Skip to content

Skip to table of contents

FAMILI ENA MOALE HAVARAIA DALADIA

Emu Natuna Oi Hereva Henia to Hepapahuahu Lasi

Emu Natuna Oi Hereva Henia to Hepapahuahu Lasi

“Egu natuna kekeni ena mauri lagani be 14 neganai, ia hepapahuahu momo. Bema lau gwau, ‘Oi mai oi aniani,’ iena haere be, ‘Lau ura lasi!’ o ‘Gabeai!’ Bema lau henanadai, ‘Emu gaukara oi haorea?,’ iena haere be, ‘Dahaka dainai oi henanadai!’ Nega momo ai lolo heheni.”​—MAKI, JAPAN. a

Tama sina e, bema emu natuna ta be teenager (ena mauri lagani be 13 ia lao 19 huanai), hepapahuahu do idia vara momo to oi hesiku haraga lasi. Brazil ai, Maria ena natuna kekeni ena mauri lagani be 14; ia gwau: “Egu natuna ese lau ia matauraia lasi bona ia hepapahuahu momo neganai, lau badu dikadika. Nega haida ai lolo heheni.” Italy ai, Carmela danu ia gwau: “Nega momo lau bona egu natuna merona huanai hepapahuahu badana ia vara murinai, ia be ena daiutu ia lao bona iduara ia lokaia.”

Dahaka dainai natudia haida idia hepapahuahu momo? Badina edia turadia idia tohotohoa, a? Reana unai bamona. Baibel ia gwau hebamo ese ta ena kara ia hadikaia o hanamoa diba. (Aonega Herevadia 13:20; 1 Korinto 15:33) Danu, hari TV o unai bamona gaudia ese idia hahedinaraia, matamata taudia ese ma haida idia matauraia lasi, gwau-edeede henia o hepapahuahu henia be kerere lasi.

To ma gau toi bona edia gaukara dalana oi lalopararalaia be namo, badina unai amo emu natuna oi hadibaia be auka lasi. Mani unai gaudia ita herevalaia.

EMU NATUNA ENA “DARANA” IA GAUKARALAIA O HANAMOA NOHO

Aposetolo Paulo ia gwau: “Lau maragi neganai, maragina bamona lau hereva, bona maragina bamona lau laloa, maragina bamona gau edia anina lau tahua, to hari lau bada vadaeni, bona maragina ena kara lau rakatania vadaeni.” (1 Korinto 13:11) Paulo ena hereva ese ia hahedinaraia, natuna maragidia edia laloa dalana be edia tama sina edia bamona lasi. Edena dala ai?

Maragidia be hereva ibounai idia abia dae kava. To, idia bada neganai, gau ibounai​—aukadia danu​—idia laloa namonamo guna, gabeai disisen o kara ta idia karaia. Hegeregere, badadia idia diba edia disisen ese namo o dika do ia havaraia, o haida do ia hahekwakwanaia o lasi. Reana unai bamona kara idia manadalaia vadaeni. To edia mauri lagani 13 ia hanaia natudia dekenai, unai be dala matamatana bamona.

Matamata taudia idia laloa namonamo be namo. Baibel ese Keristani taudia ibounai ia hagoadaia edia “darana” idia gaukaralaia totona. (Roma 12:1, 2; Heberu 5:14) Unai dainai, nega haida emu natuna do ia hepapahuahu, herevana gau maragina. b Eiava reana lalohadai ta do ia gwauraia, herevana ia kerere. (Aonega Herevadia 14:12) Unai negai, edena dala ai emu natuna oi hereva henia bona umui hepapahuahu lasi?

INAI TOHOA: Laloatao, reana emu natuna be lalohadai matamatana ta ia davaria bona ia ura ia tohoa, to reana gabeai unai do ia badinaia lou lasi. Iena lalohadai korikori oi diba totona, namona be oi hanamoa guna badina ena lalohadai ia herevalaia. (Reana oi gwau: “Ena be emu lalohadai ibounai lau abia dae lasi, to lau moale badina emu hereva edia anina ibounai lau lalopararalaia.”) Unai murinai, oi durua ia laloa namonamo be namo. (Reana oi gwau: “Oi laloa oi herevalaia gauna be nega ibounai do oi badinaia, a?”) Reana ena lalohadai ia laloa namonamo lou bona ia hamaoromaoroa karana dekenai do oi hoa.

Inai oi laloatao: Emu natuna oi durua neganai, namo lasi oi hahedinaraia oi sibona emu hereva be maoro. Ena be oi itaia oi herevalaia gauna be emu natuna ese ia abia dae lasi, to ia be ia kamonai noho bona gau momo do ia laloatao​—bona oi do ia hamaoroa lasi. To dina haida murinai do oi hoa, badina emu natuna be guna oi gwauraia lalohadaina ia badinaia, bona reana do ia gwau, ia be ia sibona ena lalohadai ia badinaia.

“Nega haida egu natuna mero ida gau maragidia ai hepapahuahulaia​—hegeregere, lau gwau, ‘Aniani oi gadaralaia lasi’ o ‘Emu tadina kekeni oi habadua lasi.’ To, toana be ia ura iena lalohadai lau henanadailaia o ena hereva lau lalopararalaia murinai, lau gwau, ‘Oo, unai badina dainai, ‘ eiava ‘Oo, emu lalohadai be unai bamona.’ Hari lau laloparara, bema unai negadiai unai bamona hereva lau gwauraia, reana hepapahuahu be lasi.”​—Kenji, Japan.

EMU NATUNA IA URA LALOHADAI MAORONA IA BADINAIA

Aonega tama sina ese edia natudia idia durua lalohadai maorona idia gwauraia totona

Emu natuna oi hadibaia noho ena badina be, oi ura ia bada bena emu ruma ia rakatania neganai, ia be tau o hahine namona ai ia lao. (Genese 2:24) Gau badana be emu natuna oi hadibaia edena kara, lalohadai, bona hakaua herevadia o taravatu ia badinaia be maoro. Unai amo, hahetoho ia davaria neganai, ia be taravatu utua karana ena dika sibona do ia laloa lasi. To danu, ia sibona do ia nanadaia: ‘Edena bamona lau noho be namo? Edena hakaua herevadia o taravatu lau badinaia be namo? Inai bamona negana ai dahaka lau karaia be namo?’​—2 Petero 3:11.

Baibel be Iosepa ia herevalaia, bona ia be lalohadai maorona ia abia. Hegeregere, Potifara ena adavana ese ia doria idia mahuta hebou totona, to Iosepa ia gwau: “Dirava ena vairana dekenai inai bamona do lau kara dika be edena bamona?” (Genese 39:9) Ena be unai negai Dirava ese Israela taudia dekenai heudahanai ena taravatu ia do gwauraia lasi, to Iosepa ia diba Dirava be unai kara ia ura henia lasi. Danu, Iosepa ena hereva ese ia hahedinaraia, ia ura Dirava ena lalohadai ia badinaia.​—Efeso 5:1.

Emu natuna danu ia ura lalohadai maorona ta ia badinaia. Unai be namo, badina gabeai unai ese do ia durua ena turana amo do ia davaria hahetoho ia dadaraia bona do ia gini goada. (Aonega Herevadia 1:10-15) To danu, ia ura lalohadai maorona ta ia badinaia dainai, nega haida oi hereva neganai, do ia hepapahuahu. Unai negai, dahaka oi karaia diba?

INAI TOHOA: Namo lasi umui hepapahuahu, to ia gwauraia herevana oi gwauraia lou. (Reana oi gwau: “Lau ura emu hereva anina lau laloparara namonamo. So emu hereva ena anina be . . . ”) Unai murinai, henanadai haida oi gwauraia. (Reana oi gwau: “Dahaka dainai unai bamona oi laloa?” o “Dahaka dainai unai bamona oi hereva?”) Unai amo dala oi kehoa emu natuna ese ena lalohadai ia gwauraia totona. Bema oi itaia iena lalohadai be emu bamona lasi, to danu, iena lalohadai be kerere lasi, vadaeni iena lalohadai oi matauraia​—herevana iena lalohadai ibounai dekenai oi lalotamona lasi.

Emu natuna oi durua lalohadai maorona ia badinaia be mai ena hekwarahi to mai ena namo danu. Baibel ia gwau namo lasi Keristani taudia be “natuna maragidia bamona, hurehure ese ia doria lao doria mai bamona, bona hadibaia hereva ena lai ese ia odaia lao.” (Efeso 4:14) Unai dainai, emu natuna oi durua bona oi hagoadaia ia dibaia kara, lalohadai, bona hakaua herevadia o taravatu maorodia ia badinaia auka totona.

“Ena be egu natuna kekenidia edia lalohadai be egu bamona lasi, to mai egu ura ida edia lalohadai lau kamonai dainai, idia danu idia ura egu lalohadai idia kamonai. Lau naria namonamo, badina lau ura lasi idia lau doria egu lalohadai idia badinaia totona, to lau ura idia sibona ese lalohadai maorona idia abia hidi bona badinaia.”​—Ivana, Czech Republic.

NATUDIA IDIA BADINAIA DIBA TARAVATU NAMODIA ATOA, BONA HAIDAUA MOMO LASI

Natudia haida be nega momo gau ta do idia herevalaia momo ela bona edia ura gauna be tama sina ese idia abia dae. Bema emu famili ai unai ia vara momo, vadaeni oi naria namonamo. Bema emu natuna ena ura hegeregerena oi karaia badina oi ura lasi badu ia vara, oi be ia oi hadibaia kerere, gabeai ia be hepapahuahu dalanai ena ura gaudia do ia abia. To dahaka oi karaia be namo? Iesu ena sisiba oi badinaia: “Namona be emui ‘oibe’ be oibe bona emui ‘lasi’ be lasi.” (Mataio 5:37) Natudia do idia hepapahuahu momo lasi bema idia diba tama sina be taravatu namodia idia atoa neganai, idia haidaua momo lasi.

To danu, laloa maoromaoro karana oi hahedinaraia. Hegeregere, bema oi ese taravatu oi atoa natuna be edena taim o hora ai ruma dekenai ia giroa lou totona, vadaeni ia oi nanadaia, ‘Dahaka dainai oi ura taim ai haidaua?’ Unai amo emu natuna ena ura oi abia dae kava lasi, to oi hahedinaraia Baibel ena sisiba oi badinaia, ia gwau: “Namona be taunimanima ibounai ese emui laloa maoromaoro karana idia itaia.”​—Filipi 4:5.

INAI TOHOA: Emu famili ida ruma ena taravatu idauidau umui kikilaia hebou, hegeregere edena taim o hora ai ruma dekenai natudia idia giroa lou be namo. Oi hahedinaraia oi ura edia lalohadai oi kamonai bena gau ibounai oi laloa namonamo murinai, disisen oi karaia. Brazil ai, tamana ta ladana Roberto, ia gwau: “Namona be natudia idia itaia, bema idia noia gauna be Baibel ena taravatu ia utua lasi, vadaeni tama sina be gwaumaoro do idia henia.”

Momokani, tama sina be goevadae lasi. Baibel ia gwau: “Ita ibounai be nega momo ita kerere.” (Iamesi 3:2) Bema oi laloa nega momo oi be hepapahuahu oi hamatamaia, namona be emu natuna oi sori henia. Unai amo oi hahedinaraia oi manau bona dala oi kehoa emu natuna ese emu kara ia tohotohoa totona.

“Nega ta egu natuna ida ai hepapahuahu to egu badu ia keru murinai, ia lau sori henia. Unai ese egu natuna ena badu ia hakerua danu, bena egu hereva ia kamonai.”​—Kenji, Japan.

a Ladana ai haidaua.

b Inai atikol dekenai ai be edia mauri lagani 13 ia lao 19 memero kekeni ai herevalaia.

OI SIBONA OI NANADAIA . . .

  • Dahaka lau karaia o hereva dainai, egu natuna ida ai hepapahuahu?

  • Edena dala ai inai atikol ese lau ia durua egu natuna ena kara o hereva lau lalopararalaia totona?

  • Dahaka lau karaia diba egu natuna lau hereva henia to ai hepapahuahu lasi?