Skip to content

Skip to table of contents

Roma Bukana Ena Hereva Badadia

Roma Bukana Ena Hereva Badadia

Iehova Ena Hereva be Ia Mauri Noho

Roma Bukana Ena Hereva Badadia

LAGANI 56 C.E. ai, aposetolo Paulo be ena misinari laolaona ihatoina ai, Korinto dekenai ia ginidae. Ia kamonai Roma dekenai idia noho Iuda bona Idau Bese tadikaka edia huanai hekwakwanai haida idia vara dainai idia lalotamona lasi. Paulo ia ura idia be lalotamona ai idia noho, unai dainai idia ia durua totona, revareva ta ia torea.

Paulo ese Roma tadikaka dekenai ia torea revarevana lalonai, ia hahedinaraia edena dala ai Dirava ese taunimanima ia gwauraia maoromaoro bona edena bamona do idia noho dalana ia herevalaia danu. Unai revareva ese ita ia durua danu, badina iseda diba Dirava bona Iena Hereva dekenai ia habadaia, Dirava ena hebogahisi karana ia hahedinaraia, bona Keriso ena hahemauri gaukarana ia abia isi.​​—⁠Heb. 4:​12.

EDENA DALA AI ITA IA GWAURAIA MAOROMAORO?

(Roma 1:1–​11:⁠36)

Paulo ia gwau: “Ita ibounai ita kara dika vadaeni, bona Dirava ena hairaina guba dekenai ita abia be hegeregere lasi. To Dirava ese iena harihari gauna davana lasi ia henia ita dekenai. Iena bogahisihisi dekena amo ia ese ita ia gwauraia maoromaoro. Inai bamona ia karaia, badina be Iesu Keriso ese ita ia hoia lou dainai.” Danu, ia gwau: “Tau ta ia maoromaoro Dirava ena vairanai, be iena abidadama sibona dekena amo, to Taravatu badinaia dekena amo lasi.” (Roma 3:​23, 24, 28) Horoa Keristani taudia bona “mamoe idaudia” be “tau tamona ena kara maoromaoro” idia abidadama henia dainai, Dirava ese idia “ia gwauraia maoromaoro.” Horoa Keristani taudia be Keriso ida guba dekenai do idia lohia, bona hutuma bada taudia be Dirava ena turana ai idia lao bona “hisihisi badana” amo do idia roho mauri.​​—⁠Roma 5:​18; Apok. 7:​9, 14, NW; Ioa. 10:16; Iam. 2:​21-​24; Mat. 25:⁠46.

Paulo ia henanadai, ia gwau: “Kara dika ita karaia be namo, a? Badina be Taravatu henunai lasi, to Dirava ena hariharibada henunai ita noho dainai?” Bena ia haere: “Lasi bona lasi momokani.” Bona ia gwau: “Umui be kara dika ena hesiai gaukara taudia neganai, umui be mase do umui davaria. To bema umui be Dirava umui kamonai henia neganai, Dirava ese umui do ia gwauraia maoromaoro.” (Roma 6:​15, 16) Ma ia gwau: “Bema Dirava ena Lauma dekena amo tauanina ena kara umui hamasea neganai, be do umui mauri.”​​—⁠Roma 8:​13.

Baibel Henanadaidia Edia Haere:

1:​24-​32​​—⁠Paulo ese inai siri lalonai matabodaga karadia ia herevalaia neganai, ia be Iuda taudia eiava Idau Bese taudia ia gwauraia, a? Paulo ese unai hereva be Iuda taudia eiava Idau Bese taudia dekenai ia gwauraia diba, to inai siri lalonai ia ese Iehova ena Taravatu idia badinaia lasi idaunegai Israela besena ia gwauraia. Ena be Dirava ena kara maoromaoro taravatudia idia diba, to “idia ura lasi Dirava idia diba, bona ia dekenai idia laloa lasi.” Unai dainai idia be mai edia kerere bona panisi idia abia be maoro.

3:​24, 25​​—⁠Iesu Keriso ena boubou gauna be “ita ia hoia lou” lasi neganai, edena dala ai Dirava be “gunaguna neganai” idia vara kara dika ia gwauatao? Mesia idia perovetalaia herevana ginigunana Genese 3:​15 ai be lagani 33 C.E. ai, Iesu be au dekenai idia hamasea neganai ia guguru. (Gal. 3:​13, 16) Iehova ia ura do ia karaia gaudia be gau ta ese ia koua diba lasi, to idia guguru vaitani. Unai dainai, Iehova ese unai peroveta herevana ia gwauraia neganai, unai be hegeregere Iesu ena boubou gauna be ia henia vadaeni. Unai dainai, Iesu Keriso ese ia karaia boubouna ese dala ia kehoa bona Adamu ena tubudia ese unai boubou gauna idia abidadama henia neganai, Iehova ese edia dika do ia gwauatao. Keriso ia do mai lasi neganai idia noho taudia danu be unai boubou gauna dainai idia toreisi lou diba.​​—⁠Kara 24:⁠15.

6:​3-5​​—⁠Inai hereva “ita bapatiso neganai, Keriso Iesu danu ita hakapua tamona,” bona “ita be Iesu danu ita mase” ena anina be dahaka? Keriso murinai idia raka taudia be Iehova ena lauma helaga amo ia horoa neganai, idia be Iesu ida idia hakapua tamona bona idia be horoa Keristani kongrigeisen ai idia lao. Unai kongrigeisen be Iesu ena tauanina bona Iesu be ena Kwarana. (1 Kor. 12:​12, 13, 27; Kol. 1:​18) Idia bapatiso neganai Iesu danu idia hakapua tamona ena anina be unai. Horoa Keristani taudia edia mase be boubou gauna bamona, badina ‘Iesu danu idia mase’ anina be, idia be tanobada dekenai mauri hanaihanai do idia reaia bona guba dekenai idia lao. Unai dainai, edia mase be Iesu ena mase hegeregerena, boubou gauna bamona, to edia mase ese iseda kara dika ia hoia lou lasi. Idia mase bona lauma taudia bamona guba dekenai idia toreisi lou neganai, idia be Keriso ena mase lalonai idia bapatiso unai.

7:​8-​11​​—⁠Edena dala ai “Taravatu ena hereva goada dainai, kara dika ese dala ta ia davaria”? Taravatu ese taunimanima ia durua kara dika ena anina idia lalopararalaia totona. Bona idia itaia idia karaia kara dikadia momo ese ia hahedinaraia idia be goevadae lasi taudia. Unai dainai ita gwau diba, Taravatu ena hereva goada dainai, kara dika ese dala ta ia davaria.

Ita Dibaia Gaudia:

1:​14, 15. Badina idauidau dainai ita be sivarai namona ita harorolaia goadagoada. Badina ta be, Iesu ena rarana amo Dirava be taunimanima ia hoia, unai dainai ita be mai eda maduna unai taudia ita durua Dirava ena turana ai idia lao totona.

1:​18-​20. Dirava idia diba lasi bona kara dika idia karaia taudia be idia gwau diba lasi, Dirava “lau diba lasi,” badina Dirava ena kara be ena havaraia gaudia amo idia itaia diba.

2:​28; 3:​1, 2; 7:​6, 7.  Toana be Paulo ese ia gwauraia herevadia ese Iuda taudia ia habadua, to gabeai ia gwauraia herevadia ese edia lalona ia hanamoa. Paulo be haheitalai namona ita dekenai, bema taunimanima be ita gwauraia herevana idia moalelaia lasi, vadaeni mai aonega bona hemataurai ida unai ita hamaoromaoroa be namo.

3:⁠4. Bema taunimanima edia hereva be Baibel ena hereva amo ia idau, namona be Baibel ena hereva ita abidadama henia bona Dirava ena ura hegeregerena ita kara, badina “Dirava tamona be nega ibounai ia hereva momokani.” Basileia harorolaia bona hahediba taudia halaoa gaukarana ita goadalaia neganai, ita ese ma haida ita durua bona idia abia dae Dirava be nega ibounai ia hereva momokani.

4:​9-​12. Idaunegai Dirava ia gwau Aberahamo be kara maoromaoro tauna, bena lagani momo murinai, Aberahamo ena mauri lagani be 99 neganai, kopina utua karana ia karaia. (Gen. 12:4; 15:6; 16:3; 17:​1, 9, 10) Unai amo ia hahedinaraia, Dirava ita abidadama henia be gau badana.

4:​18. Iseda abidadama ia goada totona, helaro be mai anina bada.​​—⁠Heb. 11:⁠1.

5:​18, 19. Paulo be auka lasi herevadia amo ia hahedinaraia Iesu be Adamu ida ia hegeregere, unai amo Paulo ese ia hahedinaraia edena dala ai tau tamona ena “mauri do ia atoa diho, taunimanima momo edia dika davana karaia totona.” (Mat. 20:28) Iseda hahediba gaukara lalonai, Paulo bamona lalohadai ita hakapua namonamo bona sentens kwadogidia ita gaukaralaia be namo.​​—⁠1 Kor. 4:​17.

7:​23. Iseda tauanina ena kahana haida, hegeregere imana, aena, bona malana ese ita ia hakaua kerere diba. Unai dainai namona be iseda tauanina ena kahana idauidau ita naria namonamo.

8:​26, 27. Hekwakwanai aukana ta ita davaria bona ita diba lasi guriguri lalonai dahaka do ita herevalaia neganai, ‘Lauma Helaga be ita totona ia noinoi.’ Iehova, ‘guriguri ia kamonai’ Diravana, ese Baibel lalonai idia torea guriguri be iseda guriguri bamona ia abia dae.​​—⁠Sal. 65:⁠2.

8:​38, 39. Dika idauidau, lauma dikadia, bona tanobada gavamanidia ese Iehova ena lalokau ita dekenai idia koua diba lasi; bona namona be unai gaudia ese ita idia koua lasi Iehova ita lalokau henia noho totona.

9:​22-​28; 11:​1, 5, 17-​26. Israela besena be edia tano dekenai do idia giroa lou peroveta herevadia be Keristani kongrigeisen dekenai idia guguru. Horoa taudia be ‘Iuda taudia sibona lasi, to Iuda lasi taudia danu.’

10:​10, 13, 14. Dirava bona taunimanima ita lalokau henia, bona Iehova bona ena gwauhamata ita abidadama henia karana ese iseda ura do ia habadaia haroro gaukara ita goadalaia totona.

11:​16-​24, 33. “Dirava ena bogahisihisi bona iena panisia kara” be maka tamona dekenai idia gaukara hebou namo herea! Oibe, “Ia be Nadi Badana, iena gaukara be namo momokani. Iena dala ibounai be maoro.”​​—⁠Deu. 32:​4.

ISEDA MAURI LALONAI KARA MAOROMAORO ITA BADINAIA

(Roma 12:1–​16:⁠27)

Paulo ia gwau: “Unai dainai, lauegu varavara taudia e, Dirava ena bogahisihisi bada herea dainai umui lau noia, emui tauanina umui henia Dirava dekenai. Boubou gauna bamona do umui henia, mai mauri bona mai helaga danu, Dirava umui dekenai do ia moale totona.” (Roma 12:⁠1) Inai hereva “unai dainai” ena anina be Dirava ese Keristani taudia edia abidadama dainai ia gwauraidia maoro vadaeni. Unai dainai namona be Keristani taudia be Paulo ese gabeai ia gwauraia sisiba idia sibona dekenai, ma haida bona gavamani taudia dekenai do idia badinaia.

Paulo ia gwau: “Umui ta ta ibounai dekenai lau hamaoroa inai: Oi hekokoroku lasi.” Danu Keristani taudia ia hagoadaia: “Taunimanima umui lalokau henia koikoi lasi, to umui lalokau henia momokani.” (Roma 12:​3, 9) “Taunimanima ibounai ese gavamani do idia kamonai henia.” (Roma 13:⁠1) Keristani taudia ta ta be ena lalomamina hegeregerena do idia kara, unai dainai Paulo ese ia hagoadadia ‘ta ta do idia gwauraia kerere lasi.’​​—⁠Roma 14:⁠13.

Baibel Henanadaidia Edia Haere:

12:20​​—⁠Ita ia hahisia tauna “do ia hemarai bada” [“lahi gidadia iena kwarana latanai do oi haboua,” NW ] anina be dahaka? Baibel negadiai, taunimanima ese auri be lahi dekenai idia havevea. Nadi ta mai ena kopa be lahi latanai idia atoa neganai, lahi ena gida haida be nadi ena ataiai danu idia atoa​​—⁠unai amo nadi lalonai idia noho kopa be ia manoka bona nadi amo idia parara. Unai hegeregerena, lahi gidadia be iena kwarana latanai ita haboua, anina be ita ia hahisia tauna be mai manau ida ita kara namo henia dainai, iena kara aukadia do idia veve bona kara namodia do ia hahedinaraia.

12:21​​—⁠Edena dala ai ‘kara namo dekena amo dika do ita halusia’? Dala ta be, Dirava ese ita ia henia gaukarana​​—⁠Basileia harorolaia gaukarana unai⁠​—⁠​be mai gari lasi ida ita karaia noho ela bona Iehova ena ura negana ai do ita hadokoa.​​—⁠Mar. 13:⁠10.

13:1​​—⁠Edena dala ai “gavamani ena siahu be Dirava ese ia henia”? Gavamani ena siahu be Dirava ese ia henia anina be Dirava ese gwaumaoro ia henidia idia lohia totona, bona nega haida Dirava ese gavamani do idia karaia gaukaradia ia perovetalaia. Baibel ese ia hahedinaraia lohia taudia haida be Dirava ese edia gaukara ia perovetalaia.

Ita Dibaia Gaudia:

12:​17, 19. Bema ita ese ma ta ena kara dika ena davana ita henia neganai, ita be Iehova ese do ia karaia gaukarana ita karaia. Ma ta ena “kara dika davana” ia henia tauna be hekokoroku tauna!

14:​14, 15. Iseda tadikaka o taihu dekenai ita henia aniani eiava inua gauna ese idia ia hahekwakwanaia be namo lasi.

14:17. Dirava ida ita hetura namonamo totona, edena aniani eiava inua gaudia ita abia bona edena be ita dadaraia be anina bada lasi. To, Dirava ida eda hetura karana ita hanamoa totona, namona be kara maoromaoro ita karaia, maino daladia ita tahua bona ita moale.

15:⁠7. Namona be hereva momokani idia tahua taudia iboudiai be kongrigeisen lalonai ita abia dae, bona ita davaria taudia ibounai dekenai Basileia ena sivarai namona ita harorolaia. Namo lasi haida ita dadaraia.

[Pictures on page 31]

Iesu ena boubou gauna ia do henia lasi neganai, gunaguna idia karaia kara dika be Dirava ese ia gwauatao, a?