Is ti Piipel ferënert kep?
Nee. Wën mer etliche friiriche hant xrifte naner ferklayche, siin mer tas ti Piipel unkefeer khee unerxiit hot, opwool se torich tausente yoere ap kexrip kep is, uf materyaale woo net soo kuut waare.
Wii se ti Piipel ap kexrip hon, wil tas saan tas se khee feele kemacht hon?
Tausente friirixe hant xrifte sin kefun kep. Etliche fon tëne sin een pisye anerste eene fon te anere, tas tsaycht tas etliche feele kemacht kep sin wii se Piipel ap kexrip hon. Ti meyerste unerxiite sin kleen un tuut te ferxtant fom tekst net ënere. Awer phaar wichtiche unerxiite sin aus kekluucht kep, un etliche fon tëne, wiis aus siit, hon se fersuucht fon friier aan tas pexeet fon te Piipel ferkërn se ënere. Kuk mool tswaay payxpiile:
In 1 Yoohan 5:7, hon etliche fon te friiriche Piipele tiise wërter: “im himel, te Fater, tas Wort un te Hayliche Kayst: un ti tray sin een”. Awer etliche hant xrifte woo mer traue khëne, tsayche tas tiise wërter net in te orixinaale tekste waare. Tiise wërter sin xpeeter rin kexrip kep. a Tes weeche, etliche motërne iwersetsunge fon te Piipel, woo mer traue khëne, hon tiise wërter raus ketuun.
Kot sayn naame khomt tausente mools in te friirixe hant xrifte, fon te Piipel, foer. Noch soo, fiil iwersetsunge fon te Piipel hon tiise naame ketrokt fer thitele wii “Hër” orer “Kot”.
Wii khëne mer uns sicher sin tas es khee anere feele kept woo noch net kefun kep sin?
Pis hayt sin fiile hant xrifte kefun kep un es is laychte ti feele fine. b Was fer ferklaychung unich tiise hant xrifte tuun uns tsayche tas mer hayt aan ti Piipel traue khene?
William Henry Green een xtutiirte man, hot iwich te tekst fon te Hepreeyx Xrift (aach kenënt wii “alte testamënt”) kesaat: “Meyer khene mit sicherheet saan tas khee aner friirix puuch soo kenau iwersetst kep is.”
Te piiplix unersuuchunger Frederick Bruce hot iwich ti Kristliche Kreekixe Xrifte, orer “Naye testamënt” kexrip: “Es kept fiil kleenichkheete woo tsayche tas te Nay testamënt kenau is, fiil mee kleenichkheete wii fer ti xrifte fon anere klasike autoerer, woo fiil kaar net tenke noo kuke ops se ferkheert sin.
Sir Frederic Kenyon, een autoriteet fon piiplixe hant xrifte, hot kesaat tas een persoon “khan ti Piipel in te hant fest hale un oone pang saan tas eyer tas woerliche Kotes Wort hot, woo torich xeneratsyoone torich hunerte yoere kang is, oone een wichtiche feele fon sayn pexeet ferliire”.
Was fer anere uersache hon mer fer se traue tas ti Piipel kenau iwersetst kep is, soo wii se kexrip waar?
Soo kaar ti yuute xrayper wii ti kriste, hon in te Piipel ti xlime feele woo Kot sayn folek kemacht hon, trin kelos. c (Nuumere 20:12; 2 Samuël 11:2-4; Kalater 2:11-14) Tii hon aach ti teele kehal woo ti yiitix natsyoon konteniirt hot, wayl se net keheert hon un tsaycht aach ti kepoote woo ti mënxe uf keprung hon. (Oseyas 4:2; Malakias 2:8, 9; Matheus 23:8, 9; 1 Yoohan 5:21) Wayl se tiise kexichte kenau ap kexrip hon, hon ti xrayper ketsaycht tas se troy waare un hate een kroose respekt iwer tas hayliches Kotes Wort.
Meecht Kot, woo ti Piipel sayn Xrift inspiriirt hot, net uf phase tas se wayter kenau plaype teet? d (Isaiias 40:8; 1 Peter 1:24, 25) Kot wolt hon tas net ploos ti layt fon friier nutse hërte, awer aach fon hayt se taach (1 Korinter 10:11) Yaa, “ales woo foer heyer kexrip kep is, is kexrip kep fer uns in lërne, tas meyer hofnung hëte torich ti persewerans un torich te troost fon te Xrifte.” (Romaaner 15:4)
Yeesus un sayn tisipele hon teele fon te Hepreeyxe Xrifte penutst un hate khee tswayfel tas tiise teele wayter kenau waare wii se kexrip kep sin. (Lukas 4:16-21; Aphostele sayn kexicht 17:1-3)
a Tiise wërter wëre in khee eene fon tiise hant xrifte kefun: Códice Sinaítico, Códice Alexandrino, Hant Xrift Vaticano N.º 1209, Vulgata latina orixinaal, wersyoon siríaca Filoxeniana-Harcleana un Pesito siríaca.
b Tsum payxpiil, mee wii 5 tausent kreekixe hant xrifte, kenënt wii Nay Testamënt orer Kristliche Kreekixe Xrifte, sin kefun kep.
c Ti Piipel saat net tas ti mënxe woo Kot representiire khee feele hon. Ti is realistich un saat: “Es kept khee mënx woo net sinte tuut.” (1 Kheeniche 8:46)
d Kot hot net ti kanse wërter fon te Piipel aus kexproch. Ti Piipel saat tas Kot ti xrayper sayn ketanke kefiirt hot, fer tas se xraype. (2 Timoteus 3:16, 17; 2 Pheeter 1:21)