Xtel tich foer tas tayn man a etwas saat orer macht woo tich wuutich lost un tuu wilst net tsayche tas tuu wuutich pist. Awer, wën tee mërkt tas etwas ferkheert is un fangt aan frooche se mache, kepst tuu noch mee wuutich. Tan, wii khanst tuu tayn wuut kontroliire?

•  Was tuu wise must

•  Was tuu mache khanst

•   Ti wuut tich kontroliire lose, khan fer tayn kesuntheet xaate mache. Ti unersuuchunge tsayche tas wën mer net unser wuut kontroliire khene mer hooch pluut truk, hërts krankheete un maache kexwiire kriin orer tiifsinich wëre. Weeche te wuut khene mer im xtant net kuut xloofe, unruych wëre, haut propleeme, un soo kaar een kehërn xlaach kriin. Ti Piipel hot kuute uersache fer se saan: “Los ti peesheet un los ti wuut im xtich.”—Psalm 37:8.

•   Ti wuut in frese khan tich aach xaate mache. Ti wuut wakse lose khan wii een krankheet sin woo inerlich xaate pringt. Es khan sin tas sich een ferkheert un kritix aanxtelung in tich ferprayte tuut. Mit soo een persoon leepe is net laycht un tas khan fer tayn hayrat aarich fiil xaate mache.

•   Suuch aan tayn man ti kuute kwaliteete. Xrayp tray kwaliteete fon tayn man uf. Tas neekste mool woos tuu wuutich kepst weeche etwas woo tee mache tuut, tenk aan ti kwaliteete woos tuu aan tëm kefun host. Tas khan tich helfe ti wuut kontroliire.

   Piiplix funtament: “Tsaycht aych petanklich.”—Koloser 3:15.

•    Lërn fertsaye. Te eyerst, fersuuch tas tings siin wii tayn man es siit. Tas heleft tich, fer tich uf tëm sayn plats xtele. (1 Pheeter 3:8) Nochter, froo tich selepst: ‘Was tee kemacht hot, waar tas wërklich soo xroo tas ich tëm net fertsaye khent?’

   Piiplix funtament: ‘Es is xeen. . . ti pelaytichung torich keen lose.’—Xpriiche 19:11.

•    Xprech iwer tayn xpiirunge mit kuutheet un respekt. Penuts “ich” in tayn kexpreeche. Tsum payxpiil, xtats saan: “Tuu machst tich kaar khee ketanke fer se saan woos tuu pist”, saa: “Ich mache mich ketanke wën es xon xpeet is un ich net wees ep ales kuut mit tich is.” Tas mit ketult saan khan tich helfe ti wuut kontroliire.

   Piiplix funtament: “Ayre wërter sole imer fraayntlich sin, mit sals temperiirt.”—Koloser 4:6.

•    Tuu mit respekt aan heere. Wëns tuu kesaat host was tuu xpiire tuust, tuu tayn man net xteere wën tee xprecht. Wën tee noo lost se xpreche, saa noch mool etliche tinge woo tee kesaat hot fer sicher se lose ops tuu tas richtich ferxtan host. Mit acht aan heere khan te unerxiit mache un tich helfe ti wuut kontroliire.

   Piiplix funtament: “Sayt al xnel fer se heere, awer lamsam fer se xpreche.”—Tyako 1:19.