“Ich hon mit mayn xwester kexraayt un hon ti teer mit soo fiil kraft uf kemacht, tas te hoke hinich ti teer een loch aan ti want kemacht hot. Tas loch hinich ti teer tuut mich imer erinere wii khinich ich waar.”—Diana a

“Ich hon kexraayt, ‘Tuu pist een apxayliche papa!’ Ich hon ti teer forx tsu kemacht. Awer eep ti teer tsu kang is, hon ich ti traurichkheet in tem sayn kesicht kesiin. Ich hët wole klaych tsurik keen un ti wërter woo ich kesaat hon uner xlike.”—Laura

Host tuu xon was eenliches wii Diana un Laura mit kemacht? Tan, tiise artikel khan tich helfe.

Een wuutich temperament khan tayn repuutatsyoon fersaue. “Ich hon ketenkt tas ti anere miste mayn xtark temperament aan hoole,” saat Bianca, woo hayt 21 yoore alt is. “Awer tan hon ich kemërkt wii khomix ti layt sin wën se ti kontrol ferliire, tan hon ich kemërekt tas es soo waar wii ti anere layt mich kesiin hon!”

Ti Piipel saat: “Weer klaych pees wërt tuut tumheete mache.”—Xpriiche 14:17.

Klaych pees wëre khan mache tas ti anere sich fon tich wech hale. Daniel, woo 18 yoore alt is saat: “Wëns tuu wuutich wërst tuust tuu aach ti tikniteet un te respëkt fon ti anere um tich rom ferliire.” Elaine, woo aach 18 yoore alt is, mënt aach soo: “Een wuutich temperament pringt nimant ticht pay tich; ti layt tuun ploos aus rayse.”

Ti Piipel saat: “Kee net mit tëm woo tsënkich is un kee net um mit tëm woo klaych wuutich kept.”—Xpriiche 22:24.

Tuu khanst tich ferpesere. “Is net imer woos tuu tayn xpiirunge aus wayche khanst woo een situatsyoon in tich tsum foer xayn pringe.,” saat Sara, woo 15 yoore alt is, “awer tuu khanst kontroliire wiis tuu tayn xpiirunge aus xprechst.”

Ti Piipel saat: “Weer net klaych pees wërt is peser wii te xtarke man un weer sich kontroliirt is xtërker wii tee woo een xtat iwer falt.”—Xpriiche 16:32.

Xtel een tsiil. xtats saan, “Is soo wii ich sin,” fersuuch tayn aanxtelung ferpesere, tuu een tsayt fer tas fest xtele—im xtant seks moonate. In tiise tsayt tuu tayne ferpeserunge uf xraype. Yeetes mool wos tuu ti ketult ferliirst, xrayp uf (1) was pasiirt is, (2) wiis tuu reakiirt host, un (3) wiis tuu hëst sole reakiire—un warom. Tan, fersuuch tas aan wene te neekste mool woo etwas tich wuutich lost. Itee: Xrayp aach uf wëns tuu tich ferpesert host! Xrayp uf ti kuut xpiirung woos tuu host wëns tuu tich kontroliirt kriist.—Piiplix Printsiip: Koloser 3:8.

Waart eeps tuu was machst. Wën yemant orer etwas tich pees lost, saa net klaych was in tayn ketanke khomt. xtats tas, waart. Wëns neetich is tuu tiif luft tsiie. “Tiif luft tsiie, kept mich tsayt fer se tenke eep ich etwas saan orer mache woo ich mich nochter peroye tuun,” saat Erik, woo 15-yoore-alt is.—Piiplix Printsiip: Xpriiche 21:23.

Xtel tich uf ti aner persoon sayn plats. Als mool wërst tuu im xtant pees wayls tuu ploos een sayt fon ti kexicht siin khanst—woo tich petrefe tuut. Fersuuch ti aner sayt fom kexicht siin. “Wën aach yemant wërklich krop waar,” saat een meetche woo Jéssica heest, “Ich wees tas es ti meyerst tsayt een uersach fer tas kept un tas heleft mich een pisye mee ketult hon.”—Piiplix Printsiip: Xpriiche 19:11.

Wëns neetich is, kee fat. Ti Piipel saat: “Kee fat eep een tsënkeray aan fangt.” (Xpriiche 17:14) Wii te tekst uns aanreet, als mool is es aynfach te pest fon een situatsyoon woo uns khent wuutich lose fat keen. Wëns tuu wiiter triwer noo tenkst aan was pasiirt is, tayn wuut khomt noch mool tsurik un wërt imer kreeser. Xtats tas, mach etliche fisixe aktiwiteete. “Ich hon aus kekluucht tas fisixe aktiwiteete mache, heleft mich net soo stresiirt xpiire un aach net mayn ketult ferliire,” saat een meetche woo Danielle heest.

Erkhën tas als mool is es peser ferkese was pasiirt is. Ti Piipel saat: “Playpt unruych, tuut awer net sinte. Xprecht in ayre hërts, . . . un tuut xtil plaype.” (Psalm 4:4) Meyer khene uns als mool pees xpiire. Awer was machst tuu tan? “Wëns tuu lost tas ti anere tich ti ruu wech hoole,” saat een yunge woo Lucas heest, “tas macht tas tii kontrol iwer tich hon. Warom net fersuuche ferninftich sin un ferkese was pasiirt is?” Wëns tuu tas machst, tuust tuu tayn wuut kontroliire, xtats erlaupe tas ti wuut tich kontroliirt.