HILEF FER TI FAMILYE | WII KHINER KUUT TSIIE
Wii mit tayn khiner xpreche iwich sëks
TE PROPLEEM
Phaar yoore tsurik waare ti eltere ti eyerste woo khonte mit iire khiner iwich sëks xpreche. Tii khonte too triwer lamsam aus leye, tëm noo tas khint sayn elter un personaliteet.
Awer yets is tas net mee soo. Tas puuch Lolita efekt a saat: “Yeetes mool eente wëre seksuaale sache foer kepracht fer ti khiner, in kexpreeche un prokrame woo fer ti khiner sin.” Tas is was pasiirt, awer meecht tas een kuut inlërnung pringe?
WAS TUU WISE MUST
Seksuaale sache sin iweraal. Deborah Roffman, in iire puuch Xprech eyerst mit meer b, hot kexrip: “Seksuaale pilter un kexpreeche woo net klaar iwich sëks sin, awer kepe tas tsum ferxteen, sin iweraal: in propakante, filme, piicher, musike, TV prokrame, piichelcher, videogames, outdoors, telefoone un komputatoore. Tes weeche, im xtant oone tas se es mërke, fange aan yunge, un soo kaar khiner, se tenke tas sëks mist . . . tas haupste im leepe sin.”
Ti propakante hon aach xult too traan. Tii woo ti propakante mache un hëre fon kexefte mache ales fer tsaych woo sensuaal aus siit ferkhaafe fer khiner. Soo lërne se ti khiner, yeetes mool friier, tsu fiil weyert tsu iire aus siin kepe. Tsaych fer khiner woo een sensuaal aus siin hon, is een kroos kexeft kewoer. Een puuch woo iwich khiner xprecht, saat tas tii woo ti propakante mache, nutse aus ti khiner iire emotsyonaale xwacheete. Tas puuch saat: “Al tiise pilter un protukte wole net ti khiner tsum sëks uf muute — awer tsum khaafe”.
Ploos wise is net kenuuch. Too is een unerxiit unich wise wii een auto funtsyoniirt un een kuute xofeer sin. Soo is tas aach mit te khiner, tii mise net ploos wise was sëks is, awer aach penutse was se wise fer kuute ëntxlise mache.
Ti ëntxlus is: Hayt, noch mee wii nii, must tuu tayn khiner in lërne tas se “wise ti unerxiit tswixich was richtich un was ferkheert is”. (Hepreeyer 5:14)
WAS TUU MACHE KHANST
Mach tayn flicht. Xpreche mit tayne khiner iwich sëks khan, im xtant, net laycht sin. Awer tas mache is tayn flicht! — Piiplix oryentiirung: Xpriiche 22:6.
Xprech yeetes mool een pisye. Xtats ales uf mool saan, xprech mit tayn khint wën teyer haus aarwayt macht orer wën teyer im auto sayt. Fer helfe tayn khint saan was tas tenkt, froo was se too triwer mënt. Tsum payxpiil: teyer siit een propakante woo tsaycht een sensuaal pilt. Im xtant weyer es net kuut frooe: “Kefalt tich tiise sorte propakante?” Tas weyer peser frooe: “Warom mënst tuu tas tii soo sorte pilter penutse fer te protukt ferkhaafe?” Los tayn khint antworte. Noochte froo: “Was mënst tuu too triwer?” — Piiplix oryentiirung: Teuteronoomyum 6:6, 7.
Xprech tëm noo sayn elter. Eep ti khiner in ti xuul keen, khanst tuu tëne xon in lërne ti richtiche naame fon te seksuaal oorkan. Un aach sich xitse fon layt woo khiner seksuaal xaate mache. Mit te tsayt, lee aus wii ti nëneche uf ti welt khome. Eep se in ti puperteet tsayt khome, mise se kuut ferxteen ti khërperliche un moraalixe aspëkte fom sëks.
Lërn in moraalixe mustere. Fon kleen aan, must tuu tayne khiner moraalixe mustere in lërne, soo wii eerlichkheet, responsapiliteet un respëkt. Tiise moraalixe mustere wëre sin wii een funtament fer wëns tuu mit tëne iwich sëks xprechst. Lee aach aus was richtich un ferkheert fer tich is. Tsum payxpiil, wëns tuu mënst tas sëks foer ti hayrat ferkheert is, saa tas kans klaar fer tayn khiner. Lee aus warom tas ferkheert is un was pasiire khan. Tas puuch Een lang kexpreech is net kenuuch c saat: “Wën eene yunge wees tas sayn eltere net aan nëme sëks mache foer ti hayrat, khan es meechlich sin tas tee es net macht.”
Say een payxpiil. Xtel tich aan tëm noo wiis tuu in lërnst. Tsum payxpiil, lachst tuu wëns tuu een imoraalix xpesye heerst? Tsiist tuu tich aan fer sensuaal aus siin? Tuust tuu flertiire? Wëns tuu tich soo aan xtelst, khan es xweer sin tayne khiner helfe kuute moraalixe mustere hon. — Piiplix oryentiirung: Romaaner 2:21.
Xprech net in een nekatiiw aat iwich sëks. Sëks is een kexenk fon Kot un khan frayt pringe in ti hayrat. (Xpriiche 5:18, 19) Lee tayn khint aus tas mit te tsayt, khan tee tas kexenk penutse oone sich ketanke mache mit propleeme woo fon sëks foer hayrat khome. (1 Timoteus 1:18, 19)