Skip to content

Skip to table of contents

Mauri Lalonai mai Anina Bada Gaudia be Dahaka?

Mauri Lalonai mai Anina Bada Gaudia be Dahaka?

Mauri Lalonai mai Anina Bada Gaudia be Dahaka?

“Dirava do oi gari henia, bona iena oda do oi badinaia.”​​—⁠HAD. 12:⁠13.

1, 2. Hadibaia Tauna bukana stadilaia karana amo dahaka namo do ita abia?

TAU TA be mai ena gau momo. Ia be ladana bada tauna, kohu o moni tauna bona ena aonega ese ma haida edia aonega ia hereaia. To unai tau be sibona ia nanadaia, ‘Mauri lalonai mai anina bada gaudia be dahaka?’

2 Lagani 3,000 bamona gunanai, unai bamona tauna ta ia noho. Ena ladana be Solomona, bona Hadibaia Tauna bukana ita duahia neganai, ita itaia ia be mauri namona ia tahua. (Had. 1:​13) Solomona ena sivarai amo gau momo ita dibaia. Momokani, Hadibaia Tauna bukana ai idia noho aonega herevadia ese ita ia durua, iseda mauri lalonai mai anina bada gaudia ita tahua totona.

“Lai Do Idia Lulua Kava Hegeregerena”

3. Iseda mauri lalonai dahaka ia vara diba?

3 Solomona ia hahedinaraia, Dirava ese tanobada ai gau namodia momo herea ia havaraia, ita moalelaidia hanaihanai totona. To, iseda mauri be kwadogi dainai, Dirava ese ia havaraia gaudia ibounai ita stadilaia namonamo diba lasi. (Had. 3:​11; 8:​17) Baibel ia gwau, iseda mauri dinadia be momo lasi bona idia ore haraga. (Iobu 14:​1, 2; Had. 6:​12) Unai dainai, iseda mauri ita gaukaralaia namonamo be gau badana. Unai be auka, badina Satani ena taunimanima be ita do idia doria dala kererena ita badinaia totona.

4. Dahaka gaudia haida be inai stadi lalonai do ita herevalaia?

4 Solomona ia hahedinaraia anina lasi gaudia ese iseda mauri ia hadikaia diba​—⁠Hadibaia Tauna bukana lalonai, Solomona ese inai hereva “anina lasi” be nega 37 ia gaukaralaia. (Had. 1:​2, 3) Nega haida Solomona ese inai hereva “anina lasi” ia gwauraia neganai, ia gwau “lai do idia lulua kava hegeregerena” o “lai bema lau lulua kava hegeregerena.” (Had. 1:​14; 2:​11) Momokani, tau ta be lai ia dogoatao diba lasi. Bema ita be anina lasi gaudia ita tahua, do ita lalohisihisi. Hari inai negai, iseda mauri be kwadogi dainai, mai anina gaudia sibona ita tahua be namo. Mani, Solomona ese ia gwauraia haheitalai haida ita laloa, badina unai ese ita do ia durua iseda mauri lalonai mai anina bada gaudia ita tahua totona. Ginigunana be, moale karadia bona kohu tahua karana do ita herevalaia. Unai murinai, Dirava ese ia moalelaia gaukaradia do ita herevalaia.

Moale Karadia Tahua Karana amo Moale Ita Davaria Diba, A?

5. Solomona be edena dala ai ia moale?

5 Hari inai negai taunimanima momo bamona, Solomona be moale karadia ia tahua. Ia gwau: “Egu kudouna dekena amo moale ta lau koua lasi.” (Had. 2:​10) Edena dala ai ia moale? Hadibaia Tauna karoa 2 ia gwau, Solomona be ‘uaina ia inua’​​—⁠to sibona ena ura ia biagua danu⁠​—⁠​bona uma gabu mai hairaidia ia karaia, ruma badadia ia haginia, miusiki ia kamonai, bona aniani namodia ia moalelaia.

6. (a) Dahaka dainai mauri lalonai moale karadia haida ita karaia be kerere lasi? (b) Moale karadia dekenai, dahaka lalohadai ita abia be namo?

6 Turadia ida moale karadia ita karaia be Baibel ese ia taravatua, a? Lasi. Hegeregere, Solomona ia gwau, bema tau ta be ena gaukara goada murinai aniani namona ia moalelaia, unai be Dirava ena harihari gauna. (Hadibaia Tauna 2:​24; 3:​12, 13 duahia.) Bona danu, Iehova ese matamata taudia ia noia aonega dalanai idia “moale” totona. (Had. 11:⁠9) Ita laga-ani o moale karadia ita karaia be kerere lasi. (Mareko 6:​31 hahegeregerea.) To, iseda mauri lalonai moale karadia ita atoa guna lasi. Moale karadia be keke bamona​—⁠keke ena mamina be namo herea to ia be aniani aukana lasi. Momokani, herevana keke mamina oi moalelaia, to bema hanaihanai keke oi ania bona aniani ma haida oi ania lasi, emu tauanina do ia goada lasi bona reana keke ania karana dekenai do oi hesiku. Unai hegeregerena, Solomona ia laloparara moale karadia tahua karana be ‘lai ita lulua kava hegeregerena.’​​—⁠Had. 2:​10, 11.

7. Dahaka dainai moale karadia ita abia hidi namonamo be namo?

7 To, moale karadia ma haida be maoro lasi. Idia haida be iseda kara namodia eiava iseda hetura karana Dirava ida idia hadikaia diba. Taunimanima milioni momo be dika bada idia davaria badina idia ura idia moale, drag idia gaukaralaia kerere, idia inuinu momo, o laki gadara idia karaia. Iehova ena hadibaia herevana be inai: Bema iseda kudouna o matana ese ita ia koia dainai dika idia havaraia diba gaudia ita itaia o karaia, ita be dika do ita davaria.​​—⁠Gal. 6:⁠7.

8. Dahaka dainai iseda mauri dalana ita tahua namonamo be namo?

8 Bema moale karadia ita atoa guna, mai anina bada gaudia do ita laloa maragi. To laloaboio lasi, iseda mauri kwadogina lalonai ita be gorere o hekwakwanai ma haida do ita davaria. Unai dainai, Solomona be ma ia gwau, taitai ena ruma​​—⁠abidadama Keristani tadikaka o taihu ena fineral unai​​—⁠do ita lao be namo, to ‘aria ena ruma do ita raka vareai be dika.’ (Hadibaia Tauna 7:​2, 4 duahia.) Dahaka dainai fineral ita lao be namo? Badina fineral tok o ia mase abidadama tadikaka o taihu ena sivarai ita kamonai neganai, unai ese ita do ia durua iseda mauri dalana ita tahua namonamo totona. Reana unai amo do ita laloparara iseda mauri lalonai ita tahua gaudia haida do ita haidaua, unai amo iseda mauri kwadogina do ita gaukaralaia namonamo.​​—⁠Had. 12:⁠1.

Kohu o Moni ese Moale Do Idia Havaraia, A?

9. Kohu o moni dekenai, Solomona be dahaka ia lalopararalaia?

9 Solomona be Hadibaia Tauna bukana ia torea neganai, ia be kohu momo tauna ta. (2 Siv. 9:​22) Iena moni be hegeregere ena ura gaudia ibounai ia hoia totona. Solomona ia gwau: “Egu ura gaudia ibounai lau abia.” (Had. 2:​10) Ia laloparara, ena be tau ta be mai ena kohu o moni momo, to unai ese moale idia havaraia lasi. Ia gwau: “Moni ia ura henia noho tauna ese moni do ia abia, to unai moni ena bada be hegeregere lasi ia dekenai, vadaeni ma haida ia tahua noho. Bona kohu momo ia ura henia noho tauna ese iena kohu do ia habadaia, to ena bada be hegeregere lasi ia dekenai.”​​—⁠Had. 5:​10.

10. Edena dala ai ta be moale korikorina bona gau namodia momo ia davaria diba?

10 Ena be kohu o moni be ia ore haraga diba, to ia be ta ena lalona ia veria diba. Vanegai, United States ena ripoti ta ia gwau, iunivesiti stiuden 100 amo, 75 idia gwau edia tahua gauna badana be “taga taudia ai idia lao.” To, idia be taga taudia ai idia lao neganai, do idia moale, a? Lasi. Tahua gaukara idia karaia taudia haida idia gwau, kohu momo tahua karana ese moale bona noho namona ia havaraia lasi. Idaunegai, Solomona be unai bamona maurina ia mamia. Ia gwau: “Siliva bona golo momo lau haboua, bona king idauidau edia kohu danu. . . . Idia ibounai be anina lasi, lai bema lau lulua kava hegeregerena.” * (Had. 2:​8, 11) To, bema iseda mauri ita gaukaralaia Iehova ita hesiai henia bona Iena amo hahenamo ita abia, ita be gau namodia momo do ita davaria.​​—⁠Aonega Herevadia 10:22 duahia.

Edena Gaukara ese Moale Korikorina Ia Mailaia?

11. Baibel ese haida edia gaukara be edena bamona ia gwauraia?

11 Iesu ia gwau: “Egu Tamana be ia gaukara noho ia mai bona hari, lau danu lau gaukara noho.” (Ioa. 5:​17) Momokani, Iehova bona Iesu be edia gaukara idia moalelaia. Baibel ia gwau: “Dirava ese ia karaia vadaeni gaudia ibounai ia itaia, bona momokani idia be namo herea.” (Gen. 1:​31) Aneru be Dirava ese ia karaia gaudia idia itaia neganai idia “moale.” (Iobu 38:​4-7) Unai hegeregerena, Solomona be mai anina bada gaukarana ia moalelaia.​​—⁠Had. 3:​13.

12, 13. (a) José bona Miguel ese gaukara ta ena namo be edena bamona idia herevalaia? (b) Dahaka dainai nega haida moni gaukara ese lalohisihisi ia havaraia diba?

12 Taunimanima momo idia diba, haida be gaukara namona idia hagugurua neganai idia moale. Hegeregere, laulau penia tauna ta, José, ia gwau, “Bema laulau ta oi torea o penia neganai oi moale.” Bisinesi tauna ta, Miguel, * ia gwau: “Gaukara ta oi karaia neganai, oi moale badina unai amo emu famili oi durua diba. Bona danu, oi mamia oi be gaukara namona ta oi karaia.”

13 To danu, moni gaukara gabudia momo dekenai, haida be gaukara tamona idia karaia loulou dainai, gau matamatadia ma haida idia dibaia lasi. Nega haida gaukara gabunai, badu karadia o kara gageva idia vara. Solomona ia gwau, hesiku o lahedo taudia​—⁠reana bosi ta​—⁠be reana gaukara goadagoada tauna ena gaukara ena hahenamo ia abia kava. (Had. 2:​21) Gau ma haida ese lalohisihisi ia havaraia danu. Reana bisinesi tauna ta do ia laloa ena bisinesi do ia heau namonamo, to moni ena siahu ia maragi o dika ma haida dainai ena bisinesi do ia moru. (Hadibaia Tauna 9:​11 duahia.) Nega momo, ta ia gaukara goada mauri namona ia davaria totona, to gabeai ia lalohisihisi, ia laloparara ia karaia gaukarana be hegeregere ‘lai ia lulua kava noho sibona.’​​—⁠Had. 5:​16.

14. Edena gaukara ese moale korikorina ia mailaia?

14 Edena gaukara ese moale ia havaraia diba? José ia gwau: “Lagani momo murinai, lau torea bona penia laulaudia be idia dika o boio diba. To, Dirava ena hesiai gaukara be unai bamona lasi. Sivarai namona harorolaia gaukarana dekenai Iehova lau badinaia dainai, lau ese ma haida lau durua Dirava idia gari henia bona Keristani taudia ai idia lao totona. Unai be mai anina bada.” (1 Kor. 3:​9-​11) Miguel ia gwau, Basileia sivarai namona harorolaia gaukarana ese moale ia havaraia, unai ese moni gaukara amo ia abia moalena ia hanaia. Ma ia gwau: “Hereva momokani be ma haida dekenai oi harorolaia, bona unai ese ta ena kudouna ia hamarerea neganai oi moale bada​​—⁠gau ta ese unai moale ia hanaia diba lasi.”

“Oiemu Aniani . . . Oi Negea Lao”

15. Mauri lalonai mai anina bada gaudia be dahaka?

15 Mauri lalonai mai anina bada gaudia be dahaka? Inai nega dokona lalonai, ena be iseda mauri ia kwadogi, to kara namodia ita karaia bona Iehova ita hamoalea neganai, moale korikorina do ita davaria. Dirava ida eda hetura karana do ita hagoadaia, eda natudia dekenai Baibel ena taravatu do ita hadibaia, ma haida ita durua Iehova do idia dibaia, bona iseda tadikaka taihu ida ita hetura namonamo diba. (Gal. 6:​10) Unai gaudia ibounai be idia noho daudau, bona unai bamona idia karaia taudia be hahenamo idia abia. Solomona ese haheitalai namona ta ia gwauraia, unai amo ia hahedinaraia gaukara namodia ese namo ia mailaia. Ia gwau: “Oiemu aniani be davara ena kopina dekenai do oi negea lao, badina be dina momo murinai do oi davaria lou.” (Had. 11:⁠1) Iesu ese ena aposetolo taudia ia hamaoroa: “Taunimanima dekenai do umui henia lao, vadaeni Dirava ese do ia henia umui dekenai.” (Luka 6:​38) Danu, Iehova ia gwauhamata, ma haida idia kara namo henia taudia be Ia ese do ia hanamodia.​​—⁠Aon. 19:17; Heberu 6:​10 duahia.

16. Edena nega be nega namona iseda mauri ita gaukaralaia namonamo totona?

16 Baibel ese ita ia hagoadaia, iseda matamata negana lalonai iseda mauri ita gaukaralaia namonamo bona abia hidi namodia ita karaia totona. Unai dala amo, iseda mauri lalonai do ita moale hanaihanai. (Had. 12:⁠1) To bema iseda matamata negana lalonai tanobada gaudia ita tahua bona gabeai ita davaria idia be anina lasi o lai ita lulua kava bamona be kavakava karana!

17. Dahaka ese oi ia durua emu mauri lalonai abia hidi namona oi karaia totona?

17 Lalokau tamana bamona, Iehova ia ura oiemu mauri oi moalelaia, kara namodia oi karaia bona lalohisihisi ia havaraia karadia oi dadaraia. (Had. 11:​9, 10) Dahaka ese oi ia durua unai bamona oi karaia totona? Namona be Dirava hesiai henia gaukarana oi habadaia totona tahua gaudia haida oi atoa bona oi gaukara goada unai oi hagugurua totona. Kahirakahira lagani 20 bamona gunanai, Javier vairanai be abia hidi rua idia noho​—⁠ia be doketa gaukara do ia karaia eiava ful-taim hesiai gaukara do ia karaia. Ia gwau: “Ena be doketa gaukara be gaukara namona, to taunimanima lau durua hereva momokani idia dibaia totona be gaukara hereadaena. Ful-taim hesiai gaukara ese lau ia durua egu mauri lau moalelaia totona. To lau lalohisihisi badina egu matamata negana ai unai gaukara lau karaia lasi.”

18. Dahaka dainai Iesu ena tanobada maurina be mai anina bada?

18 Dahaka be mai anina bada gauna bona ita gaukara goada unai ita abia totona? Hadibaia Tauna bukana ia gwau: “Tau ta ena ladana namona ese davana bada muramura mai bonana namo ia hereaia noho. Bona tau ena mase dinana ese iena vara dinana ia hereaia noho.” (Had. 7:⁠1) Iesu ena mauri dalana ese unai ia hahedinaraia goevagoeva. Iehova ena vairanai Iesu be ladana namona ia abia. Tanobada dekenai Iesu ese Dirava ia badinaia ela bona ia mase neganai, ena Tamana ena lohia siahuna ia abia isi bona ena mauri davalaia boubouna amo hahemauri dalana ia kehoa. (Mat. 20:28) Unai mauri kwadogina lalonai, Iesu ena haheitalai namona​​—⁠ita ura tohotohoa diba haheitalaina​​—⁠ese ia hahedinaraia ia be mai anina bada gaudia ia moalelaia.​​—⁠1 Kor. 11:1; 1 Pet. 2:​21.

19. Solomona ese dahaka sisiba namona ia henia?

19 Ita danu be Dirava vairanai ladana namona ita abia diba. Iehova vairanai ladana namona ita abia karana ese dava bada kohudia ibounai ia hereaia momokani. (Mataio 6:​19-​21 duahia.) Dina ta ta lalonai, dala ita tahua Iehova ena vairanai kara namodia ita karaia totona, unai amo iseda mauri lalonai do ita moale. Hegeregere, ma haida dekenai sivarai namona ita harorolaia, eda headava bona eda ruma bese ita hagoadaia, bona sibona eda stadi bona hebou lao henia karana amo eda hetura karana Iehova ida ita goadalaia. (Had. 11:6; Heb. 13:16) Oi ura emu mauri lalonai mai anina bada gaudia oi moalelaia, a? Bema oibe, namona be Solomona ena sisiba oi badinaia: “Dirava do oi gari henia, bona iena oda do oi badinaia, badina be taunimanima edia gaukara korikori be unai sibona.”​​—⁠Had. 12:⁠13.

[Footnotes]

^ par. 10 “Lagani ta ta ibounai King Solomona dekenai idia mailaia golo ena metau be 23,000 kilogaram.”​​—⁠2 Siv. 9:​13.

^ par. 12 Ladana ai haidaua.

Edena Bamona Do Oi Haere?

• Dahaka ese ita do ia durua iseda mauri lalonai iseda tahua gaudia ita laloa namonamo totona?

• Moale karadia bona kohu o moni tahua karana be edena bamona ita laloa be namo?

• Edena gaukara ese moale korikori ia mailaia?

• Dahaka be mai anina bada gauna bona ita gaukara goada unai ita abia totona?

[Study Questions]

[Picture on page 23]

Moale karadia dekenai edena lalohadai ita abia be namo?

[Picture on page 24]

Dahaka dainai haroro gaukarana ese moale ia mailaia?