Skip to content

Skip to table of contents

Inai Gaudia amo Ita “Heau” be Namo

Inai Gaudia amo Ita “Heau” be Namo

Inai Gaudia amo Ita “Heau” be Namo

“Gaigai edia natudia e, daika ese umui ia hamaoroa, gabeai do ia vara badu dekena amo do umui heau mauri?”​​—⁠MAT. 3:⁠7.

1. Baibel lalonai idia heau taudia haida be daidia?

INAI hereva “heau” oi kamonai neganai, dahaka oi laloa? Reana, haida ese Iosepa be Potifara ena adavana ese ia doria idia mahuta hebou gwauraia neganai, ia heau idia laloa. (Gen. 39:​7-​12) Reana, ma haida be lagani 66 C.E. ai, Keristani taudia be Ierusalema amo idia heau karana idia laloa. Iesu be idia ia sisiba henia: “Tuari orea ese Ierusalema do idia koua hagegea do umui itaia, . . . Unai neganai Iudea dekenai idia noho taudia be ororo dekenai do idia heau lao, bona hanua lalonai idia noho taudia be do idia heau murimuri dekenai.”​​—⁠Luka 21:​20, 21.

2, 3. (a) Ioane ese tomadiho gunalaia taudia ia gwau henia herevana ena anina be dahaka? (b) Edena dala ai Iesu ese Ioane ena hereva ia hamomokania?

2 Ataiai haheitalai lalonai ia hahedinaraia Iosepa bona Keristani taudia be gabu eiava kara ta amo idia heau bona gabu ma ta dekenai idia lao. Hari inai negai danu, tano idauidau ai idia noho Keristani taudia momokanidia be laulau dalanai gau haida amo idia “heau” be namo. Ioane Bapatiso be laulau dalanai unai hereva “heau” ia gaukaralaia, bona ena anina be gau ta dadaraia karana. Idia mai Ioane idia itaia taudia haida be sibona idia gwauraia kara maoromaoro Iuda tomadiho gunalaia taudia, bona idia laloa idia helalo-kerehai be anina lasi. Ioane ese ladana maragi taudia ia bapatiso henia badina idia helalo-kerehai, to tomadiho gunalaia taudia be unai taudia idia laloa bada lasi. Mai gari lasi ida Ioane ese unai koikoi gunalaia taudia edia kara ia gwauraia hedinarai: “Gaigai edia natudia e, daika ese umui ia hamaoroa, gabeai do ia vara badu dekena amo do umui heau mauri? Emui lalona umui giroa, vadaeni lalona giroa ena anina umui hedinaraia!”​​—⁠Mat. 3:​7, 8.

3 Ioane ia gwau lasi idia be gabu ma ta dekenai do idia heau lao. To, Ioane be gabeai do ia vara hahemaoro karana ia herevalaia, Dirava ena badu dinana unai; bona tomadiho gunalaia taudia ia hadibaia unai dina amo idia roho mauri totona, namona be helalo-kerehai ena toana do idia hahedinaraia. Gabeai, Iesu ese unai tomadiho gunalaia taudia ia gwau henia, badina edia lalohadai dikana be edia tamana Diabolo ena hegeregerena. (Ioa. 8:​44) Ioane ena hereva hegeregerena, Iesu ese ia gwauraidia “koria gaigai ena natudia,” bena ia henanadai: “Gehena ena hahemaoro amo edena bamona do umui heau mauri diba?” (Mat. 23:​33, BHğ) “Gehena” ena anina be dahaka?

4. Iesu ese Gehena ia gwauraia ena anina be dahaka?

4 Gehena be Ierusalema ena magu murimurinai ia noho koura ta bona unuseniai momoru bona animal edia mase tauanidia idia gabua. Iesu ese Gehena ia gwauraia, mase hanaihanai ia haheitalaia totona. (Rau 27 itaia.) Iesu ena henanadai amo ia hahedinaraia tomadiho gunalaia taudia be mase hanaihanai do idia abia.​​—⁠Mat. 5:​22, 29.

5. Ioane bona Iesu ese idia gwauraia “badu” dinana be edena negai ia guguru?

5 Iuda tomadiho gunalaia taudia be sibodia edia dika idia habadaia, badina Iesu bona iena murinai idia raka taudia idia dagedage henia. Gabeai, Ioane bona Iesu idia hereva hegeregerena, Dirava ena badu dinana ia ginidae. Unai nega ai, “gabeai do ia vara badu” be gabu tamona ia hadikaia, unai be Ierusalema bona Iuda dekenai ia vara, unai dainai idia be ma gabu ta dekenai idia heau lao diba. Unai badu be lagani 70 C.E. ai ia vara, unai nega ai Roma tuari taudia ese Ierusalema hanua bona ena dubu helagana idia hadikaia ore. Unai bamona “hisihisi bada herea” be guna Ierusalema dekenai ia vara lasi. Momo idia hamasea bona momo be igui hesiai taudia bamona idia abidia lao. Unai hisihisi badana ese gabeai sibodia idia gwauraia Keristani taudia bona tomadiho ma haida dekenai do ia vara hisihisi badana ia laulaulaia.​​—⁠Mat. 24:⁠21.

Gabeai Do Ia Vara Badu amo Ita Heau

6. Keristani kongrigeisen ginigunadia edia nega ai dahaka kara ia matamaia?

6 Keristani ginigunadia haida be aposteit taudia ai idia lao bona haida be idia murinai idia raka. (Kara 20:​29, 30) Iesu ena aposetolo taudia idia mauri noho lalonai, aposteit karadia idia koua, to idia mase murinai Keristani tomadiho koikoi momo idia vara. Hari inai negai, Kerisendom lalonai tomadiho oreadia momo idia gwau idia be Keristani taudia, to edia hahediba herevadia be idauidau. Baibel ia hahedinaraia Kerisendom ena gunalaia taudia be “Tau Dika Rohorohona” bona “Tau Dikana” bamona do idia hedinarai, “to Lohiabada Iesu mai diaridiari bona mai hairai bada danu do ia mai neganai, ia ese unai Tau Dikana do ia alaia mase.”​​—⁠2 Tes. 2:​3, 6-8.

7. Dahaka dainai Kerisendom ita gwauraia “Tau Dika Rohorohona” be maoro?

7 Kerisendom ena dubu gunalaia taudia be kara dika rohoroho idia karaia, badina edia hadibaia herevadia, idia moalelaia dina helagadia, bona edia kara be Baibel ida ia hegeregere lasi, unai amo taunimanima milioni momo idia hakaudia kerere. Iesu ese ia gwau henia tomadiho gunalaia taudia hegeregerena, hari inai negai “Tau Dikana” ena orea taudia be Dirava ese do ia hadikaia ore momokani bona do idia toreisi lou lasi. (2 Tes. 1:​6-9) To, Kerisendom ena gunalaia taudia bona tomadiho oreadia ma haida edia haroro taudia ese idia koia taudia be edena bamona? Unai henanadai haerelaia totona, namona be lagani 607 B.C.E. ai, Ierusalema idia hadikaia negana ita laloa.

“Babulonia Dekena amo Do Umui Heau Mauri!”

8, 9. (a) Ieremia ese Babulonia ai idia noho Iuda igui hesiai taudia dekenai dahaka peroveta herevana ia gwauraia? (b) Mede bona Parasa basileiana ese Babulonia ia hadikaia murinai, Iuda taudia be edena bamona idia heau mauri?

8 Peroveta tauna Ieremia ese lagani 607 B.C.E. ai, Ierusalema dekenai ia vara dika ia perovetalaia. Ia gwau Dirava ena taunimanima be igui hesiai taudia ai do idia lao, to “lagani 70” murinai edia tano dekenai do idia giroa lou. (Ier. 29:​4, 10) Babulonia dekenai idia noho igui hesiai Iuda taudia totona Ieremia be mai ena hereva badana ta: Idia ese Babulonia ena tomadiho koikoi do idia dadaraia. Unai amo, Iehova ese ia gwauraia negana ai, idia be hegeregere Ierusalema dekenai idia giroa lou bona tomadiho goevana do idia haginia lou. Unai be Mede bona Parasa basileia ese Babulonia be lagani 539 B.C.E. ai idia abia murinai ia vara. Parasa ena King Kurese Iharuana ese oda ia henia Iuda taudia be Ierusalema dekenai do idia giroa bona Iehova ena dubu helagana do idia haginia lou.​​—⁠Esr. 1:​1-4.

9 Unai nega ai, Iuda taudia 42 tausen mai kahana be edia hanua dekenai idia giroa lou. (Esr. 2:​64-​67) Unai idia karaia neganai, idia ese Ieremia ena peroveta herevana idia badinaia bona idia heau mauri, anina be gabu ma ta dekenai idia heau lao. (Ieremia 51:​6, 45, 50 duahia.) To, Israela taudia ibounai be idia hegeregere lasi Ierusalema bona Iuda dekenai do idia giroa lou totona. Babulonia dekenai idia do noho taudia, peroveta tauna Daniela danu, be Dirava ena hahenamo idia abia totona, Ierusalema ai idia karaia tomadiho goevana do idia badinaia bona Babulonia ena tomadiho koikoi do idia dadaraia.

10. “Babulonia Badana” be dahaka “kara mirodia” ia karaia?

10 Hari inai negai, taunimanima milioni momo ese idia badinaia tomadiho oreadia be Babulonia hanua gunana amo idia mai. (Gen. 11:​6-9) Baibel ese idia ibounai ia gwauraia: “Babulonia badana, ariara hahine ibounai bona tanobada ena kara mirodia ibounai edia sinana.” (Apok. 17:⁠5) Tomadiho koikoi be nega daudau lalonai tanobada ena politikol oreadia ida ia gaukara hebou. Tomadiho koikoi ena “kara mirodia” ta be tuari. Unai dainai, “tanobada dekenai idia alaia mase taudia ibounai edia rara” be Kerisendom lalonai idia davaria. (Apok. 18:24) Unai “kara mirodia” haida be pris taudia ese natudia maragidia idia sihari henidia bona sihari kava karadia ma haida idia karaia, to edia dubu gunalaia taudia ese unai kara idia gwauraia dika lasi. Unai dainai, ita hoa lasi kahirakahira Iehova Dirava ese tomadiho koikoi be inai tanobada amo do ia kokia vaitani.​​—⁠Apok. 18:⁠8.

11. Dirava ese Babulonia Badana ia do hadikaia ore lasi lalonai, Keristani taudia momokanidia edia maduna be dahaka?

11 Unai gaudia idia diba Keristani taudia momokanidia be mai edia maduna Babulonia Badana lalonai idia noho taudia idia hadibaia totona. Unai idia karaia dalana ta be, Iesu ese ia abia hidi nega korikori ai “aniani” do ia henia “hesiai tauna mai ena kamonai, bona mai ena kara maoromaoro” oreana ese ia halasia buka bona magasin be kamonai taudia dekenai idia hariharilaia. (Mat. 24:45) Bema ta be Baibel ena sivarai ia ura kamonai, dala idia hegaegaelaia ia ida Baibel stadi idia karaia totona. Ita ura do idia laloparara bona nega ia do noho lalonai, ‘Babulonia dekena amo do idia heau mauri!’​​—⁠Apok. 18:⁠4.

Kaivakuku Tomadiho Henia Karana amo Heau

12. Dirava ena lalohadai be dahaka kaivakuku o laulau tomadiho henia karana dekenai?

12 Babulonia Badana lalonai idia karaia kara mirona ta be laulau bona kaivakuku idia tomadiho henidia. Dirava ese unai kara ia gwauraia “kara bodaga.” (Deu. 29:17) Dirava idia ura hamoalea taudia ibounai ese kaivakuku tomadiho henia karana do idia dadaraia. Unai be Dirava ena hereva hegeregerena, ia gwau: “Lau sibona be Lohiabada, egu ladana be unai. Egu hairaina be dirava ta dekenai do lau henia lasi. Lau abia noho hanamoa, be kaivakuku ta dekenai do lau henia lasi.”​​—⁠Isa. 42:⁠8.

13. Edena bamona kaivakuku tomadiho henia karadia ita dadaraia be namo?

13 Baibel ese kara ma haida ia gwauraia kaivakuku tomadiho henia karadia. Hegeregere ia gwau, ma ta ena gau ura henia dikadika karana be “kaivakuku tomadiho henia kara.” (Kol. 3:⁠5) Ma ta ena kohu ura henia dikadika eiava mama henia karana be maoro lasi. (Eso. 20:17) Satani Diabolo ai ia lao aneruna be ia ura dikadika Ataiai Momokani Diravana bamona do ia lao bona taunimanima ese ia do idia tomadiho henia. (Luka 4:​5-7) Unai ura dainai ia ese Dirava ia gwau-edeede henia bona Heva ia dibagania, Dirava ese ia taravatua au huahua ia ura henia dikadika bona ia abia. Danu ita gwau diba, Adamu be kaivakuku tomadiho henia karana ta ia karaia, badina ia ese iena adavana ia ura henia dikadika dainai, ena lalokau guba Tamana Iehova ena hereva ia dadaraia. To, Dirava ena badu dinana ai idia ura roho mauri taudia ibounai ese Dirava sibona do idia tomadiho henia bona kaivakuku tomadiho henia karadia do idia dadaraia.

“Heudahanai Karadia Umui Rakatania”

14-16. (a) Dahaka dainai Iosepa be haheitalai namona? (b) Bema matabodaga lalohadai ita abia, dahaka ita karaia be namo? (c) Heudahanai karadia be edena bamona ita dadaraia diba?

14 Korinto Ginigunana 6:​18 duahia. Potifara ena adavana ese Iosepa ena lalona ia veria idia mahuta hebou totona neganai, Iosepa be ia amo ia heau oho. Iosepa be haheitalai namona, headava lasi bona headava Keristani taudia totona! Ia hahedinaraia Iosepa be guna Dirava ese ia karaia kara maoromaoro karadia ia diba bona ena lalomamina ia biagua. Bema ita be headava taudia bona ita ura ‘heudahanai karadia rakatania’ ena hahegani ita badinaia, namona be hahine o tau idauna ma ta dekenai iseda kara bona lalohadai ita naria namonamo, unai amo heudahanai karana ita dadaraia diba. Baibel ese ita ia hamaoroa: “Tauanina ena ura kara, umui emui lalonai idia gaukara noho, be do umui hamasea. Gaudia be inai: Heudahanai, lebulebu, ura dikadia, matabodaga, bona kohu momo ura dikadika kara. Kohu momo ura dikadika kara be hegeregere kaivakuku tomadiho henia kara bamona. Badina be unai bamona idia karaia taudia edia latanai Dirava ena badu do ia ginidae momokani, idia kamonai henia lasi dainai.”​​—⁠Kol. 3:​5, 6.

15 Mani oi itaia unai siri ia gwau, “Dirava ena badu do ia ginidae momokani.” Tanobada lalonai taunimanima momo be matabodaga karadia idia ura dikadika bona idia karaia. Unai dainai, ita Keristani taudia be matabodaga kara mirodia ita dadaraia totona, Dirava ena heduru bona lauma helaga totona ita guriguri be namo. Danu, ‘lauma helaga ese eda mauri do ia hakaua’ noho totona, namona be Baibel do ita stadilaia, Keristani heboudia do ita lao, bona sivarai namona be iseda dekena taudia dekenai do ita harorolaia. Unai amo, ‘tauanina ena ura dikadia do ita karaia lasi.’​​—⁠Gal. 5:​16.

16 Bema ita be ponografi laulaudia ita itaia, ‘lauma helaga ese eda mauri ia hakaua’ lasi. Namona be Keristani taudia ta ta ese matabodaga lalohadai idia havaraia buka, muvini piksa eiava miusiki do idia dadaraia. Unai hegeregerena, Dirava ena taunimanima idia helaga be namo, bona idia huanai hevaseha mai miro danu do idia kikilaia lasi. (Efe. 5:​3, 4) Unai amo iseda lalokau Tamana dekenai ita hahedinaraia, ita ura iena badu dinana amo ita roho mauri bona kara maoromaoro tanobada matamatana ai do ita noho.

‘Moni Ura Henia Bada Karana’ amo Ita Heau

17, 18. Dahaka dainai ‘moni ura henia bada’ karana do ita dadaraia?

17 Paulo ese Timoteo dekenai ia torea revareva ginigunana ai, Keristani hesiai taudia do ia biagua taravatu haida ia herevalaia, badina idia haida idia laloa edia biaguna be Keristani tauna dainai kohu momo do idia abia diba. Ma haida be helaga gaudia idia gaukaralaia sibona edia ura gaudia idia abia totona. Paulo ese ita ia sisiba henia, namo lasi ita “laloa Dirava badinaia kara be moni davaria dalana ta.” Unai hekwakwanai ena badina be taunimanima ese “moni idia ura bada,” bona unai kara be ogogami taudia bona taga taudia edia mauri ia hadikaia diba.​​—⁠1 Tim. 6:​1, 2, 5, 9, 10.

18 Baibel lalonai taunimanima haida oi laloatao, idia be “moni idia ura bada” o moni ese ia hoia diba anina lasi gaudia idia ura henia bada dainai, edia hetura karana Dirava ida idia hadikaia, a? (Ios. 7:​11, 21; 2 Kin. 5:​20, 25-​27) Paulo ese Timoteo ia sisiba henia: “To oi be Dirava ena tauna, oi ese inai bamona kerere dekena amo do oi raka siri. Kara maoromaoro, Dirava badinaia kara, abidadama, lalokau, haheauka, laloa manau, inai gaudia do oi tahua be namo.” (1 Tim. 6:​11) Dirava ena badu dinana amo idia ura roho mauri taudia ese unai sisiba do idia badinaia be gau badana.

“Uhau Edia Lebulebu Karadia Do Oi Rakatania”

19. Matamata taudia ibounai ese dahaka idia abia be namo?

19 Aonega Herevadia 22:15 duahia. Matamata taudia be edia lalona ai idia noho kavakava karadia ese idia hakaua kerere diba. Unai hekwakwanai idia hanaia totona, Baibel ena matahakani herevadia ese idia ia durua diba. Keristani matamata taudia momo, edia tama sina be orea lalonai lasi, ese Baibel lalonai idia noho hakaua herevadia idia dibaia bona edia mauri lalonai idia badinaia. Ma haida be kongrigeisen lalonai idia noho lo tadikaka bona taihu edia aonega sisiba herevadia amo heduru idia abia. Herevana, daika ese Baibel ena hakaua herevadia amo oi ia sisiba henia, to bema oi badinaia, hari inai negai bona vaira negana ai moale do oi davaria diba.​​—⁠Heb. 12:​8-​11.

20. Matamata taudia be lebulebu karadia idia dadaraia totona, edena bamona heduru idia abia be namo?

20 Timoteo Iharuana 2:​20-​22 duahia. Matamata tauna ta be sisiba hereva namodia ia kamonai lasi neganai, kavakava karadia ia karaia, hegeregere ia ura ma haida do ia hanaia toho, kohu momo do ia ura henia, do ia heudahanai, moni do ia ura henia bada bona moale karadia sibona do ia tahua. Unai gaudia be “uhau edia lebulebu karadia” bona Baibel ena sisiba be idia do ita rakatania. Herevana unai kara be edeseni amo idia mai, Keristani matamata tauna ese unai kara dikadia amo do ia heau, anina be do ia dadaraia. Matamata tauna do ia durua sisiba be inai: Dirava ia ura henia karadia do oi tahua bona “mai edia laloa goevagoeva, bona Lohiabada ena durua idia noia noho taudia, idia danu do oi turana karaia.”

21. Iesu Keriso be ena mamoe bamona taudia dekenai dahaka gwauhamata namona ia henia?

21 Herevana ita be matamata o buruka taudia, to ita idia hakaua kerere diba taudia edia hereva ita dadaraia karana ese ia hahedinaraia, ita be Iesu ena mamoe bamona taudia bona ita ura ‘idau taudia edia gadona amo ita heau siri.’ (Ioa. 10:⁠5) To, Dirava ena badu dinana amo ita heau mauri totona, ita idia hadikaia gau dikadia amo ita heau sibona be hegeregere lasi. Kara namodia danu do ita tahua. Stadi gabena dekenai unai kara namodia 7 do ita herevalaia. Unai gaudia ita tahua totona, Iesu be inai gwauhamata namona ia henia: “Mauri hanaihanai danu lau henia [egu mamoe] dekenai, idia be do idia mase lasi, lasi bona lasi momokani. Bona tau ta ese lauegu imana dekena amo idia do ia kokia lasi.”​​—⁠Ioa. 10:⁠28.

Edena Bamona Do Oi Haere?

• Iesu ese tomadiho gunalaia taudia dekenai dahaka sisiba ia henia?

• Hari inai negai taunimanima milioni momo dekenai dahaka dika do ia mai?

• Edena kaivakuku tomadiho henia karadia ma haida ita dadaraia be namo?

[Study Questions]

[Pictures on page 8, 9]

Inai hereva “heau” oi kamonai neganai dahaka oi laloa?