Skip to content

Skip to table of contents

Iehova Ena Hakaua Dalana Do Oi Badinaia, A?

Iehova Ena Hakaua Dalana Do Oi Badinaia, A?

Iehova Ena Hakaua Dalana Do Oi Badinaia, A?

“Dala koikoi ibounai be lau ura lasi momokani.”​—⁠SAL. 119:128.

1, 2. (a) Gabu ta oi lao totona daika ena hadibaia herevana do oi abia dae, bona dahaka dainai? (b) Iehova be dahaka hadibaia herevadia ia henia, bona dahaka dainai?

 MANI oi laloa: Oi ura gabu ta dekenai oi lao. Emu turana namona ta be oi lao henia gabuna ena dala ia diba dainai, ia amo heduru oi tahua. Unai gabu lao henia dalana ia gwauraia neganai, reana ia gwau: “Kona oi giroa neganai, saini ta do oi itaia. To oi badinaia lasi, badina momo be unai saini idia badinaia bona idia boio.” Iena hadibaia hereva do oi badinaia, a? Laulau dalanai, Iehova be unai turana namona bamona. Mauri hanaihanai ia lao henia dalana ita davaria totona, ita dekenai hakaua herevadia ia henia, bona ita ia hadibaia lalohadai kereredia ita dadaraia totona, badina ita idia hakaua kerere diba.​—⁠Deu. 5:32; Isa. 30:⁠21.

2 Namona be ita laloatao Iehova be ita ia laloa bada bona lalokau henia dainai, unai hadibaia herevadia ia henia. Ia ura ita lao henia gabuna dekenai do ita ginidae. Lalohadai kereredia ese ita idia veria bona kara dika ita karaia neganai, Iehova ia lalohisihisi. (Ese. 33:11) Inai stadi lalonai ita idia hakaua kerere gaudia toi do ita herevalaia: (1) Taunimanima momo badinaia karana, (2) iseda kudouna bona matana edia ura badinaia karana, bona (3) anina lasi gaudia laloa bada karana. Salamo torea tauna be Iehova dekenai ia gwau: “Dala koikoi ibounai be lau ura lasi momokani.” (Sal. 119:128) Oi danu be unai bamona oi laloa, a? Mani ita itaia, edena dala ai “dala koikoi ibounai” ita dadaraia diba?

“Taunimanima Momo” Badinaia Lasi

3. (a) Dahaka dainai taunimanima momo edia murinai ita raka be aonega karana lasi? (b) Esodo 23:2 ena hakaua herevana be dahaka?

3 Bema gabu daudauna ta dekenai oi ura lao to dala oi diba namonamo lasi, dahaka do oi karaia? Reana do oi ura taunimanima momo edia murinai oi raka. To, namona be oi laloa namonamo, badina dika oi davaria garina. Reana idia be gabu idauna idia lao, o idia danu idia daradara bona idia boio. Mani Dirava ese Israela besena ia henia taravatu ta ita laloa. Unai taravatu ia gwau kota lalonai diadi bona witnes taudia be ‘taunimanima momo hamoalea totona hereva koikoi do idia gwauraia lasi.’ (Esodo 23:2 duahia.) Unai taravatu ia noho badina vaia goevadae lasi taudia idia ura taunimanima momo idia hamoalea dainai, kota maoromaoro idia hagagevaia. To, unai kara be kota gabuna sibona ai ia vara lasi.

4, 5. Iosua bona Kaleba be dahaka hahetoho idia davaria? Dahaka dainai idia gari lasi?

4 Oibe, “taunimanima momo” badinaia hahetohona be nega idauidau ai ita davaria bona ita dadaraia be auka. Mani Iosua bona Kaleba ese idia davaria hahetoho ita herevalaia. Gwauhamata Tanona idia itaia totona, spai taudia 12 idia siaia, Iosua bona Kaleba be idia danu idia lao. Idia giroa lou neganai, spai taudia 10 be ripoti dikana idia henia bona taunimanima idia gari. Idia koikoi bona idia gwau unai tano dekenai Nepili taudia idia noho, idia be gwau-edeede aneru edia natudia. (Gen. 6:​3, 4) To, unai be koikoi herevana, badina lagani handred haida gunanai Abata dekenai Nepili taudia ibounai idia mase ore. To, abidadama manoka taudia be ma haida edia anina lasi herevadia ese idia hagaria diba. Unai dainai, spai taudia 10 edia ripoti dikana ese Israela taudia momo ia hagaria. Bona Israela taudia momo idia laloa Gwauhamata Tanona idia vareai be aonega karana lasi. To, Iosua bona Kaleba be dahaka idia karaia?​—⁠Num. 13:​25-33.

5 Iosua bona Kaleba be “taunimanima momo” idia badinaia lasi. Ena be Israela taudia idia ura lasi edia hereva idia kamonai bona idia ura nadi amo idia hododia mase, to idia ruaosi be hereva momokani idia gwauraia! Dahaka dainai idia gari lasi? Badina edia abidadama ia goada. Abidadama goada taudia be taunimanima edia koikoi herevadia bona Iehova Dirava ena gwauhamata helagadia edia idau idia diba. Gabeai, Iosua bona Kaleba idia hahedinaraia Iehova be ena gwauhamata ibounai ia hagugurua Diravana. (Iosua 14:​6, 8; 23:​2, 14 duahia.) Iosua bona Kaleba be Dirava idia badinaia taudia, bona idia ura lasi abidadama lasi taudia idia badinaia bona Iehova ena lalona idia hahisia. Unai dainai idia gini goada, bona hari edia kara ita tohotohoa be namo.​—⁠Num. 14:​1-10.

6. Moale karadia oi ura abia hidi neganai, “taunimanima momo” oi badinaia sibona, a?

6 Nega haida oi ura “taunimanima momo” oi badinaia sibona, a? Hari, taunimanima momo be Iehova ena kara maoromaoro taravatudia idia matauraia lasi. Dahaka be maoro bona dahaka be kerere be sibona ese idia abia hidi. Hegeregere, idia gwau TV, muvi bona vidio gadara ai idia hedinarai matabodaga, dagedage bona babalau karadia be dika lasi. (2 Tim. 3:​1-5) Oi bona emu ruma bese be moale karana ta umui ura abia hidi neganai, unai bamona taudia ese umui idia biagua, a? Bema oibe, “taunimanima momo” oi badinaia unai.

7, 8. (a) Edena dala ai iseda ‘lalona do ita hadibaia lou, hadibaia lou’? (b) Dahaka dainai matamata taudia momo edia kara oi moalelaia?

7 Abia hidi ita karaia totona, Iehova be ita dekenai harihari gauna namona ta ia henia. Unai be iseda “lalona.” To gau badana be iseda ‘lalona do ita hadibaia lou, hadibaia lou.’ (Heb. 5:​14, BH) Bema taunimanima momo ita badinaia sibona eiava haida ese idia atoa taravatu ita badinaia, iseda lalona ia hadibaia lasi, namo bona dika edia idau ia diba totona. Hegeregere, namo lasi ta ese lista ta dekenai do ita dadaraia TV program, muvi, o buka bona Intanet sait idauidau ia torea. Reana unai bamona lista be nega ibounai do ita haidaua. (1 Kor. 7:31) Ita ura lasi ma haida ese ita totona abia hidi do idia karaia, badina ita ura Iehova ese ita dekenai ia henia ura kwalimu ita gaukaralaia namonamo abia hidi ita karaia totona. To, Iehova ia ura Baibel ena hereva do ita laloa dobu, iena heduru totona ita guriguri, bona ia hamoalea abia hidi ita karaia.​—⁠Efe. 5:⁠10.

8 Momokani, Baibel ena hereva hegeregerena abia hidi ita karaia neganai, haida ese ita do idia kirikirilaia. Sikuli ai Keristani matamata taudia be edia turadia ese idia doria natudia momo ese idia karaia gaudia idia karaia totona. (1 Pet. 4:⁠4) To, iseda matamata taudia momo be unai idia karaia lasi. Keristani matamata bona buruka taudia ese Iosua bona Kaleba edia abidadama idia tohotohoa be moale gauna.

‘Emu Kudouna Bona Matana Ena Ura’ Badinaia Lasi

9. (a) Gabu ta ita lao neganai, dahaka dainai sibona iseda ura dalana ita badinaia be aonega karana lasi? (b) Dahaka dainai Israela taudia dekenai Numera 15:​37-39 ena taravatu be mai anina bada?

9 Ita ia hakaua kerere gauna iharuana be iseda kudouna bona matana ena ura badinaia karana. Mani inai haheitalai ita laloa: Bema oi be gabu ta dekenai oi lao, mapu oi negea bona sibona emu ura dalana oi abia hidi, hegeregere gabu hairaidia oi itaia bona oi badinaia, dahaka do ia vara? Reana oi lao henia gabuna dekenai do oi ginidae lasi. Iehova ese Israela taudia dekenai ia henia taravatu ta ita laloa. Iehova ese Israela taudia ia hamaoroa edia dabua isena dekenai varo bulu do idia turia. (Numera 15:​37-39 duahia.) Hari, reana momo be unai taravatu dekenai do idia daradara. Oi laloparara dahaka dainai unai taravatu be mai anina bada, a? Badina ta be Israela taudia ia hadibaia idia be Dirava diba lasi besedia amo idia idau. Iehova ese idia ia lalonamo henia totona, idau bese taudia amo do idia gini siri. (Lev. 18:​24, 25) To, unai taravatu ese ia hahedinaraia kudouna bona matana ena ura ese ita ia hakaua kerere bena mauri hanaihanai ia lao henia dalana ita rakatania diba. Edena dala ai unai ia vara diba?

10. Edena dala ai Iehova ia hahedinaraia ia be taunimanima edia kudouna ia diba?

10 Iehova ese iena taunimanima dekenai unai taravatu ia henia neganai, ena badina ia gwauraia: “Lau dekena amo do umui raka siri lasi, [“bona emui kudouna bona matana edia ura do umui badinaia lasi,” BHğ].” Iehova be unai bamona ia hereva badina taunimanima edia kudouna ia diba. Ia diba iseda matana ese ia itaia gaudia ese iseda kudouna ia veria diba kara dika ita karaia totona. Baibel ia gwau: “Taunimanima edia kudouna be mai koikoi bada, bona mai dika rohoroho danu. Daika ese kudouna ena dala ia diba?” (Ier. 17:⁠9) Unai dainai, Iehova ese Israela taudia dekenai ia henia taravatu ena badina oi lalopararalaia, a? Ia diba idia ese Dirava diba lasi besedia edia kara idia itaia neganai, do idia ura idia tohotohodia. Unai dainai, Iehova ese Israela taudia dekenai unai taravatu ia henia, unai amo idia ia hadibaia idau bese taudia amo do idia gini siri.​—⁠Aon. 13:⁠20.

11. Edena dala ai iseda matana bona kudouna ese ita ia hakaua kerere diba?

11 Hari inai negai, tauanina ena ura ese eda kudouna ia hakaua kerere diba. Tanobada taudia be edia ura sibona idia laloa bada. Vadaeni, edena dala ai Numera 15:39 ena hakaua herevana ita badinaia diba? Mani oi laloa: Emu sikuli, gaukara o noho gabuna dekenai momo be lebulebu dabua idia hahedokilaia oi itaia neganai, oi ura idia oi badinaia, a? Reana Keristani tauna ena dabua hahedokilaia dalana oi rakatania bona edia sitaelo oi tohotohoa, a?​—⁠Roma 12:​1, 2.

12, 13. (a) Bema iseda matana be gau dikana ta ia itaia, dahaka ita karaia be namo? (b) Dahaka ese ita ia durua diba ma haida dekenai lalohadai mirona ita henia lasi totona?

12 Sibona eda kara ita biagua be gau badana. Iseda matana be gau dikana ta ia itaia neganai, namona be Iobu ita laloa. Ia be ena matana dekenai taravatu ia atoa hahine ma ta be hegahusi dalanai do ia raraia lasi. (Iobu 31:⁠1) Unai hegeregerena, King Davida ia gwau: “Egu matana vairanai gau mirona ta do lau atoa lasi.” (Sal. 101:​3, BHğ) Bema gau ta ese iseda lalomamina goevana bona eda hetura karana Iehova ida ia hadikaia, unai be “gau mirona.” Unai gau mirona be iseda matana amo ita itaia gaudia danu. Idia ese eda kudouna ia veria diba kara dika ita karaia totona.

13 Danu, namo lasi iseda kara amo ita be ‘gau mirona ta’ bamona haida edia lalona ita veria lalohadai mirodia idia abia totona. Reana iseda dabua hahedokilaia karana amo unai ita karaia. Unai dainai, Baibel ena sisiba ita badinaia bona hemataurai dalanai iseda dabua ita hahedokilaia be namo. (1 Tim. 2:⁠9) Manau ia hahedinaraia tauna be ena kara ibounai lalonai sibona ena ura ia laloa lasi. To, ma haida edia lalomamina bona hemami ia laloa, badina ia ura lasi ena kara ese ma haida ia habadua eiava hahekwakwanaia. (Roma 15:​1, 2) Keristani kongrigeisen lalonai matamata taudia momo edia dabua hahedokilaia dalana be namo herea. Unai ita itaia neganai ita moale badina idia ese edia “kudouna bona matana” ena ura idia badinaia lasi, to idia gaukara goada Iehova idia hamoalea totona.

“Anina Lasi Gaudia” Badinaia Lasi

14. Samuela be Israela taudia dekenai dahaka sisiba ia henia?

14 Mani oi laloa, oi be tano gagaena dekenai oi raka bona oi ranu mase. Bona dina ena siahu ese emu matana ia koia bona sinavai ta oi itaia, to unai be sinavai korikorina lasi, dahaka do ia vara? Bema oi itaia gauna oi badinaia, reana do oi mase diba! Iehova ia diba ita dekenai unai ia vara diba. Mani inai haheitalai ita laloa. Israela besena edia dekena taudia be mai edia king, unai dainai idia ura king ta ese idia do ia lohiaia. Unai ura dainai dika idia davaria, badina idia ese Iehova, edia King idia dadaraia. Ena be Iehova ese idia totona king ta ia abia hidi, to peroveta tauna Samuela amo idia ia sisiba henia “anina lasi gaudia” do idia badinaia lasi totona.​—⁠1 Samuela 12:21 duahia.

15. Edena dala haida ai Israela taudia be anina lasi gaudia idia badinaia?

15 Israela taudia idia laloa idia abia hidi king ese idia do ia durua bada, badina idia ese unai king idia itaia diba, to Iehova be idia itaia lasi. To madi, edia matana ese ia koidia dainai, idia badinaia gauna be anina lasi gauna ai ia lao! Idia be Satani ese ia havaraia lalohadai koikoina idia badinaia. Unai king idauidau ese edia lalona ia veria kaivakuku idia tomadiho henia totona. Kaivakuku idia tomadiho henia taudia idia laloa au o nadi amo idia karaia diravana ese idia ia durua diba. To idia itaia diba lasi Diravana, Iehova, gau ibounai ia havaraia tauna be idia abidadama henia lasi. Aposetolo Paulo ena hereva bamona edia kaivakuku be “anina lasi.” (1 Kor. 8:⁠4) Kaivakuku be gau ta idia itaia bona kamonai diba lasi, idia hereva diba lasi bona gau ta idia karaia diba lasi. Namo lasi ita laloa kaivakuku ta ita itaia bona dogoatao dainai, ita tomadiho henia be kerere lasi. Unai be kavakava lalohadaina. Badina kaivakuku idia tomadiho henia taudia be kaivakuku hegeregerena ai do idia lao.​—⁠Sal. 115:​4-8.

16. (a) Edena dala ai Satani be taunimanima ia koia anina lasi gaudia idia tahua totona? (b) Dahaka dainai ita gwau kohu bona moni be anina lasi gaudia?

16 Satani ia diba edena dala ai taunimanima ia veria anina lasi gaudia idia tahua totona. Hegeregere, ia ese taunimanima momo ia koia dainai, idia laloa kohu momo maurina ese edia noho do ia hanamoa. To, idia gorere, moni ena siahu ia diho, eiava dika ta ia vara neganai, unai gaudia ese idia ia durua diba, a? Bema taunimanima idia daradoko, idia mamia idia be anina lasi, edia kohu bona moni ese idia ia durua diba, a? Idia mase gwauraia neganai, kohu o moni ese idia ia hamauria diba, a? Bema kohu bona moni sibona ita abidadama henia bona Dirava ita dadaraia, do ita lalohisihisi bada. Unai gaudia ese ita idia hamauria diba lasi; idia be anina lasi gaudia. Ita diba iseda mauri be kwadogi sibona bona unai gaudia ese ita dekenai noho namo bona moale korikori idia henia diba lasi. (Aon. 23:​4, 5) To, Iehova be ia mauri noho bona ia be Dirava momokanina! Bema ita tura henia, noho namo bona moale korikori ita davaria diba. Unai be hahenamo badana! Anina lasi gaudia dainai Iehova ita rakatania be aonega karana lasi.

17. Emu lalona oi hadaia dahaka do oi karaia?

17 Ita moale badina iseda Tura namona bona mauri ia lao henia dalana ia Hadibaia Tauna, be Iehova Dirava. Bema iena hadibaia herevadia ita badinaia bona taunimanima momo badinaia karana, iseda matana bona kudouna edia ura badinaia karana, bona anina lasi gaudia laloa bada karana ita dadaraia, mauri hanaihanai ita abia diba. Pura vaira ena stadi ai, ita idia hakaua kerere gaudia ma haida do ita herevalaia. Bona Iehova ese ita ia durua diba daladia ma haida do ita herevalaia danu.​—⁠Sal. 119:128.

Dahaka Oi Laloa?

Henunai idia noho siridia be edena bamona oi badinaia diba?

Esodo 23:2

Numera 15:​37-39

1 Samuela 12:⁠21

Salamo 119:128

[Study Questions]

[Picture on page 11]

Nega haida oi ura taunimanima momo oi badinaia, a?

[Picture on page 13]

Dahaka dainai matana bona kudouna ena ura oi badinaia be mai ena dika?

[Picture on page 14]

Oi be anina lasi gaudia oi tahua noho, a?