Skip to content

Skip to table of contents

Mauri Sivaraina

Iehova ese Lau Ia Hadibaia Ena Ura Lau Karaia Totona

Iehova ese Lau Ia Hadibaia Ena Ura Lau Karaia Totona

Max Lloyd ese ia sivarailaia

Hanuaboi ta lagani 1955 ai, lau bona misinari tadikaka ta be Paraguay, South America dekenai ai noho. Hutuma ese ruma idia hagegea bona mai badu ida idia boiboi: “Aiemai dirava be rara bada ia ura henia diravana, bona unai nao taudia edia rara ia ura henia.” Ai nao taudia be edena bamona inai gabu dekenai ai noho?

LAU be Australia ai lau tubu daekau, bona unuseniai Iehova ese lau ia hadibaia iena ura lau karaia totona. Lagani 1938 ai, egu tamana be Witnes ta amo buka ladana Enemies ia abia. Egu tamana bona sinana be dubu gunalaia taudia dekenai idia moale lasi, badina idia gwau Baibel ena kahana haida be gori sibona. Lagani ta murinai, egu tama sina be Iehova dekenai edia mauri idia gwauhamatalaia bona idia bapatiso. Unai nega amo, emai ruma bese dekenai Iehova ena ura ai karaia be mai anina bada. Egu kakana Lesley be ia bapatiso guna, bena lagani 1940 ai, egu mauri lagani be 9 neganai, lau bapatiso.

Tanobada Tuari Iharuana ia matamaia murinai, Australia ai Iehova ena Witnes taudia edia buka bona magasin printaia bona hariharilaia gaukarana idia taravatua. Unai dainai, lau be do maragi neganai, Baibel sibona lau gaukaralaia egu abidadama ena badina lau gwauraia hedinarai totona. Sikuli dekenai Baibel lau abia lao, unai amo pepe saluti henia karana o tuari lau durua lasi ena badina lau gwauraia hedinarai diba.​—⁠Eso. 20:4, 5; Mat. 4:10; Ioa. 17:16; 1 Ioa. 5:21.

Sikuli ai idia gwau lau be “German spai tauna,” bona momo be lau idia bamoa lasi. Unai negai sikuli dekenai muvi idia hahedinaraia, bona ia matamaia neganai ibounai idia gini bona bese ena ane idia abia. To, lau helai dainai, memero rua o toi be egu helai gabuna amo lau idia veria isi. Dokonai, egu tomadiho dainai sikuli amo lau idia kokia. To ruma dekenai lau sikuli.

EGU TAHUA GAUNA LAU HAGUGURUA

Egu tahua gauna ta be: Egu mauri lagani be 14 neganai, painia gaukara do lau karaia. To, lau lalohisihisi badina egu tama sina idia gwau, moni gaukara do lau karaia guna. Idia gwau idia ida lau noho dainai, renta davana do lau henia bena egu mauri lagani be 18 neganai do lau painia. Unai dainai, egu moni ai herevalaia momo. Lau hamaorodia lau ura egu moni be painia totona do lau haboua, to egu pei be idia ese idia abia noho.

Painia gaukara lau hamatamaia gwauraia neganai, egu tama sina be lau idia hamaoroa lau henidia monina be banika ai idia atoa. Bena unai moni be lau idia henia lou, unai amo painia gaukara lau karaia neganai, egu dabua bona gau ma haida lau hoia diba. Edia kara amo lau idia hadibaia, sibona do lau naria bona namo lasi lau laloa nega ibounai haida ese lau do idia naria. Idia ese mai anina bada gauna ta be lau dekenai idia hadibaia unai.

Lau bona Lesley ai tubu daekau neganai, nega momo painia taudia be emai ruma ai idia noho, bona idia danu ai haroro. Wikeni ai ruma-ta-ruma-ta ai haroro, magasin gaukara bona Baibel stadi ai karaia. Unai lagani lalodiai, kongrigeisen pablisa edia tahua gauna be hua ta lalonai hora 60 do idia karaia. Egu sinana be nega ibounai unai hora ia abia, bona lau bona Lesley dekenai ia be haheitalai namona.

TASMANIA AI LAU PAINIA

Egu asainmen ginigunana be Australia ena Tasmania motumotu dekenai. Unuseniai, egu taihuna bona ena adavana lau bamoa. To, daudau lasi murinai, idia be Gilead Sikuli ena klas namba 15 dekenai idia lao. Lau be hemarai momo bona unai be nega ginigunana idau gabu ai lau noho. Haida idia gwau, reana lau be hua toi sibona do lau noho. To, 1950 ai, lagani tamona murinai, lau idia abia hidi kongrigeisen elda orea ena kodineita (unai negai idia gwauraia kampani naria tauna) ena gaukara lau karaia totona. Gabeai, lau bona tadikaka ma ta idia abia hidi spesel painia gaukara ai karaia totona.

Ai idia siaia kopa maini taoni ta dekenai, unuseniai Witnes taudia be lasi. Adorahi ai, basi amo unai gabu dekenai ai ginidae. Hanuaboi ginigunana ai hotel gunana ta dekenai ai mahuta. Murina dinana ai, haroro lalonai ruma taudia ai nanadaia bema idia be renta rumadia haida idia diba. Adorahi ai tau ta ia gwau, Presbyterian dubu kahirakahira ia noho ruma be ta ese ia noholaia lasi, bona ai ia hamaoroa diakono ai hereva henia be namo. Diakono be tau namona bona ia gwau unai ruma dekenai ai noho diba. Kiri gauna be, hanuaboi ai pris tauna ena ruma dekenai ai mahuta, bona dina ta ta ena haroro gaukara totona ai lao.

Teritori ai kamonai taudia be momo. Idia ida Baibel ai herevalaia namonamo bona Baibel stadi momo ai hamatamaia. Tasmania ena taoni badana dekenai dubu gunalaia taudia idia kamonai ai be pris ena ruma dekenai ai noho neganai, diakono idia oda henia ai ia lulua totona. Ai be mahuta gabuna lasi!

Dabai, ai haroro ela bona adorahi, unai murinai mahuta gabuna ta ai tahua. Bena gabu ta ai davaria, unai be spot steidiam ena helai gabuna, unuseni ai mahuta. Emai sutkeisi be unuseni ai hunia, bena haroro totona ai lao. Ena be gabu ia dibura, to ai laloa dala ai idia noho rumadia ibounai ai haoredia be namo. Ruma ta ai tau ta ia gwau, ena ruma murinai be ruma maragina ta mai ena daiutu rua ia noho bona unuseni ai noho diba!

SEKIT GAUKARA BONA GILEAD

Tasmania ai hua 8 lau gaukara murinai, Australia brens ofesi amo revareva lau abia sekit gaukara lau karaia totona. Lau hoa bada badina egu mauri lagani be 20 sibona. Wiki haida lalonai treinini lau abia murinai, kongrigeisen lau vadivadi henidia matamaia. Ena be lau be matamata bona tadikaka taihu momo edia mauri lagani be bada, to idia ese lau idia matauraia.

Kongrigeisen ta ta lau vadivadi henia totona trenspot idauidau lau gaukaralaia! Wiki ta ai basi lau guia, ma wiki ta ai trein lau guia, bena motuka o motabaik lau guia, bona egu sutkeisi bona haroro baege lau abia danu. Tadikaka taihu ida lau noho karana lau moalelaia bada. Elda ta ia ura dikadika ia danu lau noho, ena be ena ruma be kahana sibona ia haginia. Unai wiki lalonai lau be digu gauna badana ta lalonai lau mahuta, to unai nega ai moalelaia bada!

Lagani 1953 ai, lau moale bada badina lau idia boiria Gilead Sikuli ena klas namba 22 lau lao totona. July 30, 1950 ai, egu taihuna bona ena adavana be Gilead Sikuli idia haorea bona Pakistan dekenai idia siaidia. To, lau lalohisihisi badina hua haida murinai Lesley be ia gorere bena ia mase. Unai dainai, lau laloa tano idauna ta dekenai lau lao neganai, reana egu tama sina do idia lalohisihisi. To idia gwau: “Namona be Iehova ia siaia gabuna dekenai oi lao, ia oi hesiai henia totona.” Egu tamana lau itaia lou lasi, badina lagani 1957 ai ia mase.

Daudau lasi murinai, lau bona tadikaka taihu faiv be bouti ta dekenai ai guia, bona wiki 6 lalonai New York siti ai lao. Bouti ai Baibel duahiduahi ai karaia, ai stadi bona pasendia haida ai haroro henidia. Ai ginidae neganai, South Lansing, New York ai lao lasi, to lagani 1953 ena intanesinol hebouhebou Yankee steidiam ai lao guna. Hebou taudia ibounai be 165,829!

Emai Gilead klas taudia ibounai be 120 bona idia be tanobada ena kahana ibounai amo idia mai. Emai asainmen gabuna ai diba lasi ela bona gradueisen dinana. Lau be Paraguay dekenai idia siaia. Gradueisen murinai, laiberi dekenai ai heau lao ai idia siaia tanodia ai stadilaia totona. Lau davaria Paraguay ai politikol heiriheiri momo idia vara. Paraguay dekenai lau ginidae murinai, daba ta misinari haida lau nanadaia dahaka dainai hanuaboi ai regerege momo ia vara. Idia kiri bona idia gwau: “Oiemu politikol heiriheiri ginigunana oi itaia unai. Mani murimuri oi itaia.” Lau itaia kona ibounai dekenai tuari taudia idia gini!

EKSPIRIENS DIKANA TA

Nega ta sekit naria tauna lau bamoa idau gabu grup ta ai vadivadi henia, bona The New World Society in Action vidio ai hahedinaraia totona. Hora 8 lalonai trein, hosi ese ia veria wagen, bena boromakau ese ia veria wagen dekenai ai guia. Ai be jenereita bona muvi projector ai abia lao danu. Ai ginidae bena dabai, uma badadia dekenai ai lao bona gaukara taudia ai boiridia hanuaboi ai vidio itaia totona do idia mai. Taunimanima 15 bamona idia mai.

Vidio ai hahedinaraia bona miniti 20 bamona murinai, ai idia hamaoroa ruma dekenai do ai vareai haraga. Projector ai abia bona ruma lalonai ai vareai. Unai neganai tatau haida be ipidi idia hapoua bona idia boiboi: “Aiemai dirava be rara bada ia ura henia diravana, bona unai nao taudia edia rara ia ura henia.” Nao taudia be rua sibona, bona lau be idia ta! Vidio idia itaia taudia ese unai tatau idia koua bona idia vareai lasi. To, daba 3 o’klok ai idia giroa mai, ipidi idia hapoua bona idia lolo idia gwau dala dekenai ai do idia naria.

Tadikaka rua ese pulisi tauna badana idia hadibaia, bona adorahi ai ia be hosi rua ia mailaia taoni dekenai ai ia abia lao totona. Dala ai uda badadia o au momo idia gini gabudia ai, pulisi tauna be ena ipidi ia abia bona dala ia sekea guna. Lau itaia hosi be gabu idauidau dekenai taunimanima ia abia lao diba, unai dainai gabeai hosi ta lau hoia.

MISINARI MOMO IDIA MAI

Ena be dubu gunalaia taudia be ai idia dagedage henia, to emai haroro gaukara be anina namona ia havaraia. Lagani 1955 ai, misinari taudia 5 idia ginidae. Idia ta be Canada taihu matamatana ta, ladana Elsie Swanson. Ia be Gilead klas namba 25 amo ia mai. Brens ofesi dekenai ai gaukara hebou, bena gabeai ia be taoni ma ta dekenai idia siaia. Ena be ena tama sina be hereva momokani idia abia dae lasi bona Elsie idia durua lasi, to ia sibona be ena mauri ia henia Iehova ia hesiai henia totona. December 31, 1951 ai, lau bona Elsie ai headava, bona ai sibona be Paraguay ena saut kahana ena misinari rumana dekenai ai noho.

Ruma lalonai ranu ia noho lasi, to ruma ena murinai ranu guri ta ia noho. Unai dainai ruma lalonai digu gabuna, toileti, dabua huria masini bona frisa be lasi. Dina ta ta ai, idia dika haraga aniani ai hoia. To, unai kohu momo lasi maurina bona tadikaka taihu edia hetura karana ai moalelaia bada.

Lagani 1963 ai, egu sinana vadivadi henia totona Australia dekenai ai giroa lou. Egu sinana be lagani 10 lalonai lau ia itaia lasi dainai, ia moale bada bona heart attack ia abia. Paraguay dekenai do ai giroa lou dinana ia kahirakahira neganai, lau bona Elsie be abia hidi badana ta do ai karaia. Egu sinana be hospital ai do ai rakatania bona ma ta ese do ia naria, to ai be do ai giroa lou, a? Unai ai gurigurilaia murinai, emai lalona ai hadaia do ai noho bona egu sinana do ai naria. Ia ai naria bona ful-taim hesiai gaukara ai karaia danu, ela bona lagani 1966 ai ia mase.

Lagani haida lalonai Australia ai sekit bona distrik gaukara ai karaia, bona lau be elda taudia edia Basileia Hesiai Gaukara Sikuli ena tisa ta ai lau lao. Ai dekenai unai be hahenamo badana. Bena hahenamo ma ta ai abia. Lau idia boiria Australia ena Brens Komiti ena memba ta ai lau lao totona. Bena brens ofesi matamata ta ai haginia gwauraia neganai, lau idia abia hidi ruma haginia komiti ena seamani gaukara lau karaia totona. Gaukara idia diba namonamo taudia ese unai gaukara idia karaia dainai, brens ofesi hairaina ta idia haginia.

Gabeai, Haroro Naria Dipatmen ai lau gaukara, unai dipatmen ese Australia dekenai haroro gaukara ia naria. Danu, lau idia abia hidi soun gaukara lau karaia totona, bona tanobada hegegemadai brens ofesi lau vadivadi bona tadikaka lau hagoadaia. Lau vadivadi henia tanodia haida ai, tadikaka haida be edia tomadiho dainai lagani momo lalodiai dibura ruma ai idia noho. Edia abidadama karana ese lau ia hagoadaia bada.

HARI AI KARAIA GAUKARANA

Lagani 2001 ai, soun vadivadi ta amo ai giroa lou murinai, revareva ta ai davaria. Unai revareva amo ai idia boiria Brooklyn, New York ena brens ofesi dekenai do ai lao, bona United States Brens Komiti matamata ena memba tauna ta ai do lau lao. Lau bona Elsie ese unai ai gurigurilaia bona mai moale ida ai abia dae. Lagani 11 idia ore vadaeni, bona ai be Brooklyn dekenai ai do gaukara noho.

Lau moale badina egu adavana be mai moale ida Iehova amo ia abia gaukaradia ia karaia. Lau bona Elsie emai mauri lagani be 81, bona ai goada noho. Ai moale badina ai diba Iehova ena ura idia karaia noho taudia be, nega vairai Iehova ena hahediba daladia bona hahenamo idauidau do idia moalelaia ela bona hanaihanai.

[Blurb on page 19]

Wiki ta ai basi lau guia, ma wiki ta ai trein lau guia, bena motuka o motabaik lau guia, bona egu sutkeisi bona haroro baege lau abia danu

[Blurb on page 21]

Iehova ena hahediba daladia do ai moalelaia ela bona hanaihanai negana ai naria noho

[Pictures on page 18]

Lauri: Australia ai sekit gaukara lau karaia neganai Idiba: Egu tama sina ida

[Picture on page 20]

December 31, 1957, emai headava dinana