Skip to content

Skip to table of contents

Hebouhebou: Iehova Ena Taunimanima Idia Moale Negana

Hebouhebou: Iehova Ena Taunimanima Idia Moale Negana

“Taunimanima ibounai do umui haboua, tau bona hahine, memero bona kekeni, bona idau taudia.”​—⁠DEU. 31:12.

1, 2. Inai stadi lalonai dahaka do ita dibaia?

 LAGANI momo lalodiai Iehova ena Witnes taudia be intanesinol bona distrik hebouheboudia idia karaia. Ita momo be unai hebouhebou momo dekenai ita lao vadaeni.

2 Lagani tausen momo gunanai, Dirava ena taunimanima be hebouhebou idia karaia danu. Inai stadi lalonai, Baibel negadiai idia karaia hebouhebou bona iseda negai ita karaia hebouhebou idia hegeregere daladia do ita herevalaia. Danu, do ita dibaia dahaka dainai hebouhebou ita lao be mai anina bada.​—⁠Sal. 44:1; Roma 15:4.

MAI ANINA BADA HEBOUHEBOU: BAIBEL NEGADIAI BONA ISEDA NEGAI

3. (a) Israela taudia edia hebouhebou ginigunana ai dahaka ia vara? (b) Edena dala ai Israela taudia be hebou ena nega idia diba?

3 Baibel ese ia gwauraia hebouhebou badana ginigunana be Sinai Ororona ai idia karaia. Unuseniai Israela taudia ibounai idia haboua, Iehova amo hakaua herevadia idia abia totona. Tomadiho goevana ena histori lalonai unai hebouhebou be mai anina bada. Iehova ese Israela taudia dekenai iena siahu ia hahedinaraia bona iena Taravatu ia henidia. Unai nega do idia laloaboio lasi. (Eso. 19:2-9, 16-19; Esodo 20:18; Deuteronomi 4:9, 10 duahia.) Unai nega amo Israela taudia edia hetura karana Dirava ida be ia idau. Sinai Ororona ai idia karaia hebouhebou murinai, Iehova ese Mose dekenai taunimanima do ia haboua dalana ia hadibaia. Ia hamaoroa siliva kibi rua do ia karaia. Unai kibi rua idia hiriria neganai, Israela taudia idia diba idia be “Palai Dubu ena iduara dekenai” do idia haboua. (Num. 10:1-4) Unai hebouhebou ai Israela taudia idia moale bada!

4, 5. Dahaka dainai Mose bona Iosua ese idia karaia hebouhebou be mai anina bada?

4 Israela taudia be kahirakahira lagani 40 tano gagaena ai idia loaloa neganai, Mose ese hebouhebou ta ia karaia. Israela besena dekenai unai hebouhebou be mai anina bada. Idia be kahirakahira Gwauhamata Tanona dekenai do idia vareai dainai, unai be nega namona Mose ese idia dekenai Iehova ese idia totona ia karaia gaudia ia gwauraia, bona gabeai do ia karaia gaudia ia herevalaia danu.​—⁠Deu. 29:1-15; 30:15-20; 31:30.

5 Reana unai nega ai, Mose ese Israela taudia ia hamaoroa mai anina bada hebouhebou ta do idia karaia. Lagani seven idia ore negadia ibounai, tatau, hahine, natudia bona idau taudia ibounai be Iehova ese ia abia hidi gabuna ai idia hebou bona Au Raurau Ruma Maragidia ariana idia karaia. Unai aria dekenai idia ese Iehova ena taravatu do idia dibaia, unai amo ia do idia gari henia bona kamonai henia. (Deuteronomi 31:1, 10-12 duahia.) Ia hedinarai goevagoeva, Iehova ia ura ena taunimanima do idia hebou bona iena hahegani bona ura do idia dibaia. Gabeai, Israela taudia be Gwauhamata Tanona idia abia murinai, Iosua ese ia hamaorodia hebouhebou ta do idia karaia. Unai nega ai, idia be kaivakuku idia tomadiho henia besedia huanai idia noho dainai, Iosua ia diba Israela taudia be Iehova idia badinaia totona, hagoadaia herevadia idia abia be namo. Unai dina ai, Israela taudia idia gwauhamata Dirava sibona do idia hesiai henia.​—⁠Ios. 23:1, 2; 24:1, 15, 21-24.

6, 7. Iseda negai, edena mai anina bada hebouhebou idauidau ita karaia?

6 Iseda negai, mai anina bada hebouhebou idauidau ita karaia danu. Unai hebouhebou ai, orea ena gaukara haheaua dala matamatadia bona Baibel siri haida edia anina matamata be ita dekenai idia hahedinaraia. (Aon. 4:18) Lagani 1919 ai, Tanobada Tuarina Ginigunana murinai, Bible Student taudia ese hebouhebou badana ginigunana idia karaia. Ia be Cedar Point, Ohio, U.S.A., ai idia karaia bona taunimanima 7,000 idia lao. Unai hebouhebou ai, idia hahedinaraia Dirava ena taunimanima do idia gaukara goada, tanobada hegegemadai haroro gaukara idia karaia totona. Lagani 1922 ai, unai gabu tamona dekenai dina nain hebouhebouna ta idia karaia. Tadikaka Joseph F. Rutherford ese hereva goadana ta ia henia, bona helai taudia ia hagoadaia gabu ibounai do idia haroro ela bona Dirava ese Babulonia Badana do ia haorea. Ia gwau: “Gau badana be tanobada taudia idia diba Iehova be Dirava bona Iesu Keriso be pavapava edia Pavapava bona lohia edia Lohia. Hari be dina iboudiai edia dina badana. Itaia, Pavapava ia lohia! Umui be iena hereva gwauraia taudia. Unai dainai umui haroro, haroro, haroro, Pavapava bona iena basileia umui harorolaia.” Unai hereva dainai, hebouhebou idia lao taudia bona Dirava ena taunimanima tanobada hegegemadai, be mai goada ida haroro gaukara idia karaia matamaia.

7 Lagani 1931, Columbus, Ohio dekenai idia karaia hebouhebou ta ai, Bible Student taudia be mai moale ida inai ladana, Iehova ena Witnes taudia idia abia. Bena lagani 1935, Washington, D.C. dekenai, Tadikaka Rutherford be Apokalupo bukana ese ia herevalaia “hutuma bada” taudia be “terona vairanai bona Mamoe Natuna vairanai idia gini,” ena anina ia gwauraia hedinarai. (Apok. 7:9-17) Gabeai lagani 1942 ai, Tanobada Tuarina Iharuana lalonai, Tadikaka Nathan H. Knorr ese tok ladana, “Maino​—⁠Do ia Noho Daudau Diba, A?” ia henia. Ia be Apokalupo karoa 17 ese ia herevalaia “dagedage animal kakakakana” ena anina ia hahedinaraia, bona danu ia gwau tuari murinai haroro gaukara do idia habadaia.

8, 9. Dahaka dainai hebouhebou haida ai tadikaka taihu idia tai bona moale bada?

8 Lagani 1946 ai, “Moale Besedia” hebouhebouna idia karaia. Unai hebouhebou ai Tadikaka Knorr ese tok ladana, “Haginia Lou bona Habadaia Gaukarana Edia Hekwakwanai” ia henia. Tadikaka ta be platfom ai ia noho bona helai taudia edia moale toana ia herevalaia. Ia gwau, Tadikaka Knorr be Brooklyn Betele rumana bona faktori do idia habadaia ena palani ia gwauraia neganai, helai taudia be mai moale bada ida edia imana idia patapataia loulou. Ena be helai taudia edia vairana ia itaia lasi, to ia mamia idia moale bada. Lagani 1950, New York City ai idia karaia intanesinol hebouhebou dekenai, helai taudia be mai moale bada ida New World Translation of the Christian Greek Scriptures idia abia. Gabeai, Heberu Toretoredia be nao gado ai idia haorea murinai, unai Baibel ruaosi idia hakapua bona Dirava ena ladana be ena gabu korikori ai idia atoa lou.​—⁠Ier. 16:21.

9 Guna Iehova ena Witnes taudia idia dagedage henia bona edia haroro gaukara idia taravatua tanodia haida ai, hebouhebou idia karaia danu. Hegeregere, Adolf Hitler ia gwau Germany ai, Iehova ena Witnes taudia do ia haorea. Danu, nega momo Hitler bona ena taunimanima be Nuremberg ai edia hebou badadia idia karaia. To, lagani 1955 ai Witnes taudia 107,000 be Nuremberg ai hebouhebou ta idia karaia. Idia momo be idia moale bada dainai idia taitai! Lagani 1989 ai, Poland dekenai “Dirava Kamonai Henia” hebouhebou toi idia karaia neganai, tadikaka taihu ibounai 166,518 idia lao. Idia momo be Soviet Union, Czechoslovakia, bona Eastern Europe tanodia amo. Idia haida be nega ginigunana unai bamona hebouhebou badana ta dekenai idia lao, badina edia kongrigeisen hebou ai 15 o 20 sibona idia hebou. Bona lagani 1993, Kiev, Ukraine ai “Dirava Ena Hahediba” Intanesinol Hebouhebou ai taunimanima 7,402 idia bapatiso neganai, ibounai idia moale bada. Unai dina tamona ai idia bapatiso Iehova ena Witnes taudia edia namba, ese hebouhebou ma haida ai idia bapatiso taudia edia namba ia hereaia.​—⁠Isa. 60:22; Hag. 2:7.

10. Oi dekenai edena hebouhebou be mai anina bada, bona dahaka dainai?

10 Reana oi be distrik o intanesinol hebouhebou ta oi moalelaia bada. Oi lao henia hebouhebou ginigunana o oi bapatiso negana ena hebouhebou oi laloatao, a? Unai be mai anina bada negadia emu tomadiho karana lalonai, bona unai oi laloaboio lasi be namo badina idia be memori namodia!​—⁠Sal. 42:4.

MAI MOALE IDA IDIA KARAIA HEBOUHEBOUDIA

11. Iehova ia ura Israela taudia be lagani ta ta ai edena aria idauidau do idia lao?

11 Iehova ia ura Israela taudia be lagani ta ta ai Ierusalema dekenai do idia hebou, aria toi idia karaia totona. Unai aria edia ladana be: Hatubua Lasi Paraoa Ariana, Pura Edia Aria (gabeai idia gwauraia Pentekoste) bona Au Raurau Ruma Maragidia ena Aria. Dirava ese Israela taudia ia hamaoroa, ia gwau: “Lagani ta lalonai emui tatau ibounai be nega toi Lohiabada, emui Dirava ena vairanai do idia haboua.” (Deu. 16:16; Eso. 23:14-17) Tatau momo idia diba Iehova tomadiho henia karana lalonai unai aria idauidau be mai anina bada, unai dainai edia ruma bese idia abia lao danu.​—⁠1 Sam. 1:1-7; Luka 2:41, 42.

12, 13. Lagani ta ta ai, Israela taudia be aria idauidau idia lao totona dahaka idia karaia?

12 Unai aria dekenai idia lao Israela ruma bese ta ta mani oi laloa. Hegeregere, lagani ta ta ai Iosepa bona Maria be Nasareta amo Ierusalema idia lao totona, kilomita 100 idia raka. Mani oi laloa, bema oi be natudia maragidia ida oi raka, dina hida murinai Ierusalema dekenai do umui ginidae? Iesu be mero maragi bona Ierusalema ia lao ena sivarai ita duahia neganai, ita itaia ia be ena varavara bona turadia ida idia lao hebou. Mani oi laloa, idia hekwarahi ibounai totona aniani idia hegaegaelaia, bona ibounai totona mahuta gabudia idia tahua. Ita diba idia be dika ta dainai idia gari lasi, badina Iesu ena mauri lagani be 12 sibona, to ena tama sina ese gwaumaoro idia henia ena turadia bona varavara ida ia raka hebou totona. Matamata taudia be unai aria negadia idia laloaboio lasi!​—⁠Luka 2:44-46.

13 Gabeai, Israela taudia be tano idauidau ai idia noho neganai, bese idauidau taudia be unai aria dekenai idia lao danu. Pentekoste 33 C.E. ai, Iuda taudia bona Iehova idia tomadiho henia idau bese taudia idia hahedinaraia, unai aria idia lalodia bada. Idia momo be Italia, Libia, Kerete, Asia Minor, bona Mesopotamia tanodia amo Ierusalema dekenai idia lao.​—⁠Kara 2:5-11; 20:16.

14. Lagani ta ta ai Israela taudia be aria idauidau idia lao neganai, edia hemami be edena bamona?

14 Abidadama Israela taudia dekenai unai laolao be mai anina bada bona moale negana. Badina Iehova idia lalokau henia taudia tausen momo idia bamoa, bona Iehova idia tomadiho henia hebou. Unai aria dekenai idia lao taudia edia hemami be edena bamona? Iehova ese ena taunimanima dekenai Au Raurau Ruma Maragidia ena Aria ia herevalaia neganai, ia gwau: “Inai aria dekenai do umui moale hebou, umui bona emui natudia, emui hesiai taudia, bona emui hanua dekenai idia noho Levi taudia, idau bese taudia, tamana bona sinana lasi taudia, bona vabu danu. Dina 7 lalonai inai aria do umui karaia, Lohiabada, emui Dirava do umui hanamoa, ia ese ia abia hidi tomadiho gabuna dekenai. Mai moale bada danu do umui karaia, badina be Lohiabada, emui Dirava ese umui do ia hanamoa, emui uma ena anina bona emui gaukara ibounai lalonai.”​—⁠Deu. 16:14, 15; Mataio 5:3 duahia.

DAHAKA DAINAI HEBOUHEBOU ITA LALODIA BADA BE NAMO?

15, 16. Hebouhebou oi lao totona, sibona emu ura gaudia haida oi dadaraia, a? Dahaka dainai mai moale ida unai oi karaia?

15 Ierusalema ai idia karaia aria idauidau amo gau namodia momo ita dibaia. Dala momo ai, ita karaia hebouhebou bona Baibel negadiai idia karaia hebouhebou be idia hegeregere. Baibel negadiai unai aria idia lao taudia bamona, ita danu be sibona eda ura gaudia momo ita dadaraia hebouhebou dekenai ita lao totona. To, mai moale ida unai ita karaia, badina ita diba hebouhebou amo namo do ita abia. Eda tomadiho karana dekenai unai be mai anina bada. Hebouhebou ai ita kamonai bona lalopararalaia gaudia ese ita idia durua, eda hetura karana Dirava ida ita hagoadaia totona. Hebouhebou ese ita idia hagoadaia Baibel amo ita dibaia gaudia ita badinaia, bona ita idia durua hekwakwanai ita dadaraia totona. Danu, ita idia hagoadaia eda mauri lalonai lalohekwarahi gaudia ita dadaraia, bona ita idia hamoalea gaudia ita atoa guna totona.​—⁠Sal. 122:1-4.

16 Hebouhebou idia lao taudia be hanaihanai idia moale. Ripoti ta ese lagani 1946 ena hebouhebou badana ta ia herevalaia neganai, ia gwau: “Witnes taudia tausen momo be mai moale ida idia helai, bona miusiki oreana ta ese miusiki ia gadaralaia bona hebou taudia ese Iehova hanamoa anedia idia abia. Unai ai itaia be moale gauna.” Unai ripoti ma ia gwau: “Volantia Sevis Dipatmen dekenai momo be edia ladana idia henia dipatmen idauidau ai idia gaukara totona, badina mai moale ida idia ura edia tadikaka taihu idia durua.” Oi be distrik o intanesinol hebouhebou dekenai unai bamona moale mamina oi abia danu, a?​—⁠Sal. 110:3; Isa. 42:10-12.

17. Hebouhebou karaia dalana dekenai dahaka gaudia idia haidaua?

17 Hebouhebou karaia dalana dekenai gau haida idia haidaua. Hegeregere, haida idia laloatao guna hebouhebou be dina eit lalonai idia karaia! Danu, haroro gaukara be program ena kahana badana ta. Bona, nega haida program be 9 o’klok daba ai ia matamaia bona 9 o’klok hanuaboi ai ia ore. Ma danu, volantia taudia be hora momo idia gaukara goada​—⁠daba, dina tubua bona adorahi​—⁠aniani idia hegaegaelaia totona. To iseda negai, hebouhebou be dina haida sibona lalonai ita karaia. Bona ibounai be tok idia kamonai namonamo diba, badina sibodia edia aniani idia mailaia.

18, 19. Hebouhebou ai edena kahana oi ura henia, bona dahaka dainai?

18 Hebouhebou ena program ai gau haida be hanaihanai idia hedinarai, bona mai moale ida unai gaudia ita naria. Hegeregere, tok idauidau, buka, buklet o DVD matamatadia idia halasia neganai, ‘nega korikori ai aniani’ ita abia bona unai ese ita idia durua Baibel ena peroveta bona hahediba herevadia ita lalopararalaidia totona. (Mat. 24:45) Unai gaudia ita gaukaralaia diba taunimanima ita durua, Baibel ena hereva momokani idia lalopararalaia totona. Baibel drama ese ita ibounai​—⁠matamata bona buruka​—⁠idia durua mai lalohadai maorona ida Iehova ita hesiai henia, bona tanobada ena lalohadai ita dadaraia totona. Danu, bapatiso ena tok ese ita ibounai ia hagoadaia, eda mauri lalonai mai anina bada gaudia ita laloa totona. Bona ita moale badina ita itaia ma haida be Iehova dekenai edia gwauhamata idia hamomokania, bona bapatiso idia abia.

19 Lagani tausen momo lalodiai hebouhebou be tomadiho goevana ena kahana ta. Ita idia durua ita moale, hekwakwanai negadiai Iehova ita abidadama henia noho, bona eda hesiai gaukara ita habadaia totona. Danu, hebouhebou ai tura matamatadia ita davaria, bona ita ia durua tanobada hegegemadai iseda tadikaka oreana ita laloa bada totona. Hebouhebou amo Iehova ese ena taunimanima ia hanamoa bona durua. Namona be ita ta ta ese eda lalona ita hadaia, hebouhebou ibounai ita lao bona ena dina ta ita reaia lasi.​—⁠Aon. 10:22.