Skip to content

Skip to table of contents

Daika be mai Ena Aonega Bona Laloparara?

Daika be mai Ena Aonega Bona Laloparara?

Daika be mai Ena Aonega Bona Laloparara?

“Sedira umui ta be mai ena aonega bona mai ena diba [“laloparara,” BHğ]. Bema tau ta be inai bamona neganai, namona be iena aonega do ia hamomokania, iena mauri namona bona iena kara namodia dekena amo. Aonega tauna be do ia hekokoroku lasi, to iena diba namona [“manau,” BHğ] ese iena aonega do ia hedinaraia.”​​—⁠IAM. 3:​13.

1, 2. Sibona idia gwauraia aonega taudia be edena bamona ita gwauraia diba?

OI LALOA daika be aonega tauna? Emu tama sina, buruka tauna ta, o iunivesiti ena profesa ta, a? Reana oiemu mauri lalonai idia vara gaudia o emu noho dalana be emu lalohadai do idia biagua dainai, oi diba daika be aonega tauna. To, Dirava ena hesiai taudia be idia ura Dirava ena lalohadai idia diba.

2 Dirava vairanai tanobada taudia ese idia gwauraia aonega taudia momo be kavakava. Hegeregere, tatau haida idia gwau idia be aonega herevadia idia gwauraia, to Iobu ia gwau: “Emui huana dekenai aonega tauna ta do lau davaria lasi.” (Iobu 17:10) Haida be idia ura lasi Dirava idia diba dainai, aposetolo Paulo ia gwau: “Idia hereva koikoi, idia gwau, ‘Ai be mai aonega.’ To idia be kavakava sibona.” (Roma 1:​22) Bona peroveta tauna Isaia amo Iehova ia gwau: “Momokani, do umui be dika! Umui laloa umui be mai aonega.”​​—⁠Isa. 5:​21.

3, 4. Ta be aonega tauna ai ia lao totona, dahaka ia karaia be namo?

3 Momokani, ita ura diba edena dala ai ta be aonega tauna ai ia lao bona Dirava ena lalonamo ia abia. Aonega Herevadia 9:​10 ia gwau: “Lohiabada gari henia kara be aonega ena hamatamaia dalana, bona bema Helaga Dirava oi diba neganai, laloa kehoa oi davaria vadaeni inai.” Aonega tauna ese Dirava ia gari henia bona Iena taravatu ia matauraia be namo. To unai sibona lasi, gau ma haida ia karaia be namo. Hahediba tauna Iamesi be unai gauna dekenai eda lalona ia hagoadaia. (Iamesi 3:​13 duahia.) Unai siri ena hereva ta mani oi laloa, ia gwau: “Namona be iena aonega do ia hamomokania, iena mauri namona bona iena kara namodia dekena amo.” Momokani, dina ibounai emu kara bona hereva amo oi hahedinaraia oi be aonega tauna.

4 Aonega tauna be gau ibounai ia laloa namonamo, bona iena diba bona laloparara ia gaukaralaia namonamo. Edena dala ai ita hahedinaraia ita be aonega taudia? Iamesi be aonega taudia edia kara ia herevalaia. * Iamesi be dahaka hereva ia gwauraia, bona unai ese ita do ia durua iseda tadikaka taihu bona ma haida ita kara namo henidia totona?

Aonega Tauna Ena Kara

5. Aonega tauna be dahaka do ia karaia?

5 Iamesi be aonega bona kara namo ia gwauraia hebou. Iehova gari henia karana be aonega ena hamatamaia dalana dainai, aonega tauna be ia gaukara goada Dirava ena dala bona taravatu ia badinaia totona. Aonega be tama sina amo ita abia hanai lasi. To, Baibel stadi bona laloa dobu hanaihanai karana amo aonega ita abia diba. Danu, Baibel stadilaia bona laloa dobu karana ese ita do ia durua Efeso 5:1 ena hereva ita badinaia totona, ia gwau: “Dirava ena kara bamona do umui karaia be namo.” Momokani, Iehova ita tohotohoa neganai, ita be aonega taudia edia kara do ita hahedinaraia. Iehova ena dala be taunimanima edia dala bamona lasi. (Isa. 55:​8, 9) Unai dainai, Iehova ena dala ita badinaia neganai, tanobada taudia do idia itaia iseda kara be idau momokani.

6. Dahaka dainai Dirava ia tohotohoa tauna ia manau be namo? Manau tauna ese dahaka ia karaia danu be namo?

6 Iamesi ese ia hahedinaraia, Iehova ita tohotohoa dalana ta be inai: “Aonega tauna be do ia hekokoroku lasi, to iena diba namona [“manau karana,” BHğ] ese iena aonega do ia hedinaraia.” Ia manau Keristani tauna be kara maoromaoro ia karaia bona Baibel ena taravatu ia badinaia, bona unai ese ia ia durua ia laloa namonamo totona. Ena be Dirava ena siahu be bada, to ita be mai gari lasi ida Ia kahirakahira ita lao diba. Iesu be ena Tamana ena manau karana ia tohotohoa, badina ia gwau: “Tauanina manokamanoka bona gaukara metau taudia ibounai, lau dekenai umui mai, lau ese laga-ani do lau henia umui dekenai. Egu huaia auna be emui pagana dekenai do umui atoa, lau dekenai diba do umui tahua, badina lau be dagedage lasi bona manau tauna. Vadaeni emui laumana be do idia laga-ani.”​​—⁠Mat. 11:​28, 29; Fili. 2:​5-8.

7. Dahaka dainai manau tauna, Mose, be haheitalai namona?

7 Baibel be manau taudia ma haida edia sivarai ia gwauraia danu. Idia ta be Mose. Ia be maduna badana ia huaia, to Baibel ia gwau, “tanobada taudia ibounai edia huanai ia sibona be manau herea.” (Num. 11:29; 12:⁠3) Mani oi laloa: Iehova be Mose dekenai lalogoada ia henia Iena ura ia karaia totona. Momokani, Iehova be mai moale ida manau taudia ia gaukaralaia ena ura idia hagugurua totona.

8. Edena dala ai goevadae lasi tauna ena “manau karana ese iena aonega do ia hedinaraia”?

8 Ia hedinarai goevagoeva, goevadae lasi tauna ena “manau karana ese iena aonega do ia hedinaraia.” Ita be edena bamona? Edena dala ai unai kara ita hahedinaraia namonamo diba? Manau be Iehova ena lauma helaga ena huahua ta. (Gal. 5:​22, 23) Unai dainai Iehova ita noia lauma helaga ia henia, bena ita hekwarahi lauma helaga ena huahua ita hahedinaraia, bona ita diba Dirava be ita do ia durua manau karana ita hahedinaraia totona. Salamo torea tauna be ita ia hagoadaia unai bamona ita karaia totona, ia gwau: “[Dirava] ese manau taudia dekenai, iena dala ia hadibaia noho.”​​—⁠Sal. 25:⁠9.

9, 10. Edena dala ai manau karana ita hahedinaraia diba, bona dahaka dainai?

9 Manau ita hahedinaraia be mai ena hekwarahi. Haida be edia famili maurina eiava idia tubu daekau gabuna dainai, manau idia hahedinaraia be auka. Eiava, ma haida be ita idia hagoadaia ita dagedage totona. To, unai be aonega karana, a? Bema emu ruma ai lahi maragina ia vara bona oi ura lahi oi habodoa; oi be ranu o oela do oi gaukaralaia, a? Oela be lahi do ia habadaia, to ranu be lahi do ia habodoa. Unai dainai, Baibel ena sisiba be inai: “Mai manau danu ia haere tauna, ese badu ia koua noho, to hereva auka ese badu ia havaraia noho.” (Aon. 15:​1, 18) Bema nega ta kongrigeisen lalonai o murimurinai hepapahuahu ia vara, mai manau ida ita kara be aonega karana.​​—⁠2 Tim. 2:​24.

10 Ataiai ita herevalaia hegeregerena, tanobada ena kara idia badinaia taudia momo be manau bona maino idia ura lasi. To, momo be idia dagedage bona hekokoroku. Iamesi be unai ia diba bona sisiba ia henia, unai kara ese kongrigeisen taudia ia hadikaia lasi totona. Iamesi ena sisiba amo dahaka ita dibaia?

Aonega Lasi Taudia Edia Kara

11. Aonega lasi karadia haida be dahaka?

11 Iamesi be aonega lasi taudia edia kara ia herevalaia danu. (Iamesi 3:​14 duahia.) Mama bona sibona habadaia kara o hepapahuahu be tauanina ena kara, idia be lauma helaga ena huahua lasi. Tauanina ena kara dainai idia vara gaudia mani ita laloa. Sibona idia gwauraia “Keristani” oreadia 6 be Ierusalema ena ruma ta (Church of the Holy Sepulchre) ena kahana ta ta idia biagua, bona idia gwau unai ruma be Iesu idia hamasea bona guria gabuna ai ia gini. To, lagani momo lalonai, unai orea huanai be hepapahuahu idia vara. Lagani 2006 ai, Time magasin be unuseniai ia vara gauna ta ia kikilaia neganai, ia gwau monk taudia be “hora momo lalonai idia heatu, . . . idia ta ta be kandolo dogoatao au badadia idia abia bona idia botaia heheni.” Ta be ma ta ia abidadama henia lasi dainai, unai ruma ena ki be Muslim tauna ta ese ia dogoatao.

12. Aonega lasi tauna ese dahaka ia havaraia diba?

12 Keristani kongrigeisen korikorina ai, unai bamona hepapahuahu karadia idia vara lasi be namo. To, nega haida goevadae lasi taudia haida be edia lalohadai idia dogoatao auka. Unai ese hepapahuahu o heai ia havaraia diba. Paulo be Korinto kongrigeisen ai unai ia itaia dainai, ia gwau: “Mama bona heai be umui emui huanai idia do noho. Idia do noho dainai, umui hedinaraia umui be tauanina umui abidadama henia noho, emui kara be tanobada taudia edia kara sibona.” (1 Kor. 3:⁠3) Unai hekwakwanai be unai kongrigeisen ai ia noho sisina daudau. Unai dainai, namona be ita naria namonamo, ita ura lasi eda kongrigeisen lalonai mama bona heai idia vara.

13, 14. Tauanina ena kara ita hahedinaraia ena haheitalai rua oi gwauraia.

13 Edena dala ai kongrigeisen lalonai mama, heai eiava unai bamona karadia idia hamatamaia diba? Reana gau maragidia amo idia matamaia diba. Hegeregere, Kingdom Hall ta idia haginia neganai, tadikaka momo be lalohadai idauidau do idia gwauraia. To tadikaka ta be mai badu ida ia hereva momo, badina ena lalohadai be haida ese idia abia dae lasi. Reana ia gwau Kingdom Hall haginia gaukarana do ia durua lasi! To, unai tadikaka ia laloaboio gauna be, nega momo tau ta ena lalohadai lasi to kongrigeisen taudia edia maino o gaukara hebou karana ese gaukara ta idia hagugurua diba. Iehova be manau tauna do Ia hanamoa, hepapahuahu tauna lasi.​​—⁠1 Tim. 6:​4, 5.

14 Haheitalai ma ta be inai: Kongrigeisen ta ai, elda oreana idia itaia elda ta be Baibel ena taravatu hegeregerena ena maduna ia huaia lasi, ena be lagani haida elda gaukara ia karaia vadaeni. Sekit naria tauna ia vadivadi neganai, elda oreana ese ia idia hamaoroa, unai tadikaka be guna sisiba ia abia to ena kara ia haidaua lasi. Vadaeni, idia ibounai idia gwaubou unai elda ena maduna idia kokia totona. Unai elda be dahaka do ia karaia? Mai manau ida elda edia abia hidi bona Baibel ena sisiba do ia abia dae, bona do ia goada noho ela bona ia hegeregere elda maduna ia abia lou totona, a? Eiava ena maduna namona idia kokia dainai, ia badu bona mama, a? Herevana tadikaka ia gwau elda maduna ia huaia namonamo diba, to bema elda ibounai idia gwau ia be hegeregere lasi be edena bamona? Aonega tauna be mai manau ida elda edia abia hidi bona sisiba do ia abia dae!

15. Dahaka dainai oi laloa Iamesi 3:​15, 16 ena sisiba be mai anina bada?

15 Momokani, hekwakwanai ma haida dekenai danu, ta be unai kara ia hahedinaraia diba. To, herevana dahaka ia vara, namona be ita hekwarahi mama, heai o unai bamona karadia ita dadaraia totona. (Iamesi 3:​15, 16 duahia.) Iamesi ia gwau, unai kara be “tanobada gauna sibona, tauanina sibona gauna, bona Satani dekena amo ia mai.” Unai dainai, Keristani taudia ese unai kara idia hahedinaraia be maoro lasi!

16. Dahaka kara ita dadaraia be namo, bona edena dala ai?

16 Namona be kongrigeisen taudia ta ta be sibona edia kara idia tahua, bona idia gaukara goada lalohadai dikadia idia kokia totona. Kongrigeisen ai, hadibaia gaukara idia karaia elda taudia ese lalohadai kereredia idia dadaraia danu be namo. Momokani, unai bamona ita karaia be mai ena hekwarahi, badina ita be goevadae lasi bona tanobada dikana ai ita do noho. Unai be hegeregere, ororo ta mai ena kopukopu dekenai ita ura daekau, to dogoatao gauna ta be lasi dainai, ita dedi sibona. To, Baibel ena sisiba bona Dirava ena orea ena heduru ita abia dae neganai, kara namodia ita karaia noho diba.​​—⁠Sal. 73:​23, 24.

Aonega Tauna ese Ia Tahua Karadia

17. Hahetoho idia vara neganai, nega momo aonega taudia be dahaka idia karaia?

17 Iamesi 3:​17 duahia. “Dirava dekena amo aonega” ia abia tauna ena kara haida ita stadilaia be namo herea. Ita laloa goevagoeva ena anina be iseda lalohadai, kara bona ura idia goeva. Hahetoho ita dadaraia haraga be namo. Hegeregere, tau ta be ena imana kwakikwaki tamona amo ia ura emu matana ia gwadaia. To, oiemu kwarana oi giroa haraga o emu imana amo unai tau ena imana oi koua haraga. Momokani, emu kwarana o imana do oi gaukaralaia sibona, ena be unai oi palanilaia lasi. Hahetoho lalonai, unai bamona oi karaia diba. Namona be eda laloa goevagoeva bona Baibel amo ita hadibaia lalomamina be ita ia durua kara dikadia ita dadaraia totona. (Roma 12:⁠9) Baibel be unai bamona idia karaia taudia haida, hegeregere Iosepa bona Iesu edia sivarai ia gwauraia danu.​​—⁠Gen. 39:​7-9; Mat. 4:​8-​10.

18. Inai hereva rua edia anina be dahaka: (a) Maino ai ita noho? (b) Maino ita karaia?

18 Dirava dekena amo aonega ia abia tauna be mai ena maino danu. Anina be ia be maino idia hadikaia karadia o dagedage do ia dadaraia. Iamesi ia gwau: “Bema maino ita karaia noho neganai, inai be uhe ita hadoa bamona. Vadaeni inai maino dekena amo, kara maoromaoro do ia vara, uhe ena anina ia tubu hegeregerena.” (Iam. 3:​18) Mani inai hereva, “maino ita karaia noho” ita laloa. Kongrigeisen lalonai, ita be maino ita karaia taudia o maino ita hadikaia taudia? Nega haida ita be ma haida ida ita hepapahuahu, ita badu haraga eiava ma haida ita habadua, a? Ita ura ma haida be iseda lalohadai sibona idia abia dae, o mai manau ida ita hekwarahi ma haida ita hahisia karadia ita dadaraia totona, a? Eiava ita be maino ita karaia, ma haida edia dika ita gwauatao haraga, o ma haida edia dika ita laloaboio taudia, a? Ita sibona iseda kara ita tahua neganai, do ita itaia ita be Dirava amo ia mai aonega ia abia tauna ena kara ita tohotohoa eiava lasi.

19. Edena dala ai ita hahedinaraia ita be laloa manada taudia?

19 Iamesi ia gwau, Dirava dekena amo aonega ia abia tauna be ia laloa manada danu. Bema tadikaka o taihu ta be lalohadai namona ta ia gwauraia bona unai ese Baibel ena hakaua herevana ia utua lasi, ita be ena lalohadai ita abia dae danu, a? Ita manau dainai, taunimanima be mai gari lasi ida ita idia hereva henia diba, a? Bema oibe, vadaeni ita be laloa manada karana ita dibaia unai.

20. Iamesi ese ia gwauraia karadia ita hahedinaraia neganai, dahaka do ia vara?

20 Bema kongrigeisen lalonai tadikaka taihu be mai edia ura ida Iamesi ia gwauraia kara namodia idia hahedinaraia, kongrigeisen be gabu namona ai do ia lao! (Sal. 133:​1-3) Bema ita ibounai ita manau, maino, bona laloa manada, vadaeni ma haida do ita tura henia namonamo bona ita hahedinaraia ita be “Dirava dekena amo aonega” ita abia. Stadi gabena ai do ita itaia Iehova bamona, ma haida be edena bamona ita lalodia be namo.

[Footnote]

^ par. 4 Toana be Iamesi be kongrigeisen tau badadia o “hadibaia taudia” ia herevalaia guna. (Iam. 3:⁠1) Momokani, unai tatau ese aonega karadia idia karaia be namo, bona ita ibounai be Iamesi ena sisiba amo gau ta ita dibaia diba.

Anina Oi Gwauraia Diba, A?

• Edena dala ai Keristani tauna be aonega tauna ai ia lao diba?

• Edena dala ai aonega karadia ita hahedinaraia diba?

• “Dirava dekena amo aonega” ia abia lasi tauna ena kara haida be dahaka?

• Oi laloa edena kara oi hahedinaraia be namo?

[Study Questions]

[Picture on page 23]

Edena dala ai hepapahuahu o heai be kongrigeisen lalonai ia vara diba?

[Picture on page 24]

Hahetoho oi dadaraia haraga diba, a?