Skip to content

Skip to table of contents

Ioane Bukana Ena Hereva Badadia

Ioane Bukana Ena Hereva Badadia

Iehova Ena Hereva be Ia Mauri Noho

Ioane Bukana Ena Hereva Badadia

“IESU ena lalokau diba tahua tauna” Ioane be Keriso ena tanobada maurina bona ena haroro gaukara sivaraina ia torea tauna ginigabena. (Ioa. 21:20) Lagani 98 C.E. bamona ai, Ioane ese unai buka ia torea, bona ia torea sivarai momo be Evanelia buka ginigunadia toi lalonai idia noho lasi.

Aposetolo Ioane ese unai Evanelia bukana ia torea be mai ena badina. Ia torea gaudia ia herevalaia neganai, ia gwau: “Inai idia torea gaudia edia badina korikori be, umui ese do umui abia dae Iesu be Keriso, Dirava ena Natuna, vadaeni do umui abidadama henia dainai, mauri do umui abia iena ladana dekenai.” (Ioa. 20:31) Ioane ia torea sivarai be mai anina bada ita dekenai.​​—⁠Heb. 4:​12.

“ITAIA, DIRAVA ENA MAMOE NATUNA”

(Ioane 1:1–​11:⁠54)

Ioane Bapatiso be Iesu ia itaia neganai, ia gwau: “Itaia, Dirava ena Mamoe Natuna ia mai inai, ia be tanobada ena dika kokia tauna.” (Ioa. 1:​29) Iesu be Samaria, Galilea, Iudea, bona Ioridane ena ist kahana idia noho tano dekenai ia haroro, ia hadibaia, bona siahu karadia momo ia karaia​​—⁠taunimanima momo be Iesu dekenai idia lao bona ia idia abidadama henia.​​—⁠Ioa. 10:​41, 42.

Iesu ese ia karaia hoa kara badana ta be, Lasaro be mase amo ia hatorea isi lou. Momo be Iesu idia abidadama henia, badina idia itaia dina foa lalonai ia mase tauna be Iesu ese ia hatorea isi lou. To, dubu gunalaia taudia bona Farisea taudia idia ura Iesu idia hamasea. Unai dainai, Iesu be unai gabu ia rakatania bona “taunimanima idia noho lasi tano kahirakahira” ia noho hanua ladana Eparaima dekenai ia lao.​​—⁠Ioa. 11:​53, 54.

Baibel Henanadaidia Edia Haere:

1:​35, 40​​—⁠Ioane Bapatiso bona Andrea ida ia gini hahediba tauna be daika? Sivarai ia torea tauna be nega momo Ioane Bapatiso ia gwauraia “Ioane,” to ia torea Evanelia bukana lalonai iena ladana ia gwauraia lasi. Unai dainai, unai hahediba tauna be Evanelia bukana ia torea tauna Ioane.

2:​20​​—⁠Edena “Dubu Helaga be lagani 46 lalonai” idia haginia? Iuda taudia be Iudea ena King Heroda ese ia haginia lou Serubabele ena dubu helaga idia herevalaia. Histori torea tauna Josephus ia gwau, unai haginia gaukarana be Heroda ena lohia lagani namba 18 ai ia matamaia. Dubu helaga bona ena kahana haida be lagani 8 lalonai idia haginia. To, dubu helaga ena ariara ena gaukara be idia karaia ema bona Pasova 30 C.E. murinai, unai dainai Iuda taudia idia gwau unai gaukara be lagani 46 lalonai idia karaia.

5:​14​​—⁠Kara dika ita karaia dainai ita gorere, a? Lasi. Iesu ese ia hanamoa tauna be lagani 38 lalonai unai gorere ia abia, badina ia be goevadae lasi tauna. (Ioa. 5:​1-9) Iesu ena hereva ena anina be ia ese unai tauna ia hebogahisi henia dainai, ena gorere ia hanamoa. Unai dainai namona be hahemauri dalana ia badinaia bona kara dika do ia karaia lou lasi, dika badana ta ia davaria garina. Anina be: Dirava ese do ia gwauatao lasi kara dikana ta ia karaia diba bona ia mase neganai, toreisi lou be lasi.​​—⁠Mat. 12:​31, 32; Luka 12:10; Heb. 10:​26, 27.

5:​24, 25​​—⁠‘Mase idia rakatania vadaeni, mauri dekenai idia ginidae’ taudia be daidia? Iesu ese ia herevalaia taudia be inai: Guna Dirava ena hereva idia diba lasi dainai idia be idia mase bamona, to hereva momokani idia diba, kara dika idia rakatania bona Dirava idia abidadama henia neganai, idia be idia mauri lou bamona. ‘Mase idia rakatania bona mauri dekenai idia ginidae’ anina be mase ena igui idia rakatania, bona Dirava idia abidadama henia dainai, mauri hanaihanai ena helaro namona idia abia.​​—⁠1 Pet. 4:​3-6.

5:​26; 6:​53​​—⁠Ta ‘lalonai mauri ia noho’ ena anina be dahaka? Iesu Keriso be Dirava amo siahu ia abia dainai, ia hegeregere gau rua ia karaia totona: Ta be, dala ia kehoa taunimanima be Iehova vairanai ladana namona idia abia, bona ma ta be mase taudia ia hatorea isi lou diba. Iesu murinai idia raka taudia edia ‘lalonai mauri ia noho’ anina be mauri korikorina, mauri hanaihanai unai, idia abia diba. Horoa Keristani taudia be idia toreisi lou bona guba dekenai mauri korikorina idia abia. Bona tanobada helarona do idia abia abidadama taudia be Keriso Ena Lagani 1,000 Lohia Negana murinai do ia vara hahetoho ginigabena idia hanaia murinai, mauri korikorina do idia abia.​​—⁠1 Kor. 15:​52, 53; Apok. 20:​5, 7-​10.

6:​64​​—⁠Iesu ese Iuda Iskariote ia abia hidi neganai, ia diba Iuda ese ia do ia samania, a? Lasi. Nega ta, lagani 32 C.E. ai, Iesu ese ena aposetolo taudia ia hamaoroa: “Umui ta be ia Satani vadaeni.” Reana Iesu ia itaia Iuda Iskariote be dala kererena ia badinaia matamaia dainai, unai hereva ia gwauraia.​​—⁠Ioa. 6:​66-​71.

Ita Dibaia Gaudia:

2:⁠4. Iesu be Maria dekenai ia hahedinaraia, ia be Dirava ena horoa Natuna dainai, iena guba Tamana amo ia abia hakaua herevadia ia badinaia be namo. Iesu be ena haroro gaukara ia hamatamaia neganai, ia abia gaukarana ena nega, bona ena mauri bouboulaia negana danu ia diba. Iesu ia ura lasi Maria o iena varavara korikorina ta ese ia idia koua Dirava ena ura ia karaia totona. Iesu bamona, namona be iseda lalona ita hadaia Iehova Dirava ita hesiai henia totona.

3:​1-9. Nikodemo, Iuda taudia edia lohia tauna ta, ena haheitalai amo gau rua ita dibaia. Ginigunana be, Nikodemo ia manau, ia laloparara Dirava ena hereva dekenai diba ia abia be namo, bona ia diba kapenta tauna ena natuna be Dirava ese ia siaia hadibaia gaukarana ia karaia totona. Hari Keristani taudia korikoridia ese manau karana idia hahedinaraia be gau badana. Iharuana be, Iesu be tanobada ai ia noho neganai, Nikodemo be Iesu ena hahediba tauna ai ia lao lasi. Badina taunimanima ia gari henia, iena dagi eiava kohu ia laloa bada. Unai amo mai anina bada gauna ita dibaia: Namo lasi unai bamona gaudia ese iseda dala idia koua iseda satauro ita abia bona Iesu murinai ita raka totona.​​—⁠Luka 9:​23.

4:​23, 24. Dirava ese iseda tomadiho karana ia abia dae totona, namona be Baibel ena hereva ita badinaia bona lauma helaga ese ita ia hakaua.

6:​27. Ita gaukara “mauri hanaihanai, ena aniani abia totona” anina be, ita gaukara goada Dirava ena hereva amo heduru ita abia totona. Unai bamona ita karaia neganai, do ita moale.​​—⁠Mat. 5:​3NW.

6:​44. Iehova be ita ta ta ia laloa. Ia ese haroro gaukara amo ita ia durua Iena Natuna kahirakahira dekenai ita lao totona. Danu Iena lauma helaga amo ita ia durua Baibel ena hereva momokani ita lalopararalaia bona badinaia totona.

11:​33-​36. Bema tai amo iseda lalohisihisi ita hahedinaraia, unai be manoka karana lasi.

‘IA ITA BADINAIA NOHO’

(Ioane 11:⁠55–​21:⁠25)

Lagani 33 C.E. ai, Pasova ia kahirakahira neganai, Iesu be Betania dekenai ia giroa lou. Nisan 9 ai, doniki ta dekenai ia guia bona Ierusalema dekenai ia vareai. Nisan 10 ai, Iesu be dubu dekenai ia lao lou. Iena Tamana ena ladana ia hahelagaia totona ia guriguri neganai, guba amo gado ta ia gwau: “Lau hanamoa vadaeni, ma do lau hanamoa lou.”​​—⁠Ioa. 12:⁠28.

Pasova aniani idia ania noho lalonai, Iesu be ena hahediba taudia dekenai sisiba ia henia bona idia totona ia guriguri. Iesu idia dogoatao, idia kota henia, bona idia hasatauroa murinai, ia be mase amo ia toreisi lou.

Baibel Henanadaidia Edia Haere:

14:2​​—⁠Edena dala ai Iesu ese guba dekenai ‘gabu ta do ia karaia hegaegae’ ia murinai idia raka taudia totona? Iesu ese ia hegaegaelaia dalana ta be Dirava ena vairanai do ia hedinarai bona gwauhamata matamatana do ia hamomokania, bona iena rara be boubou gauna bamona do ia henia. Danu Keriso be king siahuna ia abia murinai, iena horoa tadikaka be mase amo idia toreisi lou bona guba maurina idia abia.​​—⁠1 Tes. 4:​14-​17; Heb. 9:​12, 24-​28; 1 Pet. 1:​19; Apok. 11:⁠15.

19:11​​—⁠Iesu ese iena mase dalana ia karaia tauna be Pilato dekenai ia herevalaia neganai, Iesu be Iuda Iskariote ia herevalaia, a? Iesu be Iuda eiava ia be tau tamona sibona ia herevalaia lasi, to iena mase dalana idia karaia taudia ibounai ia herevalaia. Unai taudia be Iuda Iskariote, “dubu biagudia bona kaunsolo taudia,” bona Banaba ruhaia totona idia boiboi taudia ibounai.​​—⁠Mat. 26:​59-​65; 27:​1, 2, 20-​22.

20:17​​—⁠Dahaka dainai Iesu be Maria Magadala ia hamaoroa iena tauanina ia dogoatao lasi totona? Maria be Iesu ia dogoatao badina ia laloa Iesu be guba dekenai ia daekau gwauraia bona do ia itaia lou lasi. Iesu ese ia hamaoroa ia do ia dogoatao lasi, badina iena nega ia do ginidae lasi guba dekenai ia daekau totona, to Maria ia hamaoroa do ia lao bona iena hahediba taudia do ia hadibaia ia be ia toreisi lou vadaeni.

Ita Dibaia Gaudia:

12:36. “Diari taudia” o diari halasia taudia ai ita lao totona, Dirava ena Hereva, Baibel ena diba maoromaoro ita abia be namo. Bena unai diba ita gaukaralaia taunimanima be dibura amo ita ruhaia bona Dirava ena diari dekenai ita hakaua lao.

14:⁠6. Dirava ena lalonamo ita abia dalana tamona be Iesu Keriso amo. Iesu ita abidadama henia bona iena haheitalai ita tohotohoa neganai, Iehova kahirakahira ita lao diba.​​—⁠1 Pet. 2:​21.

14:​15, 21, 23, 24; 15:10. Dirava ena ura badinaia karana ese ita do ia durua Dirava ena lalokau bona iena Natuna ena lalokau lalonai ita noho totona.​​—⁠1 Ioa. 5:⁠3.

14:26; 16:13. Iehova ena lauma helaga ese ita ia hadibaia bona ita ia durua ita dibaia gaudia ita laloatao totona. Danu, lauma helaga ese hereva momokani ia hahedinaraia. Unai dainai, ita ia durua iseda diba ita habadaia, ita aonega, laloa kehoa ita abia, bona ita laloa namonamo totona. Unai dainai lauma helaga ita abia totona, hanaihanai ita guriguri.​​—⁠Luka 11:​5-​13.

21:​15, 19, NW. Iesu be Petero ia nanadaia bema ia ura henia bada, to gwarume ia ura henia maragi. Iesu be Petero ia hagoadaia gwarume tahua gaukarana ia rakatania, ia murinai do ia raka totona. Inai Evanelia buka ena sivarai ita laloa murinai, namona be iseda lalona ita hadaia Iesu ita lalokau henia totona. Mai lalona ibounai ida ia murinai ita raka be gau badana.

[Picture on page 31]

Nikodemo ena haheitalai amo dahaka ita dibaia?