Skip to content

Skip to table of contents

Iehova Ena Taunimanima be Kota Idia Wini!

Iehova Ena Taunimanima be Kota Idia Wini!

Iehova Ena Taunimanima be Kota Idia Wini!

LAGANI 1991 ai, Soviet Union ese Iehova ena Witnes taudia idia rejista, bena Soviet Union ia parara neganai Russia ena gavamani matamata ese Iehova ena Witnes taudia be edia lista dekenai idia abia dae danu. Unai gavamani matamata ia hereva hedinarai gavamani gunana ese iseda tadikaka bona taihu idia dagedage henidia. Lagani 1993 ai, Moscow Department of Justice ese Iehova ena orea be inai ladana dekenai idia rejista: Moscow Community of Jehovah’s Witnesses. Danu, 1993 ai Russia gavamani ese konstitusen matamata ia karaia. Unai konstitusen ese taunimanima dekenai maoro ia henia sibodia edia tomadiho idia badinaia totona. Iseda tadikaka bona taihu be lagani momo lalonai unai idia naria.

Russia tadikaka taihu be edia haroro gaukara idia habadaia bona taunimanima momo be hereva momokani idia dibaia. (2 Tim. 4:⁠2) Lagani 1990 ia lao 1995 ai, Moscow tadikaka edia namba be 300 amo ia daekau 5,000 ia hanaia! Unai dainai, edia inai taudia idia moale lasi, idia dagedage henidia bona kota dekenai idia abia lao.

KOTA IA MATAMAIA

June 1995 ai, Iehova ena Witnes taudia be kota dekenai idia abia lao. Moscow taudia haida be Russia ena Otodoks Dubu idia durua bona idia gwau iseda tadikaka be taravatu utua karadia idia karaia. June 1996 ai, kerere tahua taudia idia gwau Iehova ena Witnes taudia be kerere ta idia karaia lasi. To, iseda tadikaka be nega foa unai samania herevana tamona dainai idia kota henidia. Bona unai nega toi lalodiai kerere ta idia davaria lasi. Vadaeni April 13, 1998 ai unai keis idia koua.

Iehova ena Witnes taudia edia inai taudia edia loea ia gwau kerere ta idia davaria lasi. To, ia gwau Witnes taudia edia gaukara koua totona, edia samania herevana be pulisi idia henia lasi, to maoromaoro kota dekenai idia henia. Unai dainai, Moscow Northern Administrative Circuit ena loea ese samani pepana be kota dekenai ia atoa bona kota dekenai iseda tadikaka ia abia lao. September 29, 1998 ai, Moscow ena Golovinsky District Court ai kota idia hamatamaia.

BAIBEL IDIA GAUKARALAIA

Kahana taudia edia loea be Tatyana Kondratyeva. Lagani 1997 ai gavamani ese idia sainia taravatu ta ia gaukaralaia Witnes taudia ia hadikaia totona. Unai taravatu ia gwau Otodoks Keristani, Islam, Iuda bona Buddha tomadiho sibodia be gavamani ese ia abia dae. Niuspepa ta (Associated Press, June 25, 1999) ia gwau, Russia ena Otodoks Dubu ese gavamani ia doria unai taravatu idia torea totona, badina idia ura Iehova ena Witnes taudia edia gaukara idia koua. Bema tomadiho orea ta be taunimanima ia hadibaia ma haida idia inai henia totona, unai taravatu ese kota dekenai gwaumaoro ia henia unai tomadiho orea ena gaukara idia koua totona. Unai loea ia gwau, gavamani ese Iehova ena Witnes taudia edia gaukara ia koua be namo, badina idia ese taunimanima idia hadibaia ma haida idia inai henia totona, bona ruma bese edia mauri idia hadikaia danu.

Witnes taudia edia loea ia henanadai: “Moscow Kongrigeisen ai daidia be taravatu idia utua bona taunimanima idia hadibaia ma haida idia inai henia totona?” To, kahana taudia edia loea be ta ena ladana ia gwauraia diba lasi. Ia gwau Iehova ena Witnes taudia edia buka bona magasin ese taunimanima idia hauraia tomadiho ma haida idia inai henia totona, badina idia gwau idia sibona be tomadiho momokanina.

Iseda tadikaka ta, ia be loea tauna ta ese diadi bona kahana taudia edia loea dekenai Baibel ena kopi ta ta ia henia. Bena Efeso 4:5 ia duahia: “Lohiabada be tamona, abidadama be tamona, bapatiso be tamona.” Bona siri ma haida danu idia herevalaia hebou, hegeregere Ioane 17:18 bona Iamesi 1:27. Bena diadi ia henanadai: “Unai siri ese ma haida ia doria tomadiho idaudia idia inai henia totona, a?” Kahana taudia edia loea ia gwau haere ta do ia henia lasi, badina Baibel ia diba namonamo lasi. Bena iseda tadikaka ese Russia ena Otodoks Dubu ena buka haida ia hahedinaraia, unai buka lalonai Witnes taudia edia ladana idia hadikaia, bona ia henanadai: “Inai buka lalonai idia gwauraia herevadia be taravatu idia utua, a?” To kahana taudia edia loea ia gwau haere ta do ia henia lasi, badina ia be Otodoks Dubu ena hahediba herevadia ia diba lasi.

SAMANI HEREVA KOIKOIDIA

Kahana taudia edia loea ia gwau Witnes taudia ese ruma bese maurina idia hadikaia, bona unai ia hamomokania gauna ta be idia ese holidei haida idia moalelaia lasi. To, gabeai ia sibona ia gwau Russia ena konstitusen ese taunimanima ia doria lasi holidei idauidau idia moalelaia totona. Danu ia gwau Witnes taudia edia natudia be idia laga-ani lasi bona moale karadia idia karaia lasi. To idia nanadaia bema ia be Witnes natuna ta ia intaviu neganai, ia gwau lasi bona Iehova ena Witnes taudia edia hebou ta dekenai ia lao lasi.

Taunimanima edia kara bona lalohadai ia stadilaia profesa ta be kota dekenai ia hedinarai. Ia gwau iseda buka bona magasin duahia karana ese taunimanima ia hakavakavaia. To, ia gwau ena ripoti be Moscow ena Otodoks Dubu gunalaia taudia ese idia torea herevadia amo ia abia. Danu ia gwau Iehova ena Witnes tauna ta be nega ta iena hospital dekenai ia itaia lasi. To kota dekenai ia hedinarai doketa ta ia gwau, Moscow Witnes taudia 100 mai kahana ia stadilaidia neganai, ia davaria idia be kavakava taudia lasi, to idia be taunimanima namodia bona tomadiho oreadia ma haida idia matauraia.

AI WINI TO KOTA IA ORE LASI

March 12, 1999 ai, diadi ese diba bada taudia faiv ia abia hidi Iehova ena Witnes taudia edia buka bona magasin idia stadilaia totona, bena nega sisina lalonai kota idia karaia lasi. To unai ia do vara lasi neganai, Russia Ministry of Justice be diba bada taudia faiv ia abia hidi iseda buka bona magasin idia stadilaia totona. April 15, 1999 ai, unai taudia idia gwau iseda buka bona magasin lalonai kerere ta idia davaria lasi. Unai dainai April 29, 1999 ai, Ministry of Justice ia gwau Iehova ena Witnes taudia be Russia dekenai edia gaukara idia karaia diba. To, diadi ia ura ia abia hidi taudia faiv ese iseda buka bona magasin do idia stadilaia noho. Hekwakwanai badana ia vara. Russia Ministry of Justice ia gwau Iehova ena Witnes taudia be taravatu ta idia utua lasi bona Russia dekenai edia gaukara idia karaia diba. To, Moscow Department of Justice be Iehova ena Witnes taudia edia kerere idia do tahua noho bona idia gwau idia be taravatu utua taudia!

Lagani rua murinai, kota idia hamatamaia lou bona February 23, 2001 ai, Diadi Yelena Prokhorycheva ia gwau Moscow ai Iehova ena Witnes taudia edia gaukara idia taravatua be anina lasi. Dokonai, kota ia gwau iseda tadikaka dainai idia gwauraia samani hereva ibounai be koikoi! To kahana taudia edia loea be unai abia hidi dekenai ia moale lasi dainai, iena samani herevana be Moscow ena City Court dekenai ia abia lao. Hua toi murinai, May 30, 2001 ai, Moscow ena City Court ese Diadi Prokhorycheva ena abia hidi ia kensol. Unai dainai, kota ma ta idia karaia bona diadi idauna idia abia hidi to kahana taudia edia loea be Tatyana Kondratyeva.

AI LUSI, TO UNAI BE DOKONA LASI

October 30, 2001 ai, diadi Vera Dubinskaya ese kota ia hamatamaia. Kahana taudia edia loea Kondratyeva ese Iehova ena Witnes taudia ia samania lou, bona ia gwau idia ese taunimanima idia hadibaia ma haida idia inai henia totona. Ma ia gwau, Witnes taudia gimaia totona gavamani ese edia gaukara ia taravatua be namo! Moscow Witnes taudia be unai idia kamonai neganai, idia ibounai 10,000 be pepa ta idia sainia, bona diadi idia hadibaia loea Kondratyeva ese ia gwauraia “gimaia” karana do idia abia dae lasi. Unai be lagani 10 gunanai October 30, 1991 ai ia vara gauna bamona. Unai nega ai, Russia gavamani ia hereva hedinarai idia ese Iehova ena Witnes taudia be edia tomadiho dainai idia dagedage henidia bada.

Kahana taudia edia loea ia gwau Iehova ena Witnes taudia be kerere ta idia karaia lasi. To, ia gwau edia buka, magasin bona edia hahediba herevadia dainai idia samanidia. Ia gwau ia ese Russia ena Otodoks Dubu tauna ta do ia boiria bona kota ai do ia hereva. Unai ese ia hamomokania Russia ena Otodoks Dubu idia ura Iehova ena Witnes taudia edia gaukara idia koua. May 22, 2003 ai, diadi ese tomadiho stadilaia taudia haida ia oda henidia Iehova ena Witnes taudia edia buka bona magasin idia stadilaia lou totona.

February 17, 2004 ai, unai diba taudia edia hereva idia kamonai totona kota idia karaia lou. Idia gwau edia stadi karana amo idia davaria, iseda buka bona magasin ese taunimanima ia durua ruma bese maurina idia moalelaia totona. Bona taunimanima idia doria lasi ma haida idia inai henia totona. Diba taudia ma haida be unai hereva dekenai idia lalotamona. Bena diadi ese tomadiho ena profesa ta ia nanadaia: “Dahaka dainai Iehova ena Witnes taudia be haroro gaukara idia karaia?” Profesa ia gwau: “Haroro gaukara be Keristani taudia edia maduna. Evanelia bukadia be unai idia herevalaia bona Keriso ese ena hahediba taudia ia haganidia, do idia lao tano ibounai dekenai do idia haroro.” Herevana kerere ta idia davaria lasi, to March 26, 2004 ai, diadi ese Iehova ena Witnes taudia edia gaukara Moscow dekenai ia taravatua. June 16, 2004 ai, unai hahemaoro herevana be Moscow ena City Court ese ia abia dae danu. Unai ena anina be Moscow ena kongrigeisen ibounai be gavamani edia lista amo idia kokia. Unai bamona idia karaia badina idia ura iseda tadikaka taihu edia haroro gaukara idia koua momokani.

To, iseda tadikaka be dahaka idia karaia? Iseda tadikaka Moscow dekenai be sivarai namona idia harorolaia noho. (1 Pet. 4:​12, 16) Idia diba momokani Iehova ese idia do ia durua. Bona idia noho hegaegae Iehova tomadiho henia karana ena maoro idia gwauraia hedinarai totona.

DAGEDAGE IA BADA

August 25, 2004 ai, iseda tadikaka ese pepa ta be Russia ena presiden gunana Vladimir Putin dekenai idia siaia. Moscow edia kota ese edia gaukara idia taravatua karana be presiden idia hadibaia. Unai pepa ena volium ibounai be 76 bona taunimanima 315,000 ese idia sainia. Unai nega ai, Russia ena Otodoks Dubu ena gunalaia taudia idia gwau: “Ai be Iehova ena Witnes taudia edia gaukara ai ura henia lasi momokani.”

Russia taudia haida be samania hereva koikoidia idia abia dae bona Witnes taudia idia dagedage henidia. Moscow ai, taihu ta be ruma ta ai ia haroro neganai, tau ta ia badu dikadika dainai, taihu ia lulua bona ena doruna ia kikia. Taihu ia moru bona ena kwarana ia haberoa dainai hospital dekenai ia lao. Pulisi ese unai tauna idia dogoatao lasi, to Witnes taudia momo idia dogoatao, raskol taudia bamona idia kara henidia bona dibura ruma ai idia lokadia. Kongrigeisen hebou karaia totona ruma haida idia rentaia, to ruma biagudia idia gari dainai idia ura lasi tadikaka ese edia ruma do idia rentaia lou. Unai dainai, kongrigeisen momo edia hebou gabuna be lasi. Hegeregere, kongrigeisen 40 be ruma badana tamona lalona idia noho Kingdom Hall foa idia gaukaralaia. Unuseniai ia hebou kongrigeisen ta be daba 7:30 ai Pablik Tok bona Gima Kohorona hebou idia hamatamaia. Sekit naria tauna ta ia gwau, tadikaka taihu be daba 5 oklok idia noga bona hebou totona idia lao. Ena be lagani ta mai kahana unai bamona idia karaia, to idia moale.

KOTA VAIRANAI “UMUI HARORO”

Witnes taudia idia ura hahedinaraia Moscow dekenai edia haroro gaukara idia koua karana be gavamani ena taravatu hegeregerena lasi. Unai dainai December 2004 ai, Witnes taudia edia loea ese European Court of Human Rights (o ECHR) amo heduru idia tahua. Lagani siks murinai, June 10, 2010 ai, ECHR ese samania herevadia ibounai idia stadilaia murinai, idia davaria Witnes taudia be kerere ta idia karaia lasi, bona samani hereva ibounai be koikoi! Danu, ECHR ese Russia ena gavamani ia oda henia Iehova ena Witnes taudia dekenai idia atoa taravatu do idia kokia bona gwaumaoro idia henia edia gaukara idia karaia totona. Unai hahemaoro herevana idia karaia murinai, Russia ena gavamani idia ura kota ma ta idia karaia lou. Unai dainai Grand Chamber of the European Court of Human Rights dekenai edia samania herevadia idia abia lao. To, November 22, 2010 ai, Grand Chamber ena diadi faiv idia gwau edia samania herevadia do idia kamonai lasi. Unai ena anina be June 10, 2010 ai idia karaia oda herevana be ibounai ese idia abia dae bona matauraia be namo.​—⁠Maua ladana “Kota Ena Hahemaoro Herevana,” rau 8 ai itaia.

ECHR ia gwau European Convention on Human Rights be Iehova ena Witnes taudia edia gaukara ia gimaia. Unai hahemaoro herevana be mai anina bada Russia dekenai sibona lasi, to Council of Europe ena memba tanodia 47 dekenai danu. Tanobada hegegemadai, diadi, taravatu karaia taudia, bona taunimanima edia maoro idia stadilaia taudia ese unai hahemaoro herevana do idia ura gaukaralaia danu. Dahaka dainai? Badina diadi taudia ese unai hahemaoro idia karaia neganai, idia ese guna Iehova ena Witnes taudia ese idia wini keis ibounai eit idia herevalaia. Danu, idia ese Argentina, Canada, Japan, Russia, South Africa, Spain, United Kingdom, bona United States edia kota badadia ai Iehova ena Witnes taudia ese idia wini keis ibounai nain idia herevalaia. Hari, Iehova ena Witnes taudia tanobada hegegemadai be ECHR ese ia karaia hahemaoro herevana idia gaukaralaia diba edia tomadiho ena maoro idia gwauraia hedinarai totona.

Iesu be ena hahediba taudia ia hamaorodia: “Lau dainai gavana bona king taudia vairanai umui do idia hakaua lao, idia bona idau bese taudia dekenai umui haroro totona.” (Mat. 10:18) Lagani 15 lalonai Russia dekenai idia karaia keis idauidau ese dala ia kehoa Moscow bona tano ma haida taudia ese Iehova idia dibaia totona. Unai keis lalonai idia vara gaudia ese ‘sivarai namona harorolaia gaukarana idia durua.’ (Fili. 1:12) Oibe, Basileia ena sivarai namona harorolaia gaukarana be gau ta o tau ta ese ia koua diba lasi. Namona be iseda guriguri ai Iehova ita noia Russia tadikaka taihu ia durua noho totona.

[Box/​Picture on page 6]

France ai Russia Ena Kota Keis Idia Riviulaia

February 28, 1996 ai, Russia ena gavamani be European Convention on Human Rights pepana ia sainia. (May 5, 1998 ai Russia ese unai pepa ena hereva ibounai ia abia dae.) Unai anina be Russia gavamani ia gwau ena taunimanima be:

‘mai edia maoro edia tomadiho idia abia hidi totona. Bona mai edia maoro tomadiho edia hahediba herevadia eiava karadia be ruma ai bona pablik gabudiai idia badinaia, bona idia be mai edia maoro edia tomadiho idia haidaua totona.’​—⁠Atikol 9.

‘mai edia maoro edia lalohadai idia gwauraia, ma haida edia lalohadai idia kamonai bona ma haida idia hadibaia totona.’​—⁠Atikol 10.

‘mai edia maoro maino ai hebou idia karaia totona.’​—⁠Atikol 11.

Bema tau ta eiava orea ta be haida ese idia dagedage henia bona edia tano dekenai idia noho kota ibounai dekenai idia lao, to hahemaoro maorona idia abia lasi, edia samani herevana be European Court of Human Rights, Strasbourg, France dekenai idia abia lao diba (ataiai laulau itaia). Unai kota ena diadi ibounai be 47. Idia be tano 47 amo bona European Convention on Human Rights pepana idia sainia. Unai Kota ese ia karaia hahemaoro herevadia be ta ese ia senisia diba lasi. Unai pepa idia sainia tanodia ese ECHR ena hahemaoro herevadia idia badinaia be namo.

[Box on page 8]

Kota Ena Hahemaoro Herevana

Henunai idia noho paragraf toi be European Court of Human Rights ena diadi ese idia karaia hahemaoro herevana amo idia abia.

Samania hereva ta be, Iehova ena Witnes taudia ese ruma bese maurina idia hadikaia. Diadi idia hahedinaraia unai hereva be koikoi. Idia gwau:

“Witnes lasi varavara ese ruma bese lalonai dagedage bona hekwakwanai idia havaraia, badina idia ura lasi edia Witnes varavara be iena tomadiho dalana do ia badinaia.”​—⁠Par. 111.

Samania hereva ma ta be, Iehova ena Witnes taudia ese taunimanima idia fosia. Diadi be hamomokania gauna ta idia davaria lasi. Idia gwau:

“Kota be [Russia] tanona ena kota idauidau dekenai ia moale lasi. Badina ena be idia gwau, Iehova ena Witnes taudia ese taunimanima idia fosia edia tomadiho dalana ia abia dae totona, to idia ese tau ta ena ladana idia gwauraia hedinarai lasi.”​—⁠Par. 129.

Samania hereva ma ta be, Iehova ena Witnes taudia be ma haida edia namo idia laloa lasi badina rara abia karana idia dadaraia. To, diadi be unai idia abia dae lasi. Idia gwau:

“Tau ta be mai ena maoro edena medikol heduru eiava opereisen do ia abia dae o dadaraia totona. Unai hegeregerena, ia be mai ena maoro ena tauanina dekenai rara do ia abia hanai eiava dadaraia totona.”​—⁠Par. 136.