Skip to content

Skip to table of contents

Sibodia Edia Ura E Tahumu Taudia Padadiai, Natumui Ba Naridia Namonamo

Sibodia Edia Ura E Tahumu Taudia Padadiai, Natumui Ba Naridia Namonamo

Sibodia Edia Ura E Tahumu Taudia Padadiai, Natumui Ba Naridia Namonamo

NEGA ta vada o itaia, natu ta na tamana o sinana e hauraiamu gadara ğauna ta baine hoia totona, to tamana o sinana na se uramu una ğau baine hoia, a? Eiava nega ta vada o itaia, natu ta na e uramu baine heau loa o baine gadara, to tamana o sinana ese e hamaoroamu, “Asio gadara” o “Asio heau loa,” a? Nega unu bamodiai, tama sina na natudia edia namo e lalo badamu. To, nega momo tama o sina na natu edia ura ğaudia e abi daemu. Natu e taimu bona e ura dikamu dainai, tama o sina ese ena haere “lasi” na “oibe” ai e halaoamu.

Tama sina momo na e laloamu, natudia edia ura ğaudia e henimu taudia na tama sina namodia. Heğereğere, United States ai, natu iboudiai 750​—⁠edia mauri lağani na 12 ela 17 ihuanai​—⁠na ini e nanadaidia toma: ‘Tamamu o sinamu ese emu ura ğauna se henimu neganai, oi be ede o kara tomamu?’ Kahirakahira natu 60 pesen na ini e haere toma: ‘Egu noinoi na asina hadokoamu.’ A natu 55 pesen na ini e haere toma: ‘Nega momo na noinoimu ela bona tamagu o sinagu na egu ura ğauna e karaiamu.’ Reana tama sina na e laloamu unu e kara tomamu neganai, idia na natudia e lalokau henidiamu; to una be momokani, eiava?

Idaunegai e torea aonega herevana ta mani aita laloa, e gwaumu: “Ena hesiai tauna na merona ai e hağabuğabua tauna na dokona ai baine hekwarahi ia dainai.” (Hereva Lada-isidia 29:21) * Vaia, natu na dia hesiai taudia. To, o laloamu ina siri ese tama sina baine durudia diba natudia bae naridia namonamo helaoreana, a? Heğereğere, ena be tama sina ese natuna e hağabuğabuamu bona ena ura ğaudia iboudiai e henimu, to gabeai natuna baine bada neganai, ia na tamana sinana baine hahekwarahidia​​—⁠baine matağaniğani, baine ura dika, bona tanikiu herevana basine diba.

Baibel ena sisiba tama sina ediai na e tomamu: “Meromero bema rakalaia dalana na ba hadibalaia, bena baine buruka negana ai basine rakatania.” (Hereva Lada-isidia 22:⁠6) E lalo namonamomu tama sina na una sisiba e badinaiamu, bona idia ese natudia ediai taravatu maorodia e atomu neganai, unu taravatu badidia e gwauraimu, bona e uramu natudia ese bae badina hanaihanai. Idia na se gwaumu, natudia edia ura ğaudia iboudiai e henimu karana na lalokau karana; lasi, ena be natuna e ura dikamu, e taimu, e helahahelahamu, to tama sina namodia na edia lalohadai se haidaumu eiava natu ena ura ğauna na se henimu. To, idia na Iesu ena hereva e abia daemu, eto: “Oibe, oibe, bona lasi, lasi.” (Mataio 5:​37) To, tama sina ese natudia bae hadibadia totona, dahaka bae kara na namo? Mani ina haheitalai aita laloa.

“Tuari Tauna Imana Dibadia na Heheto”

Baibel ese e hahedinaraiamu, tama sina ese natuna bae hadibaia na ğau badana. Salamo 127:​4, 5 na ini e gwau tomamu: “Eregabe tauna natuna na tuari tauna [“tuari tauna mai goadana,” NW ] imana dibadia na heheto, ena diba pauana [“ena diba e udaia ğauna,” NW ] e honumu tauna na e moalemu.” Momokani, tama o sina na tuari tauna na heto, a natudia na tuari tauna imana dibadia na heheto. Diba e kinomu tauna na mai dibana, ena diba ta na sibona basine roho kava maka ta itarakina totona, una heğereğerena tama sina namodia na e lalopararamu natu inarina ğaukarana bae karaia namonamo na ğau badana. Idia na e uramu natudia na taunimanima namodiai baela bona edia mauri bae namo​​—⁠una na heğereğere, diba e kinomu tauna na e uramu ena diba na e makaia ğauna baine tarakia. Tama sina na e uramu natudia na dala maorodia bae abi hidi, bae aonega, hekwakwanai bae hanaidia, bona ğaukara namodia bae kara. To, natu na unu bae kara toma diba, bema tama sina na bae hekwarahi.

Diba e kinomu tauna ena diba amo e makaia ğauna baine tarakia namonamo totona, dahaka baine kara na namo? Namona na ena diba baine heğaeğaelai namonamo, baine gimadia, bona mai goadana ida gabu maorona baine kinoa lao. Una heğereğerena, namona na tama sina ese natudia bae haheğaeğaedia, bae gimadia, bona bae hakaudia, unu amo natudia na taunimanima badadia ai baela neganai, edia mauri na baine namo. Mani unu dala ta ta aita herevalai.

Diba Ba Heğaeğaelai Namonamo

Baibel negadiai, diba e kinova taudia na edia diba e heğaeğaelai namonamova. Diba e karalaiva audia​—⁠reana au asi metaudia​—⁠na e hağoevadiava bona e hamaoromaorodiava. Diba kahana ta be e hamatakamatakaiava, a kaha ta ai be manu pododia e atova, una diba baine roho lao namonamo helaoreana.

Una heğereğerena, tama sina na e uramu natudia na kara namodia bae kara o dala maorodia bae badina. Una dainai, natu ese kerere badadia haida e karamu neganai, tama sina namodia na unu na asie lalo maragimu, a mai lalokaudia ida natudia e durudiamu unu kerere bae hamaoromaoro helaoreana. Momokani, tama sina ese una ğaukara bae karaia namonamo na ğau badana, badina Baibel na ini e gwau tomamu: “Kavakava na meromero lalonai mia.” (Hereva Lada-isidia 22:15) Baibel ese tama sina e sisiba henidiamu, natudia bae matahakani henidia na maoro. (Efeso 6:​4, NW ) Momokani, tama sina ese natudia bae matahakani henidia na ğau badana, badina una ese natudia lalodia bona edia kara bae hamaoromaoro o bae haidaua diba.

Una dainai, Hereva Lada-isidia 13:24 eto: “Se hekwadi momomu tauna ese natuna e inai heniamu, a natuna e ura heniamu tauna ese ia matana e hakania balahenimu.” Ina siri ai ina hereva “hekwadi” anina na natu imatahakani henina karana eiava ihamaoromaorona karana e herevalaiamu, herevana tama sina na ededia dala e ğaukaralaimu. Tama sina na natudia e kereremu neganai e matahakani henidiamu, badina se uramu natudia na una kerere bae manadalai, bena bae bada neganai bae lalohisihisi. Momokani, natuna se hadibaia namonamomu tauna ese natuna e inai heniamu, a natuna e ura heniamu tauna ese natuna e matahakani heniamu.

Danu, tama sina na natuna e duruamu e atomu taravatu badidia baine lalopararalai totona. Natu imatahakani henina karana anina na dia tama sina ese taravatu mo bae ato o natuna bae panisia, lasi, to ğau badana na natuna bae durua taravatu badidia baine lalopararalai helaoreana. Baibel na ma ini e gwau tomamu: “Taravatu e badinaiamu merona na aonega [“laloparara,” NW ] merona.”​​—⁠Hereva Lada-isidia 28:⁠7.

Diba e kinomu tauna na ena diba dorinai manu pododia haida e atodiamu, unu amo diba baine kinoa neganai, unu podo daidiai diba na baine roho namonamo ela bona e makaia ğauna baine hatarakia. Una heğereğerena, natu na ruma bese e hamatamaia Diravana ena hahediba herevadia baine lalodiatao​—⁠ruma baine rakatania neganai danu⁠​—⁠​bona ena mauri lalonai unu hereva ese ia baie durua bada. (Efeso 3:​14, 15) Tama sina ese natudia be ede bae durudia toma, Dirava ena hahediba herevadia na lalodiai bae mia hanaihanai totona?

Mose ena negai, Dirava ese Israela ai tama sina e sisiba henidia herevana mani aita laloa, eto: “Ini hereva, hari dina ai na hağanilaimumu herevadia, na lalomu ai bae mia; natumu danu ba hadibalaidia mai goadamu ida.” (Deuteronomi 6:​6, 7) Una siri na tama sina e hadibadiamu, kara rua bae kara na ğau badana. Ginigunana binai: Tama sina sibodia ese Dirava ena Hereva bae dibaia bona bae badinaia, anina na Dirava ena taravatu bae ura henia na ğau badana. (Salamo 119:97) Iharuana binai: Tama sina na “mai goadadia ida” Dirava ena taravatu na natudia bae hadibalaidia. Anina na bema tama sina ese hanaihanai Dirava ena taravatu bae hahedibalaia namonamo, natu na kudoudia ai Dirava ena taravatu bae lalotao diba.

E hedinarai ğoevağoevamu, hari ina negai, tama sina na Baibel ena hahekau herevadia amo natu bae hadibaia bona ena kerere badadia bae hamaoromaoro diba. Natu e bada e laomu lalonai, tama o sina na unu dala amo natuna baine heğaeğaelaia namonamo diba.

Diba Ba Gimadia

Salamo 127:​4, 5 ena haheitalai mani aita itaia lou. Una siri na e gwaumu, tuari tauna ese “ena diba e udaia ğauna” na diba amo e hahonuamu. Diba e kinomu tauna na ena diba e heğaeğaelai namonamomu murinai, baine gimadia na ğau badana. Una dainai, nega momo ena diba na diba e udaiamu ğauna lalonai e atodiamu bena e huadiamu, unu amo basie dika eiava basie makohi. Baibel ese Mesia e perovetalaia neganai, eto Mesia na diba kimorekimorena ta na heto bona Tamana ese ena diba e “udaia ğauna” ai e hunia. (Isaia 49:​2, NW ) Momokani, Tamada lalokauna bona hereadaena Iehova Dirava ese dika idauidau amo Natuna lalokauna e gimaia namo herea ela bona e perovetalaia negana ai e mase. Danu, Dirava ese Natuna e gimaia namonamo dainai ia na gara ai se noho, to Tamana ese mase amo e hatorea isi lou bona hari ia na guba ai e nohomu.

Una heğereğerena, tama sina namodia na e uramu natudia na bae gimadia, ğau dikadia ese bae hadikadia na garina. Reana ğau haida e taravatudiamu natudia ese basie kara totona, dika bae davari na garina. Haheitalai binai: Tama sina namodia na ina sisiba e laloa badamu, eto: “Kara dika taudia edia hebamo ese kara namo taudia e hahekwakwanaidiamu.” (1 Korinto 15:33) Bema tama sina ese natudia bae gimadia namonamo bona natudia na Baibel ena taravatu e utumu taudia basie bamodia, natudia na dika badadia eiava mase basie davari diba.

Nega haida, natu na asie uramu umui ese idia ba gimadia. Una dainai, nega haida basie moalemu, badina e laloamu idia e uramu ğaudia iboudiai na umui ese o taravatudiamu. Natu inarina karana e herevalaimu bukadia e tore hahinena ta na ini hereva toma: “Ena be nega momo natuda na edia kara amo basie hahedinaraiamu ta gimadiamu karana e moalelaiamu o lasi, bona reana una negai basie tanikiu henidamu, to natuda na e uramu ita ese baita gimadia bona edia mauri lalonai taravatu baita ato. Namona na ita tama sina na eda siahu baita ğaukaralaia unu baita kara toma helaoreana, bona natuda baita hamaorodia dahaka bae kara na maoro.”

Oibe, bema natumu ba gimaia namonamo​—⁠ğau ta ese ena maino, mauri, bona ia ladana namona Iehova vairanai basine hadikaia totona​—⁠una na natumu o lalokau heniamu karana. Gabeai e bada e laomu lalonai, taravatu badidia baine lalopararalai neganai, ia na umui baine tanikiu henimui, ia o gimaia dainai.

Diba na Gabu Maorona Ba Kinoa Lao

Salamo 127:​4, 5 ese tama na “tuari tauna mai goadana” ida e haheğereğerea. To una siri be tama sibona mo e herevalaiamu, eiava? Lasi. Una siri na tama bona sina iboudiai​​—⁠herevana haida na mai natudia to asi adavadia​—⁠e herevalaidiamu. (Hereva Lada-isidia 1:⁠8) Ina hereva “tuari tauna mai goadana” ese e hahedinaraiamu, diba e kinomu tauna na ena goada ibounai e ğaukaralaiamu ena peva amo diba baine kinoa lao helaoreana. Baibel negadiai, nega haida peva na kopa amo e ğovaiava. Una dainai, tuari tauna na una peva ai varo e kwatuva neganai, nega momo aena amo peva na taina e moia gagevava, bena varo da e kwatuava. Una ese e hahedinaraiamu, diba e kinoava tauna na mai goadana idoinai ida varo e veriava, bena varo e kahua negeva neganai, diba na e makaia ğauna e tarakiava!

Una heğereğerena, natu inarina na mai hekwarahina. Diba na sibona maka ta basine tarakia kava heğereğerena, natu na sibona taunimanima namona ta ai basinela diba. Hari ina negai, tama sina momo na asie uramu bae hekwarahi. Una dainai dala harağadia haida e ğaukaralaimu. Heğereğere natudia e rakatanidiamu TV, sikuli taudia, bona natu ma haida amo kara maorodia, kara kereredia eiava matabodağa karadia e dibamu. Eiava natudia e rakatanidiamu edia ura karadia e karamu. Bona nega momo tama sina na asie uramu natudia edia hemami bae hadika dainai, edia haere “lasi” na “oibe” ai e halaoamu. To, unu e kara tomamu tama sina na natudia e hadibadia kereremu.

Natu inarina na mai hekwarahina. To, bema tama sina na mai lalodia idoinai ida una ğaukara bae karaia bona Baibel ena hahekau herevadia bae badina, gabeai natu na taunimanima namona ai bainela diba. Magasin ta ladana Parents na ini e gwau tomamu: “Ripoti haida . . . ese e hahedinaraimu, tama sina namodia​—⁠natudia e durudiamu bona taravatu e atomu neganai se haidaudiamu tama sina​—⁠ese e naridia namonamomu natudia na sikuli ai maka namodia e abimu, taunimanima namodia ai e laomu, e moalemu, bona natu ma haida amo idia na idau.”

Natu inarina ğaukarana na mai ena namo. Hereva Lada-isidia 22:6​—⁠paragraf matamadiai tame itaia sirina​—⁠kahana ginigunana na ini e gwau tomamu: “Meromero bema rakalaia dalana na ba hadibalaia.” A siri kahana be ma ini e gwau tomamu: “Bena baine buruka negana ai basine rakatania.” O laloamu una siri anina be nega iboudiai be ğuğurumu, a? Lasi, dia nega iboudiai. Natu na mai ena ura kwalimu dainai, baine bada neganai, ia na sibona abi hidi be kara dibamu. To, Hereva Lada-isidia 22:6 ena hereva namodia ese tama sina e hagoadadiamu natudia bae naridia namonamo na ğau badana. Edena dalai?

Baibel ena sisiba heğereğerena, natumu bema rakalaia dalana ba hadibalaia neganai, ğau namodia haida bae vara diba​​—⁠gabeai natumu baine bada neganai, ia na baine moale bona ğau namodia momo baine kara diba. (Hereva Lada-isidia 23:24) Una dainai, namona na natumui ba haheğaeğaedia, ba gimadia, bona ba biagudia namonamo. Unu e kara tomamu tama o sina na e moalemu.

[Footnote]

^ par. 4 Baibel siridia na Buka Helağa, Bible Society of Papua New Guinea ese e karaia ğauna amo abidia.

[Picture on page 13]

Tama sina ese natu edia noinoi ğaudia iboudiai e henimu karana be lalokau karana, eiava?

[Picture on page 15]

Tama sina ese taravatu e atomu neganai, unu taravatu badidia danu e gwauraimu

[Picture on page 15]

Tama sina namodia ese natudia e gimadia namonamomu, ina tanobada ai ğau dikadia ese bae hadikadia na garina

[Picture on page 16]

Natu inarina ğaukarana na mai hekwarahina, to gabeai natu na taunimanima namona ai bainela diba