siliva gaudia ia karaia tauna Demetrio be hepapahuahu ia havaraia. Ia bona ena turana ese dirava ladana Diana ena dubu maragidia be siliva dekenai idia karaia bona moni idia abia, to edia bisinesi ia dika badina Paulo ena haroro gaukara dainai momo be kaivakuku tomadiho henia karana idia rakatania. Demetrio ena orea taudia be Arisitako bona Gaio idia abia bona steidiam dekena amo idia veria raka-lasi bona idia boiboi: “Efeso ena dirava, Diana, ia be bada herea momokani.” Reana Arisitako bona Gaio be do idia mase, to hanua ena hereva torea tauna ta ese hutuma huanai maino ia havaraia.​​—Kara 19:​23-​41.

17 Bema unai bamona hahetoho ta ia vara, oi be mauri namona ma ta do oi tahua, a? Arisitako o Gaio idia gari ena sivarai be Baibel lalonai ia noho lasi. Arisitako be Tesalonika tauna dainai, ia diba sivarai namona harorolaia gaukarana dekenai dagedage do ia davaria. Matamanai, Paulo be unuseniai ia haroro neganai, hepapahuahu ia vara. (Kara 17:5; 20:4) Arisitako bona Gaio be Iehova idia badinaia dainai, Dirava be boga-auka bona goada ia henia dagedage idia haheaukalaia totona.

Ma Haida Edia Namo Laloa Bada

18. Edena dala ai Prisikila bona Akwila be ma haida edia namo idia “tahua”?

18 Herevana dagedage ita davaria eiava lasi, to eda Keristani tadikaka taihu edia namo ita laloa bada be namo. Prisikila bona Akwila be ma haida edia namo idia “tahua.” (Filipi 2:4 duahia.) Demetrio ese hepapahuahu ia havaraia gabuna Efeso dekenai, Prisikila bona Akwila be Paulo ena noho gabuna idia hegaegaelaia. Reana Prisikila bona Akwila be Paulo idia durua dainai, “kahirakahira idia mase.” (Roma 16:​3, 4; 2 Kor. 1:8) Hari inai negai, iseda tadikaka taihu edia namo ita laloa bada dainai, dagedage lalonai ‘do ita aonega, gaigai bamona.’ (Mat. 10:​16-​18) Mai aonega ida eda gaukara ita karaia bona eda tadikaka taihu edia ladana o hehuni gaudia ma haida be dagedage taudia dekenai ita henia lasi.

19. Edena dala ai Doreka be ma haida edia namo ia tahua?

19 Ma haida edia namo ita tahua daladia be idauidau. Keristani taudia haida be gau haida dekenai idia ogogami, bona unai bamona taudia ita durua diba. (Efe. 4:​28; Iam. 2:​14-​17) Aposetolo edia negai, Iopa kongrigeisen ai be Doreka ia noho. (Kara 9:​36-​42 duahia.) Doreka “be kara namona bona bogahisihisi kara dekenai ia goada dina ibounai,” hegeregere dabua ia turia bona idia ogogami vabu dekenai ia hariharilaia. Unai dainai, lagani 36 C.E. ai, Doreka ia mase neganai, vabu momo idia tai. To, Dirava ese Petero ia gaukaralaia Doreka ia hatorea isi lou totona, bona reana Doreka be ena mauri ibounai lalonai sivarai namona ia harorolaia bona ma haida ia durua. Hari inai negai, unai bamona tadikaka taihu huanai ita noho be moale gauna!

20, 21. (a) Dahaka dainai ma haida hagoadaia karana be ma haida edia namo laloa bada karana ta? (b) Edena dala ai ma haida oi hagoadaia diba?

20 Ma haida ita hagoadaia badina be edia namo ita laloa bada. (Roma 1:​11, 12) Paulo ia bamoa tauna Sila be ma haida ia hagoadaia. Lagani 49 C.E. ai, Ierusalema dekenai, hakaua oreana ese kopina utua karana ena hepapahuahu hamaoromaoroa revareva be gwaukau taudia dekenai idia henia, gabu idauidau ai idia noho Keristani tadikaka dekenai idia abia lao totona. Unai revareva be Sila, Iuda, Banaba, bona Paulo ese Antioka dekenai idia abia lao. Unuseniai, Sila bona Iuda be “edia hereva goada dekena amo varavara idia hagoadaia.”​​—Kara 15:32.

21 Gabeai, Filipi dekenai, Paulo bona Sila be dibura rumana ai idia atoa, to tano mareremarere ia vara neganai, idia be dibura rumana idia rakatania. Reana idia moale badina unuseniai idia haroro diba bona dibura gimaia tauna bona ena ruma bese be Dirava tomadiho henia taudia ai idia lao. Paulo bona Sila be Filipi Keristani tadikaka idia hagoadaia guna, bena unai hanua idia rakatania. (Kara 16:​12, 40) Unai hegeregerena, namona be eda haere, hereva, bona haroro amo ma haida ita hagoadaia. Bema oi ura “taunimanima hagoadaia hereva” oi gwauraia, vadaeni oi “hereva” be namo.​​—Kara 13:15.

Iehova Ena Dala Dekenai Ita Raka Noho

22, 23. Edena dala ai Baibel lalonai idia torea sivarai amo namo ita abia diba?

22 Ita moale badina “durua ibounai ia henia Diravana” Iehova ena Hereva lalonai be sivarai momokanidia idia noho! (2 Kor. 1:3) Unai sivarai amo namo ita abia totona, namona be eda mauri lalonai Baibel amo ita dibaia gaudia ita badinaia bona Dirava ena lauma helaga ese ita ia hakaua.​​—Gal. 5:​22-​25.

23 Baibel ena sivarai ita laloa dobu neganai, ita be Dirava ena kara do ita hahedinaraia. Danu, Baibel ese ita do ia durua “aonega, lalona kehoa bona moale ia henia noho” Diravana Iehova ita tura henia totona. (Had. 2:​26) Unai amo Dirava ena kudouna do ita hamoalea. (Aon. 27:11) Namona be eda lalona ita hadaia Iehova ena dala dekenai ita raka noho totona.

Edena Bamona Do Oi Haere?

• Edena dala ai emu hereva oi hamomokania?

• Dahaka dainai ita “manau” be gau badana?

• Edena dala ai Baibel ena sivarai ese ita ia durua diba ita boga-auka totona?

• Edena dala ai ita hahedinaraia diba ita be ma haida edia namo ita tahua?

[Study Questions]

[Picture on page 8]

Ena be Iepeta bona ena natuna ese ena gwauhamata ia hagugurua be auka, to Iepeta be ena hereva ia hamomokania

[Picture on page 10]

Memero kekeni e, Israela kekeni maragina amo dahaka oi dibaia?

[Picture on page 11]

Edena dala ai Doreka be ogogami Keristani taudia ia durua?