Skip to content

Skip to table of contents

“Taunimanima Danu mai Maino Danu Do Umui Noho”

“Taunimanima Danu mai Maino Danu Do Umui Noho”

“Taunimanima Danu mai Maino Danu Do Umui Noho”

“Maino karaia daladia umui tahua dala idauidau ibounai dekenai, taunimanima danu mai maino danu do umui noho totona.”​​—⁠ROMA 12:⁠18.

1, 2. (a) Iesu be ia murinai idia raka taudia dekenai dahaka hadibaia herevana ia henia? (b) Dagedage negadiai, edeseniai heduru herevadia ita davaria diba?

 IESU ese ia murinai idia raka taudia ia hadibaia tanobada taudia ese do idia dagedage henidia, bona ena hanuaboi ginigabena ai ia hamaorodia dahaka dainai unai bamona do ia vara. Ia gwau: “Bema umui be tanobada ena taudia momokani neganai, tanobada taudia ese umui do idia lalokau henia. To umui be tanobada ena lasi, lau ese tanobada dekena amo lau abia hidi umui, unai dainai tanobada ese umui do ia badu henia.”​​—⁠Ioa. 15:⁠19.

2 Iesu ena hereva hegeregerena, aposetolo Paulo be dagedage ia davaria. Paulo be mero matamatana Timoteo dekenai revareva iharuana ia torea neganai, ia gwau: “Oi ese lauegu hadibaia hereva oi badinaia vadaeni. Bona lauegu kara, lauegu ura namodia, lauegu abidadama, lauegu haheauka, lauegu lalokau, inai ibounai oi itaia vadaeni. Oi itaia danu, metau ibounai lalonai lau goada noho. Oi diba danu, dagedage bona hisihisi momo ese lau idia hadikaia.” Paulo ma ia gwau: “Oibe, Keriso Iesu danu idia hakapua dainai, Dirava badinaia idia ura taudia ibounai ese dagedage ena hisihisi do idia abia.” (2 Tim. 3:⁠10-​12) Paulo ese Roma tadikaka ia tore henia neganai, Roma karoa 12 lalonai dagedage negadiai dahaka do idia karaia ena sisiba namodia ia gwauraia. Inai nega dokona ai, iena sisiba ese ita idia durua danu.

“Kara Namo Sibona Do Umui Karaia”

3, 4. Edena dala ai Roma 12:17 ena hereva ita badinaia diba: (a) tomadiho dalanai ia parara ruma bese lalonai? (b) iseda dekena taudia dekenai?

3 Roma 12:17 duahia. Paulo ia gwau ma haida ese ita idia dagedage henia neganai, ita be idia do ita dagedage henia lasi. Tomadiho dalanai idia parara ruma bese lalonai unai sisiba idia badinaia be mai anina bada. Namona be Witnes tauna o hahinena ese iena Witnes lasi adavana ena hereva o kara dika davana do ia henia lou lasi. Dika ena davana henia lou karana ese namo ta do ia havaraia lasi. To, ruma bese lalonai hepapahuahu do ia habadaia sibona.

4 Paulo be dala namona ta ia hahedinaraia, ia gwau: “Taunimanima ibounai edia vairana dekenai kara namo sibona do umui karaia.” Bema ruma bese lalonai, tau ese hahine ena tomadiho dalana ia gwauraia dika, to hahine be mai lalokau ida tau dekenai kara namodia ia hahedinaraia noho, unai ese badu bona heai do ia koua. (Aon. 31:12) Betele dekenai ia gaukara tadikaka ta ladana Carlos, ia gwau ena tamana ese ena Witnes sinana ia dagedage henia, to sinana be kara namo ia hahedinaraia bona edia ruma bese ia naria namonamo dainai, tamana be ena kara ia haidaua. Carlos ia gwau: “Emai sinana ese ai ia hamaoroa nega ibounai emai tamana ai matauraia totona. Hanaihanai egu sinana be lau ia hamaoroa egu tamana ida boules (French taudia edia gadara ta) do ai gadara totona, ena be lau ese unai gadara lau ura henia lasi. To, ai gadara hebou neganai egu tamana be ia moale.” Gabeai, Baibel ia stadilaia matamaia bena ia bapatiso. Iehova ena Witnes taudia idia ura “taunimanima ibounai edia vairana dekenai kara namo sibona” idia karaia dainai, dika idia vara neganai nega momo edia dekena taudia idia durua, unai amo edia lalohadai kereredia idia haidaua.

“Lahi Gida” amo Dagedage Havevea

5, 6. (a) Edena dala ai “lahi gida” be ita ia dagedage henia tauna ena kwarana latanai ita haboua? (b) Iseda gabu dekenai tadikaka be Roma 12:20 idia badinaia dainai ia vara ekspiriens namona ta oi gwauraia.

5 Roma 12:20 duahia. * Paulo be unai siri ia torea neganai, Aonega Herevadia 25:​21, 22 ena hereva ia laloa. Unai siri ia gwau: “Bema oi dekenai ia tuari tauna ia hitolo neganai, aniani do oi henia, bona bema ia be ranu mase, ranu do oi henia. Bema inai bamona oi karaia, oi ese lahi gida iena kwarana dekenai do oi haboua, bona Lohiabada ese oiemu davana namona do ia henia.” Paulo ena sisiba Roma karoa 12 dekenai be ia gwau lasi lahi gida amo ita ia dagedage henia tauna do ita panisia o ita hahemaraia. To, unai aonega herevana bona Paulo ese Roma Keristani taudia dekenai ia torea sisibana be guna auri idia havevea dalana ia herevalaia. English gado ia diba bada tauna, Charles Bridges ia gwau: “Nadi haida mai edia kopa idia hapararaia gwauraia neganai; nadi be lahi latanai sibona idia atoa lasi, to lahi ena gida haida be nadi ena ataiai idia haboua danu. Unai hegeregerena, lalokau goadana be sibona ena ura ia dadaraia bona mai ena haheauka ida taunimanima momo edia dagedage karana ia havevea diba.”

6 Kara namodia be “lahi gida” hegeregerena, dagedage taudia edia kudouna do ia havevea bona edia badu karana do ia koua. Kara namodia ese taunimanima edia lalohadai kereredia Iehova ena taunimanima dekenai ia haidaua diba, bena do idia ura Baibel ena sivarai namona idia kamonai henia. Aposetolo Petero ia gwau: “Dirava idia diba lasi taudia edia vairanai, kara namodia do umui karaia. Momokani, hari idia ese umui idia gwauraia kerere noho. To bema emui kara namodia idia itaia neganai, idia ese Dirava do idia hanamoa, Keriso do ia giroa mai dinana dekenai.”​​—⁠1 Pet. 2:⁠12.

“Taunimanima Danu mai Maino Danu Do Umui Noho”

7. Iesu be edena maino ia herevalaia bona ita ia durua dahaka ita karaia totona?

7 Roma 12:18 duahia. Iesu ena hanuaboi ginigabena ai iena aposetolo taudia ia hamaoroa: “Maino umui dekenai lau rakatania, lauegu maino lau henia umui dekenai.” (Ioa. 14:27) Keriso ese idia dekenai ia henia maino be lalomaino. Idia diba Iehova Dirava bona Iena Natuna ese idia ia lalonamo henia bona idia ia lalokau henia neganai, unai lalomaino idia mamia. Namona be unai lalomaino ese ita ia durua, ma haida ida maino ai ita noho totona. Keristani taudia korikoridia be maino idia ura henia bona idia ura ma haida ida maino idia karaia.​​—⁠Mat. 5:​9.

8. Edena dala ai ruma bese lalonai bona kongrigeisen lalonai maino karaia taudia ai ita lao diba?

8 Ruma bese lalonai hepapahuahu idia vara neganai, maino ia karaia tauna ese ia hamaoromaoroa haraga, unai amo ia be hekwakwanai badana ai ia lao lasi. (Aon. 15:18; Efe. 4:​26) Keristani kongrigeisen lalonai unai bamona ita karaia be namo. Aposetolo Petero ia gwau, maino ita havaraia totona iseda uduna do ita biagua. (1 Pet. 3:​10, 11) Danu, Iamesi be iseda uduna ita naria namonamo, mama bona hepapahuahu karadia ita dadaraia ena sisiba ia henia murinai, ia gwau: “To atai amo ia mai aonegana ese kara goeva ia havaraia guna, bena maino, laloa maoromaoro, badinaia haraga karana, hebogahisi bada, bona huahua namodia, toana laloa lasi karana bona koikoi lasi karana. Danu, maino idia karaia taudia be maino negana lalonai, kara maoromaoro huahua ena uhe idia hadoa.”​—⁠Iam. 3:​17, 18NW.

9. Ena be ita ura “taunimanima ibounai” ida maino ai ita noho, to dahaka ita laloatao be namo?

9 Roma 12:​18 ai Paulo ia gwau maino karadia be ruma bese bona kongrigeisen sibona lalonai do ita badinaia lasi, to taunimanima ibounai dekenai ita hahedinaraia. * Idia be eda dekena taudia, gaukara taudia, sikuli turadia, bona haroro gaukara ai ita davaria taudia. To, aposetolo Paulo ena hereva matamanai, ia gwau: “Bema mai dalana.” Anina be ita gaukara goada “taunimanima ibounai” ida maino ai do ita noho totona, to ita naria namonamo Dirava ena kara maoromaoro taravatudia ita utua lasi.

Dika Ena Davana be Iehova ese Do Ia Henia

10, 11. Dahaka dainai dika ena davana do ita henia lasi?

10 Roma 12:19 duahia. Ena be taunimanima ese iseda haroro gaukara bona sivarai namona idia ura henia lasi, bona idia ura eda gaukara idia hadikaia, to namona be ita manau bona ita haheauka. (2 Tim. 2:​23-​25, NW ) Paulo ese Keristani taudia ia sisiba henidia ia gwau, “dika ena davana do umui henia lasi.” Ita Keristani taudia ita diba, dika ena davana henia ena maduna be iseda lasi, to Dirava ena. Salamo torea tauna ia gwau: “Do oi badu lasi, do oi dagedage lasi. Do oi laloa hekwarahi o laloa badu lasi, badina unai bamona laloa ese kara dika ia havaraia noho.” (Sal. 37:⁠8) Bona Solomona be inai sisiba ia henia: “Tau ta ena kara dika davana do oi henia lasi, to Lohiabada do oi abidadama henia, ia ese unai kara do ia hamaoromaoroa.”​​—⁠Aon. 20:⁠22.

11 Bema iseda inai taudia ese ita idia dagedage henia, aonega karana be Iehova dekenai ita rakatania bona ena nega korikorina ai unai taudia do ia panisia. Paulo ia diba Iehova ese dika ena davana do ia henia, badina ia gwau: “Buka Helaga ia gwau: “Lohiabada ia gwau, ‘Dika ena davana be lau sibona ese do lau karaia.’ ” (Deuteronomi 32:35 hahegeregerea.) Bema ita sibona ese dika ena davana ita karaia, ita hahedinaraia ita hekokoroku bona ita ura Iehova ese do ia karaia gauna ita karaia. Danu, ita hahedinaraia ita be Iehova ena gwauhamata ita abidadama henia lasi, ia gwau: “Dika ena davana be lau sibona ese do lau karaia.”

12. Iehova ena badu be edena negai bona edena bamona do ia hedinarai?

12 Roma 1:18 ai Paulo ia gwau: “Dirava ena badu guba dekena amo ia diho mai noho, taunimanima edia kara dikadia bona edia kerere ibounai dainai. Edia kara dika dekena amo, idia ese Dirava ena hereva momokani taunimanima do idia diba dalana idia koua noho.” Iehova ena badu be iena Natuna ese guba amo hisihisi badana negana ai do ia hahedinaraia. (Apok. 7:​14) Paulo ia gwau unai ese ia hamomokania “Dirava ena kota be maoromaoro momokani” bona iena revareva ma ta lalonai ia gwau: “Dirava ese kara maoromaoro do ia karaia. Hisihisi umui dekenai idia henia taudia dekenai, be ia ese hisihisi do ia henidia. Dirava ese umui bona ai, hisihisi ita abia noho taudia dekenai iena mauri namona do ia henia. Inai be do ia vara, Lohiabada Iesu bona iena aneru mai siahu bada danu guba dekena amo do idia mai neganai. Mai lahi siahu bada danu, Dirava ese ia idia ura lasi taudia, bona Lohiabada Iesu ena Sivarai Namona idia abia dae lasi taudia dekenai davana metau do ia henidia.”​​—⁠2 Tes. 1:​5-8.

Kara Namo amo Dika Halusia

13, 14. (a) Dahaka dainai haida ese ita idia dagedage henia neganai, ita hoa lasi? (b) Edena dala ai ita idia dagedage henia taudia ita hanamoa diba?

13 Roma 12:​14, 21 duahia. Ita abia dae momokani Iehova be iena ura do ia hagugurua dainai, ita be mai gari lasi ida “Basileia ena Sivarai Namona be tanobada ibounai dekenai” do ita harorolaia. (Mat. 24:14) Ita diba iseda Keristani gaukara ese iseda inai taudia do ia habadua, badina Iesu ese ita ia hadibaia: “Lauegu ladana dainai bese ibounai ese umui do idia badu henia.” (Mat. 24:⁠9) Unai dainai, dagedage ita davaria neganai, ita hoa lasi o iseda gaukara ita rakatania lasi. Aposetolo Petero ia gwau: “Lauegu lalokau taudia e, inai hisihisi bada, umui ia hisihisi henia noho gauna, be umui tohoa totona ia vara noho. Unai dainai do umui hoa lasi, do umui laloa lasi idau gauna ta be umui dekenai ia ginidae vadaeni. Lasi, to Keriso danu umui hisihisi hebou dainai do umui moale.”​​—⁠1 Pet. 4:​12, 13.

14 Namo lasi ita idia dagedage henia taudia ita badu henidia, to namona be idia ita hadibaia, badina idia haida be iseda gaukara ena badina idia diba lasi dainai unai bamona idia karaia. (2 Kor. 4:⁠4) Ita ura Paulo ena sisiba ita badinaia, ia gwau: “Umui dekenai idia dagedage taudia do umui hadikaia lasi, to Dirava umui noia, ia ese idia do ia hanamoa, do ia hadikadia lasi.” (Roma 12:14) Iesu ena Ororo Harorona ai, ia gwau: “Umui dekenai idia badu taudia do umui lalokau henia, bona umui dekenai idia hadikaia taudia be do umui kara namo henia. Edia hereva dekenai umui idia hadikaia taudia be do umui hanamoa, bona umui dekenai idia dagedage taudia be idia totona do umui guriguri.” (Luka 6:​27, 28) Aposetolo Paulo be sibona ena ekspiriens dainai ia diba, dagedage tauna be Keriso ena hahediba tauna bona Iehova ena hesiai tauna ai ia lao diba. (Gal. 1:​13-​16, 23) Paulo be revareva ma ta lalonai, ia gwau: “Ai dekenai idia hereva dika noho, to ai ese idia ai hanamoa. Ai idia dagedage henia noho, to davana ai henia lasi. Aiemai ladana idia hadikaia noho, to idia dekenai ai hereva mai manau danu.”​​—⁠1 Kor. 4:​12, 13.

15. Edena dala namona ai dagedage karadia ita halusia diba?

15 Keristani tauna korikorina be Roma karoa 12 ena hereva dokona do ia badinaia, ia gwau: “Namo lasi dika ese umui do ia halusia, to umui ese kara namo dekena amo dika do umui halusia.” Dika iboudiai edia badina be Satani Diabolo. (Ioa. 8:​44; 1 Ioa. 5:​19) Iesu ese aposetolo Ioane dekenai ia henia matahanai lalonai, ia hahedinaraia iena horoa tadikaka be “Mamoe ena Natuna ena rarana dainai, bona iena hereva idia gwauraia dainai, Satani dekena amo idia kwalimu.” (Apok. 12:11) Unai ese ia hahedinaraia, Satani bona inai tanobada lalonai ia havaraia dagedage karadia ita hanaia dalana namona be, Basileia ena sivarai namona ita harorolaia noho.

Helaro Ita Dogoatao Noho

16, 17. Roma karoa 12 ena hereva ese ita ia hadibaia: (a) edena dala ai iseda mauri do ita gaukaralaia? (b) edena dala ai kongrigeisen lalonai ma haida do ita kara henia? (c) edena dala ai dagedage taudia do ita kara henia?

16 Paulo ese Roma karoa 12 dekenai ia torea sisiba ita stadilaia karana amo gau momo ita dibaia. Ita diba ita be Iehova ena hesiai taudia dainai, mai eda ura ida boubou gaudia ita henia. Lauma helaga ese ita ia hasiahua dainai, unai boubou gaudia be mai eda ura ida ita henia, badina ita laloparara unai be Dirava ena ura. Mai iseda lalona bona goada ibounai ida iseda diba idauidau ita gaukaralaia Dirava ita hesiai henia totona. Mai manau ida iseda maduna ita huaia, bona ita gaukara goada kongrigeisen lalonai maino ia noho totona. Heabidae karadia do ita hahedinaraia bona iseda tadikaka taihu edia hemami do ita laloa bada.

17 Roma karoa 12 amo ita ese dagedage karadia hanaia daladia momo ita dibaia. Dagedage taudia edia dika ena davana do ita henia lasi. Namona be ita hekwarahi dagedage karadia be kara namo amo ita halusia totona. Bema mai dalana, bona Baibel ena taravatu ita utua lasi neganai, namona be taunimanima ibounai ida maino ai ita noho hebou. Ruma bese lalonai, kongrigeisen lalonai, dekena taudia ida, gaukara gabunai, sikuli gabunai bona haroro gaukara lalonai namona be unai sisiba ita badinaia. Dagedage ita davaria negadiai, namona be ita hekwarahi kara namo ita hahedinaraia totona. Danu, namona be ita laloatao Iehova ese dika ena davana do ia henia.

18. Roma 12:⁠12 ese dahaka mai anina bada hereva toi ia hahedinaraia?

18 Roma 12:12 duahia. Paulo ese unai sisiba namodia ia henia murinai, mai anina bada hereva toi ia gwauraia. Iehova ena heduru sibona amo unai gau ibounai ita karaia diba dainai, ia gwau, “guriguri do umui goadalaia nega ibounai.” Unai ese ita ia durua iena sisiba ita badinaia totona, ia gwau: “Nega dika ia mai neganai do umui gini goada.” Dokonai, herevana tanobada ai eiava guba ai mauri hanaihanai do ita abia, to namona be Iehova ena gwauhamata nega vaira totona, do ita “laloa noho mai moale danu.”

[Footnotes]

^ par. 5 Roma 12:​20, (NW ): “To, ‘bema emu inai tauna ia hitolo, aniani do oi henia; bema ia ranu mase, ranu do oi henia; unai kara amo oi be lahi gidadia iena kwarana latanai do oi haboua.’ ”

^ par. 9 Roma 12:​18, (NW ): “Bema mai dalana, taunimanima ibounai ida do umui noho mai maino danu.”

Riviu

• Dagedage ita davaria neganai dahaka ita karaia be namo?

• Edena dala ai maino karaia taudia ai ita lao diba?

• Dahaka dainai dagedage taudia edia kara dika davana ita henia lasi?

[Study Questions]

[Picture on page 8]

Dekena taudia ita durua neganai edia lalohadai kereredia idia haidaua diba

[Picture on page 9]

Kongrigeisen lalonai oi be maino karaia tauna, a?