HILEF FER TI FAMILYE | FER TI ELTERE
Khiner un sotsyaale weepe — Teel 1: Selt ich lose mayn khint sotsyaale weepe penutse?
Een unersuuchung hot ketsaycht tas 97% fon te yunge penutse sotsyaale weepe. Meecht tayn khint tas aach wole? Tan weyer es kuut tenke aan etliche wichtiche phunkte.
In tiise artikel
Wii pringt mayn khint ti tsayt rom?
Te site Techtudo saat tas ti sotsyaale weepe “penutse teknoloxii woo khan mache tas ti layt imer foran acht kepe”. Tii mache tas “fer ti layt wayter kuke un imer mee tsayt in sotsyaale weepe rom pringe”.
“Wën ich sotsyaale weepe penutse, ferliire ich mich in te tsayt. Was solt phaar minute sin, khan xtune wëre. Manich mool, is es net laycht te selulaar neewer leye un etwas mache woo weyert hot.” — Lynne, 20 yoer.
Froo tich: Meecht mayn khint sich phake un ti sotsyaale weepe penutse tëm noo ti reekele woo ich xtele? Meecht mayn khint rayf kenuuch sin fer sayn aychne reekele xtele un se in hale?
Piiplix oryentiirung: ‘Xtelt aych aan wii kluuche, un penutst ayre tsayt in te pest aat wiis meechlich is.’ (Ëfeser 5:15, 16)
Was tenkt mayn khint iwich fraayntxaft?
Ti wërter “sotsyaale weepe” kepe ti itee tas te persoon konektiirt is mit fraaynte un anere layt woo tee khënt. Awer ti woerheet is tas, oft mools, sin se khee woere fraaynte.
“Fiil yunge tenke tas wën se fiil nookhomer hon orer woo saan “tas kefalt mich”, petayt tas fiil layt iir kërn hon, wën tas aach frëmte layt sin.” — Patricia, 17 yoer.
Froo tich: Meecht mayn khint rayf kenuuch sin fer ferxteen tas ti numer fon nookhomer orer woo saan “tas kefalt mich” net wichtich is? Meecht tee wise wii woere fraaynte hon aus ti sotsyaale weepe?
Piiplix oryentiirung: “Te woere fraaynt tsaycht imer liip, un wërt een pruuter in unruyche tsayte.” (Xpriiche 17:17)
Wii khan tas mayn khint sayn emotsyonaal kesuntheet aan krayfe?
Unersuucher hon kemërkt tas wën ti layt tsu lang tsayt rom pringe in sotsyaale weepe, xpiire se sich oft aleen, ëngstlich un soo kaar fertrislich.
“Pilter kuke woo tayn fraaynte sich mitsamer ferkniiche, un woos tuu net too tepay pist, is kaar niks xeenes.” — Serena, 19 yoer.
Froo tich: Is mayn khint rayf kenuuch orer wërt tee sich influentsiire lose fon was anere in sotsyaale weepe tsayche, un ferlaycht soo kaar tenke tas tee te eyerste in ales mus sin, orer xtentich sich mit anere ferklayche?
Piiplix oryentiirung: “Wole mer uns net kroos fine, net xtrayt uf hetse fer siin weer te pest is, un net nayt tswixich uns hon.” (Kalater 5:26)
Wii ferhalt mayn khint sich in sotsyaale weepe?
Ti sotsyaale weepe khene aach teere uf mache fer bullying, pornokrafii un pexeete woo mit seksuaal imoraaliteet tsu tuun hon. Wën tayn khint tas aach net mache orer kuke wil, awer tas khan toch foer khome.
“In ti sotsyaale weepe wëre fiil trekiche wërter kesaat un sin aach musike woo iwich ferkheerte tinge xpreche. Soo hon ich kemërkt tas etwas woo am aanfang khan was kuutes sin, khan kans xnel tsu was xlechtes nëme.” — Linda, 23 yoer.
Froo tich: Meecht mayn khint rayf kenuuch sin fer wise wii sich ferhale in sotsyaale weepe? Meecht tee ferxtant hon fer net aan nëme tinge woo net kuut un richtich sin?
Piiplix oryentiirung: “Soo wii hayliche layt, solt teyer net fertseele iwer seksuaal imoraaliteet, kwalkee sort unraynheet orer kiirichkheet. Teyer solt aach net aych xeemlich aan xtele, tume kexpreeche hon orer trekiche witse fertseele.” (Ëfeser 5:3, 4)
Sin sotsyaale weepe nootwëntich?
Meyer prayche khee sotsyaale weepe fer leepe un aach net fer froo sin. Fiil yunge hon khee sotsyaale weepe un tas feelt tëne net, too tepay sin tii woo xon hate un hon noo kelos se penutse.
“Ti sotsyaale weepe hon aarich xaate kemacht fer mayn xwester. Tes weeche, hon ich noo kelos se penutse. Fon tiise tsayt aan, sin ich frooer un xpiire tas ich tas leepe fiil mee penutse.” — Nathan, 17 yoer.
Tsum xlus: Eeps tuu lost tayn khint sotsyaale weepe penutse, mach tich sicher tas tee rayf kenuuch is fer ti tsayt kontroliire woo tee too temit rom pringt, kuute fraayntxafte hon un sich wech hale fon tinge woo ferkheert sin.
Piiplix oryentiirung: “Weer kluuch is, tenkt kuut traan eep eyer yeete xrit kept.” (Xpriiche 14:15)